نمايش‌درماني حركت به سمت زندگي آزاد

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: نمايش‌درماني حركت به سمت زندگي آزاد

نمايش‌درماني روشي درماني، ابزاري براي حركت به سمت زندگي آزاد و سرشار از پويايي است. نمايش‌درماني همان‌گونه كه از نام آن برمي‌آيد، عبارت است از بررسي كاربردي نظام مند و واقعي، فرايندها، عملكرد‌ها و محصولات تداعي ذهني فرد در قالبي نمايشي، با محوريت درمان و توانبخش‌سازي افراد.

دراين روش به كمك بازي گروهي و شناخت درست و اصولي خلقيات شخص مراجعه كننده و بكار گيري تكنيك‌هاي آموزشي واجرايي علم روانشناسي و هنر تئاتر فرايند‌ها، عملكرد‌ها و محصولات تداعي ذهني فرد مجال بروز و ظهور مي‌يابد.

براين اساس و براي دست يابي به اهداف درماني و كاهش و تسكين علائم بيماري و همچنين انسجام و يكپارچگي عاطفي و جسماني و رشد شخصيتي فرد مراجعه‌كننده، نمايش‌درماني رويكردي جدي و فعال را در پيش مي‌گيرد كه نتايج درماني و توانبخش‌سازي آن گاه دركوتاه مدت و در مواقعي هم در درازمدت متبلور شود.

دراين شيوه نمايش درمانگر با شناخت كامل از علائم باليني فرد و آگاهي ازتكنيك‌هاي خاص اجرايي و انتخاب شده جهت تمرين نمايشي و شناخت جنبه‌هاي روحي و رواني درمانجو به كمك تيم درمان تلاش مي‌كند تا وي را در شرايطي قرار دهد كه با كمك بازي بداهه، مساله زندگي خود را در قالبي نمايشي طرح و بازگو نمايد.

دراين شيوه درماني به كمك روش‌هاي خاص درمانجو به تخليه هيجاني رسيده و عمق و وسعت ديد و تجربه دروني خود را در مواجهه با محيط پيرامونش بسط و گسترش مي‌دهد و در مسير آموزش درست زندگي كردن قرار مي‌دهد.

درنمايش‌درماني تلاش مي‌شود تا به كمك گروه درمانجو به درك درستي نسبت به معناي تصاوير بــرسد و توانايي مشاهده نقش‌هاي بين فردي و احساسات دروني خود را تقويت كرده و با استفاده از مؤلفه‌هاي كلامي و غيركلامي رفتار خود را در مواجهه با محيط متوازن و متعادل سازد. در همراه ساختن درمانجو به كمك «زبان استعاره نمايشي» اين امكان فراهم مي‌شود تا درمانجو در فضايي آرام و بدور از هر تهديد و دلنگراني به گونه‌اي مولد درمواجهه با امور و در يك پيوستگي مدام درماني ذهن خود را خلاق و پويا نگهدارد.

نمايش‌درماني به عنوان درماني مهم، عمومي و غيردارويي در بسياري از جوامع پيشرفته و در موارد گوناگون درماني قادر است ما را در اصلاح ناملايمات اجتماعي ياري رساند.

اين شيوه درماني مناسب داراي چنان ظرفيت بالايي درتقويت مراودات بين فردي، گروهي و اجتماعي است كه مي‌توان از آن در بسياري از محيط‌ها و شرايط گوناگون استفاده كرد.

در نمايش‌درماني به واسطه خصلت بي‌واسطه بودن و بازي‌سازي كه ذاتي نوع بشر و هنر نمايش است نيازهاي مختلف فردي و اجتماعي جريان مي‌يابد نيازهاي طبقات و گروه‌هاي مختلف اجتماعي از قبيل كودكان و نوجوانان، جوانان و ميانسالان و كهنسالان و افراد سالخورده در اين روش درماني جريان يافته و مجال ظهور مي‌يابند و نقايص رفتاري آنها برطرف مي‌شود.

در اين شيوه بسياري از روابط اجتماعي كه به دلايل مختلف دچار صدمه شده است قادر به باز‌سازي و ترميم است.

