مسئولان ژاپن از 3 سال پیش خطر نیروگاه هسته‌ای داییچی را می‌دانستند اما ...

واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: دانش > فناوری - با گذشت 20 روز از زلزله و سونامی عظیم ژاپن و تداوم بحران هسته‌ای در این کشور، به‌تازگی فاش شده که مسئولان ژاپن و شرکت توکیوالکتریک از 3 سال پیش می‌دانستند که احتمال خطر وجود دارد، اما اعتنایی نکردند. بهنوش خرم‌روز:‌ وقتی مدیر شرکت توکیو الکتریک از مردم این کشور برای ادامه بحران نیروگاه هسته‌ای داییچی فوکوشیما عذرخواهی کرد،‌ این پدیده را فاجعه‌ای طبیعی نامید که هرگز قبلا تجربه نشده بود. اما آیا واقعا هیچ‌کس نمی‌توانست چنین رویدادی را پیش‌بینی کند و بحران اتمی فوکوشیما واقعا غیرقابل پیش‌گیری بود؟ به گزارش رویترز، مرور اسناد نشان می‌دهد که ژاپن و بزرگ‌ترین شرکت برق هسته‌ای‌اش، به طور مکرر اخطارها و هشدارهایی را که از سال 2007/ 1386 پیرو مطالعه‌ای در مورد سونامی و عواقب آن بدست آمده بود، نادیده گرفته‌اند. بررسی‌های آن زمان، در محتاطانه‌ترین حالت، احتمالی حدود 10 درصد را برای رسیدن یا حتی فراتر رفتن ارتفاع موج‌های سونامی از حد دیواره‌های محافظ نیروگاه اتمی داییچی فوکوشیما طی 50 سال آینده مطرح کرده بودند. اما شرکت توکیو الکتریک برای تغییر برنامه امنیت نیروگاه خود بر اساس این بررسی‌ها هیچ اقدامی انجام نداد. بررسی ذکر شده توسط مهندس ارشد امنیت شرکت توکیو الکتریک در سال 2007/ 1386 در کنفرانس مهندسی هسته‌ای میامی ارائه شده بود. همه‌جا امن و امان است!اما ژاپن هیچ‌وقت نخواست که در فرضیات پایه‌ای در مورد خطر زلزله یا سونامی برای نیروگاهی اتمی که در حدود 4 دهه قبل ساخته شده بود، بازنگری کند و تمام فرصت‌ها برای آمادگی پیش از وقوع فاجعه را نادیده گرفت. اسناد موجود نشان می‌دهند که در دهه 1990 / 1370 مسئولین ترغیب شدند، ‌اما ملزم نشدند که سیستم‌های نظارت بر موقعیت بحران را تقویت کنند. با این که آژانس امنیت هسته‌ای و صنعتی ژاپن (نیسا)، یکی از سه ارگان مهم دولتی مسئول در مورد امنیت هسته‌ای، آسیب در سیستم‌های نیروگاه بر اثر زلزله‌های پیشین را تصویر کرده بود،‌ اما کسی را برای بالا بردن سیستم امنیت نیروگاه در برابر فجایع آینده و یا افزایش استقامت آن در برابر انفجار ملزم نکرد. در نهایت وقتی فاجعه واقعا از راه رسید، همه چیز روی دوش کارکنان خط مقدم نیروگاه افتاد. حتی در این سطح هم اسناد حاکی از آن است که طی 5 سال گذشته، اپراتورهای این نیروگاه بیشتر از هر نیروگاه دیگری خطاهای خطرناک داشته‌اند. حتی در یک مورد شرکت اقرار کرد که کارگر 17 ساله‌ای را به طور غیرقانونی در بخش امنیت نیروگاه داییچی فوکوشیما استخدام کرده است. اظهارات مسئولین در مورد غیرقابل پیش‌بینی بودن فاجعه، هیداکی شیرویاما، استاد سیاست‌های امنیت هسته‌ای را به تعجب واداشته است. وی می‌گوید: «چیزهای غیرمنتظره اتفاق می‌افتند. این قانون جهانی است که ما در آن زندگی می‌کنیم.» برخی محققین سپردن همه امور به یک شرکت و اعتماد کامل به آن را اشتباه بزرگ ژاپن در مورد نیروگاه فوکوشیما