برخورد نسل ها

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: برخورد نسل ها

آمريكاي‌شمالي- با مشخص شدن باراك اوباما و جان مك‌كين به‌عنوان نامزد‌هاي نهايي دو حزب دمكرات و جمهوريخواه در انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا، مبارزات انتخاباتي اين دوره كه پيشتر در قالب برخورد جنسيت‌ها (بين اوباما و كلينتون) جريان داشت، اينك به جنگ نسل‌ها تبديل شده‌است.

مبارزه‌اي كه طي آن يك مرد پر افتخار و قهرمان جنگ 71 ساله در برابر دولتمردي قرار گرفته كه با شعار تغيير، نگاه‌ها را متوجه خود كرده است.

تا اين زمان 43 رئيس‌جمهور در تاريخ ايالات متحده به كاخ سفيد واشنگتن راه يافته‌اند. تاريخ آمريكا پر است از برده‌داري و جنگ داخلي، ناآرامي‌هاي نژادي، جنايت و جنبش‌هاي حقوق مدني و اينك آمريكايي‌ها با يك نامزد سياهپوست براي كسب مقام رياست‌جمهوري خود مواجهند. اوباما با كت و شلوار رسمي سياه رنگ خود، در كانون توجهات قرار دارد.

طرفداران باراك اوباما نامزد دمكرات انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا، ساعت‌ها براي ديدن او مي‌ايستند. آنها با دستگاه‌هاي ارتباطي مدرن خود يكديگر را از حضور او در شهرهايشان آگاه مي‌كنند. آنان اظهارات مك‌كين را شنيده‌اند كه تغييرات مورد نظر اوباما را نادرست توصيف كرده است و خود را پيام‌آور تغييرات درست مي‌خواند. آنها بارها از زبان هيلاري كلينتون شنيده‌اند كه خود را نامزدي بهتر از اوباما مي‌داند. هرچند هيلاري تا آخرين لحظات رقابت خود با اوباما درك نكرد كه بازي را باخته‌است.

چهل و چهارمين رئيس‌جمهور ايالات متحده باز هم يك مرد خواهد بود. اينك دو حزب بزرگ آمريكا، آخرين داشته‌هاي خود را روانه ميدان كرده‌اند و مصاف نهايي بين اوباما و مك‌كين خواهد بود.

رئيس‌جمهور چهل و چهارم براي پاكسازي‌، اصلاح و نوسازي ساختار حكومت، كار‌هاي زيادي پيش رو دارد. رئيس‌جمهور چهل و چهارم بايد راه جديدي را پيش روي آمريكا و بقيه جهان قرار دهد. ساكن بعدي كاخ سفيد مجبور است پا جاي پاي جورج بوش بگذارد، رئيس‌جمهوري كه اسكات مك كلان، سخنگوي سابق كاخ سفيد، در كتاب جنجالي خود وي را دولتمردي بي‌كفايت توصيف كرده است.

پاكسازي‌ آثار فاجعه

ترديدي نيست كه جورج بوش براي رئيس‌جمهور بعدي كشور، ميراثي ويرانگر و حيرت‌آور را به جا مي‌گذارد. ايالات متحده، بزرگ‌ترين ابر قدرت تمام ادوار، نفوذ و اقتدار خود را در تمامي قاره‌ها، حتي قاره آمريكا، از دست داده است. از رئيس‌جمهور آينده انتظار مي‌رود كه اقتدار سياسي و اخلاقي آمريكا را به آن بازگرداند.

رئيس‌جمهور چهل‌وچهارم بايد ديون كشور را بپردازد، يك شبكه فراگير امنيت اجتماعي را در داخل كشور به وجود آورد و به آن ثبات ببخشد. رئيس‌جمهور آينده بايد نيروهاي ايالات‌متحده را به خانه بازگرداند و در عين حال از كشور محافظت كند، به تاثير عامل انساني بر تغييرات جوي اذعان و در عين حال منابع لازم انرژي را براي كشور تامين كند، روابط دوستانه آمريكا را در سراسر جهان بهبود ببخشد و از همه مهم‌تر اعتماد از دست رفته ايالات متحده را به توانايي‌هاي خود براي رفع مشكلات داخلي، به كشور باز گرداند. او بايد ايمان آمريكايي‌ها را به كشورشان به‌عنوان سرزميني خاص احيا كند.

