خواص عناب

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: عناب از جنس " Zizyphus"و از نوع "jujuba"و از خانواده "Ramnaceae"می باشد. عناب به صورت ارقام اهلى و وحشى در ایران، افغانستان، چین، هندوستان والجزایر وجود دارد. زیستگاه این گیاه را منطقه خاورمیانه بویژه كشورهاى ایران و افغانستان می‏دانند.
عناب درختى است خاردار كه در مقابل سرما و گرما مقاوم می ‏باشد. سازگارى این درخت در مقابل شرایط سخت اقلیمى و نوع خاك سبب شده كه كشت آن در مناطق سردسیر نیز توسعه یابد. عناب در اكثر روستاهاى بیرجند و در زمین‏هاى نامرغوب می ‏روید و حاصل بالنسبه رضایت بخشى تولید می ‏كند. لیكن مانند هر گیاه دیگرى در زمین‏هاى خاكى و حاصلخیز و در شرایط آبیارى مطلوب، حاصل بیشتر و بهترى ایجاد می ‏كند. طول این درخت بسته به موقعیت، از 6 تا 10 متر می ‏رسد.

گونه‏ هاى زیادى از جنس عناب شناسائى شده كه از نظر كیفیت میوه با یكدیگر تفاوت زیادى دارند. در چین دورگه‏ هائى از عناب بدست آورده ‏اند كه میوه آنها به ‏طور محسوسى از نظر كیفیت گوشت و درشتى از والدین آنها برتر است. در سال 1960 ارقامى از این عنابها به ازبكستان و آذربایجان شوروى سابق برده شده كه در آنجا نیز با دورگیرى ارقام بهترى را ایجاد نموده ‏اند. در حال حاضر بیش از 36 رقم عناب در كلكسیون انستیتوى ژنتیك آكادمى علوم آذربایجان وجود دارد. برخى از عنابهاى این مجموعه از نظر طول به 3/7 سانتی‏متر و از نظر قطر به 2/6 سانتی‏متر می‏رسد. میوه این عنابها ترش و شیرین و با درجه گوشتى 91% و میانگین وزن 13 گرم می‏باشد.
در كشور آمریكا نیز نسبت به اصلاح عناب قدمهاى ارزنده‏اى برداشته شده به طورى كه نگارنده در سال 1964 در محوطه دانشگاه ایالتى نیومكزیكو درختان عنابى را مشاهده كرده است كه میوه آنها درشت و بدون هسته بود. امیدوارم روزى دسترسى به درخت‏هاى مذكور براى گرفتن پیوندك حاصل شود.
برگ هاى عناب بیضى و درخشان و دندانه دار است. زیبائى برگ ها و میوه عناب موجب شده كه این درخت در بسیارى از منازل بیرجند كشت شود.
> عناب معمولاً توسط پاجوش، قلمه زدن وخواباندن ساقه ‏هاى جوان ازدیاد حاصل می‏كند. لیكن براى اصلاح می‏توان به كشت عناب از طریق بذر نیز اقدام نمود. در روستاهاى بیرجند معمولاً عناب بیش از سنجد كشت می‏شود چون میوه عناب بیش از سنجد طالب و قیمت دارد.
چوب عناب به رنگ قرمز خوش رنگ می‏باشد و به لحاظ رنگ قشنگ و سختى و استحكام فوق ‏العاده در ساخت مبلمان و اشیاى زینتى از قبیل مجسمه، عصا و نیز منبّت كاریها و دسته پیپ از آن استفاده می ‏شود.
عناب گل‏هاى زرد كوچك و زیادى ایجاد می‏كند كه كمتر از 10% آنها به میوه تبدیل می‏شود، طبعاً شرایط سخت محیطى در ریزش بیشتر گل‏ها مؤثر می‏باشد.
میوه رسیده عناب قرمز و در حالت نارس به رنگ زیتونى می‏باشد. گوشت میوه شیرین و زرد رنگ است.
میوه عناب مصارف خوراكى و داروئى دارد. شیخ‏الرئیس ابوعلى سینا در خواص عناب گفته است "منضج اخلاط غلیظه و ملین صدر و احشاء و مسهل اخلاط رقیقه و رافع خشونت سینه و حلق و صوت، عارض از حرارت و سرفه، و صاف كننده خون و مولد خون صالح و مسكن التهاب و تشنگى و حدّت خون و گرمى و وجع جگر و مثانه و امراض مقعده و لزع امعاء و معده است") صفحه 14447 دهخدا اقتباس از مخزن‏الادویه.
میوه هاى ریز ارقام وحشى عناب به مقدار زیادى داراى ویتامین C می‏باشند (1750 میلى گرم درصد گرم)، میوه ‏هاى درشت ارقام پرورش یافته داراى مقادیر كمترى از ویتامین Cهستند(500 تا 750 میلى گرم در 100گرم)، لیكن بااین وجود میزان ویتامین C آنها ده برابر میزان ویتامین C لیمو ترش می‏باشد. عناب علاوه بر ویتامین C داراى ویتامین P وپكتین و مقادیر زیادى آهن، مس و پتاس می‏باشد كه جملگى در ساختن هموگلوبین خون مؤثر می‏باشند.
یك درخت عناب در فضاى باز و مواظبت كافى 80 تا 100 كیلوگرم عناب می‏دهد. بهتر است عناب بر روى درخت خشك شود تا از كیفیت بهترى برخوردار باشد، لیكن ترجیحاً پس از برداشت باید چند روزى در مقابل آفتاب قرار گیرد.
کتاب بیرجند نگین کویر

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 391]