جهان - پرويز مشرف در آستانه استيضاح

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: جهان - پرويز مشرف در آستانه استيضاح

جهان - پرويز مشرف در آستانه استيضاح

محمدحسين باقي: احزاب تشكيل دهنده دولت ائتلافي پاكستان پس از سه روز مشورت و تبادل نظر روز پنج‌شنبه به اين نتيجه رسيدند كه مشرف ‌رئيس‌جمهور پاكستان بايد استيضاح شده و بركنار گردد. رهبران دو حزب اصلي پاكستان يعني حزب مردم (PPP) به رهبري آصف علي زرداري همسر بي نظير بوتو و حزب مسلم ليگ شاخه نواز شريف (PML-N) در حالي اين تصميم را اعلام كردند كه پرويز مشرف باروبنه سفر را بسته و قصد حضور در بازي‌هاي المپيك را داشت. مشرف پس از مطلع شدن از تصميم احزاب، سفر را لغو كرد. آصف علي زرداري در سخناني با اشاره به اهميت استيضاح مشرف گفت: ما اخبار خوبي براي دموكراسي داريم و ائتلاف بر اين باور است كه بهترين اقدام براي بازگرداندن دموكراسي همان بركناري مشرف است. زرداري در عين حال نقش مشرف در دموكراسي را مخرب توصيف كرد و افزود: « او[مشرف] در جهت تضعيف گذار به دموكراسي گام بر مي‌دارد.» اين ائتلاف در حالي است كه نوازشريف به دلايلي چند از جمله اختلاف با زرداري، ابقاي قضات ديوان عالي،‌ وضعيت اقتصادي و معيشتي مردم و موضوعاتي ديگر، 13 ماه مي‌(24 ارديبهشت) تصميم به خروج از كابينه گرفت. خروج وي البته با اما و اگرهايي همراه بود بدين معنا كه خروج او به معناي خروج كامل نبود بلكه حضور غير مستقيم در دولت داشت و تني چند از وزراي حزب نواز نيز همچنان در كابينه حضور داشتند. زرداري ـ شريف براي اينكه رنگ و لعاب دموكراتيك به تصميمات خود بدهند بايد اين استيضاح سياسي را از تصويب پارلمان بگذرانند، لذا نيازمند دوسوم آراي پارلماني (مجالس سنا و نمايندگان) هستند. به بياني ديگر آنها بايد اندكي بيش از 290 راي پارلمان را براي استيضاح كسب كنند در حالي كه در حال حاضر تنها 270 راي به دنبال خود دارند. گاردين در تحليل نسبت به استيضاح مشرف مي‌گويد: به نظر مي‌رسد خطر جدي است و اوضاع رو به وخامت مي‌رود، چراكه مشرف نيز با شنيدن خبر بلافاصله سفر خود را لغو كرد. اين نشان مي‌دهد كه مشرف نيز خطر را جدي انگاشته است.

