التهاب در کوچه بن‌بست

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: در ابتدای روده بزرگ یک زائده کرمی شکل کوچک قرار دارد که چسبیده است به قسمت پشتی سکوم (یک سوم ابتدایی روده بزرگ). نام این زائده آپاندیس است.
آپاندیس در لاتین به معنی ضمیمه است و در واقع این زائده کرمی شکل به روده بزرگ ضمیمه شده است. ساختار آپاندیس تقریبا شبیه بقیه روده بزرگ است. آپاندیس یک لوله توخالی نازک است که حداکثر ۱۰ سانتیمتر طول دارد. در جدار آن عضلاتی شبیه عضلات روده بزرگ دیده می‌شود، اما تفاوت آن با روده بزرگ این است که دیواره این لوله پر از سلول‌های لنفاوی است. اگر چه هنوز عملکرد اصلی آپاندیس و فایده آن برای بدن مشخص نشده است، اما حدس زده می‌شود به خاطر همین بافت لنفاوی زیاد، آپاندیس در سیستم ایمنی بدن نقش داشته باشد و تولید آنتی بادی کند. سطح داخلی آپاندیس هم مثل بقیه لوله گوارش از سلول‌هایی پوشیده شده است که ترشح مخاطی دارند و این ترشح مخاطی به آرامی از دهانه باز آپاندیس به داخل روده جریان پیدا می‌کند. در واقع آپاندیس یک کوچه باریک بن‌بست با عملکردی نامشخص در طول مسیر چندین متری لوله گوارش است که گاهی اوقات دردسرساز می‌شود.
● آپاندیسیت چیست؟
مثل بقیه مسائل آپاندیس، هنوز علت التهاب و بیماری‌های آن هم دقیقا مشخص نیست، اما مسائل مختلفی تاکنون به عنوان مقدمه آپاندیسیت یا همان التهاب آپاندیس شناخته شده‌اند. در واقع در اکثر اوقات آپاندیسیت زمانی اتفاق می‌افتد که دهانه آپاندیس به روده بزرگ بسته شود. وقتی دهانه بسته می‌شود باکتری‌هایی که به طور طبیعی در روده‌ها وجود دارند پشت این دهانه بسته محبوس می‌شوند و شروع به تکثیر می‌کنند و با افزایش تعداد این باکتری‌ها آنها به جداره آپاندیس حمله می‌کنند و باعث می‌شوند سیستم ایمنی بدن به این حمله پاسخ دهد. پاسخ سیستم ایمنی همان چیزی است که التهاب نامیده می‌شود و به وجود آمدن التهاب در آپاندیس و محیط اطراف آن در شکم علائم بیماری را به وجود می‌آورد.
بسته شدن دهانه آپاندیس در اثر اتفاقات زیادی ممکن است ایجاد شود، ممکن است به خاطر غلیظ شدن ترشح مخاطی و یا زیاد شدن آن، جلوی دهانه بسته شود و ترشحات سفت شوند و مانع خروج باکتری‌ها شوند، احتمال دیگر این است که در اثر یک عفونت سراسری در بدن و یا به علت ناشناخته دیگری، بافت لنفاوی آپاندیس شروع به تکثیر کند و متورم شود و این تورم دهانه ورودی آپاندیس را ببندد. گاهی نیز این تورم در اثر حمله خود باکتری‌های روده به آپاندیس اتفاق می‌افتد.
بسته شدن در اثر تجمع مواد دفعی روده، اجسام خارجی که در دستگاه گوارش هضم نشده‌اند و حتی کرم‌ها و انگل‌های روده گوارش هم می‌توانند جزو علت‌های انسداد دهانه آپاندیس و مقدمه آپاندیسیت باشند. در اثر شدت گرفتن التهاب، محیط اطراف آپاندیس و پرده صفاق که نقش یک پرده امنیتی را در درون شکم دارد، دور آپاندیس ملتهب، دچار التهاب می‌شوند و با تحریک اعصاب داخلی شکم ایجاد درد می‌کنند.
به طور کلی می‌شود گفت که آپاندیسیت حاد، علت اصلی ایجاد دردهای حاد شکمی است و یکی از علت‌های اصلی است که باعث می‌شود بیماران به خاطر دل‌درد به بیمارستان مراجعه کنند. طبق آمارها، ۵ درصد از افراد ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، و احتمال ابتلا به آپاندیسیت در نوجوانان و افراد زیر ۲۰ سال بیشتر است.
