رمضان ماه ميهماني خدا/ فرصتي براي زدودن رذايل نفساني

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: رمضان ماه ميهماني خدا/ فرصتي براي زدودن رذايل نفساني
داخلي. اجتماعي. مناسبتها. رمضان.

ماه رمضان ماه ضيافت و ماه ميهماني خدا ناميده شده است، اين ماه فرصتي متعالي براي زدودن رذايل نفساني و جايگزيني خصايل انساني است،رمضان فرصتي براي نيايش و خودسازي و زماني براي دوري جستن از آفات نفس است.

به گزارش ايرنا استان فارس، از جمله رذايلي كه نفس انسان را مورد آسيب قرار مي‌دهد و موجب مي‌گردد كه بسياري از خصايل انساني در آدمي توان ظهور و بروز نيابد دروغ و دروغگويي است.

دروغ و دروغگويي در باطن و وجدان آدمي و همچنين در آموزه‌هاي ديني و سخن بزرگان و اولياي دين طرد شده است و به حدي مورد نكوهش قرار گرفته كه از آن به عنوان دروازه ورود به گناهان ياد شده است.

دروغ ام الفساد و ريشه جرايم
.............................

دروغ همچنين ام‌الفساد و زمينه و مقدمه‌اي براي وقوع جرايم بزرگتر دانسته شده است، اين حديث را شايد بارها در محضر قضات ديده و شنيده‌ايم كه النجاه في الصدق يعني نجات و رهايي در راستگويي است.

اين سخن قدسي را شايد از اين رو بيشتر در محضر قضات و در محاكم ديده باشيم زيرا تاكيد بر اين است كه متهم يا محكوم اگر بيشتر دروغ بگويد بيشتر در ورطه فرو مي‌رود بنا بر اين هر كسي دنبال رهايي باشد بايد به راستگويي روي آورد.

رييس كل دادگستري استان فارس درباره تاثيردروغ در وقوع جرم گفت:يكي از مشكلات ريشه‌اي جامعه ما دروغ و دروغگويي و افتادن بسياري از افراد در اين ورطه است.

احمد سياوش پور با بيان اينكه دروغگويي قبح انجام جرم را از بين مي‌برد گفت: كسي كه دروغ مي‌گويد يا سوگند دروغ مي‌خورد به راحتي مي‌تواند وارد ساير گناهان نيز بشود، به راحتي مي‌تواند خلف وعده كند،مي تواند مال مردم را بخورد،مي تواند رياكاري و چاپلوسي كند و در نهايت به ورطه فلاكت و جرم و جنايت بيفتد.

وي بيان كرد: وقتي ريشه اصلي بسياري از اختلافات كه اكنون به پرونده‌هاي قطور جزايي و حقوقي تبديل شده است را بررسي مي‌كنيم مي‌بينيم كه همه چيز از يك دروغ شروع شده است و دروغگوي ديروز به متهم و به محكوم امروز تبديل شده كه به پاي ميز قاضي رسيده و اكنون همه دروغ‌هايي كه گفته است بر عليه خودش تبديل به پرونده و جرم تبديل شده است.

سياوش پور با بيان اينكه رواج درغگويي موجب مخدوش شدن اعتماد در جامعه مي شود گفت : اين بزرگترين صدمه و ضربه به جامعه است كه ريشه آن يعني اعتماد عمومي مخدوش شود و چيزي كه اين اعتماد را مخدوش كند همان دروغ است ، دروغ گفتن زن و شوهر به همديگر ،دروغ گفتن والدين به فرزندان ، دروغ گفتن كارفرما به كارگر و حتي دروغ گفتن مسوولين به مردم از جمله مواردي است كه مي‌تواند اعتماد را از بين ببرد و به اركان جامعه صدمه وارد كند.

رييس كل دادگستري استان فارس گفت : جامعه‌اي راتصور كنيد كه با ترويج دروغگويي در آن هيچكس به ديگري اعتماد ندارد و براي انجام كوچكترين كار همه بايد دنبال استناد و تضمين و اين مسايل بگردند اين رويكرد موجب مي شود كه آن جامعه روي خوش نبيند و هميشه درگير مسايلي باشد كه آن را از آسايش و آرامش به دور نگه مي‌دارد.

دروغ كليد گناهان است
.....................

