رمضان ماه ميهماني خدا/ فرصتي براي زدودن رذايل نفساني حسد و حسادت

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: رمضان ماه ميهماني خدا/ فرصتي براي زدودن رذايل نفساني حسد و حسادت
داخلي. اجتماعي. مناسبت ها. رمضان.

ماه رمضان ماه ضيافت و ماه ميهماني خدا ناميده شده است، اين ماه فرصتي متعالي براي زدودن رذايل نفساني وجايگزيني خصايل انساني است، رمضان فرصتي براي نيايش و خودسازي و زماني براي دوري جستن از آفات نفس است.

به گزارش ايرنا استان فارس، از جمله رذايلي كه نفس انسان را مورد آسيب قرار مي‌دهد و موجب مي‌گردد كه بسياري از خصايل انساني در آدمي توان ظهور و بروز نيابد حسد ورزيدن و حسادت است.

اين صفت ناپسند در باطن و وجدان آدمي و همچنين در آموزه‌هاي ديني و سخن بزرگان و اولياي دين طرد شده و مورد نكوهش قرار گرفته است.

حسد و حسادت يكي از رذايل اخلاقي است كه در طول تاريخ بشر آثار بسيار منفي فردي و اجتماعي داشته است حسد به معني ناراحت شدن از نعمت‌هايي كه خداوند نصيب ديگران كرده و آرزوي زوال آنها و حتي تلاش و كوشش در اين راه است ، حسد فضاي روح آدمي را تيره و تار و فضاي زندگي او را ظلماني و محيط جامعه را مملو از ناامني مي‌كند.

حسودان نه آرامشي در دنيا دارند، نه آسايشي در آخرت و چون تمام تلاششان اين است كه نعمت را از فرد، به واسطه حسد بگيرند، آلوده انواع جنايت ها مي‌شوند، دروغ مي‌گويند، غيبت مي‌كنند، دست به انواع ظلم و ستم مي‌زنند و حتي در حالات شديد و بحراني از قتل و خونريزي نيز ابا ندارند.

در واقع مي‌توان گفت حسد يكي از ريشه‌هاي اصلي تمام بدي هاست و از دام‌هاي بسيار خطرناك شيطان است، همان دامي كه در نخستين روزهاي آفرينش بشر كار خود راكرد و فرزند آدم(ع) قابيل را به كام خود فروكشيد و دستش را به خون برادرش هابيل آلوده كرد و به همين دليل در روايات اسلامي، حسد يكي از اصول سه گانه كفر شمرده شده است و در كنار تكبر و حرص قرار گرفته است.

حسود در واقع معترض به حكمت الهي است و به همين دليل نوعي كفر و شرك خفي محسوب مي‌شود.

ماه رمضان ، ماه ميهماني خدا فرصتي متعالي براي دوري جستن از اين صفت رذيله است، فرصتي است تا با نكوداشت آفرينش‌هاي الهي دل را به ميهماني خصايل متعالي انساني ميهمان كنيم.

مدير كل تبليغات اسلامي استان فارس با تاكيد بر بهره‌گيري بيشتر از ماه ضيافت در مورد اين صفت ناپسند اخلاقي گفت: حسد و شرك يكي از گناهان ريشه‌اي است كه باايمان منافات دارد، در رابطه با حسد نكات پرهيزي فراواني از معصومان نقل شده است، همچنين از قرآن كه منشا آموزه‌هاي ديني است مطالب فراواني بر ضرورت دوري گزيني مردم از اين صفت زشت و رذيله رسيده است.

حجت‌الاسلام عبدالرضا خوشنويس با اشاره به آياتي از سوره ناس در اين‌باره در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود:در سوره ناس خداوند به پيامبرش دستور داده است كه از شر حسود و شر انسان‌هايي كه داراي اين ويژگي زشت هستند به خدا پناه ببرد.

وي ادامه داد:اگر ما ديگر گفته‌هاي خدا را بااين دستور در كنار هم قرار دهيم متوجه مي‌شويم در چند جا رسول خدا موظف شده است كه به خدا پناه ببرد، در يك جاخداوند به او دستور داده است كه از شر شيطان به خداوند پناه ببرد و در جاي ديگر از شر حسدورزان به خدا پناه ببرد.