● علائم آپاندیسیت چیست؟
التهاب و عفونت، علت اصلی علائم آپاندیسیت است و به همین دلیل همه چیز با علائم التهابی شروع می‌شود. در ابتدا یک درد مبهم در شکم به وجود می‌آید. درد در مراحل اول آپاندیسیت در تمام شکم منتشر است و وقتی از بیمار خواسته می‌شود جای درد را نشان بدهد معمولاً نمی‌تواند و یا دستش را روی تمام شکمش حرکت می‌دهد، درد دور نافی علامت بعدی آپاندیسیت است که بعد از مدتی به وجود می‌آید در واقع همان درد مبهم با پیشرفت التهاب آپاندیس به صورت درد دور نافی درمی‌آید و بعد به تدریج بعد از حدود ۴ ساعت از شروع علائم بیمار می‌تواند جای درد را نشان بدهد. در این موقع درد بیشتر در قسمت راست و پایین شکم جایی بین ناف و لبه خارجی استخوان لگن است علت مشخص شدن جای درد این است که التهاب به پرده صفاق می‌رسد و این اعصاب پرده صفاق است که درد را مشخص می‌کند.
تهوع و استفراغ ناگهانی هم از علائم اولیه هستند. بی‌اشتهایی از همان ساعت‌های اولیه به وجود می‌آید و حرکات روده‌ها کم می‌شود. اما از نظر تشخیص مهم‌ترین علامت همان تغییر نوع و جای درد است. بعد از نقطه‌ای شدن جای درد، علامت‌های دیگری هم به وجود می‌آید که بیشتر در معاینه مشخص می‌شوند. مثلاً حساسیت شدید شکم به لمس، که در قسمت پایین و راست شکم کوچک‌ترین فشار می‌تواند درد شدیدی ایجاد کند.
صاف کردن پا هم با تحریک عضلات شکم باعث درد می‌شود و یا چرخاندن پا با کشیدن این عضلات درد شدید به وجود می‌آورد. به همین دلیل است که بیمار ترجیح می‌دهد فقط دراز بکشد و پاهایش را درون شکمش جمع کند. از همان ابتدای شروع علائم یک تب ضعیف هم ممکن است وجود داشته باشد.
اینها علامت‌های اصلی و شایع آپاندیسیت هستند که در اکثر بیماران دیده می‌شوند اما آپاندیسیت می‌تواند در افراد مختلف علامت متفاوتی را ایجاد کند. ولی هیچ کدام از علامت‌های فوق را به همراه نداشته باشد.
در کودکان، افراد سالمند و خانم‌های حامله این مساله بیشتر اتفاق می‌افتد و علائم غیرطبیعی آپاندیسیت بیشتر در این گروه‌ها دیده می‌شود.
● آپاندیسیت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اولین نکته در مورد تشخیص آپاندیسیت، این است که این کار باید سریع انجام شود یعنی حتی پزشکان توصیه می‌کنند که نباید به هیچ‌وجه معطل جواب آزمایش‌ها شد و بیماری که علائم بالینی‌اش به تنهایی نشان‌دهنده آپاندیسیت است، باید به سرعت جراحی شود چون تلف کردن وقت برای قطعی کردن تشخیص، احتمال پاره شدن آپاندیس را در اثر عفونت بیشتر می‌کند.
یک ضرب‌المثل بین جراحان رواج دارد که می‌گویند آپاندیس روباه شکم است، چون به هیچ‌وجه علائم مشخصی ندارد و آن علائمی که برای بیماری گفته شد فقط در نیمی از بیماران خود را نشان می‌دهد و در بقیه می‌تواند کاملاً متفاوت باشد و یا حتی در یک فرد سالمند یا دیابتی هیچ خبری از علائم حاد نباشد. اما با این همه اولین کار برای تشخیص بیماری، توسط پزشک در یک اورژانس معاینه و گرفتن شرح حال است.
توجه به علائم اصلی آپاندیسیت و معاینه ناحیه راست و پایین شکم می‌تواند تا حدی به تشخیص کمک کند. در همان زمان ابتدای بستری در اورژانس هم از بیمار یک نمونه خون و ادرار دریافت می‌شود چون هر دوی این نمونه‌ها می‌توانند عفونت را نشان بدهند بالا رفتن گلبول سفید خون و یا وجود آن در نمونه ادرار، علامت یک عفونت است که ممکن است ناشی از آپاندیسیت باشد.
در صورت امکان از بیمار تصاویر رادیولوژی تهیه می‌شود و در عکس ساده شکمی شاید پزشک بتواند توده‌ای که انسداد به وجود آورده است را ببیند و سی‌تی‌اسکن، تصویر دقیقی از آپاندیس ملتهب در اختیار می‌گذارد.
اما یکی از روش‌های بی‌خطر و سریع تشخیص انجام سونوگرافی شکم است که در همان کنار تخت بیمار و بدون درد انجام می‌شود و از این جهت که می‌تواند علت‌های دیگر درد شکمی را هم بخصوص در یک بیمار خانم، مشخص ‌کند کمک‌کننده است. لاپاروسکوپی به عنوان یک روش تشخیصی و درمانی از روش‌های جدیدی است که برای این بیماری به‌کار می‌رود و می‌توان بعد از قطعی شدن تشخیص در همان مرحله آپاندیس را خارج کرد.
