كارگردان تئاتر صربستان:تحت تاثير انرژي و توانايي جوانان تئاتر ايران قرار گرفتم

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: كارگردان تئاتر صربستان:تحت تاثير انرژي و توانايي جوانان تئاتر ايران قرار گرفتم
ميروسلاو بنكا كارگردان نمايش "نقاشي با شبنم" و مؤسس يك گروه تئاتر خصوصي در صربستان، تئاتر ايران را داراي جوانان و تماشاگراني پرانرژي و بااستعداد توصيف كرد.

به گزارش خبرنگار مهر،‌ بنكا از كارگردان‌هاي باسابقه صربستان در عرصه تئاتر است كه تاكنون موفق به دريافت دو جايزه دولتي كارگرداني هنرمندان اسلواكي و بهترين صحنه‌پردازي جشنواره قاهره شده است. وي همچنين آثاري را در جشنواره‌هاي بلگراد، سارايوو، زاگرب، ليوبليانا و كشورهاي اتريش، اسلواكي، روماني،‌ نروژ، فنلاند، مصر و ايران به صحنه برده است.

نمايش بدون كلام "نقاشي با شبنم" دومين اثر نمايشي وي بعد از نمايش "نان و بازي‌ها" در ايران است كه با بازي خودش، زدنكو كوژبك، ميروسلاو كوژبك، زلانكو گاسپار، آنا شاگووا،‌ ماريا ترومان،‌ مارنيا ووجووجوپچ و ايوان كوژيك از سه تا 12 شهريورماه در تالار اصلي تئاتر شهر به صحنه رفت.

بنكا روز دوشنبه 11 شهريورماه همراه با وانيا تاوكو عضو هيئت مديره يك گروه تئاتر خصوصي در صربستان با حضور در خبرگزاري مهر به تشريح وضعيت و نگاه موجود در تئاتر صربستان، نحوه فعاليت گروه تئاتري خود و همچنين آشنايي با تئاتر ايران پرداخت.

* چند سال است در هنر تئاتر فعاليت مي‌كنيد؟

- حدود 30 سال.

* در اين 30 سال روند تئاتر صربستان را چگونه ديده‌ايد؟

- تئاتر صربستان جالب و پوياست. به ويژه در سال‌هاي اخير كارگردان‌هايي خيلي خوب به تئاتر صربستان پيوسته‌اند كه يكي از دلايل آن برگزاري جشنواره تئاتر بلگراد است. پيتر بروك، گروتوفسكي و روبرتو چولي آثاري در صربستان به صحنه برده‌اند، اما فكر مي‌كنم سطح تئاتر فرانسه، انگليس و آلمان بسيار بالاست و اسپانيا اخيرا انقلابي عظيم در تئاتر دنيا بپا كرده است.

وانيا تاوكو و ميروسلاو بنكا

* حمايت از تئاتر در صربستان بر عهده كدام نهاد يا سازمان است؟

- ما در صربستان تئاتر دولتي و خصوصي داريم. در كشور ما گروههاي تئاتر ملي تحت حمايت وزارت فرهنگ و هنر هستند نظير گروه تئاتر ملي بلگراد و گروه نوي‌سات. گروههايي نيز از طرف شهرداري‌هاي حمايت مي‌شوند كه گروه تئاتر دراماتيك در بلگراد از بهترين آن‌هاست.

در كنار اينها گروههاي خصوصي فعاليت مي‌كنند كه گروه تئاتري ما با نام اپرا و تئاتر مادلنيانوم از بهترين آنهاست. ما امكانات و تجهيزات بسيار خوب داريم و آثار خود را به بخش‌هاي مختلف خصوصي ارائه مي‌دهيم كه در صورت توافق از آنها حمايت مي‌‌كنند. در صربستان ما ساختمان‌ها و مراكز زيادي براي تئاتر داريم كه گروههاي اپرا، باله و درام از آنها استفاده مي‌كنند.

