مزيت تكيه بر مسند قدرت - بخش چهارم

واضح آرشیو وب فارسی:شبکه خبر: مزيت تكيه بر مسند قدرت - بخش چهارم
ب. زنوز : در برزيل به دليل شكست سياست هاي نئوليبرال ، رشد اقتصادي اندك و توزيع نابرابر درآمدها، مردم بالاخره از احزاب راست و ميانه، رويگردان شدند و در انتخابات 2003 به لولا داسيلوا از حزب كارگران راي دادند. داسيلوا در دوره اول رياست جمهوري خود توانست با اعمال سياست هاي مالي و پولي مناسب ثبات اقتصاد كلان را به اين كشور بازگرداند. اصلاح نظام مالياتي و بازنشستگي را در پيش گرفت و مخارج دولت را در زمينه امور اجتماعي و آموزش افزايش داد. سياست هاي او موجب افزايش رشد اقتصادي و كاهش نابرابري هاي اجتماعي شد. رضايت مردم برزيل به خصوص راي دهندگان تهيدست موجب شد داسيلوا در اكتبر 2006 مجدداً به رياست جمهوري اين كشور انتخاب شود. داسيلوا نشان داد مي توان به دموكراسي و اقتصاد بازار وفادار بود و سياست اقتصادي مناسبي را كه هم در جهت عدالت اجتماعي و هم در جهت رشد دراز مدت اقتصادي است اعمال كرد. داسيلوا از سياست هاي نئوليبرالي كه شكست آن در دهه هاي 80 و 90 ميلادي تجربه شده بود، فاصله گرفت بدون آنكه در دامن پوپوليسم كوته بينانه و فرصت طلبانه گرفتار شود.

