وضعيت كتابفروشي اينترنتي در ايران

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش نشست اتحاديه ناشران /يارانه كتاب بدون برنامه‌ريزي حذف شد/ وضعيت كتابفروشي اينترنتي در ايران
دومين اجلاس فصلي اتحاديه ناشران و كتابفروشان تهران عصر ديروز با حضور جمعي از اعضاي اتحاديه و كارشناسان نشر در محل اتحاديه برگزار شد.

به گزارش خبرنگار مهر، در ابتداي برنامه سعيد جلالي مدير نشر ستوده و رئيس هيئت مديره اتحاديه ناشران تبريز گفت: تبريز خاستگاه نشر است. اولين چاپخانه، اولين قرائت خانه و اولين مدرسه غير دولتي در ايران در اين شهر بوده است. اولين كتابفروشي در ايران كتابفروشي "كمال" بود كه به همت مرحوم تقي زاده و محمد خان تربيت بعد از سفرشان به مصر يا تركيه در اين شهر افتتاح شد.

يك تبريزي تنها مي تواند 5600 تومان در ماه براي فرهنگ هزينه كند

وي ادامه داد: همجواري تبريز با سه كشور آذربايجان، ارمنستان و تركيه، تبريز را در موقعيت ويژه اي قرار داده است. اما كتابفروشي در اين شهر از ابتداي برپايي ويترين كتابفروشي تاكنون فراز و فرود بسيار داشته است.

مدير انتشارات ستوده گفت: در سال 1335 كه اولين سرشماري در تبريز انجام شد، تقريبا ابتداي اوج كتابفروشي در ايران نيز بود. در آن زمان در ايران 900 عنوان كتاب در سال به چاپ مي رسيد در حالي كه قبل از مصدق اين تعداد تنها 400 عنوان بوده و اين نشان دهنده اين است كه بعد از سال 28، توان مالي مردم افزايش يافته بود اما امروز در مقايسه با آن سالها مردم توان خريد بالايي ندارند و طبق آمار انجام شده يك تبريزي تنها مي تواند 5600 تومان در ماه براي مسائل فرهنگي هزينه كند. از اين مقدار چه مبلغي به كتاب مي رسد؟

وي ادامه داد: پرداختن موضوع كتابفروشي با بررسي زنجيره اي از مسائل امكان پذير است. از بين 8 شهر بزرگ كشور تنها شهر تهران است كه توان توليد و توزيع دارد. شهرستان ها توليد ندارند، موسسات هم كه در تهران هستند نتيجه اينكه توزيع نيز از تهران انجام مي شود و تهران هم گزينشي عمل كند.

جلالي همچنين به مسئله نمايشگاه در تهران پرداخت و گفت: وقتي نمايشگاه كتاب تهران آغاز مي شود آن قدر روي فروش ما تاثير مي گذارد كه ما تا مرداد بيكار هستيم. از طرف ديگر وقتي نمايشگاه هاي پاييزه شهرستان ها آغاز مي شود باز هم روي فروش شهرستاني ها تاثير مي گذارد و ما پس لرزه هاي آن را تا بهمن تحمل مي كنيم.

شيوه ارسال كتاب به شهرستان هيچ تفاوتي نكرده است

داريوش نويدگويي مدير انتشارات نويد شيراز نيز در اين باره گفت: سال ها پيش من و بسياري از همكاران نسبت به پرداخت يارانه نشر با اين شيوه مخالف بوديم و حتي نامه اي به آقاي خاتمي رئيس جمهور وقت نوشتيم تا در اين خصوص تجديد نظر شود. به عقيده من ناشر حرفه اي هرگز اعتقادي به نشر وابسته به دولت ندارد و در انتظار فراهم كردن تسهيلات از سوي نهادها با اين شيوه رايج نيست چرا كه اين شيوه ها ممكن است براي دوره كوتاه مفيد و كارساز باشد اما در درازمدت و با رشد و افزايش بي رويه تعداد ناشران، محكوم به نابودي است.

وي اضافه كرد: حمايت دولت از حوزه فرهنگ به ويژه فرهنگ مكتوب امري است ضروري اما به شكلي كه حق هر ايراني در گوشه گوشه ايران يكسان رعايت شود.

نويد گويي در بخشي ديگر از صحبت هاي خود گفت: مسئولان فرهنگي در آغاز با حسن نيت يارانه كتاب را حذف كردند اما اين كار بدون برنامه ريزي و هماهنگي انجام شد. آيا در گذشته همكاران ما صادقانه مابه التفاوت قيمت كاغذ، زينك و ... را نسبت به قيمت آزاد رعايت مي كردند؟ اين اقدام كمك به ناشر بود يا خريدار؟ آيا قيمت كتاب نسبت به قيمت آزاد تفاوتي كرده است؟ ما بايد پاسخگوي خاص آن ايراني هم باشيم كه در مناطق دور افتاده ساكن است و اشتياق به خواندن دارد.

مدير انتشارات نويد شيراز هممچنين به شيوه توزيع كتاب در شهرستان انتقاد كرد و گفت: امروز هيچ تفاوتي در شيوه ارسال كتاب به شهرستان اتفاق نيفتاده است و هنوز بايد توسط واسطه ، كارتن سيگار خارجي را با قيمت سرسام آوري پيش خريد كرد تا با مشكلات كتاب به شهرستان برسد.

