از شیشه شیر تا پوسیدگی دندان‌های شیری

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: هیچ فكر كرده‌اید چرا به اولین دندان‌هایی كه در دهان بچه‌ها می‌روید، می‌گویند دندان‌های شیری؟ اگر همین الان هم به این قضیه فكر كنید، اولین چیزی كه به ذهنتان می‌رسد (شیر) است. شاید عمده‌ترین چیزی كه یك نوزاد تا سن حدود دو سالگی می‌خورد شیر باشد. همزمان با مصرف مداوم شیر، اولین دندان‌های نوزادی در دهان او رشد می‌كنند و به همین دلیل این دندان‌ها به (شیری)‌ها معروف شده‌اند.
شیر یكی از غنی‌ترین منابع تغذیه‌ای است كه بررسی و تعمق در ارزش‌های تغذیه‌ای آن، انسان را به حیرت وامی‌دارد. مصرف این كامل‌ترین ماده غذایی به تنهایی برای رشد كودك در شش ماه اول زندگی او كافی است و تا دو سالگی نیز نقش اصلی را در تغذیه و رشد او بازی می‌كند اما همین خوراكی بی‌نظیر ممكن است با استفاده نادرست خطراتی را نیز برای بدن انسان و از جمله دندان‌های كودك شیرخوار به همراه داشته باشد. هر چند یكی از دلایل اصلی مصرف شیر، وجود كلسیم در آن به منظور استحكام استخوان‌ها و دندان‌ها است اما اگر درست مصرف نشود، به ماده پوسیدگی‌زایی برای دندان‌ها تبدیل شده و دندان‌های كودكان را تهدید می‌كند.
● شیرت رو با چی می‌خوری!؟
شیر ممكن است از راه‌های مختلفی به دهان نوزاد برسد. مهم‌ترین ومتداول‌ترین این راه‌ها پستان مادر است. اغلب بچه‌ها در آغاز تولد از شیر مادر به خوبی تغذیه می‌شوند. همه چیز امن و امان پیش می‌رود تا وقتی كه دندان‌های كودك شروع به رویش كنند. در این سن كه اغلب تا شش ماهگی طول می‌كشد كودك هنوز وابستگی شدیدی به تغذیه با شیر دارد و اغلب هنوز از شیر مادر تغذیه می‌كند اما ممكن است به دلایل مختلفی تغذیه با شیر مادر تبدیل به شیر خشك شود و این شیراز راه بطری یا شیشه شیر اطفال به آنها برسد. از این مرحله است كه داستان جدیدی به نام (نشانگان شیشه شیر) شروع می‌شود.
● نشانگان شیشه شیر
دندان‌ها به دلیل وجود قندهای ساده روی آنها و به كمك باكتری‌های موجود روی دندان كه قندهای ساده را تخمیر می‌كنند دچار پوسیدگی می‌شوند. به عبارتی اگر باكتری پوسیدگی‌زا كه (استرپتوكوك موتانس) نام دارد به مدت طولانی قند مناسبی را در اختیار داشته باشد، این قند را تجزیه و تخمیر كرده و از آن اسیدی ایجاد می‌شود كه این اسید مینای دندان را به تدریج سست كرده و درنهایت به پوسیدگی دندان‌ها منجر می‌شود. آنچه در روند پوسیدگی مهم است این است كه برای ایجاد پوسیدگی دندانی باید باكتری‌های پوسیدگی‌زا روی دندان‌ها وجود داشته باشند و موادقندی مناسب به مدت طولانی در دسترس آنها قرار بگیرد تا فرآیند تخمیر و ایجادپوسیدگی آغاز شود.
شیر، چه از نوع شیر انسان، شیر خشك و یا شیرگاو باشد، دارای قندی به نام لاكتوز است كه اگر به مدت طولانی در معرض باكتری‌های پوسیدگی‌زا روی دندان‌ها قرار بگیرد، قابل تجزیه و تخمیر است. در بسیاری از انواع شیرخشك علاوه بر قند طبیعی شیر كه لاكتوز است، از گونه‌هایی از شیرین كننده‌های دیگر نیز استفاده می‌شود تا مزه شیر را قابل قبول‌تر بكند كه این شیرین كننده‌ها نیز بسیار پوسیدگی‌زا هستند.
