نوآوری ‌در روش‌های ‌جراحی ‌چشم‌

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: باور جهش قابل توجه کشور در حوزه چشم پزشکی و حذف فاصله‌های ایران با سطح علم چشم پزشکی در کشورهای توسعه‌یافته دنیا فقط با دانستن این نکته که «تقریباً ۱۵ سال است هیچ بیمار چشمی به خارج از کشور برای درمان فرستاده نمی‌شود» دیگر برایتان سخت و دور از ذهن نخواهد بود‌.
درحال حاضر پیشرفت‌های قابل توجه متخصصان ایرانی در حوزه چشم پزشکی سبب مطرح شدن نام کشورمان به عنوان یکی از معدود کشورهای صاحب فناوری در این عرصه شده است‌. به طوری که در تمامی همایش‌های چشم پزشکی در سطح دنیا، متخصصان ایرانی از مدعوین اصلی هستند‌. درحال حاضر نیز با ایجاد ۴ روش درمانی جدید برای بیماری‌های چشم توسط محققان ایرانی، بار دیگر بر توانایی‌های متخصصان کشورمان در این حوزه صحه گذاشته شده است.
پژوهشگران چشم‌پزشکی ایران به روش جدیدی در جراحی افتادگی پلک دست یافتند که ضمن رفع خطر عوارض جانبی روش‌ کنونی، فرآیند ترمیم ناحیه تحت عمل در آن بسیار سریع‌تر صورت می‌گیرد‌.
در روش قدیمی جراحی افتادگی پلک، در مواردی که عضله پلک از کار افتاده است از قسمت‌های مختلف بدن از جمله بافتی از پا استفاده می‌شد تا پلک به ناحیه پیشانی اتصال داده و بالا آورده شود؛ البته به گفته دکتر محسن بهمنی کشکولی، فوق تخصص جراحی حدقه، مجاری اشکی و پلاستیک چشم و معاون پژوهشی مرکز تحقیقات چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران، روش سنتی نیازمند برش ۱۲ تا ۱۵ سانتی‌متری در کنار پاست که به عوارضی از قبیل پارگی عضله، فتخ عضله و خونریزی و عفونت در آن ناحیه و بخصوص باقی ماندن جای زخم به صورت بسیار بزرگ در کنار پا منجر می‌شود، اما در روش جدید که در مجامع بین‌المللی و ژورنال رسمی انجمن پلاستیک اروپا ارائه شده است، از برش بسیار کوچکی برای به دست آوردن این پیوند استفاده می‌شود که باعث می‌شود هم ترمیم بسیار سریع‌تر صورت گیرد و تقریبا جای زخم باقی نماند و هم خطر فتق (بیرون‌زدگی) عضله و یا پارگی عضله رفع شود‌.
بهمنی می‌افزاید: بررسی این تکنیک از سال ۲۰۰۵ آغاز و ابتدا سعی شده روی تعداد معدودی از بیماران با توجه به پیشینه‌ای که با آندوسکوپ در جراحی‌های ابرو و پیشانی داشته‌ایم، صورت بگیرد‌.
این مقاله در کنگره بین‌المللی سال‌۲۰۰۵ چشم پزشکی ایران ارائه و پس از آن به روشی تبدیل شد که هزینه‌ای علاوه بر آندوسکوپ ایجاد نمی‌کند و این روش به روش بدون آندوسکوپ تغییر داده شد که با همان برش‌های کوچک در روش جراحی جدید انجام می‌شود.
● راه‌حل ایرانی برای بیماری‌های جهانی‌
دکتر بهمنی با اشاره به برخی تکنیک‌های جدید درمان انسداد مجاری اشکی گفت: اصولا این عارضه در۲ گروه سنی کودکان و بزرگسالان ایجاد می‌شود که در کودکان با علت مادرزادی رخ می‌دهد و معمولا در یک سال ابتدایی زندگی کار جراحی انجام نمی‌شود، بلکه با ماساژها و مانورهایی که به پدر و مادر آموزش داده می‌شود در ۹۰ درصد موارد جواب می‌دهد که خشکی و قی کردن و ترشح مدام از چشم از عوارض این بیماری است که اگر به روش غیر جراحی در یک سال اول جواب ندهد از روش میل زدن مجرای اشکی استفاده می‌شود‌.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران خاطر نشان کرد: این روش باعث می‌شود با ورود میل از مجرای اشکی، مجرای بسته باز ‌شود؛ ولی در روش ارائه شده در این پژوهش از آندوسکوپ استفاده می‌شود تا با دیدن آناتومی بینی اگر داخل بینی و محل ورود مجاری اشکی اختلالی وجود دارد اصلاح ‌شود که به این ترتیب شانس موفقیت عمل بالا می‌رود‌.
بهمنی با اشاره به تفاوت این عارضه در بزرگسالان نسبت به کودکان افزود: در بزرگسالان این انسداد به هیچ وجه به وسیله میل زدن رفع نمی‌شود لوله‌گذاری مجاری اشکی و استفاده از عمل جراحی bcr (اتصال مستقیم کیسه اشکی به داخل بینی) ۲ روشی است که در تمام دنیا استفاده می‌شود‌.