اينها معيار‌هاي انتخاب رئيس‌جمهور آينده آمريكا و شرط ورود او به كاخ سفيد است. در حال حاضر اين باراك اوباما، نامزد نهايي دمكرات‌ها است كه قدرتمند‌تر از رقيب خود، به راه‌يابي به كاخ سفيد مي‌انديشد.

نامزدي درستكار و صادق

اوباما خود را نامزدي درستكار و صادق نشان داده است. او هنگامي كه درباره بي‌اعتمادي‌اش به جرميا رايت، كشيش تندروي كليساي خود با راي‌دهندگان صحبت مي‌كرد، صداقت و درستي را در كلام خود به نمايش مي‌گذاشت. در همان حال وي به راي‌دهندگان توضيح مي‌داد كه از دست دادن يك دوست قديمي ( اشاره به كشيش رايت ) پس از سال‌ها دوستي تا چه حد براي او سخت است. آمريكا مي‌توانست اوباما را ضعيف بخواند، اما او را باور داشت.

اوباما تا كنون مبارزات انتخاباتي را به شكل كامل و بي‌نقصي پشت سر گذاشته است. علت اين موفقيت آن است كه وي حتي براي لحظه‌اي از باور خود به آن چه از نظر او آمريكا در حال حاضر به آن نياز دارد، دست نكشيده‌است.

به باور اوباما، ايالات متحده در حال حاضر به چهره‌اي تازه نياز دارد كه نويدبخش تغيير، چشم‌پوشي از خطاها و گناهان دولت بوش و جبران تبعات فاجعه‌بار دوران حكومت او باشد. طي 16 ماه اخير، اوباما بسيار سخن گفته است و آن چه وي براي پيروزي نهايي لازم دارد، باز هم تاكيد بر همان دو واژه مورد نظرش، يعني اميد و تغيير است.

بر مبناي خرد حاكم بر مبارزات انتخاباتي رياست‌جمهوري در آمريكا، اوباما نمي‌توانست از سطح انتخابات مقدماتي حزب دمكرات بالاتر بيايد، چرا كه سياهپوست و همچنين بي‌تجربه است. اما وي از هر دو ويژگي به ظاهر منفي خود، بهره برد. اوباما در مجمع نهايي دمكرات‌ها در سنت پاول در مينه‌سوتا، خطاب به جمعيت هيجان‌زده، فرياد خود را چنين سر داد: آمريكا ! اين لحظه ماست. حضور او به‌عنوان نامزد نهايي دمكرات‌ها در انتخابات رياست‌جمهوري، خود گواه روشني است مبني بر اينكه آمريكايي‌ها از ديدگاهي پيشرفته‌تر و روشنگرانه‌تر نسبت به دولتمردان خود برخوردارند.

نكته قابل توجه درباره اوباما اين است كه او چهره‌اي جديد و متفاوت در عرصه حكومت ايالات متحده به شمار مي‌رود. با وجود ترديد‌هايي كه درباره عمق احساس ميهن‌پرستي او وجود دارد، او تصميم گرفته است تا بيش از اين از سنجاق مزين به پرچم ايالات متحده در روي لباس خود استفاده نكند و تا حال مجادلاتي را كه در اين باره به وجود آمده، به هيچ گرفته است. اوباما تاكنون خود را به نسبت ساير نامزد‌هاي رياست‌جمهوري آمريكا در گذشته و حال، كمتر هم رنگ جماعت نشان داده است. هنگامي كه در آغاز مبارزات، استراتژيست‌هاي وي، اظهار داشتند كه نام مصطلح او، بري، بيشتر از نام باراك - كه نامي خارجي است – به مذاق آمريكايي‌ها خوش مي‌آيد، واكنش وي تنها لبخندي بود. وي در نهايت، همان نام باراك را براي تبليغات رياست‌جمهوري برگزيد.