اگر نوزاد یا كودكی كه دندان‌های جلویی او رویش پیدا كرده است، عادت كند كه به طور مرتب شیشه پستانكی محتوی شیرخشك، شیرگاو یا آبمیوه‌های شیرین در دهان داشته باشد و گاهی به شیشه‌اش مكی بزند و مقداری از مایع داخل آن را روی دندان‌ها و به دنبال آن دهانش بفرستد درواقع شرایط بسیار خوبی را برای شروع پوسیدگی‌ در دندان‌های جلویی‌اش فراهم كرده چون یك ماده پوسیدگی‌زا را به مدت طولانی در دسترس باكتری‌های دهانش قرار می‌دهد. مكیدن عادتی و مداوم شیر و یا آبمیوه‌های شیرین از شیشه، ممكن است نوعی پوسیدگی را در دندان‌های بچه‌ها ایجاد بكند كه به "پوسیدگی‌های شیشه شیر" معروف است.
● دندان‌هایی كه زود تمام می‌شوند
در بچه‌هایی كه دچار "پوسیدگی شیشه شیر" شده‌اند، الگو و فرم خاصی از پوسیدگی‌ها دیده می‌شود. پوسیدگی‌های شیشه شیر معمولا خیلی زود در دندان‌ها آغاز می‌شود و ممكن است آن‌چنان به سرعت پیش برود كه كودك در دو سالگی تمام دندان‌های جلویی خود را به علت پوسیدگی از دست بدهد. <پوسیدگی شیشه شیر> معمولا دندان‌های جلویی فك بالا را درگیر می‌كند. ممكن است دو تا از دندان‌ها یا دندان‌های بیشتری از قسمت جلویی فك بالا دچار پوسیدگی شوند.
دندان‌های جلویی فك پایین معمولا درگیر نمی‌شوند و سالم می‌مانند. بقیه دندان‌های شیری (آسیاها) ممكن است پوسیدگی‌هایی داشته باشند اما شدت این پوسیدگی‌ها به اندازه دندان‌های جلویی فك بالا نیست. پوسیدگی‌ها خیلی زود شروع می‌شوند و به سرعت پیشرفت می‌كنند.
مهم‌ترین عامل ایجاد پوسیدگی در دندان‌های جلویی این است كه بسیاری از بچه‌ها با شیشه شیر یا آبمیوه شیرین در دهان به خواب می‌روند. در طول خواب مقدار بزاق و در نتیجه شست‌وشوی طبیعی دهان كم می‌شود و از طرفی تماس مداوم شیر یا آبمیوه با دندان‌ها آنها را دائما تهدید می‌كند. بدترین حالت وقتی است كه مادران به بچه‌ها در طول شب شیشه شیرهایی محتوی شیرهای شیرین شده (به صورت شیر و نبات، شیر و قند و یا شیر و عسل) و یا آبمیوه‌های شیرین شده با قند یا نبات می‌دهند. اضافه كردن انواع قندها، نبات و حتی عسل زمینه را برای ایجاد پوسیدگی دندان‌ها فراهم می‌كند. پوسیدگی‌های شیشه شیر به سرعت پیشرفت می‌كنند و دندان‌ها خیلی زود به علت پوسیدگی از بین می‌روند یا ظاهری كاملا قهوه‌ای رنگ پیدا می‌كنند.
معمولا پوسیدگی‌ها تا حدی پیش می‌روند كه از دندان‌ها جز ریشه‌هایی كه نوك آنها در حد لثه است، باقی نمی‌ماند.
"پوسیدگی‌های شیشه شیر" ممكن است در دندان‌های بچه‌هایی كه با شیر مادر تغذیه می‌شوند با شیوع كمتری ایجاد شود. اگر نوزاد یا كودكی عادت بكند كه پستان مادر را مدت طولانی، به خصوص در طول شب در دهان داشته باشد، احتمال تخریب دندان‌های جلویی و شیوع پوسیدگی‌های شدید در دندان‌های او نیز وجود دارد.