استفاده از یک برش بسیار کوچک از بیرون و بدون برش با آندوسکوپ نیز از روش‌های دیگری است‌. مطالعه‌ای که آکادمی امریکا روی این روش‌ها انجام داده، نشان می‌دهد شانس موفقیت با روش برش حدود‌۹۵ درصد و با روش آندوسکوپ از داخل بینی حدود‌۹۰ درصد است.
در روش آندوسکوپ اگر چه برش وجود ندارد، ولی میزان موفقیت بسیار پایین‌تر است‌. کاری که با موفقیت در ارتباط با مجرای اشکی انجام دادیم و در مجلات امریکا و اروپا چاپ شده است، در ارتباط با تاثیر عوامل مختلف در افزایش موفقیت این اعمال جراحی است‌. درواقع استفاده از لوله‌های مختلف در درمان انسداد مجاری اشکی در مطالعات مختلف مورد بررسی قرار گرفت و مقایسه شد تا صحت ادعای شرکت‌ها مبنی بر این که لوله‌های جدید شانس موفقیت را بالا می‌برد یا استفاده از بالن در مجرای اشکی شانس موفقیت را نسبت به عدم استفاده بالا می‌برد، بررسی شود.
بهمنی کار جدیدی را که به وسیله محققان ایرانی در ارتباط با انسداد مجرای اشکی انجام شده، طبقه‌بندی انسدادهای مجاری فوقانی عنوان و تصریح کرد: پیشینه این طبقه‌بندی به مقاله‌ای بر می‌گردد که سال ۲۰۰۳ در ژورنال چشم پزشکی امریکا چاپ شد و در آن روشی جدید ارائه کردیم که مورد قبول قرار گرفت؛ ولی گفته شد که باید در این روش جدید روند علمی طی شود‌.
این روند طی ۳ سال اخیر طی شد و هم اکنون پس از داوری‌های انجام شده برای چاپ در ژورنال چشم پزشکی اروپا آماده است و به عنوان روشی جدید ارائه شده است‌. انسداد مجاری اشکی در دنیا و ایران از نظر اپیدمیولوژی فرق چندانی با یکدیگر ندارند و متاثر از محیط نیست، ولی یکی از مشکلاتی که عوامل مختلفی در آن دخالت دارد، می‌تواند محیط باشد و این کمک می‌کند که در درمان بیماران با انسداد مجاری اشکی پروتکل منظمی ارائه کنیم تا طبقه‌بندی منظمی داشته باشیم و بدانیم برای هر فردی چه مراحلی را باید انجام دهیم و طی بکنیم‌.
در ضمن جراحی‌هایی که روی پلک و قسمت‌های مختلف صورت و ابروها صورت می‌گیرد، در قدیم به‌وسیله چاقو انجام می‌شد که پس از آن برای کاهش برش‌ها و ترمیم بهتر و سریع‌تر و خونریزی کمتر، از لیزر استفاده شد‌. طی چهار پنج سال اخیر امواج رادیویی در این جراحی‌ها مطرح و ادعا شده که شانس صدمه به بافت اطراف آن بسیار کمتر می‌شود‌. به همین علت و برای اثبات این ادعا طی مطالعه‌ای که بر بیماران افت پلک صورت گرفت، مقایسه میان چاقو و امواج رادیویی انجام شد‌.
نتایج این مطالعه نشان داد خونریزی حین عمل و کمبودی پس‌از عمل در بیمارانی که از روش امواج رادیویی در آنها استفاده شده بسیار کمتر بوده و در نتیجه ترمیم زخم نیز در آنها سریع‌تر است؛ اما از نظر جاگذاشتن زخم فرقی بین چاقو و امواج رادیویی پیدا نشد، بنابراین توصیه می‌شود با توجه به این‌که روش رادیویی هزینه‌ای بیشتر از روش درمان سنتی ندارد از این روش برای جراحی استفاده شود‌.
● تحول در عرصه چشم پزشکی‌
دکتر بهمنی با اشاره به دیگر مطالعات خود در زمینه بیماری‌های چشمی ناشی از تیروئید که اولین عارضه آن زل‌زدگی و بیرون‌زدگی چشم است،‌ خاطر نشان کرد: در مطالعه‌ای که گروه ما روی ۸۵۰ بیمار تیروئیدی انجام داد به این نتیجه رسیدم که علامت اصلی این بیماری زل‌زدگی است که در جمعیت ما متاسفانه بدترین عارضه تیروئیدی، تاثیر بر عصب بینایی است که از نظر آماری نیز در بالاترین آمار دنیا از این نظر قرار گرفته‌ایم و یکی از عللی که برای آن پیدا کردیم ارجاع دیر بیماران به چشم‌پزشک است بنابراین باید این هشدار را در نظر گرفت که این بیماران باید حتما همزمان به‌وسیله ۲ تیم پزشکی فوق تخصص غدد و متخصص بیماری‌های چشمی تحت نظر باشند‌.
