رئيس سازمان بهزيستي كشور در گفت وگوي اختصاصي با اعتماد -بخش آخر اختيارات كافي بود ، پول نداشتم

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: رئيس سازمان بهزيستي كشور در گفت وگوي اختصاصي با اعتماد -بخش آخر اختيارات كافي بود ، پول نداشتم
بنفشه سام گيس

بخش نخست گفت وگو با دكتر ابوالحسن فقيه رئيس سازمان بهزيستي كشور روز گذشته در اين صفحه چاپ شد. بخش دوم و پاياني آن را مي خوانيد.

---

- بعضي اقدامات سازمان چه در دوره هاي قبل و چه اكنون، با تاخير انجام مي شود. شايد بهترين مثال، نصب دوربين هاي مداربسته در شبانه روزي هاي تحت پوشش سازمان بهزيستي باشد كه پس از دو مورد كودك آزاري در شبانه روزي زنجان، اين كار به عنوان دستور اجرايي شد. واقعاً بايد چنين اتفاقي مي افتاد و گزارش آزار دو كودك منتشر مي شد تا مسوولان سازمان الزام نصب دوربين ها را حس كنند؟ آقاي فقيه علت اين كندي در اجراي برنامه ها چيست؟

متاسفانه سيستم بوروكراتيك اداري در كشور ما كند است و اين اشكال صرفاً متوجه سازمان بهزيستي هم نيست. تمام روسا هم سعي مي كنند مسائل قانوني را رعايت كنند.

- ولي جامعه هدف سازمان بهزيستي، جامعه يي است كه در 90 درصد موارد بين مرگ و زندگي دست و پا مي زند. جامعه هدف سازمان بهزيستي مددجويي است كه ممكن است مرتكب تخلف شود يا مورد سوءاستفاده قرار بگيرد. پس در شرايطي بسيار حادتر از آن قرار دارد كه بگوييم سازمان بهزيستي هم مثل ساير سازمان ها بايد بوروكراسي اداري را بپذيرد.

البته بوروكراسي اداري در رسيدگي به امور مددجويان وجود ندارد و اين پيگيري ها به سرعت انجام مي شود.

-من از آخرين اتفاقي كه در سازمان بهزيستي افتاد مثال مي زنم، واقعه پرورشگاه زنجان كه طي آن دو كودك مورد آزار جسمي يكي از كاركنان مركز قرار گرفتند؛ اتفاقي كه منجر به نصب دوربين هاي مداربسته در مراكز شبانه روزي سازمان بهزيستي شد، دوربين هايي كه بايد چندين سال قبل نصب مي شد. اين تاخير را شامل بوروكراسي اداري مي دانيد يا خير؟

يك اقدام ممكن است صحيح باشد اما بايد فرهنگ و زمينه آن هم ايجاد شود. در سازمان بهزيستي راجع به نصب دوربين هاي مداربسته بحث هاي فراواني شده بود. البته هم اكنون هم دوربين ها فقط در شيرخوارگاه ها نصب خواهد شد و شبانه روزي نوجوانان در اين برنامه نيست، زيرا آنها بزرگ هستند و مي توانند از خودشان دفاع كنند و حتي گزارش دهند، علاوه بر آنكه نوجوانان داراي يك حريم خصوصي هستند و ما بايد به اين حريم خصوصي احترام بگذاريم.

-براي نصب دوربين در مراكز نگهداري معلولان ذهني هم فكري كرده ايد؟

در فاز بعدي دوربين ها در مراكز نگهداري معلولان ذهني ايزوله نصب مي شود.

-شما هفته گذشته اين دستور را ابلاغ كرديد. اولين دوربين چه زماني نصب مي شود؟

تا امروز در 10 مركز نصب شده.

-چند شيرخوارگاه داريم؟

42 مركز در كل كشور. تا بعد از ماه رمضان نصب دوربين ها تكميل مي شود.

-آيا بايد صبر مي كرديم تا چنين اتفاقي بيفتد و بعد دوربين هاي مداربسته را نصب كنيم؟

شايد اين اتفاق تلنگري بود كه عملي شدن اين بحث را سرعت ببخشد. من هم قبول دارم كه بعضي اقدامات كند پيش مي رود، چون موافقان جدي و مخالفان جدي دارد. آن هم با اين توجيه كه مثلاً اين امر آنقدر در اولويت نيست كه تا اين حد برايش هزينه كنيم.

-فكر مي كنيد حادثه بعد چه باشد كه عملي شدن اقدامات سازمان را تسريع كند؟

ما منتظر حادثه نبوديم كه اين كار را انجام بدهيم و ان شاءالله اتفاقي نيفتد كه به خاطر آن اتفاق كارمان را تسريع كنيم. نصب دوربين ها در دستور كار سازمان بود ولي اين اتفاق باعث شد كه تسريع شود.