رنگ پوست اوباما گاهي حتي او را از حملات رقبا، مصون و محفوظ نگه داشته و ضمن جلب توجه ديگران، موجب برانگيختن احساس كنجكاوي آنها شده است. اوباما براي تاكيد بر اهميت تاريخي نامزدي خود، در سخنراني‌هايش دائما به روساي جمهور سرشناس و تاريخ ساز ايالات متحده اشاره مي‌كند، نام‌هاي سنگين و تاثير گذاري چون لينكلن، روزولت و كندي.

نويد يك آمريكاي نوين

باراك اوباما با اشاره به مبارزه طولاني خود با هيلاري كلينتون و شور و هيجاني كه در اين مدت برانگيخت مي‌گويد: مبارزه ما يكي از طولاني‌ترين و دشوار‌ترين مبارزات تاريخ رياست‌جمهوري آمريكا بود، مبارزه‌اي كه 15 ماه به طول انجاميد. كودكاني كه در آغاز اين مبارزه به دنيا آمدند، اينك راه مي‌روند و حرف مي‌زنند. هر چند اين مبارزه به پايان رسيد و طي اين مدت، من به نامزدي پخته‌تر و بهتر تبديل شدم.

اوباما و مك‌كين اينك دو حريف نهايي‌اند كه با يكديگر مواجه شده‌اند و وعده نجات كشور را پس از 8 سال دوران بوش مي‌دهند. جذابيت هر دو نامزد رياست‌جمهوري بيش از گرايشات حزبي، به زندگي گذشته آنان باز مي‌گردد. در سمت چپ، باراك اوباما قرار دارد كه مي‌تواند به‌عنوان نخستين رئيس‌جمهور آفريقايي تبار آمريكا، جامعه سابقا برده‌دار اين كشور را بار ديگر فراتر از انتظارات به پيش راند.

و در سمت راست، جان مك‌كين ايستاده است كه 5 سال در ويتنام در اسارت بوده و مورد شكنجه قرار گرفته است، گذشته‌اي كه وي را به نماد افتخار مبدل كرده، آن هم در زمانه‌اي كه جامعه ايالات متحده از نظر برخورداري از مردان قهرمان و افتخار آفرين در مضيقه قرار دارد. اگر مك‌كين رئيس‌جمهور نشود، چه كسي مي‌تواند از غرور آمريكا در جنگ امروز عراق دفاع كند؟ و اگر اوباما رئيس‌جمهور نشود، چه كسي جز مك‌كين مي‌تواند اقتدار و نفوذ اخلاقي را به آمريكا بازگرداند؟

مك‌كين نمونه يك ميهن‌پرست سفيد پوست در كشوري است كه در آن ميهن‌پرستان سفيد دست بالا را دارند. خانواده مك‌كين از نخبگان نظامي ايالات متحده بوده‌اند. پدربزرگ جان مك‌كين، از دريا سالاران آمريكا در جنگ جهاني دوم و فرمانده يك گروه ناو هواپيمابر در اقيانوس آرام بود.

جان مك‌كين در دوران دانشجويي خود در آكادمي نيروي دريايي ايالات متحده در آنا پوليس، جواني سركش و دانشجويي به لحاظ تحصيلي ضعيف بود. او ترجيح مي‌داد به جاي حضور در كلاس‌هاي درس و مطالعه دروس خود، به خوش گذراني و خواندن آثار ادبي بپردازد. در كتابي با عنوان آهنگ نايتينگل كه به شرح حال مك‌كين و ساير فارغ‌التحصيلان آكادمي نيروي دريايي در آن سال‌ها مي‌پردازد، رابرت تيمبرگ، نويسنده كتاب، جان مك‌كين را در آن سال‌ها جواني سرسخت، يك دنده و شرور توصيف مي‌كند.