وي افزود: اين در كنار هم گذاشتن حسود و شيطان مي‌فهماند كه حسد ورزان نيز از لشكر شيطان هستند و انسان‌هايي كه با اين ويژگي زندگي مي‌كنند در حقيقت از اعضاي حزب شيطان هستند و اگر كسي به عضويت اين حزب درآمد پليدي او پليدي ريشه‌اي خواهد بود.

او گفت:با اين توصيف‌ها بايد چنين گفت كه گناهان بر دو قسم هستند، گناهان عميق و ريشه‌اي و گناهان سطحي و شاخه‌اي، گريز از گناهان عميق و ريشه‌اي نياز به تمرين و پيگيري و پذيرش سختي دارد كه حسادت يكي از اين گناهان است، بنابراين كساني كه به اين گناه آلوده‌اند مي‌بايست هر چه سريعتر از اين آسيب بزرگ فردي خود را كنار بكشند.

وي ادامه داد: در آموزه‌هاي ديني ما حس رقابت خواهي و رقابت جويي مورد نفرت قرار گرفته و رقابت سالم مورد تشويق دين قرار گرفته است .مثلا در حوزه دين مي‌توان به غبطه اشاره كرد، زيرا غبطه نيز نوعي احساس نياز است كه به ديگران آسيب نمي‌رساند. حسادت احساس نيازي است كه به ديگران آسيب مي‌رساند يعني در درون حسود اين سوال همواره مطرح است كه چرا او دارد؟ ولي در غبطه اين سوال پيش مي‌آيد كه چرا من ندارم؟ و مي‌بايست چه راهكاري را فراهم سازم تا من نيز از اين نعمت بهره‌مند شوم.

مدير كل تبليغات اسلامي فارس اظهار داشت: از نظر دانش امروز ثابت شده است انساني كه دروني پر رشك دارد از كمبودي عميق و كاستي جان كاه رنج مي‌برد و عقده‌هاي حقارت، كمبودهاي فردي و خانوادگي و تربيت ناسالم پديده زشت حسادت را تقويت مي‌كند.

وي با تاكيد بر نقش خانواده‌ها در تربيت فرزندان گفت: خانواده‌ها براي اينكه اين ويژگي پليد در درون فرزندانشان رشد نكند، بايد تلاش كنند كه در انتقال تربيت به فرزندان خود از تحقير و مقايسه آنها با ديگران به شدت پرهيز نمايند، زيرا اين دو نوع واكنش منفي فرزندان را حسود و پر رشك بار مي‌آورد.

خوشنويس اضافه كرد: هر چند خارج نمودن حسادت از درون كار مشكلي است ولي براي اينكه اين صفت در درون ما جاي نگيرد، راه پيشنهادي آساني وجود دارد.

اين كه ما در كنش‌هاي تربيتي خود به فرزندانمان مهارت‌هاي زندگي رابه آنها بياموزيم و هر گز واكنش‌هاي منفي را به عنوان اهرم تربيت در زندگي به كار نگيريم.

حال اين سوال باقي است كه كساني كه داراي اين ويژگي هستند بايد چه كنند؟
وي گفت: دستورات زيادي از دانشمندان دانش اخلاق براي گريز از اين عارضه زشت رسيده است كه در كتاب‌هاي اخلاقي به صورت مشروح به آن پرداخته شده است.

همه دانشمندان حوزه دين بر اين باورند كه عبادت و نيايش خدا مهم‌ترين عامل حسد زدايي است.

وقتي ما به خدا نزديك‌تر مي‌شويم و خدا به ما توجه مي‌كند درون ما احساس بي‌نيازي از زشتي‌ها مي‌كند، زيرا ما با سخن گفتن با خدا اوصاف خدايي را در دل خود جايگزين اوصاف زشت مي‌كنيم .

اگر كسي بخواهد از دام زشتي‌ها در امان باشد، روزه توانايي خوبي است كه دست ما را بگيرد پابه پا ببرد و شيوه راه رفتن را بياموزد اگر با تاكيد اين سخن را تكرار كنيم كه روزه بلاي جان شيطان است و صفت‌هاي شيطاني را از اساس بر مي‌كند و خداوند در اين ماه بندگان خود را براي رهايي از دام صفت‌هاي زشت شيطاني كمك مي‌كند، اين وعده خدا است و وعده خدا هم شدني است.

