با دكتر ناصر باقري مقدم، مسوول سياستگذاري تدوين راهبرد توسعه فناوري پيل سوختي كشور راهبردي به سوي آينده‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: با دكتر ناصر باقري مقدم، مسوول سياستگذاري تدوين راهبرد توسعه فناوري پيل سوختي كشور راهبردي به سوي آينده‌
جام جم آنلاين: اولين‌بار 160 سال پيش بود كه سر ويليام گرو، پيل سوختي را به دنيا معرفي كرد؛ اما به دليل ارزان بودن سوخت‌هاي فسيلي، اين فناوري قدرت رقابت در بازار را پيدا نكرد. از حدود 40 سال پيش، آمريكا و شوروي در سفينه‌هاي فضايي خود از اين فناوري استفاده مي‌كردند.

قيمت بالاي اين فناوري به نسبت گزينه‌هاي رقيب مانع استفاده از آن به صورت گسترده مي‌شد. اما اكنون 1510 سال است كه به دليل افزايش سرسام‌آور قيمت سوخت‌هاي فسيلي و خطر پايان يافتن اين منابع، دنيا توجه خاصي به اين فناوري كرده است.

كشورهاي توسعه‌يافته و در حال توسعه كه بيشترين توليد ناخالص ملي‌(G D P) دنيا را دارند و 75 درصد انرژي الكتريكي دنيا را مصرف مي‌كنند، در اين راه پيشقدم بوده‌اند. در ايران هم دكتر ناصر باقري مقدم و همكارانش در كميته راهبري پيل سوختي كشور، فرصت را مغتنم شمرده‌اند و با تلاش، همراهي و همكاري بيش از 30 كارشناس و 200 متخصص پيل سوختي كشور، طرح تدوين راهبرد توسعه فناوري پيل سوختي كشور و نقشه راه توسعه ملي آن را ارائه كرده‌اند.

اين طرح در بيست و يكمين جشنواره بين‌المللي خوارزمي حائز رتبه سوم پژوهش‌هاي كاربردي شد؛ چرا كه هم از لحاظ علمي معتبر تشخيص داده شد و هم منجر به نتايج عملي براي كشور شده بود. سند ملي اين طرح كه در هيات دولت هم به تصويب رسيده، گواه اين مدعاست. كم و كيف ماجرا را از زبان دكتر باقري مقدم بشنويد.

دنيا تاكيد زيادي بر استفاده از پيل سوختي دارد. براي ما توضيح دهيد كه چرا اين فناوري مهم است؟

پايان يافتن ذخاير فسيلي در دنيا بخصوص نفت، مهمتر از آن كاهش امنيت انرژي در دنيا و وابسته بودن آن به منبعي كه رو به پايان است و قيمت آن كه روز به روز در حال افزايش است و همچنين مسائل زيست‌محيطي كه براي دنيا ايجاد شده، كشورهاي دنيا را وادار كرده با خط‌مشي‌هاي مختلف، دنبال جايگزيني براي انرژي باشند.
كشوري مثل ايالات متحده از زاويه امنيت انرژي به مساله نگاه مي‌كند و در پي اين است كه منبع جديدي از انرژي براي خودش ايجاد كند كه به كشورهاي دارنده نفت وابسته نباشد.

كشورهايي هم هستند كه به دنبال نتايج زيست‌محيطي انرژي‌هاي جايگزين هستند و مي‌خواهند اثرات نامطلوب زيست‌محيطي انرژي‌هاي فسيلي را از ميان ببرند. برخي كشورها هم به فكر بازارهاي آينده انرژي هستند.

كشورهايي نيز مي‌خواهند هر چه زودتر خودشان را در زنجيره ارزش منابع انرژي دنيا قرار دهند، يعني زودتر به فناوري‌هايي دست پيدا كنند كه نقش كليدي در انرژي آينده دارند.

