معاون ميراث فرهنگي در گفت و گو با ايرنا: فضاي مرمت و حفاظت آثار تاريخي كشور ساماندهي شده است(2)

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: معاون ميراث فرهنگي در گفت و گو با ايرنا: فضاي مرمت و حفاظت آثار تاريخي كشور ساماندهي شده است(2)
معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري گفت: فضاي مرمت و حفاظت آثار و محوطه هاي تاريخي كشور در سال هاي اخير ساماندهي شده است.

"فريبرز دولت آبادي" درادامه گفت و گو با خبرنگار گروه فرهنگي ايرنا، افزود: يكي از اقدامات انجام شده در اين خصوص، تعيين نظام توزيع اعتبارات براي مرمت و حفاظت آثار ايراني در داخل و خارج از مرزهاي جغرافياي سياسي است.
وي گفت: با نگاه فراملي به آثار تاريخي، يك رديف اعتباري در سازمان ميراث فرهنگي باز شده تا بناها و آثار تاريخي متعلق به ايران يا متاثر از فرهنگ ايراني را كه در جغرافياي سياسي امروز ما قرار ندارد، شناسايي، حمايت و مرمت شود.
وي توضيح داد: اين اقدام بديعي است كه پيش از دولت نهم در سازمان ميراث فرهنگي مطرح نبود و امروز سازوكار آن فراهم شده است.
دولت آبادي به بحث آموزش در حوزه ميراث فرهنگي اشاره كرد و گفت: در اين زمان سازمان با مقطع زماني روبه رو بود كه تعدادي از اساتيد و بزرگان اين حرفه يا بازنشست شده و يا در شرف بازنشستگي بودند و طيف جديدي از جوانان همكار وارد سازمان شده، كه فاقد تجربه لازم بودند.
وي افزود: آموزش كارشناسان اين حوزه از طريق كلاس هاي حضوري و مجازي از طريق اينترنت در حال انجام است.
معاون ميراث فرهنگي به برگزاري همايش نقد مرمت به عنوان دستاورد اين اقدام اشاره كرد و گفت: اين همايش در نوع خود در قبل و بعد از انقلاب بي سابقه است. در اين همايش سازمان كارهايي را كه در طول يك سال انجام مي دهد، به معرض نمايش و نقد دانشگاهيان و متخصصان مي گذارد.
* تعيين جايزه مرمت
دولت آبادي گفت: تعيين جايزه برترين مرمت در طول سال يكي ديگر از ابداعات معاونت ميراث فرهنگي در طول سه سال گذشته است كه براي نخستين بار به اجرا گذاشته مي شود.
وي افزود: پيش از اين در حوزه معماري اين جايزه مرسوم بوده و جايزه بزرگ معماري برگزار مي شده است.
*** دفتر ثبت آثار تاريخي
معاون ميراث فرهنگي گفت: ثبت يك اثر تاريخي به معناي شناسايي، مستندسازي و دست يابي به ارزش هاي آن اثر و معرفي به همه دوستداران ميراث فرهنگي و در نهايت حفاظت آن است.
وي با بيان اينكه پيش از هر اقدام قانوني در مورد آثار تاريخي از سوي سازمان ميراث فرهنگي، بايد اثر به ثبت برسد، افزود: سازمان پيش از ثبت اثر، امكان قانوني حفاظت از آن را ندارد.
دولت آبادي گفت: آمارهاي متفاوتي براي تعداد آثار تاريخي موجود در كشور مانند يك ميليون و 200 هزار عنوان مي شود كه عجيب و غريب هم نيست و به اعتقاد من تعداد آثار بيش از اين است.
وي تصريح كرد: وقتي كشور كوچك انگليس با قدمت كم ادعا مي كند 700 هزار اثر قابل ثبت دارد،‌ كه از اين تعداد 400 هزار مورد را ثبت كرده، در مقايسه با ايران با قدمت چندين هزار ساله و وسعت جغرافيايي زياد، اين ارقام بسيار كم است.
وي با بيان اين كه هم اكنون 24 هزار اثر تاريخي ثبتي در كشور وجود دارد، گفت: گاهي اين موضوع مطرح مي شود كه سازمان ميراث فرهنگي چقدر بودجه دارد كه اين همه اثر را ثبت مي كند.
دولت آبادي افزود: اين دو موضوع به هم ربطي ندارد يعني ما به دليل اينكه اعتبار نداريم، نمي توانيم از نظر قانوني و عرفي تاريخ خود را امحا كنيم. بنابراين يكي از برنامه هاي سازمان در مدت سه سال گذشته شناسايي و ثبت هرچه بيشتر بناها و آثار تاريخي بوده است.
وي گفت: در سال 1386 تعداد سه هزار و 740 اثر، در سال 1385 تعداد سه هزار و 651 اثر و در سال 1384 تعداد سه هزار و 620 اثر به ثبت رسيده است.