-زماني كه خبر زنجان منتشر شد اولين پاسخ قائم مقام معاونت اجتماعي اين بود كه اين خبر كذب است و چنين اتفاقي در مراكز تحت پوشش سازمان ممكن نيست. چرا سازمان بهزيستي تلاش دارد خود را در چشم مردم بري از خطا نشان دهد؟

آن فرد كه مصاحبه مي كرد آن زمان در جريان اين اتفاق نبود، همان طور كه ما هم در جريان نبوديم و اتفاقاً يكي از دلايل جابه جايي مديركل بهزيستي زنجان پنهان كاري او بود. او و ساير افرادي كه از وي پيروي مي كردند. مشي سازمان به هيچ وجه بر اين نبوده كه ما تصميم به پنهان كاري داشته باشيم.

-پنهان كاري خير، اينكه سازمان هيچ خطايي را بر خود نمي پذيرد.

چنين نيست و بالعكس. مشي ما اين نبوده. سازمان هم بلافاصله در برابر اين اتفاق كه البته بزرگ نمايي هم شد وظيفه خود را انجام داد.

-قبول داريد ممكن است بسياري اتفاقات ديگر در مراكز تحت پوشش سازمان افتاده باشد و شما بي خبر باشيد.

بله، اين امكان وجود دارد. انسان است و ممكن است اشتباه كند. من اشتباهات را رد نمي كنم. انسان جايزالخطاست اما كار با مددجويان ما هم بسيار دشوار است. مربي هاي ما انسان هستند كه شايد عصباني هم بشوند. در بحث نظارت بسيار تلاش كرديم و مي كنيم ولي هنوز موفق نشديم. چارت سازمان مثل يك صف بسته شده و بحث نظارت هم در آن پررنگ نيست. نظارت به مسوولان بازرسي و حراست محول شده كه شايد در تخصص آنها نباشد.

-ضابط قانون هم نيستند.

شايد. البته در بعضي موارد هم اجازه ورود دارند.

-يعني مامور حراست يا بازرسي سازمان مي تواند مثل يك مامور نيروي انتظامي فرد متخلف را بازداشت كند و نيازي به حكم قاضي يا دادگاه ندارد؟

مي توانند در مراكز تحت پوشش سازمان وارد شوند و مشكل را بررسي كنند.

-اين فرد خطاكار در مركز زنجان را چه كسي بازداشت كرد؟

نيروي انتظامي.

-پس حراست شما هنوز اجازه بازداشت ندارد؟

ولي مي تواند بررسي كند و شكايت تنظيم كند.

-اين كار را مديركل شما هم مي تواند انجام دهد. در واقع هنوز به سازمان بهزيستي اجازه داده نشده كه به عنوان ضابط قضايي عمل كند.

اين اجازه داده نشده ولي كار تقسيم شده.

-اما چنين اجازه يي براي سازمان بهزيستي لازم است.

قبول دارم. ما بايد بتوانيم نظارت مان را ضابطه مند قدرت بدهيم كه آن هم نيازمند تغيير نمودار سازماني در ستاد است.

اتفاقاً ضابط قضايي را به ويژه در مورد مددكاران پيگيري مي كنيم.

-اما هنوز تفاهمنامه سازمان بهزيستي با قوه قضائيه مبني بر اعطاي اختيارات قضايي به مددكاران اجرايي نشده.

انجام نشده، ما هم اعتقاد داريم كه به چنين اختياري نياز داريم. در بحث اورژانس اجتماعي واقعاً نيازمند مداخله هستيم اما فعلاً با تعامل و تفاهم پيش مي رويم. اميدواريم اين قانون در ايران تصويب شود. بالاخره زمان قانونگذاري در كشور ما هم زمان مشخصي است. بعضي قوانين حدود سه سال در نوبت تصويب مي مانند. معمولاً با تغيير دولت هم مجلس قوانين را به دولت جديد مي دهد و نظرخواهي مي كند كه آيا تصويب قوانين باقيمانده از دوره قبل را پيگيري كند يا خير.

- شايد شما در دولت دهم هم رياست سازمان بهزيستي را عهده دار باشيد، اما فكر مي كنم مسووليت هاي ناتمام فراواني بعد از رفتن شما باقي بماند كه احتمالاً مدير جديد آنها را قبول ندارد.

اتفاقاً ما هم چنين فكري كرديم كه اين اتفاق از نداشتن يك برنامه مدون ناشي مي شود. در حالي كه اگر سازمان ها برنامه بلندمدت داشته باشند مديران جديد هم ناچار به اجراي آن برنامه هستند. ما با كمك وزارت رفاه يك برنامه راهبردي براي سازمان نوشتيم كه هم اكنون در مراحل پاياني است. البته اين برنامه لازم الاجرا نيست ولي وظيفه ما بود كه براساس اطلاعات و شناخت موجود و با كمك تيم مديريتي فعلي كه علمي و سازماني و پرتجربه است يك برنامه راهبردي براي سازمان نوشته شود.

