اقتصاد - ساختار سازمان تجارت جهاني

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: اقتصاد - ساختار سازمان تجارت جهاني
اقتصاد - ساختار سازمان تجارت جهاني

سازمان تجارت جهاني سازماني بين‌المللي است كه در روز اول ژانويه سال 1995 ميلادي به منظور نظارت بر تجارت بين‌المللي و آزاد‌سازي تجارت در سطح جهاني راه‌اندازي شد. اين سازمان دنباله‌روي توافق جهاني در مورد تجارت و تعرفه‌ها يا به تعبير ديگر GATT است كه در سال 1947 ميلادي ميان كشورهاي مختلف جهان انجام شد و توسط سازماني به اجرا درآمد. اين توافقنامه حدود پنج دهه در سراسر جهان اجرا شد تا اينكه سازمان تجارت جهاني جاي آن را گرفت. سازمان تجارت جهاني روي قوانين تجاري كشورهاي مختلف نظارت دارد و مسووليت مذاكره و تكميل قوانين توافقنامه‌هاي تجاري جهاني و يا قوانين دو يا چند جانبه را نيز بر عهده دارد. دفتر اصلي اين سازمان در سوئيس است و مجموعا 153 كشور عضو اين سازمان هستند. ايران عضو ناظر سازمان است و هنوز نتوانسته به عضويت دائم اين سازمان در آيد. اعضاي ناظر اين سازمان عبارتند از: افغانستان، الجزاير، آندورا، آذربايجان، باهاماس، بلاروس، بوتان، بوسني‌هرزگوين، كوموروس، گينه اكوريتال، اتيوپي، واتيكان، ايران، عراق، قزاقستان، جمهوري دموكراتيك لايو، لبنان، ليبريا، ليبي، مونتنگرو، روسيه، ساموا، صربستان، سي‌چلس، سودان، تاجيكستان، ازبكستان، وانايوتا و يمن. شايان ذكر است پاسكال لامي دبيركل سازمان تجارت جهاني بودجه اين سازمان براي سال 2008 ميلادي را برابر با 182 ميليون فرانك سوئيس معادل 141 ميليون دلار آمريكا برآورد كرده است. اين سازمان‌ براي انجام مسووليت‌ها و تعهدات خود در مجموع بيشتر از 625 نيروي كار دارد كه در سراسر جهان مشغول به ايفاي نقش هستند. اين سازمان توسط كنفرانس وزرا اداره مي‌شود و دبيركل سازمان نيز توسط همين كنفرانس انتخاب مي‌شود. وزرا هر دو سال يك‌بار گردهم مي‌آيند تا در مورد قوانين تجاري نظارت دقيق كنند و تغييرات ضروري را اعمال نمايند. بيشتر كارهايي كه هم‌اكنون سازمان تجارت جهاني انجام مي‌دهد نتيجه مذاكراتي است كه از سال 1986 ميلادي تا سال 1994 ميلادي انجام شد. اين مذاكرات تحت عنوان مذاكرات اوروگوئه انجام شد. بعد از انجام مذاكرات گسترده و امضاي بيشتر از 60 توافقنامه بين كشورهاي عضو اين سازمان بستر اوليه و اصلي ايجاد سازمان تجارت جهاني شكل گرفت. طبق اين قانون سازمان تجارت جهاني با دستور‌العمل‌هاي زير راه‌اندازي شد: 1- توافق بين اعضا براي ايجاد سازماني جهاني 2- توافقنامه‌هايي در مورد تجارت كالا و سرمايه‌گذاري خارجي 3- امضاي توافقنامه بين‌المللي خدمات‌رساني 4- امضاي توافقنامه‌هاي جهاني در مورد كپي‌رايت و احقاق حقوق سرمايه‌هاي فكري هر كشوري براي ترغيب افراد توانمند به باقي ماندن در كشور خود 5- تعيين مسووليت نظارت و كنترل مداوم توافقنامه‌ها و توافق‌هاي تجاري بين دولتي. ساختار كنوني سازمان تجارت جهاني از چهار سطح مختلف تشكيل شده است.

