اقتصاد - چند پرسش از دبير تحول اقتصادي

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: اقتصاد - چند پرسش از دبير تحول اقتصادي
اقتصاد - چند پرسش از دبير تحول اقتصادي

سيدمحمد اكبرزاده:دبير كار گروه تحول اقتصادي دولت طي نوشتاري كوتاه با عنوان «چرا تحول اقتصادي لازم است؟»‌ در صفحه چهار روزنامه همشهري روز شنبه مورخ 5/5/87، مطالبي را آورده است كه قرائت آن نوشته، طرح پرسش‌هايي را برمي‌انگيزد.

الف- ايشان آورده است كه: «دولت نهم با آگاهي از مشكلات ريشه‌‌اي اقتصادي كشور، از ماه‌ها پيش تدوين طرح بنيادين براي اصلاح ساختار اقتصادي كشور را كليد زد و اكنون طرحي كامل و جامع براي تحول اقتصادي كشور آماده شده است.»‌ از ايشان كه هم‌اكنون دبيري كار گروه تحول اقتصادي دولت را به عهده گرفته‌اند، انتظار مي‌رود كه فارغ از هر نوع پروپاگاندا، كه شائبه سياسي ايجاد كند و نيز در وانفسايي كه همگان از همديگر اطلاعاتي راجع به چنين طرحي را مي‌طلبند، به تبيين طرحي بپردازد كه مسووليت همه‌جانبه آن را پذيرفته است. اكنون كه وي چنين نمي‌كند، به نظر مي‌رسد كه لااقل بايد براي نكات ذيل‌ پاسخي را بينديشد.
1- در حالي‌كه خيل عظيمي از اقتصاددانان و كارشناسان معتقدندكه دولت طي سه‌سال گذشته با اتكا به برداشت‌هاي ذهني خود، فقط به اعمال سياست‌هاي پوپوليستي پرداخته است، ادعاي آگاهي دولت نهم از مشكلات ريشه‌اي كشور، ادعايي عجيب است كه اين متاع را در بازار اقتصاددانان خريداري نيست! موفقيت در حل كدام مشكل اقتصادي جامعه، آن دبير را بر آن داشته است كه چنين ادعاي گزافي را بر قلم خود براند؟ اتفاقا اگر دولت نهم دركي هم از يك مشكل اساسي كشور داشته است، برخورد صوري و نيز سيستماتيك با آن، بيانگر آن ‌است كه اساسا اين دولت برداشتي عميق از پيچيدگي‌هاي اقتصادي كشور را فاقد بوده، ظرفيت‌هاي خود را در مواجهه با آن معضلات اساسا نمي‌شناخته است. شيوه پرداختن به حل معضل بيكاري، به مثابه مشكل اصلي كشور، نمونه‌اي از اين دست است.
2- در حالي‌كه اجراي اين طرح براي اصلاح ساختار اقتصاد كشور آغاز شده است، اما انصافا هنوز مشخص نشده كه مطالعه و طراحي اين طرح جامع براي تحول اقتصادي از چه زماني شروع شده است؟ در حالي‌كه در ابتدا، دوره زماني 5/1 ساله براي مطالعه و طراحي اين طرح از سوي مقامات ارشد دولتي ذكر مي‌شد، به ناگاه، اين دوره به 5/2 سال افزايش يافت. اما اكنون دبير كارگروه، دوره چند ماهه را ذكر كرده است. آيا در حالي‌كه فاصله چند ماه و چند سال براي مسوولان طرح چندان واجد اهميت و دقت نيست، پس اساسا پيچيدگي‌هاي چنين طرحي مورد مداقه آنان قرار گرفته است؟ «چند» بيانگر عددي بين سه تا 9 است كه اگر متوسط آن يعني شش را براي چند ماه مطالعه و تدوين طرح در نظر بگيريم، پس آيا مي‌توان اغراق در صرف زمان براي مطالعه طرح مزبور و افزايش آن تا پنج برابر (30 ماه يا 5/2 سال) را به تبليغ درباره مزاياي طرح نيز تعميم داد و مدعي شد كه دستاوردهاي طرح، بدون هيچ دقتي، بارها و بارها به گزاف بيان شده و نقاط ضعف طرح، كوچك شمارده شده است و از همين‌رو، آن را طرحي كامل و جامع براي تحول اقتصاد كشور ناميد‌ه‌اند؟
ب- دبير كار گروه تحول اقتصادي دولت مي‌نويسد:‌ «بخش‌هاي مختلف اقتصادي كشور دچار بيماري‌هاي مزمني هستند كه سال‌هاست اقدامي اساسي براي رفع آن انجام نشده و قاعدتا هرگونه اقدامي در اين شرايط، بدون هزينه نخواهد بود و دولت‌هاي پيشين‌ از ترس همين هزينه‌ها از اصلاح ساختار اقتصادي دوري كردند.»‌