وي با اشاره به ثبت 11 هزار اثر تاريخي در طول سه سال گذشته، افزود: با توجه به اينكه از حدود سال 1310 ثبت آثار در كشور ما آغاز شده، آمار ثبت در سه سال اخير معادل همه آماري است كه در طول 70 سال اخير صورت گرفته است.
دولت آبادي گفت: با اين حال، با توجه به آثار تاريخي بسيار زياد در كشور، خيلي عقب تر از جايگاه مطلوب هستيم.
* ثبت آثار معنوي (ناملموس)
معاون ميراث فرهنگي به باز شدن باب تازه اي با نام ثبت آثار معنوي (ناملموس) در عرصه ثبت آثار تاريخي در سه سال اخير اشاره كرد و گفت: بحث ثبت آثار معنوي و ناملموس در عرصه جهاني موضوعي است كه به تازگي به آن پرداخته شده است.
دولت آبادي افزود: كنوانسيون ميراث غيرملموس در سال 2003 ميلادي در سازمان علمي، ‌آموزشي و فرهنگي (يونسكو) به تصويب رسيد و ايران جزو اولين كشورهايي بود كه به كنوانسيون پيوست.
وي گفت: سازمان ميراث فرهنگي طي دو سال گذشته چارچوب هاي قانوني لازم براي ثبت آثار معنوي را در فهرست ملي تدوين و تاييديه آن را از دستگاه هاي زيربط كسب كرد.
وي افزود: پس از تعيين چارچوب هاي نظري و محتوايي ثبت اين دسته از آثار، اواخر اسفند ماه سال گذشته "نوروز" به عنوان اولين ميراث معنوي كشور در فهرست آثار معنوي و ناملموس به ثبت رسيد.
دولت آبادي گفت: چارچوب آيين هاي نيمه شعبان نيز به عنوان دومين اثر معنوي به تازگي ثبت ملي شد.
وي افزود: در اين چارچوب چراغاني، آذين بندي، نذورات، زيارت اهل قبور،‌ صله رحم، مولودي خواني و نواهاي ويژه عنوان شد كه به تفكيك هر كدام از حوزه هاي جغرافيايي مي توان مراسم خاصي را مطرح كرد كه خود مي تواند به عنوان يك آيين معنوي ثبت شود.
وي در مورد ثبت آيين و مراسم خاص دفاع مقدس كه در جبهه ها ابداع شد، گفت: ما درحال تدوين چارچوب هاي نظام ثبت آيين ميراث ناملموس دفاع مقدس هستيم و اميدواريم مطالعات آن كه از حدود چهار ماه گذشته آغاز شده، هرچه زودتر نهايي شود.
دولت آبادي با بيان اين كه نظام شماره گذاري ثبت آثار معنوي و ناملموس با ثبت آثار كالبدي و ملموس متفاوت است،‌ گفت: در ميراث كالبدي از يك شروع كرده و در حال حاضر به 24 هزار اثر ثبتي رسيديم درحالي كه نظام ثبت آثار ناملموس يك نظام انديس دار است و نمي توان آمار دقيقي ارايه داد.
دولت آبادي گفت: در هماهنگي با پژوهشكده مردم شناسي، حدود 2 هزار و 200 اثر معنوي به صورت فهرست درآمده كه پرونده 280 اثر آماده ثبت شده است.
* ثبت ميراث طبيعي
دولت آبادي گفت: ثبت ميراث طبيعي در سطح ملي و جهاني نيز، باب جديدي است كه در اين مدت باز شده است.
وي افزود: در نتيجه هماهنگي با سازمان جنگل ها و مراتع، محيط زيست و اساتيد صاحب نظر، قله دماوند به عنوان اولين ميراث طبيعي كشور به تازگي به ثبت رسيد.
وي در مورد دليل ورود سازمان ميراث فرهنگي به باب ثبت آثار طبيعي كشور گفت: نقطه مورد اهميت براي ما تعامل بين طبيعت، فرهنگ و انسان است.
وي درمورد قله دماوند توضيح داد: اسطوره هاي زيادي مانند آرش و كاوه در مورد دماوند مطرح مي شود و هميشه انسان هاي اسطوره اي ارتباطي با دماوند دارند. در واقع نقش اسطوره اي دماوند در فرهنگ ما، سازمان ميراث فرهنگي را براي ثبت آن حساس كرد.
* ثبت آثار منقول تاريخي
دولت آبادي گفت: اشياي تاريخي دو قسمت هستند يكي آنهايي كه در اختيار سازمان ميراث فرهنگي است، شناسنامه دارد و در موزه ها نگهداري مي شود و ديگري آنهايي كه در دست دستگاه هاي دولتي مانند وزارتخانه هاي امور خارجه، دارايي و آموزش و پرورش و يا مردم است و ثبت نشده است.