از نمايش‌درماني براي ارزيابي و درمان افراد، زوج‌ها، خانواده‌ها، گروه‌ها و همسالان و شرايط و محيط‌هاي مختلفي چون بيمارستان‌ها و مراكز درماني و توانبخشي، مراكز روانپزشكي، مراكز روزانه، آسايشگاه‌ها، مراكز مربوط به معلولان جسماني، حركتي، رشدي يا تكاملي، ذهني سوء‌استفاده‌كنندگان ازمواد مخدر، مدارس ومراكز آموزشي، درمؤسسات تجاري، سربازخانه‌ها، دانشگاه‌ها، مراكز اصلاح و تربيت استفاده مي‌شود.

نمايش‌درماني رادرمراكزمختلفي چون جمعيت‌ها مراكز نگهداري ازكودكان دچار مشكلات يادگيري و مشكلات اجتماعي، افراد عقب مانده به لحاظ جسمي و تكاملي، بيماران رواني، معلولين، سوء‌استفاده‌كنندگان از مواد مخدر، بيماران مبتلا به ( HIV) ايدز و افراد مبتلا به اختلالات مرتبط با پيري و سالخوردگي بيماران «ام‌اس» و سرطاني هم مي‌توان استفاده كرد.

نمايش‌درماني داراي محاسن بيشماري است از جمله تقليل احساسات انزواطلبانه، تقويت مهارت‌هاي اجتماعي و الگوهاي مقابله‌اي جديد، توسعه حدود و دامنه بيان احساسات فردي و بين فردي، تجربه تعاملات مثبت و ايجاد برقراري روابط بين فردي و اجتماعي از اين شيوه درماني مي‌توان استفاده كرد.

امروزه با پيشرفت علوم و ارتباطات اجتماعي فرهنگي وهنري نمايش‌درماني به عنوان شيوه‌اي موثر و روشي جديد در توانبخشي و درمان افراد دچار عارضه‌‌هاي روحي و رواني مورد توجه كارشناسان و فعالان حوزه‌هاي مختلف علوم توانبخشي و هنرهاي نمايشي (تئاتر) قرار گرفته است.

به‌طوري كه در زمان حاضر اين شيوه درماني در بسياري از كشورها، بخصوص كشورهاي اروپايي و آمريكايي و كشورهاي اسكانديناوي به عنوان روشي موثر در درمان افراد نيازمند مورد توجه است.

اين روش درماني در يكصد سال گذشته به عنوان نقطه تلاقي هنر نمايش و روان‌شناسي در ارتباط با پالايش روح و روان انسان و رسيدن به «كاتارسيس» و پالايش روحي و رواني مورد توجه بوده است.

در نمايش‌درماني مي‌توان به كمك روش‌ها و تكنيك‌هاي درماني خاص بر اختلالات ‌رواني غلبه كرد و در راه افزايش قوه يادگيري، ثبات و سلامت شخصيت، كسب مهارت‌هاي فردي و ارتقاي حس خود ادراكي، افزايش توانايي‌هاي فيزيكي و تقويت مهارت‌هاي حركتي و تعادل روحي و رواني افراد گام برداشت.

اين شيوه درماني براي نخستين بار در سال 1939 توسط روان‌پزشك و نظريه‌پرداز بزرگ رومانيايي دكتر «جاكوب‌لويي مورينو» به عنوان روشي نوين در درمان غيردارويي مطرح شد.

در اين روش درماني به كمك شيوه‌هاي مختلف نمايشي و تكنيك‌هاي خاص روان‌شناسي در اجراي نمايش، به فرد فرصت داده مي‌شود تا در پشت نقاب نقش و بازيگري تعارضات و كشمكش‌‌هاي دروني خود را بازگو نمايد و فرصت مواجهه و آشنايي با درون خويش را پيدا كند و درصدد تغيير و اصلاح رفتاري خود برآيد.

در نمايش‌درماني تكرار و رو به روشدن‌هاي مكرر بيمار يا (درمان جو) با رفتار و انديشه‌هايي كه شايد براي اولين بار رنج‌آور و آزاردهنده ذهن و روان است باعث كم شدن حساسيت‌‌هاي فردي به آن اعمال و افكار مي‌شود و اين همان چيزي است كه در نگاه مورينو با عنوان «به نمايش درآوردن وارونه» مطرح مي‌شود و معني دقيق آن «كيفيت نامناسب و نامقبول چيزي را زايل كردن» است.

