واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: كنكاشي در آداب و رسوم گذشتگان قم در ماه مبارك رمضان
رمضان واژه زيبايي است كه مردم آن را همراه با عبوديت و بندگي صفا و صميميت دوري از كينه ها و كمك به نيازمندان مي دانند.
با آغاز ماه مبارك رمضان آداب و رسوم مخصوص اين ماه نيز كه هنوز برخي از آنها از گذشته درميان مردم به جاي مانده خودنمايي كرده و باعث تقويت روحيه هاي نوعدوستي محبت و دوري از صفات زشت خودپرستي و بي توجهي به جامعه مي شود.
رمضان عطرهاي گوناگوني را دراقليم ايران زمين مي پراكند و مردم را وا مي دارد تا با بهره گيري از فرهنگ معنوي و آداب گذشتگان به گراميداشت اين ماه بپردازند.
به گزارش ايرنا مردم متدين قم نيز از ديرباز در آستانه ماه مبارك رمضان به دنبال آن بوده اند كه با آمادگي كامل به استقبال اين ماه رفته و از لحظه لحظه آن به نحو احسن بهره گيرند.
سنت هاي زيباي مردم قم كه يادگار پدران نيكو سرشت آنان است اگرچه برخي از آنها رنگ و بوي گذشته را ندارد اما هنوز مردم با احترام به آن نگريسته و آن را با دل و جان در آغوش مي كشند.
دراين گزارش سعي شده كه نگاهي به آداب و رسوم گذشتگان قم در ماه مبارك رمضان پرداخته و گوشه اي از رسوم كنوني نيز بيان شود.
حضور دركنارمرقد مطهر حضرت فاطمه معصومه (س ) يكي از رسوم مردم قم درماه رمضان بوده و هست كه عاشقان و دلسوختگان با دلي شكسته در كنار مرقد آن بانوي گرامي حضوريافته و موفقيت دراين ماه را از پروردگار متعال خواستار مي شوند.
آنان در كنار مرقد مطهر حضرت فاطمه معصومه (س ) به عنوان شفيع روز محشر از آن بانوي گرامي اسلام طلب ياري كرده تا بتوانند خود را پاك و بهترين بهره را از اين ماه ببرند.
دعا و نيايش به درگاه الهي و شركت در نمازهاي جماعات ادعيه و سخنراني هاي اين مكان مقدس از جمله رسومي است كه از گذشته در قم متداول بوده است .
همچنين مردم قم دراين ماه براي از بين بردن كينه ها و دوستي و صفا ارتباط بيشتري با يكديگر پيدا كرده و با حلاليت طلبي از يكديگر سعي مي كردند كه با استفاده از دعاي مومنان بهترين استفاده از فرصت طلايي كه دراختيار دارند را ببرند.
اطعام به نيازمندان نيز يكي از آداب و رسوم مردم اين ديار بوده كه مردم با فراهم آوردن سفره هاي افطار سعي داشتند كه به هر نحو با دعوت از نيازمندان خود را دراين كار معنوي و مورد رضايت حقتعالي شريك كنند.
بسياري از مردم قم نيز ترجيح مي دادند كه اطعام خود را به صورت مخفيانه و در تاريكي شب انجام داده و بدون اينكه شناسايي شوند و يا عزت نفس نيازمند را دچار خدشه كنند.
پخش آش و شله زرد نذري نيز يكي از فعاليتهاي ديرينه مردم اين شهر مقدس است كه به نيت كمك به نيازمندان با پخش اين دو طعام سعي دارند كه نوعدوستي و توجه به دستورات شرع اسلام را مد نظرداشته باشند.
يكي از آداب و رسوم كه در گذشته بسيار پر رنگ بوده و امروز نيز كم و بيش به طريقي ديگر ديده مي شود مراسمي باعنوان كلوخ اندازان بود به اين معنا كه همه بايد آماده ورود به اين ماه شوند.
خانه تكاني دعاي براي آمرزش گناهان گسترش مروت و دوستي كنارگذاشتن اختلافات و دشمني ها و درنهايت آمادگي كامل براي ورود به اين ماه را به عنوان كلوخ اندازان مي گفتند.
به گفته سالخوردگان دراين شهر مردم درآن زمان به اين مراسم با تمام وجود اهميت مي دادند و لحظه اي غفلت از آن را براي خود گناهي نابخشودني مي دانستند و به نوعي اين اعتقاد را داشتند كه شايد اين ماه رمضان آخرين فرصت براي طلب و مغفرت به درگاه الهي باشد.
سحرخواني از ديگر رسوم بسيار رايج بوده است تا افراد در خواب نمانند و از لحظات نوراني هنگام سحر بهترين استفاده را ببرند.
سحرخوانان با صداي خوش و زيبا دركوچه هاي شهر به دعا و نيايش مي پرداختند به گونه اي كه مردم هيچگاه حاضر نبودند اين صداي دلنشين را با خواب عوض كنند.
به گفته قدما درآن زمان سحرخوانان همچنين با حضور در گلدسته هاي حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س ) به خواندن ادعيه مي پرداختند بطوريكه صداي آنان به تمام شهر مي رسيد.
همچنين درآن زمان ارتش با استقرار يك توپ در باغ ملي قديم قم نزديكي حرم مطهر و شليك آن مردم را از وقت سحر و افطار مطلع كرد.
يكي از رسوم آن زمان كه اكنون نيز ادامه دارد كمك به نيازمندان بود كه در ماه رمضان فرصت مناسبي براي توانگران فراهم مي شد كه سفره هاي سخاوت خود را بيشتر از گذشته باز كنند و آنان اين عمل را افتخاري بزرگ براي خود مي دانستند.
از ديگر سنت هاي قديم مردم قم درماه مبارك رمضان را پختن غذا توسط افراد نيكوكار بود كه آنان معمولا غذاهايي كه اغلب نيازمندان توانايي استفاده از ان را نداشتند از جمله فسنجان را در كاسه هاي روحي كرده و در تاريكي شب به آنان مي دادند.
در آن زمان معتمدان محل با شناسايي نيازمندان بدون اينكه افراد عزت نفسشان شكسته شود آذوقه مورد نياز را دراختيار اين افراد قرار مي دادند.
يکشنبه 17 شهريور 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آفتاب]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 408]