به علت رفتارهای عجیب و غریب آپاندیسیت، باید یک‌سری نکات در مورد تشخیص این بیماری به‌خاطر سپرده شود مثلاً اینکه گاهی در مواقعی که آپاندیس در عقب روده و در پشت صفاق قرار دارد ممکن است درد آن به صورت درد پهلو و یا حتی درد پشت باشد، یا وجود یک زخم محل جراحی در قسمت پایین شکم بسیار برای جراح مهم است و احتمال آپاندیسیت را از بین می‌برد. به این دلیل که جراح‌ها در زمان اعمال جراحی‌های دیگری هم در پایین شکم آپاندیس را خارج می‌کنند تا در صورت آپاندیسیت بعدی، به علت چسبندگی محل و مشکلات جراحی، بیمار به خطر نیفتد.
● درمان آپاندیسیت
درمان اصلی و قطعی آپاندیسیت، انجام عمل جراحی و خارج کردن آن است. تقریباً بلافاصله بعد از تشخیص آپاندیسیت و یا مطرح شدن احتمال آن و انجام آزمایش‌های مقدماتی، بیمار برای انجام عمل آپانوکتومی یا خارج کردن آپاندیس آماده می‌شود. قبل از انجام جراحی برای بیمار آنتی‌بیوتیک تزریقی هم شروع می‌شود تا شرایط برای انجام عمل مساعد شود.
در حین مراحل تشخیص اگر از روش لاپاراسکوپی استفاده شده باشد می‌شود از همان طریق آپاندیس را خارج کرد. در بعضی مواقع، در زمان التهاب‌های ضعیف بدن قادر است خود شرایط را کنترل کند و مشکل را برطرف کند. در این هنگام اغلب بعد از مدت کوتاهی علائم برطرف می‌شود و در کل از همان ابتدا شرایط بیمار خیلی بد نیست.اما گاهی در اثر دسترسی نداشتن به پزشک و یا تشخیص اشتباه و یا دیر هنگام، ممکن است آپاندیس ملتهب پاره شود. درمان در این مرحله بسیار سخت‌تر است.
آپاندیس پاره شده در یک شکل حاد به نام پرتیوتیت یا عفونت فضای داخل شکم به وجود می‌آورد که نیاز به جراحی وسیع‌تری دارد. آپاندیس باید خارج شود، فضای داخل شکم باید شست‌وشو داده شود و آنتی‌بیوتیک‌هایی با طیف وسیع و به مقدار زیاد تجویز شود. در صورت به وجود آمدن آبسه هم به خاطر پاره شدن آپاندیس باید بعد از انجام جراحی یک درن (لوله باریک توخالی برای تخلیه چرک‌های آبسه) تا مدتی داخل شکم قرار گیرد.جراحی آپاندیس جراحی کم خطر و آسانی است که دوره درمان کوتاهی دارد اما به علت جایگاه‌های مختلف آپاندیس، انجام آن می‌تواند برای پزشک کمی مشکل باشد.
معمولاً یک تا دو روز بعد از جراحی بیمار از بیمارستان با دریافت نسخه آنتی‌بیوتیک مرخص می‌شود.
● عوارض آپاندیسیت
مهم‌ترین و خطرناک‌ترین عارضه این بیماری، پاره شدن آن و انتشار عفونت‌ در فضای شکمی و بعد در خون است. در یک درصد موارد این اتفاق می‌تواند منجر به مرگ شود. به غیر از این، انتشار التهاب و عفونت به فضای دور آپاندیس مشکلاتی مثل آبسه، فلگمون، دردهای منتشر و یا توده‌های شکمی را ایجاد می‌کند که این مسأله در افراد سالمند و کسانی که آپاندیسیت‌شان را درمان نمی‌کنند بیشتر دیده می‌شود.
● چه بیماری‌هایی با آپاندیسیت اشتباه می‌شوند؟
بیماری‌های التهابی روده بخصوص در ناحیه راست شکم، عفونت‌های لگنی مثل عفونت‌های ناشی از بیماری‌های زنان، سنگ حالب در ناحیه راست، مشکلات کلیوی مثل سنگ کلیه می‌توانند علائمی شبیه دردهای آپاندیسیت ایجاد کنند. به علت نزدیکی کلیه راست به محل آپاندیس هر نوع التهابی در کپسول کلیه می‌تواند دردی شبیه آپاندیسیت به وجود بیاورد. انسدادهای جزئی روده و وجود مشکلاتی مثل دیورتیکول‌ها هم باعث علائمی شبیه این بیماری می‌شوند. اسهال‌های ویروسی و دل‌دردهای ناشی از آن، عفونت رحم، کیست‌های تخمدان، مشکلات بیضه و نوعی بیماری خونی خاص و همچنین سنگ کیسه صفرا هم می‌توانند علائم این بیماری را تقلید کنند که باید آنها را هم به خاطر داشت.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 528]