صحيفه سجاديه يا زبور آل محمد(ص)

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: صحيفه سجاديه يا زبور آل محمد(ص)

صحيفه سجاديه، دعاهاي حضرت سيدالساجدين زين‌العابدين علي‌بن الحسين(ع) است كه به صورت گنجينه‌اي ارزشمند دراختيار مسلمانان به ويژه شيعيان قرار گرفته است. آثار سازنده صحيفه فزونتر از آن است كه در اينجا گفته شود، ولي به دو نكته اشاره مي‌كنيم:‌

‌1. سخن گفتن با مقامات برتر براي خود، آداب و آييني دارد؛ چنان كه امروز، شيوه سخن گفتن با سران كشورها، غير از گفتگو با افراد عادي است. اين اصل در مورد خدا نيز كه برتر از حس و درك انساني است، قطعاً حاكم است. چه بسا انسان به خاطر شناخت غيرصحيح، ‌خدا را به گونه‌‌اي ستايش كند كه هرگز در شأن او نباشد و داستان شبان و موسي تكرار شود كه در موقع نيايش چنين گفت:

تو كجايي تا شوم من چاكرت‌

چارقت دوزم كنم شانه سرت‌

ولي صحيفه سجاديه مثلاً به ما مي‌آموزد كه چگونه استغفار كنيم، چگونه از خدا باران رحمت بطلبيم، چگونه دشمنان را نفرين كنيم تا شر آنان را از ما دور كند. از اين جهت، ادعيه ائمه اهل بيت(ع)، بالاخص ادعيه سيدالساجدين(ع) راهگشاي اين مطلب است و كيفيت سخن گفتن با خدا را كه طبعاً مايه استجابت خواهد بود، آموزش مي‌دهد. امام سجاد(ع) سراسر زندگاني خود را در دوران خفقان و ظلم بني‌اميه گذرانده است. كافي است كه بدانيم آن حضرت با چند تن از خلفاي بني‌اميه چون يزيدبن‌معاويه، مروان بن حكم و عبدالملك بن مروان و هشام بن عبدالملك معاصر بود كه هر نوع حركت برخلاف نظام حاكم را تحت نظر داشتند. آن حضرت كوشيد در خلال دعا به تبيين فرهنگ شيعه بپردازد و از اين طريق توانست لطيف‌ترين معارف الهي را آموزش دهد. چون سخن آن حضرت، گفتگو با خدا بود، براي نظام اموي، چندان حساسيتي ايجاد نمي‌كرد. استاد بزرگوار مرحوم امام‌خميني(ره) مي‌فرمود: و لذا خود آن بزرگوار، به مناجات شعبانيه و غير آن بيشتر اهميت مي‌داد.‌

نظريه طنطاوي درباره صحيفه سجاديه‌

يكي از بزرگان حوزه مي‌گويد:

مستدركات صحيفه‌

مجموع ادعيه سيد ساجدين(ع) منحصر به 54 دعاي موجود در صحيفه معروف نيست، بلكه‌آن حضرت، به‌خاطر شدت تقيه، فرهنگ اسلامي را در ضمن دعاهاي ديگر نيز كه در اين صحيفه نيامده، بيان كرده است و علماي ما برصحيفه ياد شده مستدركهايي نوشته‌اند كه برخي را مي‌توان نام برد.

صحيفه دوم را مرحوم شيخ حرعاملي (1104-1036 ه- ق) گرد آورده و به زيور چاپ، آراسته شده است. صحيفه سوم را مورخ معروف، مولف رياض‌العلماء، ميرزا عبدالله تبريزي (م 1134 ه- ق) گردآوري كرده است. صحيفه چهارم تأليف محدث بزرگوار، ‌مرحوم محدث نوري است. غير از اينها كساني نيز مستدركاتي براي آن نوشته‌اند.