همچنین در اعمال جراحی زیبایی عجله نداشته باشند و بگذارند زمانی این اعمال را انجام دهند که تیروئید آنها خفته باشد و به حالت قبلی خود باز نگردد و تحمل خود را بالا ببرند تا زمانی که به مرحله عمل جراحی بیماری احتیاج داشته باشند‌.
افراد بسیاری در جامعه وجود دارند که به دلیل ضربه‌ به چشم یا تومورهایی که در چشم خود به صورت مادرزادی دارند، از ایمپلنت یا چشم‌های مصنوعی استفاده می‌کنند، در قدیم پس از عمل تخلیه چشم از ایمپلنت‌هایی استفاده می‌شد که قابلیت ملحق شدن به بافت بدن را نداشت، ولی در ۲ دهه اخیر موادی تولید شده‌اند که ایمپلنت‌ها پس از کاشته شدن در داخل چشم جزیی از بدن می‌شود و خاصیتشان این است که به عضلات چشم متصل می‌شوند و حرکتی حدود حرکات طبیعی چشم به افراد داده می‌شود که در ظاهر نشان ندهد این چشم مصنوعی است که متاسفانه یکی از مشکلاتش این است که در برخی موارد حتی تا ۲۲ درصد پیوند به‌وسیله بدن پس‌زده می‌شود.
بهمنی دراین خصوص می‌گوید: روش‌های مختلف جراحی برای درمان این مورد گزارش شده است که یکی از روش‌ها را سال ۲۰۰۳ در مجله لیزر در مجله چشم پزشکی امریکا چاپ کردیم که در این روش گفته شد برای جلوگیری از پس‌زدن این پیوند اگر ماده‌ای داشته باشیم که بتواند رشد عروق را از بدن به داخل ایمپلنت‌ها ببرد، از پس‌زدن این پیوند جلوگیری خواهد شد‌.
برای اولین بار به فکرمان رسید که ماده‌ای را به‌صورت یک پروتکل تحقیقاتی درآوردیم‌. روی ۳۰ خرگوش با گروه کنترل که بدون استفاده از این ماده بوده، استفاده کردیم و در حال حاضر نتایج آن هنوز در نیامده، چون بخش آخر آن در حال انجام است و باید مطالعات پاتولوژی آن صورت گیرد‌.
این فوق تخصص جراحی حدقه، مجاری اشکی و پلاستیک چشم در پایان با ارائه نکاتی به بیمارانی که چشم مصنوعی و پروتز دارند، یادآور شد: داشتن پروتز چشمی مثل پروتزهای دیگر بدن، نیازمند مراقبت‌های خاص است و افراد باید دقت کنند پروتز چشمی پس از مدتی دچار زبری و خشنی می‌شود که پلک را از داخل زخم می‌کند و باید به طور مرتب معاینات روی آن صورت گیرد و در صورتی که عارضه‌های پلک در حال ظاهر شدن است باید این پروتزها عوض یا پولیش شود یا کارهای ترمیمی روی آن صورت گیرد تا سلامت حدقه به خطر نیفتد.
● تلاش جهانی برای پیشگیری از نابینایی‌
هم اکنون حدود ۱۴۰ میلیون نفر کم بینا و ۴۵ میلیون نفر نابینا در دنیا وجود دارد‌. در هر ۵ ثانیه یک نفر در دنیا نابینا می‌شود و هر دقیقه یک کودک نابینا به دنیا می‌آید؛ همچنین پیش‌بینی‌ها حاکی است که شمار نابیناهای دنیا تا سال ۲۰۲۰ به ۷۵ میلیون نفر برسد و به عبارتی سالانه ۲ میلیون نفر به تعداد نابیناها افزوده شود‌. مطالعات انجام شده در ایران نیز نشان می‌دهد که آب مروارید با‌۳۶ درصد، دیابت با‌۲۰ درصد و تنبلی چشم با ‌۷ درصد، شایع‌ترین علل کم بینایی و نابینایی در کشور است‌.
در مجموع حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار ایرانی از اختلال بینایی رنج می‌برند و در کل استفاده نکردن از عینک و عیوب انکساری مهم‌ترین علل کم بینایی در کشور است.
برنامه سال ۲۰۲۰ سازمان بهداشت جهانی و آژانس بین‌المللی پیشگیری از نابینایی در کشورهای توسعه نیافته که‌۹۰ درصد آمار اختلالات بینایی مربوط به این کشورهاست ‌ و پیشگیری از دوسوم علل کوری در دنیاست.
برای رسیدن به اهداف این برنامه در ایران کمیته‌‌ای زیر نظر وزارت بهداشت و درمان کشور با هدف بیماریابی، تلاش برای اصلاح سیستم بهداشت و درمان کشور و ارتقای کیفیت اعمال جراحی بخصوص آب مروارید، پیشگیری از عوارض دیابت و آب سیاه تشکیل شده است؛ البته به گفته مسوولان متاسفانه هنوز اقدام عملی در این زمینه صورت نگرفته است

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 461]