مك‌كين هنگام خدمت در ويتنام به اسارت ويت كنگ‌ها در آمد و با آنكه بازوهايش شكسته بود، تحت هيچ گونه مراقبت و درمان پزشكي قرار نگرفت. اينك و پس از گذشت چند دهه از آن سال‌ها، مك‌كين هنوز نمي‌تواند به تنهايي موهايش را شانه كند و دست‌هايش را براي نشان دادن علامت پيروزي بالا بياورد. آثار زخم روي صورت او نيز نتيجه يك عمل جراحي است كه در سال 2000 براي درمان سرطان پوست روي او انجام شد. مك‌كين از آن زمان تا حالا تحت مراقبت‌هاي جدي پزشكي قرار دارد. وي از آن دست قهرماناني است كه مورد عشق و محبت آمريكاييان قرار دارند، چرا كه مك‌كين هنگامي كه آمريكا به خدمات او و امثال او نياز داشت، بدون هيچ چشمداشت و توقعي، جانش را براي كشورش به خطر انداخت.

مك‌كين هنوز هم با توجه به بنيادگرايي كلامي‌اش و تمايلش به تك روي، چيزي را از سركشي و ياغي گري دوران جواني خود حفظ كرده است، دوراني كه وي يكي از خلبانان بي‌پرواي نيروي دريايي ايالات متحده بود. تاد كوچران، همتاي جمهوريخواه مك‌كين در سنا، درباره وي چنين مي‌گويد: تصور اينكه مك‌كين رئيس‌جمهور شود، موجب مي‌شود كه تا مغز استخوان احساس سرما كنم. او فردي نامتعادل و بسيار تند‌خوست. وي به راحتي كنترل خود را از دست مي‌دهد كه اين موضوع من را نگران مي‌كند. در واقع طبع آتشين و تندخويي معروف مك‌كين، موجب بروز ترديدهايي درباره صلاحيت وي براي كسب مقام رياست‌جمهوري آمريكا شده است. وي پاييز امسال 72 ساله مي‌شود و اگر در انتخابات پيروز شود، پيرترين فردي است كه به كاخ سفيد راه مي‌يابد.

باراك اوباما، اما 25 سال از مك‌كين جوان‌تر است، مردي جذاب با چهره‌اي پسرانه كه در اوقات فراغت، بسكتبال بازي مي‌كند و بسيار باوقار و متين است. او داراي دو دختر و نيز همسري حاضر جواب است. خانواده اوباما نمونه يك خانواده آمريكايي آفريقايي تبار محسوب مي‌شود. اوباما دوران كودكي خود را در محيطي چند فرهنگي گذراند. مادر او يك سفيد آمريكايي بود و پدرش يك سياه كنيايي. اوباما در كتاب‌هايي كه تاكنون به رشته تحرير درآورده است، از جست‌وجوي خود براي رسيدن به هويتش و اينكه اين جست‌وجو و تلاش، چگونه او را به سوي آمريكايي‌هاي آفريقايي‌تبار كشاند، سخن مي‌گويد. اوباما اشاره مي‌كند كه گرايش او به سوي جامعه سياهان در حالي بود كه آنان با پذيرش يك فارغ‌التحصيل دانشگاه هاروارد در جمع خود مشكل داشتند.

هيلاري كلينتون و ساير نامزدهاي دمكرات‌ها، اوباما را دست كم گرفته بودند. آنان تصور مي‌كردند كه او از سرسختي لازم براي يك نامزد رياست‌جمهوري بي‌بهره است. اما اينك آمريكا با دو نامزد رياست‌جمهوري روبه‌روست، مك‌كين و اوباما، دو نامزدي كه سرسختي، انعطاف پذيري و آگاهي خود را طي ماه‌هاي اخير به نمايش گذاشته‌اند.
مك‌كين با صداي آرام خود، كاريزماي يك آمريكايي جدي را دارد. اوباما، اما بيشتر اهل سخنوري است. كلام آهنگين او، ساده و در عين حال شاعرانه است.