* آيا دولت يا وزارت فرهنگ و هنر صربستان بر تئاترهاي خصوصي نظارت دارد؟

- نه. ما به صورت خصوصي گرد هم آمده و گروه مورد علاقه خود را تأسيس كرده‌ايم و كارها را خودمان سازماندهي مي‌كنيم. وزارت فرهنگ و هنر در توليد آثار و اجراي آنها دخالت ندارد. فقط در سال گروههايي كه مايلند با وزارت فرهنگ همكاري كنند آثار خود را ارائه مي‌دهند كه در دو كميسيوني كه در طول سال برگزار مي‌شود مورد بررسي قرار مي‌گيرند.

در بررسي‌ها نگاه سياسي دخيل نيست و آثار به لحاظ هنري ارزيابي مي‌شوند و در صورت تأييد وزارت فرهنگ با گروهها همكاري كند. پروژه بعدي ما با همكاري وزارت فرهنگ توليد و اجرا مي‌شود. البته دولت تا به حال حمايت‌هاي بسياري از ما و ديگر گروههاي خصوصي داشته كه در حمايت مالي براي اعزام به جشنواره‌هاي بين‌المللي انجام شده است.

* مخاطبان تئاتر در صربستان از كدام ژانرها استقبال مي‌كنند؟ گرايش به آثار كلاسيك بيشتر است يا مدرن؟

- اين سؤال نشاندهنده حساسيت و نوع احساسات يك تماشاگر تئاتر است. در صربستان تماشاگران قديمي‌تر كارهاي كلاسيك را به آثار مدرن ترجيح مي‌دهند. از طرفي نسل جوان ما دنبال كارهاي مدرن و جديد هستند و با سبك‌هاي مدرن بيشتر ارتباط برقرار مي‌كنند. اما خود من علاقه زيادي به حوزه تئاتر شرق نظير تئاتر ژاپن و ايران دارم.

* يكي از راههاي برقراري ارتباط تماشاگران با نمايش استفاده از ديالوگ است و بسياري با نمايش‌هاي بدون كلام ارتباط برقرار نمي‌كنند.

- بله، اما من در مكتب تئاتري كارگردان و بازيگر فرانسوي آرتو تربيت شده و متأثر از آن مكتب هستم كه مبتني بر تئاتر و كار روي خود يا خودشناسي است. به نظر من كلام در تئاتر بيان‌كننده روياي نويسنده است. انسان‌ها از طرق مختلف مي‌توانند با هم ارتباط برقرار كنند كه كلام يكي از اين راههاست. من معتقدم بدن روشن‌تر از واژه با تماشاگر ارتباط برقرار مي‌كند.

اين مستلزم آن است كه گروه موقعيت خود را بشناسد. وقتي از بدن و نشانه استفاده شود تخيل و حس تماشاگر نيز وارد عمل مي‌شود. لحظه‌اي را تصور كنيد كه پدر روي تخت بيمارستان در انتظار عمل قلب است و احتمال دارد زنده نماند. پسر نيز كنار او حضور دارد. اين رابطه و هر لحظه آن بار دراماتيك غير قابل توصيف و هيجان‌انگيز دارد، حتي اگر كلامي نيز گفته نشود.

* چگونه خود و گروه بازيگرانتان لحظات و موقعيت‌هاي دراماتيك را تشخيص و خود را در آن موقعيت قرار مي‌دهيد؟

- من هميشه طرح يا نمايشنامه‌اي را مد نظر دارم. به عنوان مثال براي نمايش "نقاشي با شبنم" نمايشنامه‌اي 26 صفحه‌اي نوشته بودم كه وقتي در اختيار گروه قرار دادم با آن ارتباط برقرار نكردند و چيزي از آن متوجه نشدند. از اين رو در كنار هم لحظات دراماتيك اثر را تشخيص داديم و هر كدام از بازيگران به كشف موقعيت مشابه در درون خود پرداختند.

اين قسمت سخت‌ترين بخش كار است، زيرا بازيگر بايد با برداشتي كه از متن دارد و در عين حال درونيات خود تمامي حس و مفاهيم را به بدن خود منتقل و به واسطه آن با مخاطب و تماشاگر خود ارتباط برقرار كند. ما در اين بخش نقاط ضعف را حذف و روي نقاط قوت تمركز مي‌كنيم.