نمايش‌درماني نوعي كاوش علمي جهت دريافت حقيقت از طريق شيوه‌هاي نمايشي است در اين روش درمانگر با دو عنصر «عمل» و «مشاهده فعالانه» دست به گريبان است.

عمل در نمايش‌درماني به معناي تجسم بخشيدن به ذهنيات مراجع (درمانجو) از طريق حركت‌هاي نمايشي است كه اين كار توسط تكنيك‌هايي خاص صورت مي‌گيرد.

مضاعف‌سازي، آئينه، جابجايي نقش‌ها، صندلي داغ، اتاق تاريك و صندلي خالي از جمله تكنيك‌‌هايي است كه در اين شيوه درماني مورد استفاده درمانگر نمايشي قرار مي‌گيرد.

در نمايش‌درماني، فرد قادر است بر بسياري از دل نگراني‌ها، اضطراب‌ها و ترس‌هاي مرضي خود غلبه كند.

بازي‌سازي و قرار گرفتن در مرحله آزمون و خطا از جمله مهمترين عناصر تخليه‌كننده انسان در نمايش‌درماني است.

منشاء بسياري از اضطراب‌هاي فردي، ترس‌ها و نگراني‌ها و مهم‌تر از همه ترس از عمل است كه نمايش‌درماني به روش‌هاي خاص خود اين مشكلات را برطرف مي‌كند.

بداهه‌پردازي، غيرقابل پيش‌بيني بودن، تزكيه كردن و دراماتيك بودن به عنوان مهم‌ ترين عناصر ساختاري در نمايش‌درماني است.

افشاگري امور زندگي و آفرينندگي به عنوان مهمترين وجوه درماني هنرنمايش است كه درنمايش‌درماني به نهايت خود مي‌‌رسد.

به اعتقاد كارشناسان از گذشته تا حال حركات نمايش، رقص، آواز، پانتوميم و شكل‌هاي ديگر نمايشي چه از نظر بازيگر و چه از ديد تماشاگر، نوعي نياز بشري محسوب مي‌شده است.

از حدود چهار هزار سال پيش از ميلاد مصريان باستان براي بيان و نشان دادن آداب و سنن مذهبي و آييني خود و ارتباط انسان با خدايان نمايش‌هايي برگزار مي‌‌كردند كه از اين ميان مي‌‌توان به آيين «اوزيس و اوزيروس» دو رب‌النوع مصري اشاره كرد كه به نام آيين «مصائب آبيدوس» معروف است.

اين آيين درباره مرگ و رستاخيز است اما بعدها يونانيان باستان تئاتري را پايه‌‌گذاري كردند كه در آن افسانه‌ها و اساطير و داستان‌هاي كهن اجرا مي‌شد و در همين زمان بود كه درام‌نويسان بزرگي چون آشيل، سوفوكل و اوريپيد به عنوان مثلث تراژدي‌نويسان يونان باستان به ظهور رسيدند.

عجيب نيست اگر تئاتر و نمايش در مواردي خاص مانند آموزش تعليم و تربيت رواني به تدريج جاي خود را باز كرد و با محدوده‌اي مشخص پذيرفته شدند.

در نمايش‌درماني، زمان هميشه زمان حال است حتي اگر فرد بخواهد بخش‌هايي از گذشته يا آينده خود را به تصوير بكشد.

نمايش‌درماني روشي درماني است كه مي‌تواند در آموزش‌هاي مشاوره‌اي، مشكلات مراكز صنعتي و به طور كلي همه مواردمشاوره و راهنمايي با روش شناختي مشخص مورد استفاده قرار گيرد.

در اين روش نمايش درمانگر با تلفيق مباني علمي و تكنيكي و محتوايي قادر است با ارتباط علم روان‌شناسي و هنر تئاتر در راه مداواي مراجعان خود تلاش كند.

در اين شيوه درمانگر با به‌كارگيري روش‌هاي مختلف درماني در ايجاد موقعيت‌هاي مناسب و فضا‌سازي ذهني، شيوه‌هاي بازيگري خلاق و روش‌هاي وجودي و روش انتقال و روابط اشيا به گونه‌اي ملموس درمانجوي خود را مورد مداوا قرار مي‌دهد.

نمايش درماني يكي از راه‌هاي بروز مشكلات دروني انسان‌هايي است كه دچار عارضه‌هايي روحي و رواني شده‌اند.