صحيفه سجاديه پيوسته مورد توجه علماي بزرگ بوده، و شروحي براي آن نوشته‌اند.‌

صحيفه سجاديه پيوسته مورد توجه علماي بزرگ بوده، و شروحي برآن نوشته‌اند كه بهترين آنها شرح سيدعليخان مدني (م 1118 ه-‌ . ق) به نام است.

اين كتاب، اخيراً به صورت حروفي نيز چاپ شده است و از كتابهاي ارزشمند به شمار مي‌آيد.

صحيفه سجاديه در متن زندگي اجتماعي‌

ادعيه صحيفه سجاديه را نبايد فقط پس از نماز، به عنوان تعقيبات خواند، بلكه بايد بخشهايي از آن در مساجد و مراكز علمي به صورت علمي تدريس شود و بسان نهج‌البلاغه در متن زندگي قرار گيرد.

اگر در جامعه ما حافظان قرآن و اخيراً حافظان نهج‌البلاغه تشويق مي‌شوند، صحيفه سجاديه نيز بايد در همين راستا قرار گيرد، و از حافظان آن نيز تجليل شود. يكي از روشهاي ترويج صحيفه، تشريح معاني آن در مساجد و منابر است، به گونه‌اي كه مردم از واقعيت‌هاي آن از نزديك آگاه شوند.

گاهي سرور عابدان، در لابلاي دعاهاي خود به يك رشته حقايق علمي كه امروز پنجه تحقيق از آن پرده برداشته، اشاره مي‌كند. او در دعاي خود درباره مرزبانان و نفرين بردشمنان اسلام، از خدا مي‌خواهد آنان را از طريق آلوده كردن‌ آب و نان به وبا هلاك سازد، و مي‌گويد: . يكي از مسايل مهم پزشكي امروز، اين است كه وبا، ‌از طريق آب گسترش مي‌يابد.

ايشان در دعايي كه به هنكام ديدن هلال مي خواند، به يك حقيقت علمي اشاره كرده كه هرگز با هيئت بطلميوسي رايج زمان قديم قابل اثبات نبود، ولي هيئت امروز به روشني آن را تأييد مي‌كند. حضرت سجاد(ع) در دعاي پنجاه و پنجم از صحيفه دوم كه آن را مرحوم شيخ حر عاملي گرد آورده است، درباره وزن آسمانها و زمين و خورشيد و ماه و تاريكي و نور و سايه و هوا و باد چنين مي‌فرمايد: 1:

منزهي اي خدايي كه سنگيني آسمان را مي‌داني پيراسته‌اي، اي خدايي كه از سنگيني زمين آگاهي، دور از هر نقصي، اي خدايي كه از وزن آفتاب و ماه باخبري. منزهي اي خدايي كه از وزن تاريكي و نورآگاهي، پاكيزه‌اي اي خدايي كه از وزن سايه و هوا مطلع مي‌باشي پيراسته‌اي، اي خدايي كه وزن باد را مي‌داني.

اصولاً تعيين‌كننده وزن در فلسفه يونان، ميل جسم به مركز خود بود، زمين، مركز اجسام سنگين و افلاك، مركز اجسام سبك بود، ولي چون افلاك را فاقد چنين ميلي مي‌دانستند، براي آنها سنگيني قائل نبودند.

شيخ‌الرئيس در شفا مي‌گويد: : فلك جسم كروي روشني است و مبدا ميل مستدير مي‌باشد... اجسام آسماني نه سنگيني دارند و نه سبكي و در آنها هيچ نوع ميلي به سمتي نيست.

مع‌الوصف امام سجاد(ع) در اين دعا نه تنها خورشيد و ماه را داراي وزن معرفي مي‌كند، بلكه تاريكي و روشني، سايه و هوا و باد را هم داراي وزن مي‌داند و امروزه وزن آنها به شيوه هاي علمي بيان شده و اين نوع آگاهي جز با تعليم الهي قابل بيان نيست.

پي‌نوشت :

1. كتاب الهيئه و اسلام، ص 140.

دوشنبه 21 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 100]