مسائل پزشکی و تندرستی در فعالیت جسمانی

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: فعالیت جسمانی و تمرین نقش مهمی در بهداشت و تندرستی دارد . در واقع از فواید وکاربردهای آن این است که در ارتقای سلامتی مؤثر است .به طوری که عاملی برای پیشگیری از بیماریها است ودر بعضی موارد نقش درمانی نیز دارد .توجه شود مطالبی که در رابطه با بیماریها ومشکلات جسمانی وآسیبهای ورزشی می شود جنبه ی آموزشی دارد ونباید جانشین پزشک شود . برای درمان بیماری یا آسیبهای ورزشی باید به پزشک مراجعه وبا او مشورت کرد واجرای دستورات پزشکی زی نظر او باشد . البته در برخی از موارد مثل اقدامات پیشگیرانه یا برنامه های تمرینی ساده عوارض جانبی وجود ندارد وپس از مطا لعه ی دقیق جنبه ها وآثار آنها بر بدن می توان آنها را بکار بست .

خلاصه اینکه علاوه بر بیماری قلبی وعروقی که در این مجموعه آشنا می شوید بیماری های دیگری نیز هستند که با فعالیت های جسمانی نیز درمان میشوند.

● پزشکی ورزشی

پزشکی ورزشی یا طب ورزشی ( sport medicine ) مفهوم گسترده ای دارد وشامل موضوعاتی از قبیل اثر فعالیت جسمانی و تمرین بر بیماریها۰بررؠ ?ی آسیبهای ورزشی وپیشنهاد حرکتی برای اصلاح مشکلات جسمانی است . پزشکی ورزشی افراد بسیاری را درگیر می کند . بعضی از اطلاعات آن در حوزه ی تخصصی پزشکان وپرستاران است ۰اما معلمان ومربیان وحتی ورزشکاران نیز به اطلاعات اولیه ی آن احتیاج دارند.

بخشی از اطلاعات پزشکی ورزشی برای پیشگیری از آسیبهای ورزشی مفید است و بخش دیگری از این اطلاعات برای درمان سرپایی وکمکهای اولیه بکار می رود. به طور کلی اطلاعات مربوط به پزشکی ورزشی برای انجام تمرین به طور صحیح ضروری است و با رعایت نکات آن می توان نتیجه ی بهتری از تمرین انتظار داشت۰

● معاینه ی پزشکی قبل از شرکت در فعالیت جسمانی و تمرین

‌به طور کی نیاز است که هر فرد قبل از شرکت در فالیت جسمانی وتمرین به ویژه قبل از ورزشهای رقابتی معاینه ی پزشکی شود ۰از این طریق تواناییها وناتواناییها ی ورزشکار مشخص وبرنامه ی تمرینی مناسب برای او انتخاب می شود.

● اهداف معاینه ی پزشکی عبارتند از :

▪ تشخیص تواناییهای جسمانی وشناسایی استعدادهای مهارتی
▪ تشخیص ناتواناییها ونقایص جسمانی با توجه به سوابق بیماری
▪ انتخاب نوع فعالیت جسمانی با توجه به توانایها وناتواناییها
▪ تعیین نوع وشدت فعالیت با توجه به ویژگیهای جسمانی .

● بیماری های قلبی وعروقی

‌تصلب شرایین ( Atherosclerosis) علت اصلی بیماریهای قلبی است که در آن قطر سرخرگها بتدرج تنگ ومانع جریان طبیعی خون می شود . از علل آن می توان تجمع چربیها مثل کلسترول در دیواره ی داخلی سرخرگها نام برد . این عارضه تدریجی وفزاینده است ودر مرحله ی پیشرفته موجب گرفتگی کامل سرخرگ شده وجریان خون را متوقف می کند . تصلب شرایین به عوامل مختلفی بستگی دارد:کهولت –وراثت – چاقی – مصرف سیگار – کلسترول و درصد چربی غذا و فشار خون بالا و****ت و استرس وعدم فعالیت جسمانی وتمرین .بعضی از این عوامل مثل کهولت ووراثت قابل تغییر نیست اما بعضی دیگر مثل میزان فعالیت جسمانی وتغذیه قابل کنترل ودر اختیار فرد است . اگر تصلب شرایین در بافتهای مهم مثل قلب یا مغز رخ دهد عوازض آن کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد . گرفتگی سرخرگها ی قلبی سکته ی قلبی وگرفتگی سرخرگهای مغز سکته ی مغزی را به وجود می آورد .