با اين تفاسير، انرژي‌هاي مختلفي در دنيا مد نظر قرار گرفته كه به آنها انرژي‌هاي نو و تجديدپذير مي‌گويند. هر كدام از اينها درصدي براي جايگزيني دارند، اما در اين ميان هيدروژن مورد توجه بيشتري قرار گرفته است.

دليل اين اهميت و ارزشگذاري هيدروژن نسبت به ديگر عناصر چيست؟

هيدروژن يكي از بيشترين عناصر موجود درطبيعت است. هم از آب قابل استحصال است و هم اين‌كه در گاز طبيعي وجود دارد. يعني اين عنصر، عنصري است كه هم از منابع پاك چون آب به دست مي‌آيد و هم از گاز كه مهمترين سوخت جايگزين نفت است،

قابل دسترسي است. اين خصوصيت جالب هيدروژن باعث شده بسياري از كشورها به اين سمت بروند كه از آن به عنوان منبع انرژي استفاده كنند. از دلايل ديگر اهميت هيدروژن اين است كه به وسيله يك فناوري به نام پيل سوختي با يك بازدهي بسيار بالا بيش از 60 درصد به انرژي تبديل مي‌شود.

در حال حاضر بنزين يا سوخت‌هاي فسيلي در خودروها بين 20 تا 25 درصد به انرژي تبديل مي‌شود و باقي هدر مي‌رود. در نيروگاه‌هاي فسيلي هم بالاترين بازده حدود 30 درصد است كه با سيكل‌هاي تركيبي به حدود 45 درصد مي‌رسد. در صورتي كه يك پيل سوختي از 55 درصد به بالا و با تركيب حرارتي، تا 83 درصد بازدهي و توليد انرژي از هيدروژن دارد. پس علاوه بر وفور در دنيا، وجود اين منبع هم در منابع طبيعي و هم در آب و حتي در زيست توده‌
(Bio Mass) و وجود فناوري مهمي به نام پيل سوختي مي‌تواند هيدروژن را با بازدهي بالا به انرژي تبديل كند.

اهميت اين فناوري به قدري است كه كنسرسيومي به نام International Partnership for Hydrogen Economy (IPHE) متشكل از 15 كشور دنيا به‌علاوه اتحاديه اروپايي شكل گرفته است. ايالات متحده، هند، چين، كره جنوبي، كانادا، برزيل؛ كشورهاي در حال توسعه كه به مرز توسعه يافتگي نزديك مي‌شوند و يا توسعه‌يافته كه بيش از 75 درصد برق جهان را مصرف مي‌كنند و 85 درصدGDP دنيا در اين كشورها توليد مي‌شود.

اين كشورها، كشورهايي هستند كه بيشترين مصرف و نياز به انرژي را دارند. به عنوان مثال كشورهاي هند و چين به دليل رشدهاي بالاي 10 درصد، بيشترين نياز به انرژي را دارند.

كنسرسيوم IPHE چه وظايفي به عهده دارد و عمده فعاليت‌هايش حول چه محوري است؟

اين كنسوسيوم دنبال اين است كه به نوعي جهان را وارد اقتصاد هيدروژن كند. تمام كشورهاي عضو اين كنسرسيوم براي توسعه هيدروژن و پيل سوختي سند ملي دارند. از كشورهاي آسيايي مي‌توان به هند، كره جنوبي، چين و بتازگي تركيه اشاره كرد.

از كشورهاي اروپايي مي‌توان انگلستان، فرانسه، ايتاليا و ازآمريكاي شمالي از آمريكا، كانادا و از آمريكاي لاتين از برزيل نام برد. در كل دنيا اين فناوري آنقدر مورد توجه قرار گرفته و آنقدر اهميت دارد و كابردهاي متعددي براي آن در نظر گرفته شده كه ذي‌نفعان اين فناوري دور هم جمع شده‌اند و كميته‌اي تشكيل داده‌اند كه سياستگذاري واحد و متشكلي داشته باشد. ضمن اين‌كه يكي از اولين شرط‌هاي IPHE براي عضويت، داشتن سند رسمي و اهتمام ملي به اين فناوري است.

