تحقيق كيفي نياز امروز در مطالعه روابط اجتماعي

واضح آرشیو وب فارسی:ایران اسپورت: تحقيق كيفي نياز امروز در مطالعه روابط اجتماعي

واقعيت مبهم جهان امروز اين است كه زيست جهان ها متكثر شده اند. اين متكثر شدن را با تعابيري همچون ابهام هاي تازه، رشد فردي شدن شيوه هاي زيست و الگوهاي زندگي و حل شدن نابرابري هاي اجتماعي قديمي در تنوع جديدي از محيط هاي اجتماعي، خرده فرهنگ ها، سبك هاي زندگي و شيوه هاي زيست، نشان داده اند كه اين متكثر شدن حساسيت جديدي نسبت به مطالعه مسائل ايجاب مي كند.

تغييرات سريع اجتماعي و در نتيجه آن تنوع زيست جهان ها به شكل روزافزوني پژوهشگران اجتماعي را با زمينه هاي اجتماعي و ديدگاه هاي جديدي رويارو مي كند. اين مسائل به قدري نوظهورند كه روش شناسي هاي قياسي سنتي شان استخراج سوال ها و فرضيات تحقيق از الگوهاي نظري و آزمون آنها در برابر شواهد تجربي به واسطه گوناگوني موضوعات، ديگر پاسخگو نيست. از اين رو پژوهش اجتماعي به شكل فزاينده اي وادار به استفاده از استراتژي هاي استقرايي شده است. «تحقيق كيفي» اكنون يكي از شيوه هاي اصلي پژوهشي است كه «اووه فليك» در كتاب «درآمدي بر تحقيق كيفي» به آموزش تمام عيار اين شيوه پرداخته است تا علاقه مندان اين امكان را پيدا كنند كه مناسب ترين استراتژي روش شناختي را با توجه به سوالات و مسائل تحقيق خود انتخاب كنند.
اين كتاب از هفت بخش عمده تشكيل شده است كه تلاش دارند تا مراحل اصلي فرآيند پژوهش كيفي را تشريح كند. پژوهشگران مي توانند با مطالعه فصل اول به چگونگي استفاده بهينه از ساختار كتاب پي ببرند. بخش اول «درآمدي بر تحقيق كيفي» طي فصل هاي دو تا چهار چارچوب كلي اجراي پژوهش كيفي را تشريح مي كند. به اين ترتيب كه فصل دوم كندوكاوي در سوال هاي بنيادين پژوهش كيفي و پاسخي به آنهاست. به اين منظور تصوير كلي از موقعيت فعلي پژوهش كيفي در پس زمينه روندهاي جاري در جامعه و علوم اجتماعي ارائه شده است. هنگام مثال هايي از تحقيقات به عمل آمده در ايالات متحده و اروپا به تقابل رويكردهاي كيفي در مقابل رويكردهاي كمي اشاره شده است. اين فصل در پايان به بحث درباره فنوني مي پردازد كه به كار آموزش نحوه استفاده از پژوهش كيفي مي آيند.
فصل سه رابطه ميان تحقيق كمي و كيفي را تشريح مي كند. براي ارزيابي مناسب بودن روش تحقيق كيفي يا كمي سوال هاي راهنما مطرح و به كار گرفته شده اند. اين فصل شما را با رويكردهاي گوناگوني آشنا مي كند. بدين ترتيب مي توانيد تصميم بگيريد كه كدام رويكرد براي تحقيق شما مناسب تر است.
فصل چهار بر چارچوبي متفاوت براي تحقيق كيفي يعني اخلاق تحقيق متمركز است هرچه بيشتر به مساله حفظ حريم خصوصي و زندگي روزمره افراد شركت كننده در تحقيق تان اهميت دهيد، اخلاق تحقيق كيفي شايسته توجهي ويژه مي شود. حساس بودن نسبت به حفظ حريم خصوصي و تامل دوباره آن پيش از اجراي مطالعه كيفي ضروري است. در عين حال، غالباً مباحثات عمومي درباره اخلاق تحقيق، معضلات و نيازهاي خاص پژوهش هاي كيفي را ناديده مي گيرند. پس از مطالعه اين فصل به اهميت ضوابط اخلاقي پيش از آغاز تحقيق تان و نياز به كميته هاي نظارت بر اخلاق تحقيق پي خواهيد برد. اين كه تحقيقي اخلاقي است يا نه به تصميم گيري عملي در ميدان تحقيق بستگي دارد.
پس از تنظيم چارچوب تحقيق كيفي مي توانيم دركي از فرآيند مطالعه كيفي داشته باشيم. بخش دوم شما را از نظريه به متن مي برد.
فصل پنج نحوه استفاده از ادبيات تحقيق- آثار و نوشته هاي نظري، روش شناختي و تجربي-در مطالعه كيفي را نشان مي دهد. اين فصل به نحوه استفاده و يافتن چنين منابعي هنگام اجراي مطالعه و نگارش گزارش آن مي پردازد. در پايان پيشنهادهايي براي يافتن ادبيات تحقيق ارائه شده است.