مك‌كين در برابر اجتماعات بزرگ احساس ناراحتي مي‌كند. وي سخنان خود را با لحني خشك و از روي دستگاه متن‌نما بيان مي‌كند و با اين حال مي‌داند كه چگونه راه خود را در جهان سياست و سياستمداران باز كند. اوباما تجربه اندكي از جهان سياست دارد، اگرچه او دوران كودكي خود را در فضايي چند مليتي – پدري اهل كنيا، پدرخوانده‌اي اهل اندونزي و زندگي در هاوايي، اندونزي، لس آنجلس، نيويورك و شيكاگو – گذرانده است.

دوئل بين اوباما و مك‌كين، هيجان انگيز است، جدال دو مرد متفاوت از دو نسل متفاوت با گذشته‌هايي آن چنان متفاوت كه گويي از دو سياره مختلف آمده‌اند. اوباما مي‌گويد كه شخصيت، مهم‌تر از تجربه است، به‌خصوص تجربه‌اي كه در جو حاكم بر واشنگتن و نهادهاي حكومتي ايالات متحده به دست آمده باشد. از آن سو، مك‌كين تاكيد مي‌كند كه در كاخ سفيد جايي براي تازه‌كارها نيست.

در شخصيت و موضع هر يك از دو نامزد رياست‌جمهوري نقاط قوت و ضعف چنان در هم آميخته‌اند كه به راحتي مي‌توان برداشت‌هايي متفاوت از آنها ارائه كرد، نقاط قوتي كه در عين حال پاشنه آشيل دو نامزد محسوب مي‌شوند و به عكس.

انتقاد از اوباما مي‌تواند به نژاد‌پرستي تعبير شود و در مورد مك‌كين، كمتر كسي كه درباره او اظهار نظر مي‌كند مي‌تواند خود را به لحاظ برخورداري از چنين گذشته پر افتخاري در رديف او قرار دهد. در واقع كسي نمي‌تواند چشم در چشم مك‌كين بدوزد و با او درباره موضوعاتي مانند شهامت و وظيفه‌شناسي در راه ميهن بحث كند.

نكته قابل توجه درباره اين انتخابات آن است كه راي‌دهندگان به سختي مي‌توانند به اين نتيجه برسند كه كدام يك از دو نامزد مورد نظر، از صلاحيت بيشتري براي ورود به كاخ سفيد برخوردارند. هر نقطه قوتي در يك نامزد رياست‌جمهوري مي‌تواند هنگام حضور وي در كاخ سفيد، به نقطه ضعف او تبديل شود.

بيل كلينتون و جورج بوش به كاخ سفيد راه يافتند، چرا كه راي‌دهندگان مسحور جذابيت خيره‌كننده (در مورد كلينتون) و طبع سركش (در مورد بوش) آنها شده بودند. هرچند همين خصوصيات، تبديل به پاشنه آشيل دو رئيس‌جمهور در سال‌هاي پاياني حكومتشان بر آمريكا شد و آنان را به ورطه ناخشنودي عمومي كشاند.

ويژگي‌هاي شخصيتي دو نامزد فعلي كه مورد توجه راي‌دهندگان قرار گرفته است، پشتكار، انعطاف پذيري، حاضرجوابي و تفكر در سطح كلان است. ديگر ترديدي نيست كه اوباما واجد توانمندي لازم براي احراز مقام رياست‌جمهوري آمريكاست. در واقع اوباما طي ماه‌هاي اخير به دولتمردي سرسخت و آبديده مبدل شده است.

و در مورد مك‌كين، مخالفان او كمتر وي را به چالش كشانده‌اند. وي از آزمون انتخابات مقدماتي جمهوريخواهان، به شكل اعجاب‌آوري عبور كرد و چندان محك نخورد.

آيا راي‌دهندگان اوباما را به خاطر جواني و مك‌كين را به خاطر پيري رد خواهند كرد؟
البته مك‌كين طي 15 ماه رقابت فرساينده اوباما و كلينتون و خود ويرانگري دمكرات‌ها، تلاش كرد تا تجربه گذشته خود را در عنوان يك اسير جنگي در ويتنام در كانون توجه رسانه‌ها و افكار عمومي قرار دهد.