در روايات اسلامي نيز نكوهش شديدي از حسد شده است ، به گونه‌اي كه درباره كمتر صفتي از صفات رذيله چنين نكوهشي ديده مي‌شود، به عنوان نمونه كافي است به چند حديث زير كه گوشه‌اي از آن احاديث است نظر افكنيم.

در حديثي از رسول خدا(ص) مي‌خوانيم: الحسد ياكل الحسنات كما تاكل النار الحطب: حسد حسنات را مي‌خورد همان‌گونه كه آتش هيزم را مي‌خورد.

تعبير بالا به خوبي نشان مي‌دهد كه آتش حسد مي‌تواند تمام خرمن سعادت انسان و حسنات او را بسوزاند و زحمات يك عمر او را بر باد دهد به گونه‌اي كه دست خالي از دنيا برود.

در حديث ديگري از اميرمومنان علي(ع) آمده است: الحسد شر الامراض: حسد بدترين بيماري اخلاقي است. طبق اين حديث هيچ بيماري اخلاقي بدتر از حسد نيست.

از همان حضرت نقل شده است كه فرمود: راس الرذائل الحسد: سرچشمه صفات رذيله حسد است.

در حديث ديگري از امام صادق(ع) آمده است:آفه‌الدين الحسد والعجب والفخر: آفت دين و ايمان سه چيز است حسد و خود بزرگ بيني و فخرفروشي.

راه درمان صفات ناپسند مثل حسد، بخل و اخلاق بد چيست؟
در پايگاه نهاد نمايندگي مقام‌معظم رهبري در دانشگاه‌هادر مطلبي به راه‌هاي درمان حسد اشاره شده است، در اين مطلب آمده است: حسد يك نوع بيماري روحي است كه تا علت آن در شخص حسود مشخص نشود نمي‌توان درمان روشني را پيشنهاد كرد. بنابراين براي پاسخ دقيق‌تر به اين سوال بايد موارد حسد و انگيزه‌هاي آن را بيان كرد تا راه مشخص‌تري پيشنهاد شود.

عوامل پيدايش حسد
گاهي علت حسد اين است كه انسان گمان مي‌كند با پيشرفت ديگري موقعيت او متزلزل مي‌گردد و براي حفظ موقعيت خود در تخريب موقعيت ديگري مي‌كوشد.

طبيعي است كه با تخريب ديگران انسان رشد نمي‌كند بلكه ممكن است موقعيت خود را نيز سست كند چرا كه معمولا آنان از دوستان او هستند و روشن است كه اگر كسي به دوستان خود حسادت كند و در تخريب موقعيت آنها بكوشد در نهايت به تخريب موقعيت خويش كمك كرده است، زيرا انسان در پرتو كمك و ياري دوستان و نزديكان خود پيشرفت بيشتري خواهد كرد، در حالي كه با حسادت به آنها فقط دشمني آنها را كسب خواهد كرد و دوستان ياري‌دهنده خود را به دشمناني كينه‌جو تبديل خواهد ساخت.

نكته ديگر اين كه اصولا اين فكر كه با پيشرفت ديگران انسان از توجه دوستان محرم مي‌شود اشتباه و توهمي بيش نيست. ارزش هر انساني به رفتار و شخصيت خود اوست و موقعيت ديگران نمي‌تواند تاثير چنداني در موقعيت او بگذارد. گاهي انسان از انگيزه حسد خود آگاهي ندارد يعني به صورت ناخودآگاه به ديگران حسد مي‌ورزد و از پيشرفت آنها ناراحت مي‌شود.

اين افراد ممكن است در كودكي تجربه‌هاي منفي از پيشرفت ديگران داشته باشند.

در هر حال حسد و حسادت و حسد ورزيدن از صفات رذيله است كه انسان بايد از آن دوري جويد ، ماه مبارك رمضان فرصت مناسبي است تا با كند و كاو دررفتارها و منش فردي خود به بازشناسي اين صفت ناپسند بپردازيم و براي رفع آن با بهره‌گيري از معنويت ملكوتي ماه ضيافت اقدام كنيم. ك/‪۴‬ ‪۶۷۵/۶۷۷/۷۳۸۰‬
شنبه 16 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 497]