در اين شيوه درماني، درمانگر در مسير درمان غيردارويي مي‌تواند در راه برطرف كردن بسياري از گرفتگي‌هاي روحي و رواني افراد نيازمند تلاش كند.نمايش درماني ريشه‌اي محكم دراعتقاد به قدرت درمان و بهبود بخشي نمايش و تئاتر دارد. نمايش درماني پويا، فعال و تجربي است و اين رويكرد مي‌تواند زمينه‌هايي را براي شركت‌كنندگان فراهم كند كه آنها داستان‌هاي زندگي‌شان را بازگو كنند، اهدافي را تعيين كنند، مسائل و مشكلات خود را حل كنند، احساسات خويش را بيان كنند تا به تخليه هيجاني دست يابند. در نمايش درماني تغيير رفتار، ايجاد مهارت، انسجام عاطفي و جسماني و رشد شخصيتي در شرايط و محيط‌هاي پيشگيري، مداخله و درمان حاصل مي‌شود.

نقش‌گذاري رواني، به گونه‌اي كه توسط «مورينو» (1975) درك و ابداع شده است از اعمال نمايشي هدايت شده‌اي است كه براي بررسي مشكلات يا مسائل مطرح شده توسط يك فرد درمانجو، يا توسط يك گروه مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

در نمايش درماني نقش‌گذاري رواني يك روش درماني ساختاري است تا يك تكنيك و روش مشاوره‌اي صرف.

در نمايش درماني نقش‌گذاري رواني با بهره‌گيري از روش‌هاي تجربي ازقبيل جامعه سنجي (سنجش افكار اجتماعي) تئوري نقشها و پويايي گروهي، براي ترويج بينش، رشد وتعالي شخصيتي و انسجام و يكپارچگي حوزه‌هاي شناختي، عاطفي و رفتاري استفاده مي‌شود.

فرد در نقش‌گذاري رواني به توضيح مسائل مي‌پردازد تا سلامت جسماني و عاطفي (احساسي) خود را افزايش دهد.

نمايش درماني قوه يادگيري را بيشتر مي‌كند و با تمركز و تاكيد بر مولفه‌ها و عناصر خصوصي و شخصي نقش‌ها مهارت‌هاي جديدي را در شخص مراجعه‌كننده به وجود مي‌آورد.

«تيم درمان» در نقش گذاري رواني پنج عنصر اساسي دارد كه عبارتند از كارگردان، قهرمان داستان، دستياران، گروه و فضاي عمل و كار يا محلي براي (ايفاي نقش).

«كارگردان» كه نظام‌دهنده فرايند نمايش درماني و رهبر گروه است، اوست كه تكنيك مورد نظر و چگونگي ارتباط ديگر اعضاي مجموعه درماني را به هم فراهم مي‌سازد.

«قهرمان داستان» شخص (يا اشخاص) انتخاب شده كه نماينده موضوع گروهي در نمايش‌اند «خود كمكي» اعضاي گروهي كه نقش‌هاي سايراشخاص مهم در نمايش را مي‌پذيرند «اعضاي گروهي» كه شاهد نمايش هستند و نماينده جهان در مقياس كلي هستند «صحنه نمايش» فضاي فيزيكي كه نمايش درماني در آنجا اجرا مي‌شود.

«كارگردان» در واقع كارشناس روان نمايشگري است كه شركت‌كنندگان را در هر مرحله از جلسات راهنمايي مي‌كند.

در يك جلسه نقش‌گذاري رواني سه مرحله ساختار تعاملي مد نظر است. «آماده سازي» در اين مرحله موضوع گروهي شناسايي و قهرمان داستان انتخاب مي‌شود. هدف اصلي اين مرحله افزايش ميزان آمادگي است «عمل» دراين مرحله مشكل و مساله بصورت مشخص مطرح مي‌شود و گاه نمايش نامه‌اي نوشته مي‌شود و قهرمان داستان روش‌هاي جديد حل مساله را جستجو و كشف مي‌كنند اين كار شامل سه بخش به هم مرتبط و قابل تغيير است. در بخش اول مراجع ايفاگر نقش «شكايت» را به طور كلي مطرح مي‌كند، شكايت همان مشكل موجود است.

