گرمازدگي را جدي بگيريد

واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: گرمازدگي را جدي بگيريد
هنگامي كه بدن نتواند حرارت اضافي توليد شده را دفع كند. گرمازدگي بوجود مي آيد. عواملي چون گرماي زياد محيط، خشكي شديد هوا، نوزيدن باد، فعاليت شديد، پوشيدن لباسي كه گرما را نگه مي دارد و دهيدراتاسيون (كمبود آب بدن) در ايجاد گرمازدگي موثر هستند. علائم اوليه شامل تعريق زياد، سردرد، تهوع، گيجي (Dizziness)، افزايش تهويه ريوي (Hyperventilation) و اختلال در هوشياري است. اختلال هوشياري به صورت تيرگي (Cloubeb) و يا از دست دادن رفتن كامل هوشياري است. احتمال بروز توهم نيز وجود دارد.از علائم ديگرمي توان گرفتگي عضلاني، تشنج و از دست دادن كنترل اسفنكتري را نام برد. در موارد شديد،... عميق همراه بامردمكهاي سوزني (pinpoint) مشاهده مي شود. گاهي شوك همراه با افزايش ضربان قلب (Tachycarbia) وجود دارد. تنفس سطحي و تند (pnea tachy) است و با كمي سختي انجام مي شود. گاهي مواد استفراغي وارد دستگاه تنفس مي شود. ورزشكار احساس گرما يا داغي مي كند و درجه حرارت مركزي (Core) بدن بالاست. درجه حرارت ركتال معمولا بالاي 41 درجه سانتي گراد است. گاهي تعريق وجود دارد. براي تشخيص گرمازدگي ظن باليني قوي لازم است.
شيوه برخورد با ورزشكار گرما زده
اگر گرمازدگي به روش صحيح درمان نشود، احتمال آسيب غيرقابل برگشت مغز، كليه، كبد و غده آدرنال وجود دارد و در مواردي حتي ممكن است موجب مرگ ورزشكار شود. گاهي انعقاد داخل عروقي منتشر (Dic) ديده مي شود. بايد هر چه سريع تر درمان را شروع كرد. اگر به اشتباه براي خنك كردن ورزشكاري تلاش كنيم. بسيار بهتر از اين است كه درمان ورزشكار مبتلا به گرمازدگي را براي رسيدن به تشخيص قطعي به تاخير اندازيم.
درمان گرمازدگي
1) ورزشكار را بر روي سطح همواري بخوابانيد و پاهايش را بالا نگه داريد.
2) لباس ورزشكار را درآوريد و با اسپري، آب گرم يا نيمه گرم (ولرم) بر پوستش بپاشيد و با هواي گرم (درجه حرارت محيط) وي را باد بزنيد.
نكته: استفاده از حمام يخ، بسته هاي يخ، اسفنج سرد و باد زدن با هواي سرد ممنوع است. چنين كاري ممكن است انقباض عروقي (Vasoconstriction) ايجاد كند كه در اين صورت دفع گرما از بدن كاهش مي يابد و بيمار دچار لرز (Shivering) مي شود كه به نوبه خود توليد حرارت در بدن را افزايش مي دهد. اين افزايش حرارت در بيمار گرما زده مي تواند موجب مرگ شود.
3) كمبود آب بدن را با سرم سالين 0/9 درصد جبران نماييد. گاهي براي رساندن فشارخون به سطح طبيعي يا نگاه داشتن آن در اين سطح، استفاده (infusion) از چندين ليتر مايع لازم است. بعضي اوقات تزريق داخل وريدي بي كربنات براي مقابله با اسيدوز... كمك كننده است، ولي بهتر است در بيمارستان و پس از ارزيابي وضعيت اسيد و باز انجام شود. در صورت افت مداوم فشارخون مي توان از تزريق مكرر وريدي 100 ميلي گرم هيدروكوتيزون استفاده كرد.
4) هرچه سريع تر ورزشكار گرمازده را به واحد مراقبت هاي ويژه (Icu) بيمارستان منتقل كنيد.
تاثيرات موضعي گرما
1) آفتاب سوختگي: تابش آفتاب بر پوست (محافظت نشده) موجب آفتاب سوختگي و كاهش پاسخ هاي ايمني در پوست مي شود، بطور مثال اسكي بازان بطور مكرر مبتلا به تب خال لب مي شوند. اثر ديگر تابش آفتاب بر پوست، افزايش احتمال سرطان پوست است. سرطان هايي مثل; سلول سنگفرشي و سلول بازال در قسمت هايي از بدن كه بيشتر در معرض آفتاب هستند، ديده مي شوند و ملانوم نيز در هر نقطه اي از بدن ايجاد مي گردد.
2) هيپرونتيلاسيون: افزايش تهويه ريوي مي تواند نشانگر وقوع گرمازدگي باشد. بعضي اوقات تعريق به خوبي انجام نمي شود و فرد با تنفس عميق و سريع سعي در دفع گرما دارد. چنين حالتي منجر به آلكالوز تنفسي جبران نشده مي شود و ورزشكار به تدريج هوشياري اش را از دست مي دهد و دچار اسپاسم كزازي شكل (Spasm Tetanic) مي شود. اين حالت معمولا وقتي رخ مي دهد كه ورزشكار مسابقه را با وضعيتي به ظاهر طبيعي به پايان رسانده است و معمولا با استراحت كاملا رفع مي شود. بروز اسپاسم كزازي شكل، در گرمازدگي نادر است، ولي با وجود هيپرونتيلاسيون بايد احتمال گرمازدگي را در نظر داشت.