* براي به صحنه بردن اثر نمايشي چه چيزي را بيشتر مورد توجه قرار مي‌دهيد؟

- من ريتم و موسيقي دروني خود را مورد توجه قرار مي‌دهم و آنها را به روي صحنه به تصوير مي‌كشم.

* تا چه حد در نمايش "نقاشي با شبنم" به تصوير كشيدن مخاطب و توانايي برقراري ارتباط وي را مد نظر قرار مي‌دهيد؟

- اول به تماشاگر فكر مي‌كنم ولي نه اينكه متوجه بخش‌هاي مختلف نمايش مي‌شود و مي‌تواند با آن ارتباط برقرار كند يا نه. من به صورت دراماتورژي تصوير به تصوير و صحنه به صحنه كار و در اين بين از برخي نكات اصلي در صحنه‌هاي مختلف به مثابه پل ارتباطي صحنه‌ها استفاده مي‌كنم تا تماشاگر نيز پي به ارتباط آنها ببرد.

* در مورد انتخاب موسيقي و نشانه‌هاي مختلف نيز اينگونه فكر مي‌كنيد؟

- من در انتخاب موسيقي همواره به مسئله ارتباط تماشاگر توجه مي‌كنم به همين خاطر اثر يا آثاري را انتخاب مي‌كنم كه مخاطبان مختلف با فرهنگ‌هاي گوناگون با آن ارتباط برقرار كنند. در نمايش "نقاشي با شبنم" نيز اين موضوع را مد نظر قرار دادم و تنها از موسيقي آوايي كه زبان مليت خاصي را نداشت استفاده كردم.

* با تئاتر ايران تا چه حد آشنايي داريد؟

- در دوران دانشجويي خود در دانشكده هنرهاي دراماتيك صربستان با تئاتر ايران آشنايي پيدا كردم و در سفري كه دو سال قبل به ايران داشتم يكي از بهترين اجراهاي طول زندگي هنري‌ام را شاهد بودم. در آن سفر به تماشاي نمايش "اپراي عروسكي رستم و سهراب" بهروز غريب‌پور نشستم كه فوق‌العاده و اعجاب‌انگيز بود.

صحنه‌اي از نمايش "نقاشي با شبنم"

باور نمي‌كردم با استفاده از عروسك و صحنه‌اي با ارتفاع كم بتوان صحنه‌هايي بزرگ و باشكوه آفريد. به گونه‌اي كه تماشاگر گمان كند در مقابل پرده سينما به تماشاي فيلمي عظيم از تاريخ نشسته باشد. اجراي ديگري را نيز در آن زمان ديدم كه متأسفانه نام آن خاطرم نيست. ولي بسيار مايلم دو بازيگر آن نمايش را ببينم و در صورت امكان با آنها همكاري كنم.

* به نظر شما توانايي هنرمندان تئاتر ايران در چه حد و اندازه‌اي است؟

- كارگاهي را در ايران با دانشجويان دانشكده هنرهاي دراماتيك داشتم كه تحت تأثير انرژي و توانايي دانشجويان و جوانان ايراني قرار گرفتم. اين هيجان به قدري زياد بود كه حاضر نبودم به راحتي كار با آنها را رها كنم و كارگاه را به پايان برسانم. تماشاگران ايراني نيز پرانرژي هستند.

تئاتر را نمي‌توان را بدون تماشاگر و بازيگر و ارتباط ميان‌ آنها ديد. در طول نمايش "نقاشي با شبنم" سكوتي عميق حكمفرماست كه در واقع به نظر من اين سكوت نشاندهنده ارتباط بازيگر و تماشاگر نمايش است و وقتي در انتهاي نمايش تماشاگران به تشويق بازيگران و گروه مي‌پردازند، اين امر براي من اثبات شده و تحت تأثير اين انرژي قرار مي‌گيرم.

* امكانات سالن اصلي تئاتر شهر يكي از مراكز اصلي تئاتر ايران چگونه بود؟

- به عقيده من سالن خوبي است و امكانات خوبي براي نورپردازي و كارهاي رايانه‌اي و به طور كلي اجراي حرفه‌اي يك نمايش دارد.
چهارشنبه 13 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 309]