بر آتش تورم دامن نزنيم

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: بر آتش تورم دامن نزنيم
دكتر سيداحمد ميرمطهري رشد پيوسته نقدينگي طي سال‌هاي گذشته حيات روزمره اقتصادي را با معضل اصلاح ارقام پولي مواجه ساخته است.

به نظر مي‌رسد بسياري از ارقام پولي كه اكنون در دسترس است مانند سكه 25‌توماني و 50‌توماني و اسكناس 100‌توماني ديگر حتي محلي براي اعتنا ندارد. اقدام اخير بانك مركزي در انتشار چك‌پول‌هاي 50‌هزار ‌توماني كه صرفا نام چك‌پول را دارد و از تمام ويژگي‌هاي اسكناس و پول نقد قابل‌مبادله برخوردار است و اقدام‌هاي در دست انجام آن براي انتشار چك‌پول‌هاي 100‌هزار توماني و 200‌هزار ‌توماني با همين ويژگي‌ها، نيز تلاشي براي تسهيل فرآيند مبادلات پولي و نيز آماده‌سازي رواني جامعه براي پذيرش ارقام پولي جديد است.
ترديدي نيست كه در كشورهايي كه براي سال‌هاي طولاني تورم سنگين را تجربه ‌كرده‌اند بانك‌هاي مركزي اغلب واحدهاي پولي درشت‌تر منتشر مي‌كنند، چراكه واحدهاي پولي كوچك‌تر بي‌ارزش شده‌اند و با چنين واحدهايي انجام مبادلات نقدي به‌دشواري صورت مي‌پذيرد. از اين روست كه انتشار واحدهاي پولي با ارقام بالاتر در اشكال گوناگون رواج مي‌يابد.
در ظاهر، اصلاح ارقام پولي با توجه به حجم وسيع نقدينگي منتشرشده طي سال‌هاي اخير اقدامي ناگزير به نظر مي‌رسد. اكنون بسياري از ارقام پولي كوچك نقشي در مبادلات ايفا نمي‌كند و وجود پول‌هاي ريز باعث مي‌شود كه براي كوچك‌ترين مبادلات نياز به حجم قابل‌توجهي از پول باشد.
اين امر، از سويي هزينه‌زا است و از سوي ديگر مبادله را دشوار مي‌سازد. اما نگاه دقيق‌تر به پديده اصلاح ارقام پولي نشان‌دهنده ظرافت‌ها و دشواري‌هاي موجود در چنين سياستي است.
از سويي، حذف چند صفر از ارقام موجود پولي در شرايط تورمي موجود در عمل به رند شدن بسياري از كالاهاي داراي جزء پولي كوچك مي‌شود. مثلا اگر واحد 50‌توماني كنوني ديگر وجود نداشته باشد آي ا كالايي كه هم‌اكنون 750‌تومان در بازار مبادله مي‌شود احتمالادر جهت افزايشي اندك حركت نخواهد كرد؟ احتمالا در چنين حالتي قيمت اين كالا در سطح 800‌تومان رند خواهد شد. چنان‌كه در سال‌هايي بسيار دور كه سكه ده‌شاهي (معادل نيم‌ريال) از پهنه مبادلات حذف شد قيمت كالاهاي يك‌ونيم ريالي به دو ريال افزايش مي‌يافت. هر قدر حذف صفر ها بيشتر باشد اثر اين ارقام پولي جديد در تعيين قيمت‌هاي تازه براي كالاها بيشتر خواهد بود.
اما به گمان نگارنده، پيامد مهم‌تر كاهش صفرها از ارقام پولي پيامد روان‌شناختي آن است. شهروندان و خانوارهاي طبقات كم‌درآمد و متوسط جامعه در شرايط اصلاح اين‌چنيني ارقام پولي احساسي رواني در جهت فقيرشدن خواهند داشت.
مساله مهم‌تر همين احساس روان‌شناختي است كه بسياري از گروه‌هاي اجتماعي در طبقات متوسط و كم‌درآمد دچار آن مي‌شوند. كاهش اسمي پول دريافتي گروه‌هاي مختلف اجتماعي احساس نوعي «مال‌باختگي» را در ميان اين گروه‌ها پديد مي‌آورد. همين امر فشار محسوسي براي افزايش حقوق و دستمزد ايجاد مي‌كند؛ ايجاد چنين فشاري مي‌تواند اقتصاد و جامعه را درگير مارپيچي تورمي سازد.
در تمامي سال‌هاي اخير، مسوولان بانك مركزي يعني نهاد تصميم‌گيري در مورد ارزش پول ملي كشور با معضل ضرورت اصلاح ارقام پولي مواجه بوده‌اند. ترديدي نيست كه ارقام پولي كنوني ناكارآمد و هزينه‌زا است، اما در شرايط كنوني كه اولا نرخ تورم به بالاترين حد طي 12 سال گذشته رسيده است و اجراي برنامه‌هايي مانند طرح تحول اقتصادي و پرداخت نقدي يارانه‌ها در دستور كار است كه مي‌تواند عواقب تورمي خاصي براي جامعه داشته باشد اجراي چنين سياستي نه‌تنها مصلحت‌جويانه نيست كه در حقيقت سياستي نادرست است كه مي‌تواند به‌خصوص به لحاظ رواني زمينه‌ساز شعله‌گرفتن هر چه بيشتر آتش تورم باشد.
كلام آخر آن كه پيش شرط اجراي سياست اصلاح ارقام پولي وجود شرايطي باثبات در اقتصاد كشور و كاهش نرخ تورم است. پس در چنين حالتي بايد نخست و قبل از هرچيز درماني براي تورم كشور بيابيم.
چهارشنبه 13 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]