آليس بلانش را فراموش نكنيد

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: آليس بلانش را فراموش نكنيد
مينا كشاورز: وقتي كتاب هاي تاريخ سينما را ورق بزنيد خيلي كم پيش مي آيد با نام فيلمسازان زني بر بخوريد كه مولف كتاب، آنها را جزئي از پايه هاي اصلي سينما بداند و در همه انواع اين كتاب ها بيش از فيلمسازان زن به بازيگران زن بر مي خوريم چرا كه سينما عمدتاً در لذت بصري براي مخاطبان خلاصه مي شود و بنا به نظريه لورا مالوي، نظريه پرداز و فيلمساز فمينيست اين نگاه خيره و چشم چران مخاطب سينماست كه لذت بصري را به وجود مي آورد و زن در مقام بازيگر، باني اين لذت مي شود.

من كه عشق كشف چيزهاي ناشناخته در سينما را دارم وقتي تصميم گرفتم بگردم و اولين فيلمساز زن دنيا را پيدا كنم فكر كردم خيلي زود به نتيجه مي رسم ولي واقعاً چند روزي افسرده شده بودم به هر كتاب مرجعي كه فكر مي كردم سرزدم. حتي كتاب «زن و سينما» كه فكر مي كردم شايد بخشي از آن به اين قضيه پرداخته باشد اما چيزي به دست نياوردم اما بعد ازچند روز جست و جو كسي را كشف كردم كه به شدت شگفت زده شدم يعني كشف نخستين زن فيلمساز دنيا؛ كسي كه همزمان با لوميرها و برادران پاته سينما را در كمپاني عكس گامونت در پاريس به سال 1895 كشف كرد.
آليس گي بلانش كه اول جولاي 1873 در پاريس متولد شد در 20 سالگي در كمپاني گامونت كه كارش فروش قطعات و دوربين هاي عكاسي بود به عنوان منشي استخدام شد. آليس از طريق كار با دوربين ها توانست جزئياتي از تصوير متحرك را كشف كند و به واسطه آگاهي اش از دوربين هاي عكاسي و تجهيزات آن، توسط برادران لومير كه از مشتريان گامونت بودند در 22 مارس 1895 دعوت به همكاري شد. چند ماه بعد از آن بود كه سينما توسط لوميرها و آليس گي بلانش كشف شد در حالي كه در بيشتر كتاب هاي مرجع و مهم تاريخ سينما فقط نام اديسون، برادران پاته و لوميرها به عنوان كاشفان سينما برده شده است.
بعد از اين كشف بود كه آليس از گامونت خواست يكي، دو صفحه بنويسد و آشنايانش آن را بازي (اجرا) كنند و اين آغاز فعاليت حرفه اي آليس در مقام فيلمساز بود. بلانش در فاصله سال هاي 1922-1896 بيش از 400 فيلم كارگرداني كرد و با استفاده از گرامافوني كه در كمپاني گامونت بود بيش از 100 فيلم كوتاه ناطق ساخت.
آنچه در مورد آليس گي بلانش علاوه بر اينكه نخستين فيلمساز زن دنيا بوده، جذاب است اينكه او نخستين كسي بوده كه داستان را وارد سينما كرده و اولين فيلم داستاني تاريخ سينما را در سال 1896 با عنوان la fee aux choux (پري كلم ها) ساخت.
بلانش نه تنها اولين كسي بود كه فيلم داستاني را كشف كرد بلكه اولين كسي بود كه از نماي كلوزآپ در سينما استفاده كرد (هر چند اولين كلوزآپ سينما را به ديويد وارك گريفيث منسوب كرده اند.) آليس اولين فيلمسازي بود كه رنگ را وارد سينما كرد.
وي اولين فيلمسازي بود كه در آن زمان از پشت دوربين جلوتر آمد و در صحنه به هدايت بازيگران پرداخت.
او 11 سال مدير توليد كمپاني گامونت در فرانسه بود و «لويي فوياد» فيلمساز هم در كنار آليس و در همان گامونت سينما را ياد گرفت.
آليس در سال 1907 با هربرت بلانش ازدواج كرد و با هم به آمريكا رفتند و در سال 1910 نخستين استوديو بزرگ تاريخ سينماي آمريكا پيش از هاليوود را به نام سولاكس در نيوجرسي راه اندازي كرد و در حقيقت اولين فيلمساز زني بود كه استوديويي متعلق به خود داشت.
اين استوديو تا سال 1914 در نيوجرسي فعال بود و طي اين چهار سال بيش از 325 فيلم آنجا ساخته شد. آليس از ازدواجش با هربرت دو بچه داشت. در سال 1922 زماني كه هربرت عاشق يكي از بازيگران زن سينما شد، آليس از او طلاق گرفت و به فرانسه برگشت و هرگز فيلم نساخت.
وي در سال 1955 نشان هنر فرانسه به پاس يك عمر فعاليت تاثيرگذار در شكل گيري هنر سينما گرفت و در سال 1964 دوباره به آمريكا برگشت و در 24 مارس 1968 در نيوجرسي در گذشت.با وجود اينكه آليس يكي از عوامل اصلي به وجود آمدن سينما بوده و فيلم هايش نقش مهمي در شكل گيري نظريه فمينيسم در سينما داشتند اما تا زمان چاپ كتاب خاطراتش در سال 1976، نقش او در تاريخ سينما به كل ناديده گرفته شده بود.
علاوه بر كتاب خاطرات (اتوبيوگرافيك) آليس گي بلانش، آليسون مك ماهان پژوهشگر انگليسي كتابي با عنوان «آليس گي بلانش، روياي تباه شده سينما» درباره بلانش و كارهايش نوشته است.
در بخشي از اين كتاب ماهان مي نويسد: «توانايي آليس به لحاظ فعاليت در اين عرصه در روزگاري كه زنان از حضور كمتري در جامعه برخوردار بودند واقعاً قابل ستايش است اما با وجود توانايي هاي او و همچنين با توجه به اينكه مورخان سينما او را نخستين فيلمسازي مي دانند كه داستان را وارد سينما كرد به دليل خوانش هاي نادرست از فمينيسم، هيچ گاه فيلم هايش آن طور كه در خورشان بود، ديده نشدند و جايزه اي نگرفتند. در حقيقت ماهان معتقد است آليس قرباني وضعيت آن دوره جامعه اش شده و به دليل فقدان ثبت تاريخي وقايع، نقش او در شكل گيري سينما هيچ گاه ديده نشده است.
علاوه بر اين كتاب، ماركز لوپاژ فيلمساز فرانسوي نيز در سال 1995 فيلمي با عنوان «باغ گمشده: زندگي و سينماي آليس گي بلانش» ساخت و به اعتقاد لوپاژ اين فيلم درباره زني است كه دنياي سينما را با يك عبارت دو كلمه اي عوض كرد: «طبيعي باش» و مدام اين نكته را سر صحنه به بازيگرانش گوشزد مي كرد. فيلم لوپاژ برخلاف تاريخ سينما كه سعي در فراموش كردن آليس بلانش دارد، دوست دارد او را زنده كند.

منابع:
مفاهيم كليدي در مطالعات سينمايي، سوزان هيوارد، ترجمه: فتاح محمدي، نشر هزاره سوم، 1381
تاريخ جامع سينماي جهان (جلد اول)، ديويد ا. كوك، ترجمه: هوشنگ آزادي ور، نشر چشمه، 1380
www.lostvisionary.com
http://femschool.com
پنجشنبه 7 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 439]