در بخش دوم كه شامل «شناسايي و توضيح» است از صحنه‌هاي بررسي مشكلات مورد دقت قرارمي‌گيرد و در بخش آخر شامل «تكرار و جستجوي راه‌حل‌ها» است كه با ارائه اجراي نمايش راه‌حلي براي مناقشات جستجو مي‌شود.

به اعتقاد «كيپر» 1992 همين تغيير وجابجايي از صحنه‌اي به صحنه ديگر است كه اثر درماني را به وجود مي‌آورد نه اكتشاف مفرط صحنه‌ها.

به اعتقاد وي معمولاً مرحله عمل 60 درصد زمان جلسه را به خود اختصاص مي‌دهد و مهمترين بخش درماني است.

كيپر در نظريه خود معتقد است در مرحله «مشاركت» (سهيم شدن) از اعضاي گروه خواسته مي‌شود تا ارتباط خود را با كار قهرمان داستان بيان كنند، دستياران و اعضاي گروه تجربيات عادي يا مشابه خود را با قهرمان داستان بيان كنند، دستياران و اعضاي گروه تجربيات عادي يا مشابه خود را با قهرمان داستان شريك مي‌شوند و بطور كلي در اين مرحله «درمانجو» احساس تنها ماندن با مشكلات را ندارند. در نقش‌گذاري رواني محيطي ايمن و حمايتي را براي شركت كنندگان فراهم مي‌كنيم تا آنها در آن محيط نقش‌ها و رفتارهاي تازه و موثرتر را تمرين كنند. در يك جلسه نقش‌گذاري رواني ازساختاري بي‌نظير پيروي مي‌كنيم و پيرو توافق‌نامه‌اي قراردادي بين سرگروه (كارگردان)، صحنه‌ها كه معمولاً رويدادهاي جديد يا احساسات موجود فعلي هستند نمايش داده مي‌شوند. در صحنه‌هاي بعدي به منشا يا مسائل مهم مشكلات ارائه شده نزديكتر مي‌شويم و از طريق بينش‌هاي كسب شده اين امكان به وجود مي‌آيد كه به مسائل ارائه شده باز گرديم، آموزش ايفاي نقش و مرور و بازنگري قرارداد ممكن است مقدم‌تر برمشاركت و خاتمه جلسه باشد. نقش‌گذاري رواني يك روش يا رويكرد درماني است كه از روشهاي نمايشي و عملي، جامعه‌سنجي، ايفاي نقش و پويايي گروه براي تسهيل تغييرات سازنده در زندگي شركت‌كنندگان استفاده مي‌كند.

در نمايش درماني با شبيه‌سازي دقيق موقعيت‌هاي زندگي در يك محيط درماني سازماندهي شده، درمانجو مي‌تواند صحنه‌ها را دوباره خلق و اجرا كند بطوري كه آگاهي و بينش وي ارتقاء مي‌يابد و فرصتي براي تمرين مهارت‌هاي جديد زندگاني به دست مي‌آورد.

در نقش‌گذاري رواني، درمانجو (يا قهرمان داستان) برروي موقعيت‌هاي خاصي كه قرار است اجرا شود تمركز مي‌كند و ساير اعضاي گروه به عنوان دستياران يا افراد كمكي ايفاي نقش مي‌كند، اين در حالي است كه با پذيرفتن نقش‌هاي افراد مهم در صحنه از كار قهرمان داستان حمايت مي‌كنند.

در اين بين درمانگرنمايشي به خلق مجدد صحنه‌هايي كمك مي‌كند كه شايد در زندگي واقعي خلق آن صحنه‌ها امكان‌پذير نباشد، درآن صورت نقش‌گذاري رواني به فرصتي براي تمرين رفتارهاي جديد و مناسب‌تر و فرصتي براي ارزيابي تاثير آنها در محيط و جو حمايتي گروه، تبديل مي‌شود.«تغييرات سازنده در روابط بين افراد و گروه‌ها»، «افزايش آگاهي»، «همدلي و تقابل در تعامل‌هاي اجتماعي»، «كشف الگوهاي انتخاب اجتماعي و تقليل تضادها»، «توضيح نقش‌ها، روابط ميان اشخاص، و ارزش‌ها»، «آشكارسازي، پويايي آشكار و نهان گروهي» و «افزايش همبستگي و باروري گروهي» به عنوان اهداف جامعه سنجي از جمله مهمترين مواردي است كه در نمايش درماني همواره مطرح هستند.