وضعيت در كشور ما در داشتن يك برنامه راهبردي در زمينه انرژي به چه شكل است؟

واقعيت اين است كه در حوزه‌هاي مختلف، فناوري‌هاي ملي، كليدي و حياتي وجود دارد. به نظر مي‌رسد در كنار فناوري‌هاي كليدي نظير نانو و بيوتكنولوژي، در حوزه انرژي نيز كشور ما نياز دارد به فناوري كليدي در كنار فناوري هسته‌اي فكر كند تا در آينده روي آن سرمايه‌گذاري كند.

ما اعتقاد داريم كه هيدروژن و پيل سوختي آن فناوري كليدي براي آينده انرژي دنياست و همچنين براي ما، زيرا ما يكي از دارندگان گاز طبيعي در دنيا هستيم و مي‌توانيم با اين فناوري از خام فروشي اين نعمت خدادادي اجتناب كنيم و به سرنوشت نفت گرفتار نشويم. بيشتر كشورها در سطح ملي به اين مساله پرداخته‌اند. دليل اصلي‌اش اين است كه اين فناوري در هر جايي كه به انرژي نياز است، مطرح و مورد استفاده است. از صنعت برق و نيروگاه‌هاي بزرگ گرفته تا نيروگاه‌هاي خانگي كوچك و صنعت خودرو.

در هر جايي كه به انرژي نياز داريم، اين فناوري قابل استفاده است؛ حتي در صنايع نظامي، زيردريايي‌ها، ادوات همراه سرباز و مخابرات و پروتابل. چون اين فناوري قابليت توليد از نانووات تا مگاوات را دارد. حتي حافظه‌هاي كوچك رايانه‌اي در بازار هست كه از هيدروژن و پيل سوختي استفاده مي‌كنند MP3 players و لپ‌تاپ‌هايي هستند كه انرژي مورد نيازشان را از هيدروژن تامين مي‌كنند. چنين بستري ايجاد شده و اگر اين اتفاق در دنيا بيفتد، زيرساخت‌هاي انرژي دنيا متحول مي‌شود. در آن صورت اصطلاحا زمين بازي كلا عوض مي‌شود.

متصدي انرژي هيدروژن و پيل سوختي در كشور ما چه نهادي است و چه كارهايي در ‌اين‌خصوص انجام شده است؟

در ايران از سال 81 - 80 چند مجموعه پيش‌قدم شدند، از جمله دفتر همكاري‌هاي فناوري رياست جمهوري و معاونت انرژي وزارت نيرو و به صورت خودجوش كميته راهبري را ايجاد كردند. از بقيه نقش آفرينان هم در آن كميته دعوت و براي رسيدن به يك سياست كلي در سطح ملي، مطالعاتي را شروع كردند. اين مطالعات بعدها با نام مطالعات امكان سنجي، تحليل جذابيت و تدوين استراتژي پيل سوختي كشور يا مطالعات مبنا شناخته شد. مطالعات را بر اساس 3 سوال بنيادي آغاز كرديم:

1 - آيا اين فناوري براي كشور ما مهم است يا نه؟ آيا اين فناوري براي ما استراتژيك هست يا نه؟

2 - ما در چه حوزه‌هايي از اين فناوري بايد دست به سرمايه‌گذاري بزنيم؟ ما اين فناوري را خرد كرديم و به 143 فناوري رسيديم و بررسي كرديم، آيا بايد روي‌ 143 مورد سرمايه‌گذاري كنيم؟ بنابراين با بعضي روش‌هاي غربالگري به 16 فناوري كليدي رسيديم.

3- گام سوم اين بود كه براي اين 16 فناوري هر يك از اين بازيگران چه نقشي دارند؟ براي اين‌كه نقش هر يك از اين بازيگران را ببينيم از مدلي به نام نظام ملي نوآوري استفاده كرديم. بر اساس اين نظام، تقسيم كار ملي را در كشور تعريف كرديم كه هر يك از اين بازيگران چه نقشي در توسعه فناوري دارند و چه كار بايد بكنند.