وي به مناطقي سفر كرد كه در گذشته وي، حائز اهميت بوده‌اند، به مي‌سي‌سي‌پي زادگاه پدربزرگش درياسالار ارتش آمريكا در جنگ جهاني دوم، به آناپوليس محل تحصيلات دانشگاهي خود به‌عنوان يك افسر نيروي دريايي و به فلوريدا ايالتي كه آخرين مراحل آمادگي خود را پيش از اعزام به ويتنام در آن جا گذراند. يك مقام ارشد حزب جمهوريخواه در اين باره مي‌گويد: او بيش از آنكه درباره راي‌دهندگان صحبت كند، درباره خودش سخن مي‌گويد.

مك‌كين هنوز راهبرد مشخصي را براي فعاليت‌هاي انتخاباتي خود تعيين نكرده است كه مي‌تواند مشكلي جدي براي او باشد. نشنال جورنال، از نشريات معتبر و صاحب نفوذ در واشنگتن با اشاره به برخورد محتاطانه مك‌كين با جورج بوش، در اين باره مي‌نويسد: در آغوش گرفتن بوش، آنگونه كه مك‌كين در مجامع عمومي آن را با احتياط انجام مي‌دهد، در آغوش كشيدن يك حامي و پشتيبان است. از آن سو نتايج نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهد كه حدود 69 درصد از آمريكايي‌ها از عملكرد بوش ناراضي‌اند و به اين خاطر است كه مك‌كين در عين حال مي‌كوشد تا تفاوت‌هاي خود را با بوش پر رنگ جلوه دهد.

حال با توجه به اين شرايط، آيا مك‌كين بيشتر به جناح راست گرايش خواهد يافت و تلاش خواهد كرد كه پايگاه محافظه‌كاران شكاك و مردد حزب جمهوريخواه را از آن خود كند؟ يا آنكه تلاش خواهد كرد تا ميانه‌روي را پيشه كند، چرا كه راي دهندگان، پيش از اين او را به خاطر ميانه‌روي‌اش مورد تاييد قرار داده‌اند؟ و آيا ميانه روي براي پيروزي در انتخابات كافي است ؟
آيا تلاش مك‌كين براي راهيابي به كاخ سفيد، به خاطر آنكه وي فاقد پيام مشخصي براي راي‌دهندگان است، ناكام نخواهد ماند؟ درحالي كه اوباماي 46 ساله با تغيير و اميد به ميدان آمده است، مك‌كين 71 ساله، خود را مرد افتخار و قهرمان جنگ توصيف مي‌كند. اين موضوع مي‌تواند به نقطه عطف انتخابات تبديل شود.

به سختي مي‌توان چنين نظر داد كه راي دهندگان اوباما را به خاطر جواني‌اش و مك‌كين را به خاطر پير بودنش رد خواهند كرد. نبايد اين نكته را از نظر دور داشت كه در انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا، كليشه‌ها اهميت بسياري دارند. به خاطر همين كليشه‌ها بود كه تقابل جنسيت‌ها (رقابت بين اوباما و كلينتون) تبديل به مصاف بين نسل‌ها شد. رقابت مك‌كين و اوباما به نوعي رقابت درون يك خانواده است.

پدر پيري كه نمي‌خواهد قدرت و قلمروي خود را به پسر جوانش واگذار كند و پسر جوان كه باور دارد پيش از اين پدر توان و نفوذ خود را از دست داده است. پسر با قدرت و تحكم از پدر مي‌خواهد به نفع او كنار بكشد و پدر نمي‌خواهد به راحتي و بدون مبارزه ميدان را خالي كند. در چنين موقعيت‌هايي، معمولا پسران جوان پدران را كنار مي‌زنند، هرچند زمان آن مشخص نيست.

اشپيگل- ژوئن 2008

تاريخ درج: 12 مرداد 1387 ساعت 11:15 تاريخ تاييد: 12 مرداد 1387 ساعت 14:41 تاريخ به روز رساني: 12 مرداد 1387 ساعت 14:39
شنبه 12 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 328]