وقتی این کوه ها سفره دلشان باز میشود!

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: تمام پدیده هایی که با فوران توده های مذاب بستگی دارند، پدیده آتشفشانی می گویند و علمی را که هدف آن بررسی این پدیده هاست با آتشفشان شناسی می نامند.

آتشفشان یکی از پدیده های طبیعی و دائمی زمین شناسی است که در طول تاریخ زمین شناسی نسبتا بدون تغییر باقی مانده و در ایجاد، تحول و تکامل پوسته و گوشته زمین نقش اساسی داشته و دارد.

آتشفشان یک ساختمان زمین شناسی است که به وسیله آن مواد آتشفشانی (به صورت مذاب ، گاز ، قطعات جامد یاهر ۳)از درون زمین به سطح آن راه می یابند. .

وقوع آتشفشان جریان مواد آتشفشانی با سرعتی معادل چند صدکیلومتر در ساعت بر دامنه کوهها سرازیر گشته و اغلب تا فاصله ۱۰ کیلومتری محل وقوع را در بر می گیرد

گرمای این مواد تاحدی بالا است که در سر راه خود همه چیز را می سوزاند و نابود می کند، فوران سنگ یا مواد مذاب از درون زمین وجریان آن در محیط زیست از جمله وقایعی است که با آلودگی منابع اصلی حیات یعنی هوا، آب، خاک و نیز تخریب ساختمان ها، مزارع و تلفات انسانی همراه می باشد.

فوران می تواند به آرامی یا به صورت انفجاری رخ دهد. جریان گدازه، گازهای سمی ، پرتاب خاکستر و سنگ و تخریب نواحی اطراف نیز همراه با فوران آتشفشان رخ می دهد.

جریان گدازه بیشتر از آتش سوزی مخاطره آمیز می باشد به علت اینکه حرارت تولید شده به مراتب شدیدتر و سوزاننده تر است.

جریان گدازه، هرچیزی که درمسیرش قرارگرفته باشد را از بین می برد ولی به دلیل اینکه جریان مواد مذاب به کندی و آرامی پیش می رود و مردم زمان کافی دارند تا از مسیر جریان گدازه دورشوند.

خاکسترهای آتش فشانی، مواد نرم شبیه پودر یا ماسه هستند که یا از دانه های ریز گدازه یا از خرد شدن سنگهای جدار دودکش حاصل شده اند، که می تواند سوزاننده، اسیدی، شن مانندو گازدار باشند. خاکستر آتشفشانی به ماشین آلاتی از قبیل تجهیزات الکتریکی و موتوری نیز خسارت وارد می کند. ترکیب خاکستر با آب به علت سنگینی می تواند بام ساختمان ها را فرو بریزد.

خاکستر آتشفشانی می تواند کیلومترها دور از مخروط آتشفشان بر روی صدها نفر از مردم تاثیر بگذارد.

انفجارهای آتشفشانی می توانند تکه های بزرگ سنگ را با سرعت بسیار زیاد به مسافت چندین کیلومتر پرتاب کنند. انفجارهای آتشفشانی به خاطر پرتاب سنگ ها و برخورد آنها با جانداران و دفن شدن آنها در زیر توده خاکستر و گرمای بسیار شدید می توانند کشنده باشند. چه بسا مواد حاصل از انفجار آتش فشان، جنگل های اطراف را به کلی نابود می کند. فوران های آتشفشانی می توانند با مخاطرات طبیعی همچون زمین لرزه ها، جریان گل و سیل های ناگهانی، ریزش کوه و زمین لغزه، باران های اسیدی، آتش سوزی و درشرایط خاص وقوع سونامی همراه باشد.

مناطق خطر در اطراف یک آتشفشان تقریباً تا شعاع۳۰ کیلومتری می باشد. که گاهی اوقات ممکن است خطر آتشفشان صدها کیلومتر دورتر را نیز تهدید نماید.

از نظر زمین شناسی ۴ دسته آتشفشان وجود دارد:

۱) مخروط خاکستر :

از ساده ترین نوع آتشفشان ها است که بر اثر منجمدشدن گدازه های بیرون ریخته از آتشفشان تشکیل شده است.

۲) مسطح :

از گدازه سیاه تشکیل شده و از تراکم متناوب مواد گدازه بوجود می آید.

۳) مرکب :

این آتشفشان مجموعه ای است از گدازه سیاه و خاکستر و ارتفاع آن تا هشت هزار پا نیز می رسد (مانند کوه فوجی یاما در ژاپن)

۴) گنبد گدازه :

گدازه بسیار ضخیم تشکیل شده و بجای جاری شدن در بالای آتشفشان انباشته می شود.

تولید مواد آتش فشانی و پدیده های مؤثر در ایجاد آتشفشان از دوره پرکامبرین تا عهد حاضر تغییر چندانی نداشته است و آنچه در این راستا تغییر کرده است، نوع دانسته ها، چگونگی اندیشیدن و نحوه بهره گیری از آنهاست.آتشفشانها پدیده های جهانی هستند و در سایر کرات منظومه شمسی به ویژه سیارات مشابه زمین یک پدیده عادی محسوب می شود و آتشفشان بی شک در کیهان نیز رخ می دهد.

همچنین پوشش سطحی ماه اغلب با سنگ های آتشفشانی پوشیده شده است و بارزترین ارتفاعات مریخ توسط آتش فشانها ساخته شده است.

فوران های فومرولی در برخی کرات مانند قمر آیو در سیاره مشتری یک پدیده عادی می باشد. زبانه های آتش و لکه های خورشیدی را جدا از ماهیتشان، می توان نوعی فوران آتش فشانی در خورشید تلقی نمود.

علم آتشفشان شناسی به مباحث نحوه تشکیل و تحول ماگما، چگونگی جابجایی و حرکت انواع مواد، گدازه ها و ماگماها و نیز تحولات آنها در اتاقک های ماگمایی، چگونگی فعالیت آتش فشان ها و گسترش مواد آتشفشانی در سطح زمین، چگونگی تحول مواد آتشفشانی و ... اشاره می کند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 219]