قدم بعدي اين بود كه همه اين مطالعات را كه بيش از 3 هزار صفحه بود و 200 نفر ماه كار كارشناسي روي آن انجام شده بود، به يك سند پيش نويس در 12 صفحه تبديل كرديم كه تك تك جملاتش از اين مطالعات استخراج شده بود.

در يك فرآيند با كمك اعضاي كميته راهبردي آن را در هيات‌ دولت تصويب كرديم و سوم تير 86 اين سند به وزارت نيرو، علوم، تحقيقات و فناوري و وزارت نفت جهت اجرا ابلاغ شد. برنامه عملياتي را هم تهيه كرديم كه براي تحقق اين سند چقدر هزينه مورد نياز است. كوشيديم حداكثر نقش بخش خصوصي را هم در اين اين فناوري ببينيم و برنامه عملياتي را تهيه كرديم.

90 ميليارد تومان هم پيش‌بيني سرمايه‌گذاري دولتي بوده است. همه مطالعات را جمع‌بندي و به جشنواره خوارزمي ارائه كرديم. اين كار شايد به عنوان يكي از اولين كارها در حوزه سياستگذاري موفق به اخذ جايزه جشنواره شد.

به نظر مي‌رسد در حوزه‌هاي مختلف صنعت، فناوري‌هاي كليدي ديگري هم تدوين شده‌اند، اما شما از گستردگي خاص اين فناوري مي‌گوييد. تفاوت در چيست؟ در كميته راهبري يا نوع تدوين سند؟

درست است كه در حوزه‌هاي ديگر صنعت هم فناوري‌هاي كليدي ديگري تدوين شده‌اند؛ اما با اين وفاق و گستردگي نبوده‌اند. در حال حاضر اين سند هيچ مخالفي در كشور ندارد. دليلش هم شايد اين باشد كه بلافاصله پس از تصويب سند چشم‌انداز پيل سوختي، كميته راهبري‌اش هم تشكيل شده و 12 10 سازمان مرتبط نماينده‌شان را معرفي كردند و طبق همان الگويي كه در مطالعات داده شده در حال سياستگذاري است.

اين كميته 11 عضو حقوقي و 2 عضو حقيقي دارد. قرار است مصوبات و برنامه‌ريزي عملياتي انجام شده را در قالب اين برنامه كه 3 برنامه 5 ساله متداوم است، به كار برند و بودجه‌ها را تخصيص دهند و كار انجام شود. بنابراين لازم است از توان دانشگاه‌ها و بخش خصوصي در انجام و به ثمر رسيدن اين كار استفاده شود و وزارتخانه‌ها فقط نقش سياستگذاري و هدايت كار را داشته باشند. و در مجموع بعد از گذشت 5 سال تعدادي شاخص‌هاي دستيابي مشخص كرديم، مثلا اين‌كه در پيل سوختي 5 كيلوواتي PEM به چه نقطه‌اي بايد برسيم نيز تعيين شد.

يعني چشم‌انداز را به صورت كمي و كيفي مشخص كرده‌اند؟

كاملا كمي‌اش كرده‌ايم. شاخص‌هاي دستيابي كاملا مشخص و بودجه‌ها هم روشن شده است. بر اين اساس، كشور ما صاحب فناوري پيل سوختي در 2 نوع PEM و SOFC خواهد بود و در آن بر 16 زير تكنولوژي كليدي مسلط خواهيم شد و توانايي توليد اين محصول را در بازارهاي داخل و خارج از كشور پيدا خواهد كرد.

اگر با رويكرد جهان سومي به اين فناوري نگاه كنيم، بايد بنشينيم تا اين فناوري در كشورهاي توسعه يافته بالغ و تجاري شود تا از محصولاتش استفاده كنيم و يك عمر هم وابسته باشيم. اما در چشم‌انداز، جمهوري اسلامي ايران به دنبال اين است كه از كشور در حال توسعه به سمت توسعه يافته برود و كشور اول منطقه شود.