دروغ يكي از لغزش‌هاي كليدي زباني است كه در آموزه‌هاي ديني و قرآن كريم و معصومان براي پرهيز از آن سفارش‌هاي زيادي شده است.

حجت‌الاسلام عبدالرضا خوشنويس مدير كل تبليغات اسلامي استان فارس درباره معايب دروغ و تاثير سود اين رذيله بر نفس انسان گفت:اگر با نگاه عميق به چهره نادرست دروغ توجه كنيم در مي‌يابيم كه در قران دروغ به منزله نزديك شدن به مركز كفر معرفي شده است و خداوند در بياني دروغ گويان را فاقد ايمان معرفي كرده است.

وي اظهار داشت : به همين دليل در بياني از معصوم اين نكته به ما رسيده است كه تمام بدي‌ها دريك اتاق گذاشته شده است و كليد آن اتاق دروغ است.

پس اگر كسي به دروغ عادت نمود و با دروغ زندگي‌اش را ادامه داد او آمادگي دارد كه تمام بديها را انجام دهد زيرا پيشگام همه بدي‌ها دروغ است.

حجت‌الاسلام خوشنويس درباره توصيف دروغگو در قرآن كريم اينطورادامه داد:
درغگو مورد لعن و نفرين خدا است ، متاسفانه تصوير بدي كه در ذهن بعضي از عوام شكل گرفته است اين است كه دروغ را راه رهايي مي‌دانند و حتي در بعضي از داوري‌ها سطحي گفته مي‌شود زندگي بي‌دروغ رونق ندارد.

اين داوري سطحي كاملا منافات با گفته معصوم دارد زيرا رسول خدا فرمود:
صدق و راستگويي راه رهايي است.

بنابر اين براي اينكه چهره زشت دروغ را خوب تر ببينيم لازم است ابتدا سخن بزرگان دين به عنوان ريشه‌هاي آموزه‌هاي ديني ببينيم و بشنويم.

آنها آنقدر پيروان خويش را در پرهيز از دروغ مورد خطاب قرار داده اند كه شايد كه هيچ گناه زباني به اندازه دروغ در كلام معصوم مورد نفرت نباشد.

مديركل تبليغات اسلامي فارس همچنين با نقل روايتي از رسول خدااظهارداشت:
از آن حضرت پرسيده شد كه آيا مومن دروغ مي‌گويد؟ رسول خدا فرمود: هرگز، زيرا دروغ اعلان خروج از دژ ايمان است.

باز در زشتي چهره دروغ اين نكته مورد توجه قرار گرفته معصومي فرموده است: دروغ عاملي است براي پذيرفته نشدن روزه‌است ، هر چند با دروغ روزه باطل نمي‌شود ولي روزه از درجه پذيرش مي‌افتد.

يكي از شرايط قبولي روزه پرهيز از دروغ است ، البته اگر سوگند دروغ ياد شود روزه‌باطل است ، روزه داران توجه كنند كه حضور در فضاي ماه رمضان و پذيرفتن مهماني خدا يك شايستگي نياز دارد كه شايستگي را انبوهي از مردم آن خود نموده‌اند ولي شيطان به عنوان اولين دشمن ايمان سعي خواهند كرد كه جمع مهمانان دراين ضيافت با معنا تلخ كام شوند و نتوانند از اين سفره باشكوه بهره‌گيرند.

حجت‌الاسلام خوشنويس همچنين بر لزوم هشياري روزه‌داران‌از وسوسه شيطان تاكيد كرد و گفت: يكي از مواردي كه نمي‌گذارد ميهمانان خدا در اين ضيافت، شيرين كام شوند روي آوردن به دروغ است كه خوب است بندگان شايسته خدا دراين ماه هداياي زيادي از خدادريافت كنند از جمله هدايا نفرت از دروغ باشد و مطمئن باشند اگر كسي يك ماه پرهيز از لغزش را در دستور كار خود قرار داد حتما در ادامه راه با موفقيت بيشتر و خستگي كمتري راه را ادامه مي‌دهد.

در نهايت از شيطان فاصله مي‌گيرد و بسياري جاي خوشحالي است كه بدانيم هر كسي هر چه از شيطان فاصله بگيرد به خدا نزديك تر مي‌شود و هر چه به او نزديكتر شويم احساس امنيت بيشتري مي‌كند.