می‌دانند. افشای این اسناد درست زمانی اتفاق می‌افتد که سهام بزرگ‌ترین شرکت خصوصی دنیا به شدت افت کرده و سرمایه‌گذاران اعتماد خود به آن را از دست داده‌اند. عبرت نگرفتن از سونامی اقیانوس هنددر سال 2004/ 1383 که سونامی اقیانوس هند به اندونزی و کشورهای اطراف اقیانوس هند آسیب رساند، سیلابی روانه یکی از نیروگاه‌های اتمی هندوستان شد. این اتفاق، ژاپن را در مورد امنیت 55 نیروگاه اتمی خود نگران ساخت،‌ به خصوص در مورد نیروگاه‌هایی که فاصله کمی از ساحل داشتند و در صورت بروز بحران با مشکل آب‌رسانی برای سیستم‌های خنک‌کننده روبرو می‌شدند. در آن زمان،‌ نیروگاه داییچی فوکوشیمای شرکت توکیو الکتریک به طور خاص بیش از همه نگران‌کننده بود. این نیروگاه 40 ساله نزدیک به لبه زلزله‌خیزی ساخته شده بود، جایی که در تاریخ 400 ساله خود، ‌سابقه زلزله‌های 8 ریشتری دارد (در سال‌های 1611، 1677، 1793 و 1896) و محققین توکیو الکتریک خطر را می‌فهمیدند. آن‌ها از علوم جدید استفاده کردند تا ببینند چه قدر امکان دارد سونامی اتفاق بیافتد که سیستم‌های امنیتی نیروگاه (که برای سونامی 6 متری آماده بودند) را پشت سر بگذارد. ارتفاع امواجی که سونامی اخیر به نیروگاه فوکوشیما رساند، ‌14 متر بود. گروه محققین ساکایی، مهندس امنیت توکیو الکتریک به این نتیجه رسیدند که طی 50 سال بعدی (از سال 2007/ 1386) احتمال 10 درصد وجود دارد که موجی به بلندی 6 متر یا بیشتر به نیروگاه فوکوشیما برسد. به عبارت دیگر، مهندسین شرکت از 3 سال پیش می‌دانستند که ممکن است چه اتفاقی بیافتد. معاون شرکت، ساکایی موتو معتقد است که در ساخت نیروگاه داییچی فوکوشیما اشتباه وجود داشته است. به گفته وی، وقتی سونامی ناشی از زلزله 9.5 ریشتری شیلی درسال 1960 به ژاپن رسید،‌ امواجی به طول 6 متر تولید کرد و 140 نفر را دراین کشور کشت. در آن زمان باید کسی به این فکر می‌کرد که شاید سونامی بزرگ‌تری هم بیاید، اما ظاهرا متخصصین در این مورد اتفاق نظر نداشته‌اند. از سوی دیگر، دولت ژاپن در پاسخ به ناظر سازمان ملل،‌ آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، در سال 2008/ 1387 گفته بود که هیچ ضرورت قانونی برای بازنگری در ویژگی‌های امنیتی به طور منظم و دوره‌ای وجود ندارد. همین قانون علی‌رغم همه اخطارها و مطالعات جدید، باعث شد که کسی به فکر تقویت امنیت نیروگاه‌ها نباشد. در نتیجه بر اساس معیارهای قدیمی و به روز نشده، شرکت توکیو الکتریک همیشه بر این باور بود که نیروگاهش در بهترین حالت ممکن به سر می‌برد و از عهده هر بحرانی برخواهد آمد؛ تا جایی که آن‌ها مثلا در سال 2010/ 1389، احتمال خطر در نیروگاه را حتی در شرایط فوق‌العاده بحرانی، بسیار ناچیز قلمداد کرده بودند. وقتی برآورد خطر این قدر پایین است، چرا باید ژاپن اختیار کامل را به توکیو الکتریک نسپارد؟ طی 20 سال گذشته دست‌اندرکاران انرژی اتمی در اروپا و آمریکا رویکرد تازه‌ای را در پیش گرفته‌اند. آن‌ها علاوه بر آمادگی‌های ساده،‌ بدترین پیش‌آیندها را هم بررسی می‌کنند و بر این اساس از نیروگاه‌ها می‌خواهند تغییرات لازم را اعمال کنند. اما مجریان امنیت هسته‌ای ژاپن برای اعمال چنین تغییراتی بسیار کند عمل کرده‌اند. خطاهای متعدد در سال‌های اخیراین در حالی است که آژانس امنیت صنعتی و اتمی ژاپن بین سال‌های 2005 و 2006/ 1384 و 1385 علی‌رغم انتشار راهنمایی‌های لازم برای ایجاد تغییرات بر اساس رویکردهای تازه، شرکت‌های مسئول را مجبور به اعمال آن‌ها نکرد. انگار مسئولین ژاپن تنها به این که اوضاع خطرناک نیست و کارها طبق روال معمول پیش می‌رود، راضی بودند. برای آن‌ها شاید مهم‌تر این بود که بر اساس برنامه از پیش تعیین شده،‌ تا سال 2010/ 1389 نیمی از برق مورد نیاز کشور خود را از نیروگاه‌های هسته‌ای تامین کنند و به همین دلیل نمی‌توانستند هیچ نیروگاهی را به هیچ دلیلی از دست بدهند یا تعطیل کنند. این رویکرد ژاپن را در آن‌چه در مورد سیستم‌های پشتیبانی نیروگاه‌ها انجام داده، به خوبی می‌توان دید. طی 4 سال گذشته، در چهار موقعیت بازرسان ژاپنی و بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بررسی مشکل در ژنراتورهای دیزلی پشتیبان نیروگاه‌های اتمی فراخوانده شدند. در سال 2007/ 1386 بازرسان برای آتش‌سوزی ناشی از نصب نامناسب یک مدارشکن فراخوانده شدند. آن‌ها تنها به نصب مجدد و صحیح اکتفا کردند و همه چیز به روال عادی برگشت. در گزارش آن سال هیچ‌کس به محل قرارگیری ژنراتورها در ارتفاع کم و نزدیک به ساحل اشاره نکرده است،‌ جایی که دقیقا امسال بیش از همه نیروگاه داییچی فوکوشیما را در خطر قرار داد. از سوی دیگر،‌ مطالعات نشان می‌دهند که در ژاپن، کار در نیروگاه‌های اتمی حتی در شرایط بسیار عادی، پر از استرس و خطر است. بازرسان از سال 2005/ 1384 در 17 نیروگاه اتمی شرکت توکیو الکتریک 18 مورد خطای امنیتی ثبت کرده‌اند که از این تعداد، 10 مورد به دلیل خطای نیروی انسانی بوده است. همچنین توکیو الکتریک سوابق زیادی در عمل نکردن به قوانین ایمنی از پیش تعیین‌شده داشت، با این وجود به حال خود رها شده بود تا خودش کارمندانش را تایید کند،‌ موقعیتی که حتی آژانس هم در سال 2008/ 1387 مورد سوال قرار داده بود. اشتباهات روز حادثهدر روز حادثه، با رسیدن زلزله و هشدار سونامی، ‌کارکنان نیروگاه داییچی،‌ مثل همه مردم، گریختند، آسیب دیدند و ناپدید شدند!کسی متوجه نشد که سوخت پمپ‌های دیزل نیروگاه شماره 2 تمام شده و سطح آب درحال پایین آمدن است و در نتیجه سیستم خنک‌کننده نمی‌توانست به کار خود ادامه دهد. طی روزهای بعد، ‌فاجعه بالا گرفت و اوضاع بدتر شد. اشتباه کارکنان در منطقه داغ و خطاهای محاسباتی مدیران نیروگاه باعث شد که واکنش اضطراری دقیقا یک هفته به تاخیر بیفتد و انسان‌های بسیاری از جمله کارکنان و سربازان در معرض رادیواکتیو قرار بگیرند. توکیو الکتریک تازه آن موقع افراد را عقب کشید و اعلام کرد که میزان رادیواکتیو 10 میلیون برابر حد طبیعی است. بعد هم با عذرخواهی اعلام کردکه اشتباه شده و میزان واقعی 100 هزار برابر حد طبیعی است. آیا چنین خطایی در این شرایط پذیرفتنی است؟ حالا این سوال مطرح است،‌ آیا بحران اتمی ژاپن بعد از فاجعه دوگانه زلزله و سونامی چندی پیش، قابل پیشگری بود؟ شواهد حاکی از آن است که دست‌اندرکاران انرژی هسته‌ای ژاپن می‌دانستند که چنین فاجعه طبیعی می‌تواند نیروگاه فوکوشیما را با بحران روبرو کند، ‌آن‌ها از سال 2007/1386 این واقعیت را می‌دانستند. مسئولین هیچ استاندارد تازه‌ای را قانونی و اجباری نکردند و تمام تصمیم‌گیری‌ها را بر عهده شرکت‌های مجری گذاشتند. به علاوه آمار و تاریخچه این نیروگاه و شرکت توکیو الکتریک نشان می‌دهد که طی سال‌های گذشته مشکلات زیادی در استخدام نیروی متخصص در نیروگاه‌ این شرکت وجود داشته و افراد قابلیت‌های لازم برای روبرویی با چنین شرایطی را نداشته‌اند. چنان که خطاهای محاسباتی بعد از فاجعه هم این امر را تایید می‌کند. از طرف دیگر گفته می‌شود که فاجعه نه تنها به سیستم‌های خنک‌کننده، ‌بلکه به سیستم‌های ارزیابی و سنجش آسیب زده و بنابراین توکیو الکتریک ابزار کافی برای ارزیابی دقیق شرایط را در اختیار ندارد. در چنین شرایطی، ‌تحلیل درست اوضاع تا حدی ناممکن به نظر می‌رسد. در واقع از سال 1992 ژاپن بر آن شده بود که نیروگاه‌های هسته‌ای خود را به قوی‌ترین ابزار تحلیل و سنجش مجهز کند، ابزاری که در بحرانی‌ترین شرایط هم اطلاعات دقیقی به دست بدهند، اما هنوز این طرح در عملی شدن با مشکل روبرو است. ابزارهای ارزیابی در نیروگاه فوکوشیما از اولین روزهای بحران، ‌وقتی مشکل تامین انرژی به وجود آمد، ‌ازکار افتادند. در این شرایط کارکنان ناچار شدند به ابزار دستی متوصل شوند. البته از روبا‌ت‌ها هم می‌توانستند کمک بگیرند. درست بعد از سونامی، یک شرکت فرانسوی با تخصص هسته‌ای، روبات‌هایی را برای استفاده در فوکوشیما روانه ژاپن کرد، روبات‌هایی که می‌توانستند در معرض رادیواکتیو بالا هم کار کنند. اما ژاپن این کمک را رد کرد و گفت چنین کمکی فقط از کانال دولتی قابل قبول است. آیا می‌شد فاجعه طبیعی ژاپن، هرگز به یک بحران اتمی تبدیل نشود؟ 50172

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاین]

[مشاهده در: www.khabaronline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 307]

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب

صفحات پیشنهادی

مجوز نمايش «فرزند خاك» در لياليقدر
مسئولان ژاپن از 3 سال پیش خطر نیروگاه هستهای داییچی را میدانستند اما ... نماز عيد سعيد قربان در كرمانشاه اقامه مي شود · ده عكس جالب از كشتيها و قايقها ...

گوناگون

آشنایی با انواع قضاوت و پیش داوری

بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟

چرا سعادت آباد به محله ای پر طرفدار برای زندگی تبدیل شد؟

فصل جدیدی در روابط ایران و افغانستان؛ کاظمی قمی با امیرخان...

چرا خرید والواشر و ریسه بلوطی انتخابی هوشمندانه برای نورپر...

شرایط و هزینه تحصیل در فرانسه

آموزش تعمیرات موبایل آموزشگاه تهران پایتخت

چگونه بلیط مشهد به اهواز را با تخفیف ویژه بخریم؟

مقایسه مهم ترین چسب های ساختمانی و کاربرد آنها

معرفی بهترین مراکز تعمیرات کامپیوتر برتر در تهران

راهنمای خرید ساعت کاسیو اصل در ایران