اولين سطح: كنفرانس وزرا
اولين سطح كه بالاترين سطح هم هست كنفرانس وزراست. كنفرانس وزرا بالاترين سطح تصميم‌گيري در سازمان تجارت جهاني است كه دو سال يك‌بار گردهم جمع مي‌شوند و كليات عملكرد سازمان را تعيين مي‌كنند. اين افراد مي‌توانند هر تصميمي در مورد سازمان و كارهاي آن بگيرند منوط به اينكه تصميم مذكور خارج از قوانين سازمان نباشد.
دومين سطح: كنسول كلي
كارهاي روزانه كنفرانس وزرا توسط سه گروه انجام مي‌شود كه اين گروه‌ها عبارتند از كنسول عمومي، بدنه اجرايي و بدنه نظارت بر سياست‌ها‌ي تجاري. كنسول عمومي يا General council بالاترين بدنه تصميم‌گيري بعد از كنفرانس وزراست و در ژنو قرار دارد. اعضاي اين كنسول طبق برنامه‌هاي مشخصي به صورت مرتب با يكديگر ملاقات مي‌كنند تا در مورد كارهايي كه سازمان تجارت جهاني بايد انجام دهد با يكديگر مذاكره و گفت‌وگو كنند. نمايندگاني از تمامي دولت‌ها در سطح سفير در اين كنسول عضويت دارند و اين قدرت را دارند كه در غياب كنفرانس وزرا به ايفاي نقش‌هاي سازمان تجارت جهاني بپردازند. رياست اين كنسول را بروس گاسپر بر عهده دارد كه فردي استراليايي تبار است. در بدنه اجرايي هم نمايندگاني از تمامي كشورها حضور دارند و هم‌اكنون رياست آن بر عهده ماتيو ماريوس است كه فردي از كشور شيلي است. در نهايت بدنه نظارت بر سياست‌ها‌ي تجاري قرار دارد كه بر قوانين تجاري تاييد شده در اين سازمان نظارت مي‌كند و قوانين تجاري كشورهاي مختلف جهان را با قوانين مصوب جهاني تطبيق مي‌دهد. رياست اين بدنه را يونوو فردريك اگا بر عهده دارد كه فردي از كشور نيجريه است.
سطح سوم: كنسول‌هاي تجاري
اين كنسول تحت نظارت كنسول عمومي كار مي‌كند و از سه بخش تشكيل شده است. بخش يا كنسول تجارت كالا، كنسول تجارت خدمات و كنسول تبادل دارايي‌هاي فكري. هر يك از اين كنسول‌ها در يك حوزه خاص فعاليت مي‌كنند و نتيجه فعاليت‌هاي خود را در تعامل با يكديگر در سطح جهاني به اطلاع كنسول عمومي مي‌رسانند.
سطح چهارم: بدنه‌هاي تابعه
زير مجموعه هر يك از سه كنسول ذكر شده در سطح بالا تعداد زيادي كميته وجود دارد. براي مثال مي‌توان به كميته‌هاي زير مجموعه كنسول تجارت كالا اشاره كرد. اين كميته‌ها عبارتند از: كميته توافقنامه تكنولوژي اطلاعات، سازمان‌هاي تجاري دولتي، بدنه نظارت بر صنعت نساجي و در نهايت بدنه اطلاع‌رساني در مورد قوانين تازه تجاري كشورهاي مختلف. كميته‌هاي ديگر از جمله كميته تجارت و محيط زيست براي رسيدگي به امور محيط زيست و آسيب‌هاي احتمالي وارده به محيط زيست در اثر فعاليت‌هاي تجاري نيز وجود دارد. از ديگر كميته‌هاي فعال در سازمان تجارت جهاني مي‌توان به موارد زير اشاره كرد: كميته تجارت و توسعه (زير كميته كشورهاي كم توسعه‌يافته )، توافقنامه‌هاي تجاري منطقه‌اي، محدوديت‌هاي تراز پرداخت‌ها و در نهايت كميته بودجه، امور مالي و اداري. در سال‌هاي گذشته اين سازمان بيشتر از پيش توسعه‌يافته است و برگزاري مذاكرات جديد همچون كنفرانس دوحه در مورد آزاد‌سازي تجارت در كشورهاي در حال توسعه و كم توسعه‌يافته مي‌تواند جهان را به سمت جديدي هدايت كند كه بدون شك تغييرات زيادي را در وضعيت زندگي مردم ايجاد مي‌كند. به هر حال مذاكرات دوحه از سال 2001 ميلادي آغاز شده و تا به نتيجه رسيدن اين مذاكرات راه درازي باقي مانده است.
چهارشنبه 16 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 254]