- آقاي فقيه، در طول اين سه سال، چند بار به خانه مددجويان تان رفته ايد؟

خيلي زياد. بيش از 100 سفر استاني داشتم و در تمام سفرها برنامه اين بوده كه در جمع شوراي معاونان باشيم و از چند مركز تحت پوشش سازمان بازديد كنيم. نشستي با انجمن هاي غيردولتي داشته باشيم و در نهايت به خانه مددجويان برويم. در تهران هم آخرين بار هفته گذشته بود كه زوج معلولي ازدواج كرده بودند و من به خانه شان رفتم كه طرف سه راه آذري بود. فكر مي كنم در طول اين سه سال به طور ميانگين هفته يي يك بار به خانه يكي از مددجويان سازمان رفته ام.

- روزانه با چند مددجو ملاقات مي كنيد؟

در ملاقات هفتگي حداقل 100 نفر را مي بينم.

- سازمان بهزيستي حدود دو ميليون مددجو تحت پوشش دارد. شما روي رضايت چند درصد از آنان از خدمات سازمان بهزيستي مي توانيد حساب كنيد؟

جمعيت هدف ما مشكلات بسيار زيادي دارند و بسياري از مشكلات هنوز حل نشده است. به نظرم هنوز تا سطح خدمت رساني خوب، فاصله داريم.

- فكر مي كنيد چند درصد از مددجويان از خدمات سازمان بهزيستي راضي باشند؟

واقعاً نمي دانم.

- پيش بيني كنيد.

پيش بيني هم ندارم.

- گفتيد كه به طور ميانگين هفته يي 100 مددجو را مي بينيد و هفته يي يك بار به خانه يك مددجو مي رويد. از اين تعداد همه ناراضي بودند يا راضي؟

از مددجوياني كه ملاقات كرده ام... حدود 80 درصد راضي رفته اند.

- راضي رفته اند ولي ناراضي هستند.

سازمان بهزيستي يك دستگاه خدماتي است. بعضي مددجويان مي آيند و اعتراض مي كنند كه هيچ كاري براي ما انجام نشده. پرونده را نگاه مي كنيم مي بينيم كه اين كارها انجام شده است.

آن وقت مددجو مي گويد بله ولي من هنوز راضي نيستم. مردم هميشه از يك دستگاه خدماتي ناراضي اند. ما هم اعتقاد داريم كه خدمات ما در سطح حداقل است.

- پس مددجويان هم انتظار رضايت صددرصد نداشته باشند. يعني سازمان بهزيستي با اين حرف، خودش را توجيه مي كند كه چون حداقل خدمات را ارائه مي دهد پس، انتظار رضايت صددرصدي هم معنا ندارد.

امكانات ما در اين حد است. مقايسه كنيم چه چيزي را تحويل گرفتيم، چه كارهايي انجام داديم و چه تحويل داديم. تيم فعلي با كمك مصوبات مجلس و توجه دولت قدم هاي زيادي برداشت. اگر همين جهش ها در سال هاي قبل اتفاق مي افتاد شايد امروز به سطح نسبتاً مطلوب تري رسيده بوديم ولي واقعاً اين طور نبود. رشد بودجه سازمان را ببينيد. بسيار بطئي و كند بوده. اگر به اندازه اين سه سال تلاش و توجه مي شد شايد وضعيت بسيار بهتر از اين بود. سه سال براي رفع تمام اين مشكلات كافي نيست.

- آيا تلاش شما به اين منظور نيست كه نظر وزير رفاه آينده را براي ابقا در سمت رياست سازمان بهزيستي جلب كنيد؟

اين امر كاملاً مبهم است. من نمي دانم وزير رفاه آينده چه فردي خواهد بود. اعتقاد هم دارم كه بهتر از اين تيم هم مي تواند باشد.

- اصلاً به اين فكر مي كنيد كه بخواهيد در اين سمت بمانيد؟

خير، من اعتقاد ندارم كه خيلي خوب عمل كردم و احساس مي كنم افرادي هستند كه بهتر از من و اين تيم مي توانند اين سازمان را اداره كنند. نقطه موفقيت سازمان اين است كه درگير مسائل سياسي نشد. من شايد سياسي ترين رئيس سازمان بهزيستي بوده ام، اما در نقطه مقابل عمل كرده ام چه در انتصاب افراد و چه در عملكرد، يعني فكر كردم اگر سياست را در فضاي خدماتي دخالت بدهيم وقت و انرژي مان را تلف كرده ايم و حيف است. چون فرصت خدمت محدود است.