وي افزود: ورود به ثبت آثار منقول نيز بسيار با اهميت است و پيش از اين آغاز شده است ولي در اين دوره كارهاي انجام شده در اين حوزه، به اندازه آثار معنوي و طبيعي نبوده است.
* ثبت مكان رويدادهاي تاريخي
دولت آبادي به ثبت مكان رويدادهاي تاريخي به عنوان يك ابتكار تازه در مدت سه سال گذشته اشاره كرد و گفت: در اين موضوع مكاني به دليل رويداد خاصي كه در آن رخ داده، ثبت ملي مي شود. در واقع ما با يك خاطره ذهني تاريخي و يك عرصه طبيعي مواجه هستيم كه در كنار هم مكان رويداد را مي سازد.
* ثبت جهاني آثار ملموس و طبيعي
دولت آبادي گفت: پيش از اين 7 اثر شامل تخت جمشيد، پاسارگاد، جغازنبيل، سلطانيه، تخت سليمان، نقش جهان و ارگ بم ثبت جهاني شده بود و بيستون در سه سال اخير به ثبت جهاني رسيد.
وي به موضوع ثبت كليساها در استان آذربايجان غربي اشاره كرد و افزود: اين پرونده در دوره قبلي تهيه شده، ولي تنها سه كليسا در آن مطرح شده بود كه ما آن را به يك مجموعه 11 قسمتي شامل نمازخانه، گورستان روستا و ساير مكان هاي اطراف آن افزايش داديم.
دولت آبادي گفت: مجموعه شيخ صفي اردبيلي در اردبيل، بازار تبريز و بافت تاريخي يزد نامزدهاي بعدي سازمان ميراث فرهنگي براي ثبت جهاني است كه پرونده آنها همزمان درحال تهيه است.
وي به پرونده سازه هاي آبي شوشتر براي ثبت جهاني اشاره كرد و افزود: اميدواريم اواخر شهريور ماه و اوايل مهر ماه تيم تخصصي يونسكو از سازه هاي آبي شوشتر بازديد كند تا مقدمات ثبت جهاني آن كامل شود.
* ثبت جهاني ميراث طبيعي
معاون ميراث فرهنگي بااشاره به اينكه در اين حوزه تاكنون اثري ثبت جهاني نشده است، گفت: پرونده جنگل هاي هيركان را به صورت مشترك با كشور آذربايجان و پرونده جنگل هاي مانكرو يا حرا در قشم به صورت مستقل براي ارسال به يونسكو جهت ثبت جهاني، در حال تهيه است.
* ثبت جهاني ميراث ناملموس
دولت آبادي افزود: در حوزه ميراث ناملموس نيز براي نخستين بار، پرونده ثبت نوروز به صورت مشترك با كشورهاي افغانستان، پاكستان، تاجيكستان، قزقيزستان، ازبكستان، هند، قزاقستان در حال تهيه است.
*** دفتر حفاظت از اموال منقول تاريخي
دولت آبادي با بيان اين كه اين دفتر تازه تاسيس است، گفت: تنها يك سال از عمر آن مي گذرد و در حال گذراندن بحران مديرتي و تشكيلاتي است.
وي در پايان گفت: صحبت هاي من به معناي اين نيست كه در گذشته كاري در سازمان ميراث فرهنگي انجام نشده و ميراث نسبت به اين مسايل بي توجه بوده است.
وي افزود: نقد منصفانه نقدي است كه با توجه به شرايط و در بستر زمان صورت گيرد، بنابراين در مقام نقد گذشته نيستم و معتقدم كه هر پيشرفت و موفقتي كه هم اكنون داريم به خاطر زحماتي است كه بسياري از عزيزان در اين حوزه كشيده، سازمان را در سال هاي بسيار سخت نگه داشته و آثار را در شرايط بسيار سخت تر محافظت كرده اند.
وي با بيان اينكه همه اين زحمات را پاس مي دارم، گفت: اگر امروز من به اقدامات اين دو سه سال اخير افتخار مي كنم، در واقع افتخار به دستاوردهايي است كه گذشتگان ما فراهم كرده اند.
معاون ميراث فرهنگي گفت: اين مطالب به اين معنا نيست كه ما امروز در اين حوزه با نقد و چالش مواجه نيستيم. ما با بسياري از درخواست هاي مردم در موزد آثار تاريخي مواجهيم كه نمي توانيم پاسخ دهيم.
وي افزود: همچنين به دليل ضعف امكانات و بسترهاي قانوني، با چالش هايي مانند تخريب آثار و امحاي آنها مواجهيم كه نسبت به همه اينها حساس هستيم و در جهت رفع آن تلاش مي كنيم.
شنبه 16 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 121]