در بوليوي و ونزوئلا نيز عوامل مشابه اقتصادي موجب از دست رفتن قدرت احزاب سنتي و به قدرت رسيدن احزاب و چهره هاي جديد با شعارهاي پوپوليستي شده است. در ونزوئلا هوگوچاوس در سال 1998 در انتخابات برنده شد و از سال 1999 زمام امور كشور را بر عهده گرفت. چهار سال اول زمامداري او با بحران و بي ثباتي سياسي همراه بود. اين بحران تاثير زيانباري بر اقتصاد ونزوئلا بر جاي گذاشت. اين بحران با كودتاي نظامي آوريل 2002 به اوج خود رسيد. به دنبال آن اعتصاب صنعت نفت پيش آمد كه از دسامبر 2002 تا فوريه 2003 به طول انجاميد. اين اعتصاب اقتصاد ونزوئلا را به حضيض ركود شديد اقتصادي كشاند و بر اثر آن 24 درصد توليد ناخالص داخلي از دست رفت. اما در سه ماهه دوم سال 2003 به تدريج ثبات سياسي به ونزوئلا بازگشت كه تا زمان حاضر ادامه يافته است. دولت چاوس يك سياست پوپوليستي را در ونزوئلا پيش برده است. سياست هاي او شباهت بسياري به سياست هاي دولت نهم دارد. اما به نظر مي رسد او واقع بينانه تر عمل مي كند. دولت چاوس شعار ضديت با آمريكا را مطرح مي كند ولي دچار توهمات ايدئولوژيك در مورد سرنگوني قريب الوقوع امپرياليسم جهاني نيست و عملاً كار را به جايي نمي رساند كه معامله نفت با آمريكا قطع شود. در عين حال از فعاليت شركت هاي نفتي فرامليتي در صنعت نفت و گاز ونزوئلا استقبال مي كند. او رفاقت با فيدل كاسترو را انتخاب مي كند اما از افتادن به دام الگوي اقتصاد سوسياليستي و اقتصاد بسته او پرهيز مي كند. دولت چاوز طرفدار تشكيل منطقه تجاري آزاد با كشورهاي همسايه و ادغام بيشتر در اقتصاد آمريكاي لاتين است. او همچنين مانند دوست صميمي خود از صنايع كوچك و متوسط حمايت مي كند. او شعار مبارزه با فقر مي دهد و در آن راه اقدامات عملي موثري انجام مي دهد. مخارج اجتماعي دولت در سال 2006 در مقايسه با سال 1998 سه برابر شده بود و مردم فقير بسيار بيش از گذشته به آموزش رايگان، مراقبت هاي بهداشتي و يارانه غذايي دسترسي داشتند. در سايه اين تدابير ميزان فقر در نيمه اول سال 2007 به نصف سال 1998 رسيده بود. رشد اقتصادي ونزوئلا در سه سال گذشته در تاريخ معاصر اين كشور بي نظير بوده و از ايران بيشتر است. دولت چاوس در سايه رشد بالاي اقتصادي توانسته نرخ بيكاري را از 3/15 درصد در سال 1999 به 3/9 درصد در نيمه اول سال 2007 كاهش دهد. (M. Wesbrot and L. Sandoval, 2008)
اما دولت چاوز نيز مانند همه عوام گرايان، هشدارهاي مالي را ناديده گرفته و به اتخاذ سياست هاي مالي و پولي انبساطي روي آورده است و حساب ذخيره ارزي را تهي كرده است. مخارج دولت مركزي از 4/21 درصد توليد ناخالص داخلي در سال 1998 به 30 درصد در سال 2006 افزايش يافت. به همين دليل امروزه نرخ بالاي تورم و تثبيت نرخ ارز و وابستگي به نفت سه چالش عمده اقتصاد ونزوئلا به شمار مي رود. (همانجا)
در حوزه سياسي دولت چاوز ادعا مي كند به جاي دموكراسي ليبرال غربي شكل جديدي از دموكراسي مشاركتي را در كشور رواج داده است. البته اين عوام فريبي بيش نيست. آيا با پايان دوره رونق نفتي شكوفايي اقتصاد ونزوئلا به پايان خواهد رسيد و بخت و اقبال سياسي چاوز افول خواهد كرد؟ به نظر مي رسد ذخاير خارجي خوب ونزوئلا و بدهي هاي بين المللي اندك آن يكي دو سال فرصت اضافي در اختيار او قرار دهد.
-
3- رفتار انتخاباتي مردم ايران:
از سال 1368 تاكنون پنج بار انتخابات رياست جمهوري در ايران برگزار شده است. در اين مدت هاشمي رفسنجاني و خاتمي هر يك دو دوره به رياست جمهوري انتخاب شده اند. اين دو شخصيت سياسي به دليل منع قانون اساسي نمي توانستند سه دوره متوالي به رياست جمهوري برسند. در دوره پنجم احمدي نژاد به اين سمت انتخاب شد. اگر مردم اين بار نيز به روال گذشته عمل كنند علي القاعده به احمدي نژاد راي خواهند داد. اين رفتار انتخاباتي مشابه رفتار مردم كشورهاي آمريكا و بريتانياست. مردم آمريكا به كرات به رئيس جمهوري در قدرت راي داه اند. براي مثال كلينتون و جورج دبليو بوش هر يك دو دوره متوالي بر اين كرسي تكيه زده اند. در بريتانيا نيز مارگارت تاچر و توني بلر چند دوره متوالي بر سر قدرت بودند و به نخست وزيري رسيده اند.
در ايران مزيت تكيه بر مسند قدرت شايد به دلايلي كه خواهيم گفت چند برابر كشورهاي پيشرفته باشد:اولاً رئيس جمهوري حاكم براي مردم چهره اي شناخته شده است در حالي كه اغلب رقباي او براي يك دوره كوتاه در صحنه انتخابات در انظار عمومي ظاهر مي شوند و بعد از انتخابات به گوشه خلوت خود پناه مي برند. براي مثال در دوره دوم انتخابات رياست جمهوري خاتمي حدود 10 نفر كانديدا شده بودند كه اغلب آنها چهره هاي مهم و تاثيرگذار سياسي به حساب نمي آمدند.ثانياً رئيس جمهور حاكم از پوشش رسانه اي مستمر و انحصاري برخوردار است و رقباي او به خصوص در غياب آزادي كامل احزاب و مطبوعات و انحصار دولتي راديو و تلويزيون از اين نظر از موقعيت ضعيف تر و تبعيض آميزي رنج مي برند. براي مثال در انتخابات دوره دوم رياست جمهوري رفسنجاني دو رقيب اصلي ايشان توكلي و جاسبي بودند. با آنكه اين هر دو را مردم مي شناختند ولي شهرت و اعتبار آنها در جامعه به اندازه رفسنجاني نبود. ضمناً رفسنجاني به عنوان رئيس جمهور كشور و خطيب نماز جمعه پيوسته در معرض ديد مردم قرار داشت. در حالي كه رقباي ايشان به آساني به راديو و تلويزيون و حتي مطبوعات دسترسي نداشتند.ثالثاً در غياب قوانين روشن براي تامين مالي هزينه انتخابات و ضعف تشكل هاي حزبي و نهادهاي مدني ديگر، تامين مالي هزينه هاي تبليغات انتخاباتي براي رقباي خارج از قدرت يك معضل جدي است. اما براي كسي كه رئيس جمهور حاكم است يا به مناصب دولتي تكيه زده است، اين كار به سهولت بيشتري قابل انجام است.
چهارشنبه 30 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبکه خبر]

[مشاهده در: www.irinn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 141]