در حال حاضر، يكي از كشورهايي كه در منطقه بشدت روي اين حوزه كار مي‌كند، تركيه است. تركيه نه تنها در اين حوزه كار مي‌كند، بلكه توانسته توافق سازمان‌هاي جهاني را هم جلب كند كه مركز منطقه‌اي توسعه فناوري هيدروژن و پيل سوختي را در كشور خودش ايجاد كند.

شايد دليل اين اتفاق اين باشد كه قيمت سوخت‌هاي فسيلي به نسبت ايران بسيار بالاتر است...

دقيقا؛ اما اين نتيجه محتومي است كه براي ما هم اتفاق خواهد افتاد. تمام كساني كه با منابع نفتي ما آشنا هستند، مي‌دانند كه ما اين منابع را دير يا زود از دست خواهيم داد. لذا اين برمي گردد به همت سياستگذاران و رويكرد كشور ما. ما بايد از انرژي جايگزين استفاده كنيم، پيش از اين‌كه ما را به عنوان يك مصرف‌كننده همراه خودشان ببرند و وابسته باشيم.

بحث اين است كه كشور ما در 2 دهه آينده چه بخواهد چه نخواهد، بايد روي فناوري‌هاي جديد متمركز شود. در ميان انرژي‌هاي نو، باد، خورشيد و هيدروژن مطرح هستند. حتي آنهايي كه روي باد و خورشيد كار مي‌كنند، معتقدند اين دو منبع پايدار نيستند، مخصوصا باد كه منابع آن در كشور ما نسبتا محدود است.

براي پايدار كردن اين منابع باز هم به هيدروژن نياز است. در حال حاضر در كشورهاي توسعه يافته اگر هم به فكر توسعه فناوري انرژي باد يا خورشيد هستند، آن را با پيل سوختي و هيدروژن تركيب مي‌كنند.

گستردگي كاربرد و انعطاف‌پذيري اين فناوري به قدري است كه باعث شده اين فناوري هم در نقش مكمل و هم به صورت مستقل مورد توجه قرار گيرد.

به تركيه اشاره كرديد. كشورهاي ديگر دنيا در استفاده از اين انرژي نو و تجديدپذير، در چه وضعيتي قرار دارند؟ آمار و ارقام مي‌گويد ايران در چه رتبه‌اي قرار دارد؟

در حال حاضر، پيشروان اين فناوري در دنيا آمريكا، ژاپن، كانادا و روسيه هستند. چند تا مثال مي‌زنم: شركت گاز پروم پيل سوختي 10 كيلوواتي مي‌سازد، يعني بزرگ‌ترين شركت گازي دنيا پيل سوختي سفارش مي‌دهد. چون متوجه شده گاز را از طريق پيل سوختي با يك فرآيند الكتروشيميايي مي‌تواند به انرژي تبديل كند.

در آسيا غير از ژاپن، كره جنوبي وضعيت بهتري نسبت به ما دارد. كره جنوبي در برنامه سال 2015‌ خود پيش‌بيني كرده انرژي الكتريكي‌ 30 هزار واحد مسكوني را از طريق پيل سوختي و هيدروژن تامين خواهد كرد. برنامه‌هاي بلندپروازانه ژاپن استفاده از اين فناوري در خودرو است. الان پيشرو اين بحث در خودروسازي دنيا، خودروسازان مطرح مانند تويوتا هستند.

در حوزه نيروگاه‌هاي خانگي، شركت گاز پروم و شل به دنبال توسعه هستند كه از گاز طبيعي هم براي توليد برق و هم توليد حرارت استفاده كنند، چون بر اين باورند كه اگر به خانه‌اي برق و حرارت برسانند، اين خانه از هر حيث خودكفاست.

يكي از مهمترين مشكلات امنيت سيستم انرژي كشور ما، نداشتن ذخاير راهبردي است. ايران هم چند ماه پيش نمونه 3 كيلوواتي را با موفقيت در يكي از مركز تحقيقاتي كشور آزمايش كرد. يك نمونه 5 كيلوواتي در حال طراحي و توسعه است.