-از ميزان اختياراتتان در اين سه سال راضي بوده ايد، به عنوان رئيس سازمان بهزيستي اختيارات كافي براي تصميم گيري داشته ايد؟

به اعتقاد خودم بله. در بعضي مواقع با كمبود اختيار مواجه شده ام اما به نظر من هنوز اختيارات خودم را دارم ولي امكانات نيست. به عنوان نمونه، قانون به من اجازه داده كه تمام زنان سرپرست خانوار پشت نوبت را پذيرش كنم اما پول ندارم.

-يكي از اختيارات شما اين است كه به عنوان رئيس سازمان بهزيستي در هنگام تنظيم بودجه سال آينده در مجلس حضور داشته باشيد و از برنامه هاي سازمان دفاع كنيد تا مجلس را براي تخصيص بودجه بيشتر متقاعد كنيد. آيا اين اختيار را داشته ايد؟

بله. با مجلس هميشه در ارتباط هستيم.

-اگر اين تلاش ها را موفق مي دانيد پس به چه دليل اعتبارات هميشه ناكافي است؟

نتيجه را موفق مي دانم چون در بودجه انقباضي، تمام دستگاه ها از 4 ، 5 يا حداكثر 10 درصد رشد بهره مند شدند ولي سازمان بهزيستي 85 درصد رشد بودجه داشت.

-پس رشد نسبت به بقيه دستگاه ها خوب بوده نه نسبت به برنامه هاي سازمان؟

نسبت به نياز خير. اما در مقايسه وضع موجود و در طول 30 سال پس از انقلاب، در هيچ سالي سازمان از 85 درصد رشد بودجه برخوردار نشده بود.

-نظر شما، به عنوان رئيس سازمان بهزيستي و به عنوان يك شهروند جامعه نسبت به حمايت از زنان آسيب ديده يي كه به خاطر امرارمعاش مجبورند به روسپي گري ادامه دهند، چيست؟

من از هر دو منظر پاسخ مي دهم. بعضي اوقات از نظر شرعي برخود تكليف مي دانم و گاه هم دچار عذاب وجدان مي شوم كه موظفيم از اين زنان كه به خاطر فقر درگير اين چرخه شده اند حمايت كنيم. حمايت اقتصادي در حدي كه به يك زندگي سالم برگردند. اين بر ما پسنديده نيست كه دختري به خاطر يك جفت كفش از خانه پدر فرار كند و گرفتار باندهاي فساد شود. اولويت امسال سازمان، كمك به زناني است كه به خاطر تامين معاش گرفتار اين چرخه شده اند.

-چطور مي خواهيد آنها را شناسايي كنيد؟ تا آنجا كه مي دانم مددكاران شما هيچ گاه براي پيدا كردن اين زنان در خيابان ها جست وجويي نكردند.

دقيقاً و امروز يكي از توجهات اصلي سازمان، مداخله گري به جاي نظاره گري است يعني به جاي آنكه بنشينيم تا يك زن آسيب ديده سراغ ما بيايد، برويم و به آن زن كمك كنيم.

-در اين برنامه هم از كمك نيروهاي انتظامي استفاده مي كنيد؟

از اطلاعات نيروي انتظامي استفاده مي كنيم تا جايي كه بتوانيم به اين زنان دسترسي داشته باشيم. اين اولويت امسال ماست.

-امسال يعني سال 1387. اين اولويت را چه زمان اجرا مي كنيد، اولين مددكار شما براي شناسايي اين زنان چه زمان خواهد رفت؟

تيم اورژانس اجتماعي در حال حاضر همين كار را انجام مي دهد. اما مداخله گري به طور جدي احتمالاً در نيمه دوم امسال اجرا مي شود.

-مسوولان قبل يا همزمان با شما همواره اعلام كرده اند كه روسپي گري خلاف قانون و شرع است و تا زماني كه اين زنان به روسپي گري اشتغال دارند از هيچ حمايتي بهره مند نمي شوند. نگران نيستيد كه به حمايت از يك كار خلاف شرع و قانون متهم بشويد؟

اتفاقاً ما مي خواهيم از وقوع جرم پيشگيري كنيم. اين زن به دليل تنگناها به اين چرخه گرفتار شده و ذات فاسدي نداشته. همه انسان ها از نظر فطري سالم هستند. اما اين زنان فقط به خاطر معيشت و مشكلات اقتصادي در اين تنگنا گرفتار شده اند. به نظر من نه تنها اتهامي ايجاد نخواهد شد بلكه بايد از افرادي كه به اين زنان كمك كرده و خانواده يي و جامعه يي را نجات مي دهند تقدير و تشكر هم بشود.
دوشنبه 11 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 135]