3) كمبود نمك: تعريق شديد باعث خستگي، بي قراري، سرگيجه (Gibbiness)، غش كردن (Fainting)، گرفتگي عضله (Cramps) و كاهش كارآيي فرد مي شود. در ده روز اول ورود فرد به آب و هوا و محيط گرم بايد از قرصهاي نمك يا محلول خوراكي 10درصد استفاده شود. ساير الكتروليت هاي لازم از طريق رژيم غذايي تامين مي شوند.
4) ساير تاثيرات گرما: در آب و هواي بسيار گرم حدود 60 درصد از برون ده قلبي از پوست مي گذرد و صرف خنك كردن و تعريق مي شود. بنابراين كارآيي (Performance) در افرادي كه با آب و هواي گرم سازگار نشده اند، كاهش مي يابد. بر اثر فرآيند تعريق، يك درصد وزن بدن ( 800 تا 600 ميلي ليتر) از دست رفته و از كارايي بدن كاسته مي شود. براي پيشگيري از دهيدراتاسيون (كاهش آب بدن) علاوه بر آب مصرفي روزمره بايد هر ساعت يك فنجان پر آب مصرف شود (روزي يك و نيم الي دو ليتر) ورزشكار روزي سه بار وزن مي شود. كاهش وزن سريع نشانگر كاهش چربي نيست، بلكه به بعضي كاهش آب است. افرادي كه كاهش وزن دارند، بايد آب بيشتري (حتي تا 10 ليتر) مصرف كنند تا وزن بدنشان را در حد ثابتي نگاه دارند. ادرار ورزشكار بايد زياد و كمرنگ باشده ادرار كم، تيره و يا داراي بوي شديد به معني كاهش زياد مايع است.
ورزش در گرما و احتياط هاي لازم
هنگام ورزش در محيط گرم، رعايت احتياط هاي زير لازم و ضروري هستند كه بايد انجام شوند.
1) لباس سفيد، سبك و كمي گشاد بپوشيد. همچنين سعي كنيد لباس هايي كه از جنس الياف طبيعي هستند بپوشيد و از پوشيدن لباس هايي با الياف مصنوعي اجتناب كنيد.
2) در حين ورزش هاي استقامتي ورزشكار بايد به صورت مكرر مقدار كمي آب بنوشد و در هر فرصت ممكن، بر پوست وي با اسپري آب بپاشيد. نبايد از مواد برطرف كننده بو كه ضد عرق هم مي باشند، استفاده كرد. بعد از مصرف مواد غذايي حاوي كربوهيدرات فراوان، خون از طرف پوست به طرف دستگاه گوارش هدايت مي شود، بنابراين نبايد بلافاصله پس از مصرف چنين موادي به ورزش در محيط گرم پرداخت. اگر دماي محيط بالاتر از 28 درجه سانتي گراد باشد، بايد مسابقات استقامتي را لغو كرد.
-نكات مهم پس از ورزش در محيط گرم:
1)آب سرد بنوشيد و از آب يخ استفاده نكنيد.
2) از دوش گرفتن با آب خيلي سرد پرهيز كنيد، زيرا سرما باعث افزايش توليد گرما و انقباض عروق پوست مي شود و در نتيجه دفع گرما كاهش مي يابد و فرد پس از دوش گرفتن همچنان احساس گرما خواهد نمود و بلا فاصله بعد از بيرون آمدن از زير دوش، به شدت عرق مي كند. در نهايت دوش با آب سرد مي تواند گرمازدگي را تشديد نمايد. بهترين روش دوش گرفتن، ريختن آب سرد برسر، گردن، دست ها تا مچ و پاها تا مچ است.
-سازگاري با گرما: سازگاري با آب وهواي گرم و خشك و يا گرم و مرطوب مستلزم تغييرات فيزيولوژيك دربدن است. تطابق پس از 10 الي 14 روز رخ مي دهد (بيشترين تغييرات در روزهاي سوم تا پنجم است). اين تغييرات پس از چند هفته از بين رفته و به حالت اوليه در مي آيند، مگر اينكه هر چهار روز يك بار فرد در محيط مذكور قرار بگيرد. براي ايجاد سازگاري تمرينات ورزشي به تنهايي كافي نيست، بلكه بايد تمرينات سنگين بطور مرتب و در محيط گرم صورت گيرد (بعنوان مثال در اتاق گرم، سونا و پوشيدن لباس هاي غيرقابل نفوذ).
تاثير تطابق گرما
-عواملي كه در اثر تطابق كاهش مي يابند عبارتند از: تعداد ضربان قلب، تعداد نبض، ميزان مصرف پايه اكسيژن، غلظت الكتروليت هاي عرق و حرارت پوست و درجه حرارت مركزي بدن.
-عواملي كه در اثر تطابق افزايش مي يابند عبارتند از: بازده كار، استقامت، حجم پلاس ها و توليد عرق.
شنبه 5 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابتکار]

[مشاهده در: www.ebtekarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 241]