با توجه به توضيحاتي كه ارائه كرديد و با توجه به اهميت اين فناوري و نقش كاربردي آن، چرا اينقدر دير به‌سراغ آن رفته‌ايم؟

پاسخ اين پرسش براي همه ما مشخص است. از دهه 70 مديران دولتي ما به اهميت اين فناوري پي بردند. در كشور ما تصميم‌گيري‌هاي خوبي صورت مي‌گيرد، اما در اجرا با تاخير مواجه است. اين فناوري هنوز گران است، چون به توليد انبوه نرسيده است.

نقشه راه آمريكا در 10 سال آينده اعداد و ارقام جالب توجهي دارد؛ مثلا در نيروگاه‌ها 750 دلار بر كيلو وات سرمايه‌گذاري مورد نياز اين فناوري است يا در خودروها 45 دلار بر كيلووات. با احتساب حدود 50 كيلووات انرژي براي هر خودرو، بسته مورد نياز براي هر خودرو حدود 2250 دلار مي‌شود. يعني اگر سيستم موتور خودرو و احتراق داخلي را كاملا جمع كنند در 10 سال آينده و به جايش از اين سيستم استفاده كنند، حدود2 ميليون و 250 هزار تومان هزينه در بردارد.

منابع مالي طرح قرار است از كجا تامين شود؟

ما بيش از 300 متخصص در اين حوزه در كشورمان داريم كه همه آماده هستند. بيش از 30 مركز دانشگاهي و موسسه تحقيقاتي هم داريم كه در اين حوزه كار مي‌كنند. آيا نبايد از وجود منابع انساني، ساختارهاي تحقيقاتي در كشور، زمان و هزينه و پتانسيلي كه مدام به آن اشاره مي‌كنيم، براي اشتغال نخبگان در كشور استفاده كنيم؟ فناوري پيل سوختي يكي از فناوري‌هاي چند حوزه‌اي است كه توانايي جذب بالايي از نخبگان را دارد. آيا پيش‌بيني 90 ميليارد تومان كه براي اين برنامه عملياتي 15 ساله پيش‌بيني شده، در قبال خيلي از هدر رفت‌ها، منبع قابل توجهي است؟

پيش‌بيني شما پس از پايان 15 سال چشم‌انداز اين طرح، در نحوه استفاده از اين فناوري و دستاوردهاي حاصل از آن چيست؟

توانايي كشور در بخش خصوصي در توليد انبوه و تجاري پيل‌هاي سوختي در حوزه خودرو، حمل و نقل (PEM) و نيروگاهي (SOFC) شكوفا خواهد شد. علاوه بر اينها توانمندي و ايجاد استقلال در توسعه اين فناوري بدون نياز به نيروهاي متخصص خارجي فراهم مي‌شود.

روي زير تكنولوژي‌ها هم از همين حالا برنامه داريم. براي اين‌كه اين را به منصه ظهور برسانيم، 90 مگاوات برق را براي 9 هزار واحد خانگي از طريق پيل سوختي نوع PEM و SOFC تامين خواهيم كرد.

100 دستگاه اتوبوس عمومي كه با پيل‌هاي سوختي كار مي‌كنند، در كلانشهرها به بهره‌برداري خواهند رسيد. بسيار اميدواريم كه بعد از طي اين راه، مرحله به مرحله به بازارهاي جهاني اين فناوري برسيم.

با توجه به اين‌كه بخش قابل توجه انرژي مصرفي در كشور در بخش خانگي و صنايع كوچك مصرف مي‌شود، آيا استفاده از پيل سوختي در تامين انرژي بر روند افزايشي شدت مصرف انرژي نيز تاثير دارد؟

ما فقط مي‌توانيم بگوييم بازدهي اين فناوري چقدر است. در كاهش ميزان شدت انرژي، بازدهي فناوري‌هاي موجود را مورد بررسي قرار دهيد. در خودروها بيش از 45 درصد و در نيروگاه‌ها بيش از 80 درصد بازده خواهيم داشت كه اين ارقام قبلا بين 20 تا 25 و 30 تا 45 درصد بوده‌اند.