‌حمله ی قلبی (Heart Attack) هنگامی رخ می دهد که جریان خون سرخرگهای تغذیه کننده ی قلب (کرونر) مسدود شود. گرفتگی کامل سرخرگهای کرونر موجب *** سلولهای قلب و*** فرد میشود که به آن سکته قلبی (Myocardial infarction) می گویند . اگر فقط بخشی از سرخرگهای کرونر در انتهای آن مسدود شود به آن ایسکمیا (Ischemia) گفته می شود .
‌سکته مغزی(apoplexy) یا حمله (Stroke) به علت بسته شدن جریان خون مغز اتفاق می افتد واحتمالا در افرادی که به تصلب شرایین مبتلا هستند شایع تر است . یکی از علل بسته شدن سرخرگهای مغز **** شدن خون است که به آن ترومبوز مغزی (Cerebral Thrombosis) می گویند .

‌علت دیگر آن ترکیدن وپاره شدن سرخرگ مسدود شده بر اثر تصلب شرایین است که در این حالت بافت مغز پر از خون می شود وبه آن خونریزی مغزی (Cerebral Hemorrhage) می گویند . در این حالت سلولهایی که توسط سرخرگ پاره شده تغذیه می شدند دچار کم خونی می شوند . علاوه بر آن خون خارج شده به سلولهای مغزی فشار می آورد وفعالیت آنها را دچار اختلال می کند که ممکن است موجب معلولیت موقت یا دایمی شود . این حالت معمولا با فلج شدن یک طرفه ی بدن همراه است .

‌عوامل اصلی بیماریهای قلبی وعروقی عبارت است از : کلسترول خون بالا و فشار خون بالا ومصرف سیگار . اگر چه فعالیت جسمانی در مقایسه با عوامل فوق در پیشگیری از بیماریهای قلبی اهمیت کمتری دارد اما فعالیت جسمانی مناسب ومنظم در کاهش ابتلا به بیماریهار یهای قلبی وعروقی مؤثر است .

‌فعالیت جسمانی وتمرین منظم به طور غیر مستقیم نیز برای دستگاه قلب وعروق مفید است برای مثال تمرین برای کاهش وزن وکنترل فشارهای روانی (استرس)موثر است واز این طریق ممکن است در تسکین یا پیشگیری از بیماریهای قلبی مؤثر باشد .

● فواید وآثار مفید فعالیت جسمانی وتمرین برای دستگاه قلبی وعروقی

▪ افزایش توانایی مقابله با استرس
▪ تقویت عضله ی قلب وافزایش کارایی آن
▪ کاهش چربی خون به ویژه کلسترول وکاهش فشار خون
▪ افزایش خون رسانی به قلب از طریق افزایش قطر داخلی رگهای خون رسانی به قلب (سرخرگهای کرونر) .
▪ پیشگیری از سخت شدن دیواره ی سرخرگها وتصلب شرایین :فعالیت جسمانی منظم موجب گشاد شدن عروق خونی وتسریع جریان خون می شود ودر نتیجه در پیشگیری از تصلب شرایین موثر است .
▪ بهبود ترکیب خون:فعالیت جسمانی منظم در بهبود ترکیب خون مؤثر است . برای مثال چربی وکلسترول خون را کاهش وهموگلوبین را برای خون رسانی افزایش می دهد.

فعالیت جسمانی وتمرین موجب تغییراتی در ساختار وعملکرد قلب می شود از قبیل افزایش قطر دیواره ی بطن(بر اثر ورزشهای قدرتی مثل وزنه برداری )بزرگی حفره ی قلب (براثر ورزشهای استقامتی مثل دوی استقامت ) وکاهش تعداد ضربان قلب استراحت (۴۰تا۶۰ ضربه در دقیقه) .
به تغییرات ساختاری وعملکرد قلب براثر فعالیت جسمانی وتمرین سندرم قلب ورزشکار (Athletic Heart Syndrome) گفته می شود . در معاینات بالینی مثل الکتروکاردیوڠ ?رافی یا رادیوگرافی ممکن است موارد غیر طبیعی مثل شنیده شدن صداهای غیر طبیعی یا بزرگی قلب مشاهده شود.
کلسترول وچربی خون بالا یکی از نشانه های بیماریهای قلبی وعروقی است واز همین رو پایین نگهداشتن آن اهمیت دارد . اگر چربی خون به دلیل تغذیه ی نامناسب وعدم فعالیت جسمانی افزایش یافته باشد فعالیت جسمانی وتمرین ممکن است در پیشگیری یا درمان آن مؤثر باشد . به طوری که افراد ورزشکار وتمرین کرده سطح تری گلسیرید وکلسترول پایین تری نسبت به غیر ورزشکاران دارند .