1- اتفاقا لب سخن نيز همين است كه وي به راحتي و بدون هيچ اضطرابي از كنار آن گذر كرده است. «هزينه»‌ اين طرح چه خواهد بود؟ آيا بهتر نيست وي و همكارانش به عوض تبليغ شبانه‌روزي از دستاورد‌هاي اجراي اين طرح، كه از سوي صاحب‌نظران در پرده‌اي از ابهام قرار دارد، به شرح فقط بخشي از هزينه‌هاي آن، شامل هزينه‌هاي اقتصادي- اجتماعي و سياسي- فرهنگي آن بپردازد تا مردم نيز در يك مقايسه عيني به تصويري دست يابند و بدانند كه مسوولان چه خوابي- هرچند براي كوتاه‌مدت- براي آينده ايشان ديده‌اند؟
2- اگر آن دبير چنين كند، آنگاه مشخص مي‌شود كه آيا «ترس»‌ دولت‌هاي پيشين، ترسي موهوم بوده يا بر واقعياتي نيز استوار بوده است؟ ترس، في‌نفسه بد نيست و اتفاقا شرط عقل است. انسان همواره از گزند ناشناخته‌ها در هراس است. حال آيا ممكن است وي چند خطي نيز درباره علت‌هاي ترس دولت‌هاي گذشته بنويسد و مشخص نمايد كه آن ترس‌ها موهوم بوده است يا واقعي؟ اگر آن ترس موهوم بوده است، كدام مطالعه جدي دولت نهم اين ادعا را ثابت مي‌كند؟ اين مطالعه در كدام نهاد انجام شده است؟ ‌نهاد برنامه‌ريزي كشور كه در سال‌هاي اخير در تعليق بوده است؛ ساير دستگاه‌هاي اقتصادي كشور (از قبيل بانك مركزي و وزارت‌هاي دارايي و بازرگاني) نيز با چنان مشكلات ريز و درشتي مواجه بوده‌اند كه فرصت و توان كافي براي طراحي چنان برنامه جامعي نداشته‌اند، پس پاسخ را در كجا مي‌توان يافت؟ و اگر آن ترس جدي و واقعي بوده است، دولت اخير چه اقدامي براي از بين بردن آن ترس و نگراني كرده است؟ آيا صورت مسئله را پاك كرده يا متقابلا، زمينه‌هاي بروز آن ترسي را زائل كرده است؟ پس نظر‌ صاحب‌نظران براي اصلاح آن چيست؟ اين نيز از عجايب طرح تحول اقتصادي دولت است! معمولا به هنگام تهيه يك طرح است كه صاحب‌نظران براي مشاركت فراخوانده مي‌شوند، نه به وقت اجراي آن. اگر واقعا اين طرح تحول داراي حتي چند صفحه مطالعه جدي و برنامه اجرايي است چرا در اختيار كارشناسان، و لااقل نمايندگان مجلس قرار نمي‌گيرد؟ در غير اين‌صورت، كه تمامي شواهد و اظهارنظرهاي كارشناسان بر رد ادعاي بي‌حساب دبير كارگروه تحول اقتصادي دولت مبني بر داشتن برنامه‌هاي جامع براي اصلاح بخش‌ها دارد، چرا وي به گزاف و بدون ارائه متني كوتاه براي توجيه اين طرح، از وجود برنامه‌هاي جامع سخن مي‌راند؟ آيا بهتر نيست كه به جاي وقت گذاردن براي تبليغ اين طرح، وي به انتقادات بي‌شمار كارشناسان مبني بر نگراني از آتيه اقتصادي كشور وقعي بنهد و چند سطري مطلب محتوايي و استدلالي درباره چشم‌انداز و پيامدهاي اين طرح ارائه كند؟ اگر وي چنين كند، آنگاه بر همگان مشخص خواهد شد كه دلشوره صاحب‌نظران تا چه حد بالايي مبتني بر واقعيات اين طرح و منويات سياسي دست‌اندركاران آن بوده است؟
ج- دبير كارگروه تحول اقتصادي دولت مي‌افزايد كه: «در طرح تحول اقتصادي دولت، براي اصلاح تمامي بخش‌ها برنامه‌هاي جامعي تهيه شده و اكنون در معرض ديد كارشناسان و اقتصاددانان و صاحب‌نظران قرار گرفته تا كامل‌تر گردد.»‌
1- مطالعه نشريات روزانه توجه به مصاحبه‌هاي مسوولان دولتي، دقت در اظهارنظرهاي نمايندگان مجلس، قرائت نوشته‌هاي صاحب‌نظران و كارشناسان مستقل و خلاصه پيگيري انتقادات تند صاحب‌نظران حوزه اقتصادي كشور حاكي از آن است كه اين طرح فاقد هرگونه مبناي تئوريك و برنامه مدون اجرايي است به‌طوري كه نه فقط آن «برنامه‌هاي جامع» در معرض كارشناسان و اقتصاددانان نيست تا كامل‌تر گردد بلكه شكايت همگان آنست كه چرا تصميم به هزينه مبالغ گزافي كه نزديك به بودجه عمومي كل كشور است بدون هيچ مطالعه جدي و جامعي در حال تبليغ است.
2- اگر واقعا «براي اصلاح تمامي بخش‌ها برنامه‌هاي جامعي تهيه شده» و اكنون با توزيع پرسشنامه‌ها، مراحل ابتدايي را براي اجرا مي‌گذرانيد، و دولتمردان به جامع و كامل بودن آن اطمينان دارند، پس اين‌همه اصرار براي اخذ نظر كارشناسان براي چيست؟
ادامه دارد
يکشنبه 20 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 70]