تفاوت بين دورغ و توريه و دروغ مصلحتي
.......................................

پايگاه اطلاع رساني نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه‌ها تفاوت بين توريه و دروغ و دروغ مصلحتي را اينگونه توضيح داده است:
تفاوت بين دروغ و توريه و دروغ مصلحتي چيست و بر اساس چه ملاكي مي‌توان گفت سخني توريه است نه دروغ؟
توريه اين است كه انسان بدون اين كه دروغ بگويد، به گونه‌اي حرف بزند كه طرف مقابل برداشت ديگري كند.

استفاده از توريه در موردي كه گفتن سخن راست براي انسان يا مومني ايجاد مزاحمت كند، مانعي ندارد.

دروغ مصلحتي هم تنها در صورتي جايز است كه موضوع بسياربا اهميتي مانند:
حفظ جان مومن، حفظ آبروي مومن، دفع فتنه و فسادو دفع ضرر بدني و مالي در برابر ظالم يا اصلاح بين دو نفر باشد.

در چنين مواردي دروغ مجاز شمرده شده است، گرچه در همين موارد نيز بهتر است توريه كند (يعني به گونه‌اي بگويد كه دروغ نگفته باشد).

دروغ به لحاظ اخلاقي از بزرگترين گناهان است و به لحاظ شرعي از حرام‌هاي مسلم شريعت است، زيرا كليد تمامي بدي‌ها و سرمنشا همه شرها است.

اين پايگاه اطلاع رساني در ادامه به ذكر روايتي از امام حسن عسكري (ع) پرداخته و ادامه داده است ، در اين زمينه در روايتي فرموده است: تمام خباثت‌ها در خانه‌اي قرار دارد و كليه آن خانه، دروغ است.

دروغ آدمي را از جرگه اهل ايمان خارج و در زمره اهل كفر و نفاق وارد مي نمايد و بازتاب سوء فراوان بر نفس، روح و شخصيت انسان دارد.

همچنين در روايتي از امام صادق(ع) آمده است كه فرمودند: دروغ همانا باعث خرابي ايمان مي‌شود و قرآن كريم فرموده است: تنها كساني دروغ مي‌گويند كه ايمان ندارند و نيز در آيه ديگري فرموده است: دل‌هاي ايشان دچار بيماري نفاق مي‌شود تا روزي كه او را ملاقات نمايند، به خاطر خلف وعده با خداوند و به خاطر دروغ گويي .

دروغ با انگيزه‌هاي فراوان همچون دشمني، حسادت، تامين منافع دنيوي، طمع و يا عادت انجام مي‌شود، ولي مهمترين عامل آن ضعف نفساني است، به عبارت ديگر دروغ كار آدم‌هاي ضعيف و ترسو است و انسان قوي و شجاع دروغ نمي‌گويد زيرا كه نيازي به استفاده از اين روش غلط ندارد.

اصولا چرا بايد انسان مرتكب خطا و خلافي بشود و سپس بخواهد براي اين كه مورد سرزنش ديگران قرار نگيرد، دچار خطاي بزرگتر و گناه عظيم‌تري همچون دروغ گردد. آيا پسنديده‌تر آن نيست كه آدمي رفتار روزانه خويش را به نحوي تنظيم نمايد كه مجبور به دروغ گويي نگردد؟ البته دروغ از گناهاني نيست كه هيچگونه مورد استثنايي نداشته باشد و تمام مصاديق آن، همچون مصاديق ظلم قبيح و حرام باشد.

گاهي برخي از مصاديق دروغ در شرايط خاصي جايز و بلكه واجب مي‌شود، مانند نجات جان مسلمان از كشته شدن و يا اسير گشتن، حفظ مال و آبروي مومن، اصلاح نمودن ميان مردم و ايجاد صلح و دوستي، فريب دشمن و غلبه بر او در جنگ‌ها و ، كه البته در همين موارد نيز بهتر است در صورت امكان توريه نمايد، يعني به گونه‌اي سخن بگويد كه دروغ محسوب نشود، زيرا دروغ در هر صورت بازتاب ناهنجاري بر روح و شخصيت او خواهد داشت و جرئت او را بر دروغ گويي خواهد افزود.