بعضی وقت‌ها مادران شیرده هم دچار پوسیدگی‌های شیردهی می‌شوند. در طول دوران شیردهی خصوصا در ماه‌های اول كه مادران در طول شب به نوزادان خود شیر می‌دهند، گاهی اوقات ممكن است دچار ضعف شوند و خوراكی‌های شیرین بخورند كه باقی ماندن آنها تا صبح روی دندان‌ها ممكن است پوسیدگی ایجاد كند. به این ترتیب مادران شیرده خودشان هم ممكن است دچار پوسیدگی‌های شیر شوند.
● گاهی دندانپزشك
اگر پوسیدگی‌های شدید در دهان ایجاد شده باشد، معمولا دندانپزشك درباره چگونگی و لزوم درمان آنها تصمیم‌گیری خواهد كرد. این پوسیدگی‌ها در صورتی كه به آبسه‌های دندانی منجر نشده باشند برای جوانه دندان‌های دائمی زیرین مشكلی ایجاد نخواهند كرد اما اگر طی ۱۸ تا ۲۴ ماهگی كه سن تشكیل جوانه دندان‌های دائمی است آبسه‌‌ای در دندان‌های شیری نزدیك آنها ایجاد شود، ممكن است جوانه‌های دائمی را هم دچار مشكل كند.
اغلب دندانپزشكان، دندان‌های دچار (پوسیدگی شیشه شیر را) كه درگیر آبسه نشده باشند، ترمیم و نگهداری می‌كنند زیرا لازم است این دندان‌ها به طور طبیعی تقریبا تا ۷ سالگی در دهان كودك باقی بمانند، هر چند كه از سن ۵/۱ تا ۲ سالگی دچار پوسیدگی شدید شده‌باشند. كشیدن زودتر از موقع این دندان‌ها ممكن است مشكلات زیبایی، ارتودنسی و تكلم برای كودك ایجاد كند. برای درمان پوسیدگی در دندان‌های بچه‌های بسیار كوچك معمولا آنها را بیهوش می‌كنند یا به كمك روش‌های خاص و داروهای آرام بخش آنها را آرام كرده و مراحل درمانی را اجرا می‌كنند.‌
● آخر قصه كجاست؟
همه تلاش ما این است كه از كودكانمان به بهترین روش مراقبت كنیم. بهترین روش‌ها برای مراقبت كردن از كودكان و دور كردن آنها از "پوسیدگی‌های شیشه شیر" به شرح زیر است:
۱) حتما با رویش دندان‌ها در دهان كودكان، آنها را روزی دو بار با پارچه خیس یا در سنین بالاتر با مسواك‌های كوچك تمیز كنید تا میكروب‌های پوسیدگی‌زا از سطح دندان‌ها پاك شوند.
۲) هرگز نگذارید كودكتان به خوردن نوشیدنی‌های شیرین عادت كند.
اگر تشنه است به او آب خالص و بدون قند بدهید و نوشیدنی‌هایی را كه با شیشه شیر می‌خورد هرگز شیرین نكنید.
۳) نگذارید كه كودكتان از شیشه شیر و مكیدن آن به عنوان اسباب بازی و وسیله ایجاد آرامش استفاده كند و همیشه آن را در دهان داشته باشد. شیشه شیر یا حتی پستان مادر باید در زمانی محدود و فقط برای رفع گرسنگی در دهان كودك باقی بماند.
۴) كودك خود را مرتب نزد دندانپزشك ببرید و از او بخواهید به كمك انواع فرآورده‌های فلوراید، دندان‌های كودك را تقویت كرده در مقابل پوسیدگی‌ها مقاوم كند. درضمن دندانپزشك پوسیدگی‌ها را در مراحل اولیه شروع آن تشخیص داده و برای پیشگیری یا درمان آن برنامه‌ریزی خواهد كرد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 309]