مشرف در دو راهي « حضور» و « سقوط»
اين اولين‌بار در پاكستان است كه يك رئيس‌‌‌جمهور، زماني كه هنوز در قدرت است حكم استيضاح براي او صادر مي‌شود. به هر روي،‌ چنين موضع‌گيري‌اي از سوي رقباي مشرف مي‌تواند تحولات پاكستان را به سويي دگر رهنمون شود. مشرف در كودتايي بدون خونريزي در سال 1999 قدرت را در دست گرفت و سال گذشته نيز با دستكاري در قانون اساسي و برگزاري انتخاباتي نمايشي، مجدد قدرت را در دست گرفت. اين دوره همزمان با اعلام حكومت نظامي از سوي مشرف بود كه با مخالفت افتخار محمد چودري رئيس ديوان‌عالي پاكستان و ساير قضات عالي‌رتبه همراه شد. مشرف در واكنش به سرپيچي و تمرد اين گروه 60 نفره از قضات اقدام به بركناري تمامي آنها و زنداني ساختن چودري نمود. از آن زمان تاكنون ابقاي قضات مستقل ديوان‌عالي در صدر برنامه‌هاي دولت جديد پاكستان قرار گرفت و هرازگاهي به موضوع جدال ميان حاميان و مخالفان مشرف تبديل مي‌شد. در هر حال گمانه‌زني‌ها حاكي است كه مشرف براي گذار از اين بحران چهار راه بيشتر پيش روي خود ندارد:
1- اقدام به مصالحه ملي: به اين معنا كه مشرف در صدد برآيد تا پرونده‌هاي فساد زرداري و ساير رهبران حزبي را ناديده گرفته تا در مقابل، آنها نيز از اقدام به استيضاح مشرف كوتاه آيند. در واقع اين معامله‌اي دوجانبه ميان رهبران حزبي با مشرف است كه در قبال گذشت از پرونده‌هاي يكديگر به نوعي تفاهم و گذار از وضعيت موجود برآيند.
2- انحلال پارلمان: رويكرد دوم اين است كه مشرف با تمسك به ماده 58 بند (ب) قانون اساسي كه سال گذشته آن را دستكاري كرد اقدام به انحلال پارلمان و كنار زدن نخست وزير نمايد. هر چند مشرف به لحاظ قانوني از چنين قدرتي برخوردار است اما در عمل با موانعي مواجه است كه چنين اقدامي را تقريبا قريب به محال مي‌كند.
3- كناره‌گيري از قدرت: بدين معنا كه پيش از هرگونه اقدام از سوي مخالفان،‌ مشرف خود اقدام به استعفا كند كه البته اين نيز به نفع او نيست، چراكه رقبا را براي پيگرد او گستاخ‌تر مي‌كند و آنها را به اين نتيجه مي‌رساند كه وي ديگر هيچ‌گونه قدرتي ندارد. اين اقدام زماني مي‌تواند از سوي مشرف مورد توجه قرار گيرد كه با سياستمداران،‌ حقوقدانان و مجموعه‌اي از سران احزاب به تفاهم برسد كه هرگونه كناره‌گيري از سوي او، تعقيب يا پيگردي را به دنبال ندارد.
4- اقدام به كودتا: بر اساس برخي تحليل‌ها اين امر ميسر است، چراكه هر چند مشرف سال گذشته فرماندهي كل ارتش را به ژنرال اشفق كياني واگذار كرد اما همچنان از نفوذ قابل توجهي در ارتش و نهادهاي امنيتي برخوردار است. اما از اين نكته نبايد غفلت نمود كه طي يك سال اخير كياني به گونه‌اي عمل كرده تا ارتش را به دور از منازعات سياسي نگاه دارد. در واقع او رويكرد معقولي را در پيش گرفته است و تاكنون هيچ گونه مداخله يا تهديد به مداخله‌اي در امور سياسي از خود نشان نداده است. بنابراين احتمال مي‌رود كه با وجود ژنرال كياني در صدر فرماندهي ارتش، اقدام به كودتا منتفي باشد مگر آنكه وي را از مسند فرماندهي ارتش كنار زنند.
مواضع دولت‌هاي غربي و متحدان مشرف
تا لحظه تنظيم خبر غير از ايالات متحده آمريكا هيچ كشور اروپايي ديگري واكنشي نسبت به تحولات پاكستان نشان نداده است. البته برآيند گزارش‌هاي خبري حاكي از سردرگمي آمريكا در خصوص تحولات پاكستان است. از يكسو آسوشيتدپرس ديروز(جمعه) به نقل از مقام‌هاي ارشد اطلاعاتي و امنيتي آمريكا مي‌گويد كه آنان از دولت بوش خواسته‌اند تا به نيروهاي آمريكايي مستقر در افغانستان اجازه دهند تا در مناطق قبيله‌اي پاكستان، تروريست‌ها و عناصر القاعده و طالبان را هدف قرار دهند. در واقع اين گروه، خواهان اقدام نظامي در خاك پاكستان و مناطق قبيله‌اي اين كشور است. از سوي ديگر، برخي از مقام‌هاي آمريكايي از جمله جان كري،‌ جان ريد و ديگران خواستار دفاع از دموكراسي در پاكستان شده‌اند و اقدام نظامي را رد كرده‌اند. افزون بر اين، آمريكا نگران نقش پاكستان در مبارزه با تروريسم است. سه روز قبل از سفر يوسف رضا گيلاني نخست‌وزير پاكستان به آمريكا مسوولان سازمان سيا (CIA) در سفر به اسلام‌آباد مداركي دال بر همكاري سيستم اطلاعاتي پاكستان (ژISI) با القاعده و طالبان ارائه دادند كه همين در مذاكرات گيلاني – بوش نيز مورد تاكيد قرار گرفت. بنابراين طيفي از كمك‌هاي مالي آمريكايي،‌ تهديد به اقدام نظامي در خاك پاكستان (كه طي يك ماه اخير حملات گاه و بيگاهي از سوي نيروهاي آمريكايي عليه اهدافي در پاكستان انجام شده است)،‌ ارائه مداركي دال بر دخالت اسلام‌آباد در حملات تروريستي در برابر سفارت هند در كابل و همكاري پاكستان با القاعده،‌ حمايت‌هاي علني از حضور مشرف در قدرت تا تهديد به قطع كمك‌هاي مالي مجموعه استراتژي‌هاي آمريكا در برابر پاكستان است. بنابراين به‌طور مختصر مي‌توان گفت پاكستان وارد مرحله جديد در حيات سياسي خود شده است. اقدام به بركناري مشرف مي‌تواند اين كشور را با بحران‌هايي سياسي مواجه كند. به عبارت ديگر بر شدت بحران‌هايي كه گريبانگير اين كشور است، بيفزايد. اما سوال اين است كه آيا اصولاً دولت جديد پاكستان توان بركناري مشرف – اين كماندوي كهنه‌كار – را دارد يا اين تهديدها فقط در حد شعار و جنگ رواني است؟ و اساسا چه كسي مي‌تواند جانشين مشرف شود؟
شنبه 19 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 258]