درست است كه در كاهش شدت انرژي فرهنگ سازي و صرفه‌جويي مهم است، اما يكي از مواردي كه در اين بحث به آن اشاره مي‌شود، اين است كه بازدهي فناوري بالاست. اگر اين پرت را نداشته باشيم، عدد قابل توجهي در كاهش شدت انرژي كشور را ملاحظه خواهيم كرد.

به نظر مي‌رسد جلوي بسياري از ضررها از جمله استهلاك مجتمع‌هاي صنعتي و پتروشيمي و زيان‌هاي ناشي از قطع گاز هم گرفته خواهد شد. اين طور است؟

همه اينها به كنار، چرا به اثرات زيست‌محيطي اين فناوري اشاره نمي‌كنيد؟ متاسفانه اعداد و ارقام عجيبي در ارتباط با ميزان آلايندگي در كشور ما وجود دارد. يكي از اثرات بسيار بزرگ اين فناوري در حقيقت كاهش اين آلايندگي‌هاي زيست‌محيطي است. اين فناوري در خودرو هيچ آلايندگي ندارد.

در پايان اگر نكته خاصي باقي مانده است، بفرماييد.

بايد بعضي از جهتگيري‌هاي كشور را در حوزه توسعه اين فناوري اصلاح كنيم. پيش از اين مطالعات، كشور ما با يك موازي كاري و تفرق مشغول به كار بود. يكي از نتايج اين كار ايجاد وفاق و وحدت رويه است. رفتن سراغ اين حوزه‌ها نيازمند هم جهت كردن زيرساخت‌ها هم است. ما براي مديريت بر توسعه اين فناوري پيشنهاد تاسيس يك مركز با ماموريت مديريت فناوري داده‌ايم. به نظر ما مركزي مورد نياز است كه به صورت ملي به اشاعه اين فناوري بپردازد.

چند نكته درباره پيل سوختي‌

پيل سوختي، فناوري اي است كه در يك فرآيند الكتروشيميايي، هيدروژن را از گاز طبيعي يا منابع ديگر مانند آب مي‌گيرد و از طرف ديگر با استفاده از اكسيژن يا هوا تركيب مي‌كند و نتيجه آن مي‌شود انرژي الكتريسيته، حرارت و آب.

اين فناوري 3 بخش دارد: 1‌ الكترود 2 ‌‌آند، كاتد 3‌ غشاي الكتروليت. از يك طرف هيدروژن وارد محفظه مي‌شود، از طرف ديگر هوا تزريق مي‌گردد و با تركيب اينها، الكتريسيته و حرارت توليد مي‌شود و به مقدار ناچيزي آب. اگر الكتريسيته و حرارت به وجود آمده را توامان استفاده كنيم، بيش از 80 درصد بازدهي دارد. مثل مدل نيروگاه خانگي براي گرم كردن منازل و توليد برق منازل.

در بيشترين حالت، مصرف يك خانواده، 10 كيلووات است. اين در صورتي است كه تمام وسايل برقي در يك زمان روشن باشد. در اين حالت، ميزان گاز طبيعي مورد نياز، 6/1 مترمكعب است.

به عبارت بهتر، براي توليد يك كيلووات ساعت حدود 160 ليتر گاز در شرايط استاندارد مورد نياز است. اين را مقايسه كنيد با مصرف 3 متر مكعب گاز در فناوري‌هاي رايج. اندازه پيل سوختي يك كيلوواتي ساخت شركت تويوتا، با سوخت گاز طبيعي و تمام سيستم‌هاي جانبي آن، 1840 در 800 در 450 ميلي‌متر است. چيزي حدود 122 كيلوگرم. اين در حالي است كه اندازه نوع 5 كيلوواتي آن 5 برابر نخواهد بود و اعداد فوق در 1.2 ضرب مي‌شوند.

هما كبيري
يکشنبه 6 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 681]