لیپوپروتیین ها از عوامل مؤثر بر چربی خون هستند که وظیفه ی آنها انتقال وحمل چربیهای خون است . فعالیت جسمانی موجب کاهش لیپو پروتیین با چگالی خیلی کم (VLDL) ولیپو پروتیین با چگالی کم (LDL) می شود در حالی که لیپوپروتیین با چگالی بالا (HDL) را افزایش می دهد .

● اثر فعالیتهای جسمانی در کاهش فشا رخون

تحقیقات نشان داده است که تمرین هوازی واستقامتی موجب کاهش فشار خون در زمان استراحت می شود . درمانهای غیر دارویی مثل تمرین وتغذی نقش عمده ای در پیشگیری و درمان بیماری فشار خون بالا (hypertension) دارد. باید اشاره شود که تمرین تاثیر زیادی در درمان فشار خون خفیف دارد اما اثر کمتری در درمان شکل متوسط یا شدید بیماری دارد.

به طور کلی فشار خون در حین تمرین افزایش می یابد در نتیجه بیماران مبتلا به فشار خون بالا باید از تمریناتی که فشار خون را به مقدار زیاد افزایش می دهد اجتناب کنند. ضمن اینکه تمرینات بیماران قلبی باید کنترل شود وتحت نظارت پزشک ومربی ورزشی انجام شود.

● تمرینات ممنوع برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا عبارتند از :

▪ تمرین هوازی با شدت بالا (بیش از ۷۰% ضربان قلب بیشینه )
▪ تمرین مقاومتی قدرتی (وزنه ی سنگین و تکرار کم )
▪ تمرین ایزومتریک مثل هل دادن ماشین
▪ تمرین پلیومتریک مثل پرتاب ها وپرشها
فشار خون پس از تمرینات فوق به مقدار بیش از توان بیمار افزایش می یابد و خطراتی را برای او ایجاد می کند. تمریناتی برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا مفید است که شدت متوسط وتدریجی داشته باشد . تمرین هوازی با شدت متوسط (۵۵ تا ۶۰ درصد ضربان قلب بیشینه ) ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در هر جلسه و ۳ تا۴ جلسه در هفته پیشنهاد می شود. تمرین مقاومتی استقامتی (وزنه ی کم وتکرار زیاد ) کم خطر است ومی توان آن را نیز با تایید پزشک انجام داد.

● به طور خلاصه:

هر چه افراد جامعه از نظر جسمانی فعالتر باشند کمتر به بیماریهای قلبی وعروقی مثل تصلب شرایین وسکته ی قلبی دچار می شوند.

هرنوع فعالیت جسمانی وتمرین برای بیماران قلبی وعروقی مفید نیست وحتی بعضی از آنها مضراست. فعالیتهای با شدت بالا قدرتی و ایزومتریک فشار زیادی یکباره به بدن ودستگاه قلبی وعروقی وارد می کند وبرای افراد با سابقه بیماری قلبی خطراتی را به همراه دارد.

فقط تمرین هوازی با شدت کم تا متوسط وتحت نظر پزشک برای بیماران قلبی وعروقی لازم است.

به بیماران قلبی وعروقی توصیه می شود فقط تمرین هوازی با شدت کم تا متوسط انجام دهند. فعالیتهای هوازی وسبک مثل پیاده روی دوی نرم وشنای تفریحی سبب افزایش فعالیت به طور آهسته وتدریجی می شود. این فعالیتها سرعت جریان خون را افزایش می دهد وفشار متعادلی را به قلی وارد می کند. شدت این فعالیتها باید طبق نظر پزشک تجویز شود معمولا شدت آهسته (کمتر از ۶۰ درصد ضربان قلب بیشینه )پیشنهاد می شود. مدت ۱۵تا۶۰ دقیقه توصیه می شود که به شدت تمرین نسبت عکس دارد یعنی اگر شدت تمرین پاییناست بیمار می تواند مدت بیشتری به تمرین ادامه دهد. اما در جلسات اول بهتر است هم شدت وهم مدت تمرین پایین باشد .بعد از چند ماه تمرین می توان طبق نظر پزشک شدت یا مدت تمرین را افزایش داد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 511]