فصل شش به مواضع متفاوت نظري پرداخته كه در پس تحقيق كيفي قرار دارند. در اين فصل به مفروضات اصلي و پيشرفت ها و تحولات اخير رويكردهاي كنش متقابل نمادي، روش شناسي مردم نگارانه و ساختارگرايي به منزله پارادايم هاي پژوهشي مورد بحث قرار گرفته است. در اينجا فهرستي از ويژگي هاي اساسي تحقيق كيفي ارائه شده است. در پايان به دو مباحثه نظري پرداخته شده كه در زمان حاضر در تحقيق كيفي از قدرت بسياري برخوردارند. از ديدگاه فليك، فمينيسم و مطالعات جنسيت و بحث درباره پوزيتيويسم و برساخت گرايي بر تحقيق كيفي- يعني بر نحوه درك مسائل تحقيق، نحوه برداشت مان از فرآيند تحقيق و شيوه استفاده از روش هاي كيفي- تاثير بسزايي گذاشته اند.
فصل هفت بحثي را در پي مي گيرد كه در فصل پيشين مطرح شد؛ تصويري كلي از پس زمينه معرفت شناختي تحقيق كيفي بر ساخت گرايانه به دست مي دهد كه از متن به مثابه داده هاي تجربي استفاده مي كند.
در بخش سوم يعني طرح تحقيق به موضوعات عملي تر درباره نحوه طراحي تحقيق كيفي پرداخته است.
فصل هشت نمايي كلي از فرآيند تحقيق كيفي ترسيم مي كند، فصل 9 به نقش سوال تحقيقي مي پردازد، فصل 10 به نحوه ورود به ميدان تحقيق و شيوه برقراري ارتباط با شركت كنندگان در تحقيق، فصل 11 به نمونه گيري و فصل 12 تصويري كلي از مسائل عملي نحوه طراحي تحقيق كيفي به دست مي دهد و علاوه بر اين به اصول اوليه تدوين طرح تحقيق كيفي نيز پرداخته شده است.
بخش چهارم يكي از عمده ترين استراتژي هاي گردآوري داده ها را معرفي مي كند. داده هاي شفاهي از طريق مصاحبه، روايت و گروه هاي متمركز گردمي آيند. فصل 13 انواع مختلف مصاحبه را معرفي مي كند، فصل 14 استراتژي ديگري را براي رسيدن به داده هاي شفاهي نشان مي دهد، فصل 15 روش هاي گردآوري داده هاي شفاهي را در يك گروه از شركت كنندگان شرح مي دهد و فصل 16 روش هاي گردآوري داده هاي شفاهي را خلاصه مي كند.
بخش پنجم داده هاي چندكانوني از قبيل رويكردهاي ارتباطي مختلف و نيز استفاده از داده هاي الكترونيكي را بررسي مي كند. فصل 17 به مشاهده همراه با مشاركت يا بدون مشاركت و قوم نگاري مي پردازد، فصل 18 به منظور تحليل مطالعه و استفاده از رسانه هايي همچون عكس، فيلم، ويدئو به مثابه داده ، بحث داده هاي بصري را مطرح مي كند، فصل 19 از داده هاي بصري يك گام جلوتر مي رود و استفاده از اسناد و مدارك را شرح مي دهد، فصل 20 اينترنت را به منزله حوزه تحقيق و نيز ابزاري براي انجام تحقيق مدنظر قرار مي دهد و فصل 21 داده هاي چندكانوني را مقايسه و خلاصه مي كند.
به اين ترتيب بخش هاي اوليه كتاب بر گردآوري و توليد داده متمركزند.
بخش ششم از متن به سمت نظريه حركت مي كند به اين معنا كه چگونه مي توان از اين داده ها و متون شكل گرفته براساس آنها بصيرت هاي نظري كسب كرد. به اين منظور، روش هاي كيفي تحليل داده ها در كانون توجه اين بخش قرار دارد. فصل 22 نحوه مستندسازي در تحقيق، فصل 23 روش هاي كدگذاري و دسته بندي، فصل 24 تحليل گفت وگو، فصل 25 به كندوكاو در تحليل روايت و هرمنوتيك، فصل 26 درباره نرم افزارهاي تحليل داده هاي كيفي و فصل 27 به رويكردهاي تحليل متن و انواع ديگر داده ها در تحقيق كيفي اختصاص يافته است.
آخرين بخش كتاب، بخش هفتم به زمينه و روش شناسي بازمي گردد و به موضوع ارزيابي و نگارش تحقيق كيفي مي پردازد، فصل 28 استفاده از معيار سنتي كيفيت در تحقيق كيفي و محدوديت هاي آن، فصل 29 استراتژي هاي كنترل كيفيت و فصل 30 به موضوع نگارش تحقيق كيفي مي پردازد.
اين كتاب با كادرهاي هدفمند، مثال هاي راهگشا، جدول ها، اهداف فصل در ابتدا و نكات كليدي پايان فصل به اضافه تمرين هاي ويژه هر بخش به گونه اي تنظيم شده است كه علاقه مندان متناسب با حوزه تخصصي و تجربه اي كه در تحقيق كيفي دارند از آن استفاده كنند.
نشر ني «درآمدي بر تحقيق كيفي» نوشته «اووه فليك» با ترجمه «هادي جليلي» را در 492 صفحه و با قيمت 6800 تومان رهسپار بازار كتاب كرده است.
چهارشنبه 13 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایران اسپورت]

[مشاهده در: www.iransport.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 9340]