در نمايش درماني و نقش‌گذاري رواني تلاش مي‌شود تا با بكارگيري خلاقيت و خودانگيختگي شخص را براي رسيدن به بالاترين توان بالقوه انساني كمك كنيم.

نقش‌گذاري رواني با تمركز بر شبكه‌اي اجتماعي كه فرد درآن زندگي مي‌كند، حمايت متقابل و درك و فهم متقابل را ارتقاء مي‌دهند.

«مورنو» (1975) هدف نقش‌گذاري رواني را بصورت امكان پذيرساختن فرد در مشاركت اجتماعي تعريف كرده است. به اعتقاد وي اين هدف هرگز كمتر از هدف كل بشر نيست.

نقش‌گذاري رواني با اهداف مشخصي انجام مي‌شود «قصد و هدف مشاوره‌اي»، «فراهم كردن رويارويي يا مواجهه در وضعيت موجود» و «به منظور غلبه برالگوهاي دفاعي عادي» از جمله اهداف نقش‌گذاري رواني است. در نمايش درماني و در تكنيك «تك‌گويي» درمانجو چيزهايي راجع به شخص ديگر مي‌گويد بطوري كه گويا آن شخص، ديگر حضور ندارد. اين كار به ويژه درارتقاء و ترويج افشاي حقايق در خانواده درماني بسيار مفيد است. در «جابجايي نقش‌ها» متخصص درمانگر پيشنهاد مي‌دهد كه درمانجو خود را درنقش يك فرد ديگر و با اهميت تصور كند، و سپس كمك مي‌كند تا درمانجو سطح بالغ‌تري از درك و فهم و همدلي را در خود پرورش دهد. در «همدلي فعال» درمانگر با كار كردن در نظام و سيستم فكري درمانجو تفكرات واحساسات دروني وي را تحت تاثير قرار مي‌دهد سپس كارها را كنترل و بررسي كرده و او را به تصحيح آن كارها دعوت مي‌كند بطوري كه بتواند ديدگاه خود را بهتر بفهمد.

عنصر تزكيه و پالايش روحي و رواني در نگاه ارسطو به عنوان مهمترين عنصر درماني نمايش است كه در اين شيوه به عنوان نخستين نقطه تلاقي هنر نمايش با علم روان ‌شناسي مطرح است.

با توجه به آمار بالاي بيماران دچار عارضه‌هاي روحي و رواني هنگام آن فرا رسيده است كه نمايش درماني به عنوان روشي نوين در درمان مشكلات روحي و رواني جامعه كاركردهاي اجتماعي خود را بيشتر نشان دهد. اكنون كه دنيا به سوي درمان‌هاي غيردارويي گام برمي‌دارد و درمان دارويي تنها يكي از روشهاي درماني است بر ماست كه تلاش كنيم تا در مسير آموزش‌هاي مختلف هنر درماني از اين قافله عقب نمانيم.

نمايش درماني ريشه‌اي محكم در اعتقاد به قدرت درمان و بهبود بخشي هنرتئاتر دارد. نمايش درماني پويا، فعال و تجربي است. اين رويكرد مي‌تواند زمينه‌هايي را براي شركت‌كنندگان فراهم سازد تا آنها مسائلشان را بازگو كنند اهدافي را تعيين كنند، مسائل و مشكلات خود را حل نمايند، احساسات خويش را بيان كنند تا اينكه به تخليه هيجاني دست يابند.

ازطريق نمايش درماني، عمق و وسعت تجربه دروني به گونه‌اي فعال قابل اكتشاف است و مي‌توان مهارت‌هاي روابط بين فردي را افزايش داد.

شركت‌كنندگان مي‌توانند فهرست نقش‌هاي نمايشي خود را توسعه دهند و دريابند كه نقشهاي زندگاني خودشان نيز تقويت شده‌اند، تغيير رفتار، ايجاد مهارت، انسجام عاطفي و جسماني و رشد شخصيتي مي‌تواند از طريق نمايش درماني در شرايط و محيط‌هاي پيشگيري، مداخله و درمان حاصل شود.

محمد امرايي

يکشنبه 17 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 319]