فلسفه و حكمتي كه باعث مي‌شود برخي از اقسام دروغ جايز شمرده شود، وجود مصلحت برتري، همچون حفظ منافع معنوي مومنين، سلامت و امنيت جامعه ايماني و خانواده است كه در آن موارد بر مفسده دروغ گويي ترجيح مي‌يابد.

راه درمان دروغ چيست؟
.....................

در پايگاه اطلاع رساني فرهنگ و معارف اسلامي در مطلبي با عنوان راه درمان دروغ آمده است:
دروغ معمولا از يكي از نقاط ضعف روحي سرچشمه مي‌گيرد، گاهي انسان به خاطر ترس از فقر، پراكنده شدن مردم از دور او و از دست دادن موقعيت و مقام و زماني به خاطر علاقه شديد به مال و جاه و گاهي به خاطر تعصب‌هاي شديد و حب و بغض‌هاي افراطي، زبان به دروغ مي‌گشايد.

قرآن مجيد نيزدرمورداين كه دروغ باايمان انسان سازگار نيست، مي‌فرمايد:
انمايفتري الكذب الذين لا يومنون بايات الله و اولئك هم الكاذبون يعني تنها كساني دروغ مي‌بندند كه به آيات خدا ايمان ندارند، آري دروغ گويان واقعي آنها هستند.

با توجه به عواملي كه در ايجاد دروغ و ريشه دار ساختن آن موثر است، راه درمان آن نسبتا روشن خواهد بود و به طور كلي براي درمان اين انحراف اخلاقي، بايد از اين طرق اقدام نمود.

‪ - ۱‬قبل از هر چيز بايد انسانهاي دروغگو را به عواقب دردناك و آثار سوء معنوي و مادي و فردي و اجتماعي اين رذيله زشت متوجه ساخت و با تدبير و تفكر در آيات قرآن مجيد و سخنان پيشوايان بزرگ دين (ع) ميتوان فهميد كه منافع فرضي و خيالي دروغ هرگز نميتواند با آن همه مفاسد برابري نمايد.

هم چنين بايد متوجه بود كه اگر دروغ در پاره‌اي از موارد نفع شخصي هم داشته باشد نفعش آني و بسيار زودگذر است زيرا هيچ سرمايه‌اي براي يك انسان در اجتماع - در هر شرايط و هر مقامي - بالاتر از سرمايه اعتماد و اطمينان مردم نسبت به وي نيست كه بزرگترين دشمن آن همين دروغ است.

‪ - ۲‬يكي ديگر از موثرترين طرق درمان دروغ، پرورش شخصيت در افراد است.

زيرا يكي از عوامل مهم رواني دروغ، احساس حقارت و كمبود شخصيت است و در حقيقت دروغ گفتن يك نوع عكس‌العمل براي جبران اين موضوع است. اگر مبتلايان به دروغ احساس كنند صاحب نيروها و استعدادهايي در درون خود هستند كه با پرورش آنها مي‌توانند ارزش و شخصيت خود را بالا ببرند، نيازي به توسل جستن به دروغ براي ايجاد شخصيت قلابي در خود نمي‌بينند.

به علاوه اين كه انسان بايد بداند كه ارزش اجتماعي انسان راستگو كه با اين فضيلت اخلاقي توانسته است جلب "اطمينان عمومي" را بكند مافوق تمام ارزش‌ها است. چنين كسي نه تنها در نظر مردم شخصيت دارد، بلكه در پيشگاه خداوند مقامي در رديف شهدا و پيامبران الهي دارد زيرا در قرآن مجيد مقام راستگويان در رديف مقام پيامبران و شهداي راه حق ذكر شده است .

‪ - ۳‬كوشش براي تقويت پايه‌هاي ايمان به خدا در دل مبتلايان به دروغ و توجه دادن آنها به اين حقيقت كه قدرت خدا مافوق تمام قدرت‌ها است و قادر بر حل تمام مشكلاتي است كه افراد ضعيف الايمان به خاطر آن به دروغ پناه مي‌برند.

ماه مبارك رمضان فرصتي براي تعالي روح و بهره جويي از چشمه غني وحي و زماني براي پرورش ذات پاك آدمي و دوري جستن از صفات ناپسند و رذايل است ، اميد آنكه در اين ماه متعالي فرصتي براي زدودن زنگار دروغ از آيينه باطن آدميان فراهم آيد.ك/‪۴‬
پنجشنبه 14 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 135]