وي افزود: در شيراز حدود 90 ناشر صاحب پروانه نشر داريم و در مقابل تنها 18 كتابفروشي كه تعدادي از آنها هم كتاب هاي درسي و كمك درسي ارائه مي دهند و فضاي فعاليت تعدادي از آنها كمتر از 16 متر است. ضمن اينكه بسياري از حوزه هاي مالياتي نسبت به معافيت ناشران آگاه نيستند و برخلاف تهران، شهرداري يا شوراي شهر هيچ ارتباطي با ناشر و كتابفروشي ندارد.

نويد گويي در پايان گفت: طي چند سال گذشته در شيراز بسياري از كتابفروشان مطرح و فرهنگي تعطيل شدند و به جاي آنها اغذيه فروشي يا... راه اندازي شد.

كتابفروشي اينترنتي يك فعاليت صادراتي است

در ادامه فريد بوترابي مدير سايت ايران فرهنگ درباره كتابفروشي الكترونيك گفت: با گسترش شبكه اينترنت در جهان و ايجاد نخستين شبكه اينترنتي فروش كتاب يعني شركت آمازون در اواسط دهه 90 گروهي از شركت هاي ايراني نيز با هدف فروش كتاب به ايرانيان خارج از كشور در اواخر دهه 70 اقدام به ايجاد سايت هايي در اين زمينه كردند. اما اين سايت ها و فعاليت ها در ايران در وضيت نامطلوبي قرار دارد.

وي ادامه داد: شايد بتوان آسيب شناسي اين موضوع را در دو دسته از عوامل جستجو كرد. دليل اول ضعف ساختاري و مديريتي شركت هاي فعال است كه مديران آنها غالبا از كتاب و مسائل كتاب آگاهي ندارند و در ارائه خدمت مورد نظر به مشتريان ناتوان هستند؛ در حالي كه اين تجارت بيشتر از هر چيز با جلب اعتماد مشتري گسترش مي يابد. از طرف ديگر توجه شركت هاي ايراني به منافع كوتاه مدت و نداشتن علاقه به انجام يك كار آرام، جدي و بامنافع درازمدت است.

بوترابي اضافه كرد: اما دسته دوم عوامل، عواملي هستند كه خارج از اراده و فعاليت شركت هاي اينترنتي هستند. اگر فروش كتاب را يك فعاليت صادراتي درنظر بگيريم و اگر توجه كنيم كه در 10 سال گذشته قيمت ارز تقريبا ثابت بوده و در ايران تورمي دو رقمي در عرصه اقتصاد حاكم بوده است به اين نتيجه مي رسيم كه محاسبات اقتصادي فروشندگان اينترنتي كتاب به علت وجود تورم مزمن عملا صورت واقعيت به خود نگرفته است.

وي ادامه داد: البته ديگر عامل موثر در اين زمينه ، تحريم هاي مالي و بين المللي است كه شركتهاي ايراني با آن مواجه هستند چرا كه رگ حيات تجارت الكترونيك، خريد به روش online و از طريق كارتهاي اعتباري است و همه اين مسائل سبب شده تا در حال حاضر فروش اينترنتي كتاب به خارج از كشور عملا تعطيل باشد.

بوترابي در پايان گفت: در اين زمينه نبايد توزيع نابسامان كتاب را فراموش كرد. اين كار در كشور ما تبديل به كاري سرشار از ريسك شده است و به عبارتي چشم اسفنديار كار نشر و كتابفروشي است اما در هر حال بزرگ ترين مشكل اين كار نبود توجيه اقتصادي كار است و راه موفقيت اين شغل به رسميت شناختن آن به عنوان فعاليت صادراتي است.

كتابفروشان آلماني در همه جاي دنيا مشهور هستند

مرتضي رهباني مترجم و پژوهشگر كه 5 سال سابقه كار كتابفروشي در آلمان دارد گفت: ما بايد مجموعه فرهنگ غرب را بدانيم تا متوجه شويم چرا كتابفروشي در آلمان به اين زيبايي عمل مي كند و در همه دنيا مشهور است. شايد براي اين است كه آلماني ها جزئي ترين بي تفاوتي را تحمل نمي كنند و جزئي ترين خطا را تصحيح مي كنند.

وي ادامه داد: در آلمان براي كتابفروشي 6 نوع دسته بندي وجود دارد: اول "ناشر كتابفروش" كه افراد حقوقي و حقيقي هستند كه مي توانند آنچه را كه نوشتند نشر بدهند و به كميسيون بدهند تا آن را پخش كند. دوم "كتابفروش عمومي" كه انواع كتاب ها را جمع مي كند و بر حسب ذوق و ميل به مشتريان ارائه مي دهد. سوم "كتابفروش ارسالي" يا مسافرتي كه با افراد و ويزيتورهاي خودشان و با ليست هاي خود سراغ مشتري مي روند و غالبا كتاب هاي چند جلدي گران قيمت مي فروشند و پول را قسطي دريافت مي كنند. چهارم "كتابفروش آبونه اي" كه هم كتاب مي فروشد و هم آبونه نشريه دارد و خودش نيز ارسال مي كند. پنجم "كتابفروشان ايستگاه هاي راه آهن" و ششم "كتابفروش عتيقه" كه كتاب هاي ناسالم و از رده خارج شده را كه در كتابفروشي نمي فروشند، مي خرد و مي فروشد.

در پايان نشست، فرخنده حاجي زاده مدير انتشارات ويستار از تاسيس كتابخانه كوچكي براي اتحاديه خبر داد و توضيحاتي درباره چگونگي جمع آوري كتاب ها ارائه كرد.
سه شنبه 1 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 711]