اسد؛ ستاره پاريس - احسان ابطحي

واضح آرشیو وب فارسی:حيات: اسد؛ ستاره پاريس - احسان ابطحي

نشست اتحاديه سران كشورهاي حاشيه درياي مديترانه، هفته گذشته در پاريس، پايتخت فرانسه با حضور رهبران بيش از 40 كشور جهان آغاز به كار كرد.

نيكلا‌ ساركوزي، رئيس‌جمهور فرانسه، مبتكر برگزاري چنين نشستي بود. او براي اولين بار پيشنهاد تشكيل اين اتحاديه را تنها ساعاتي پس از انتخابش به‌عنوان رياست‌جمهوري فرانسه در ماه مه سال 2007 ميلا‌دي ارائه كرد.

اولين نشست سران كشورهاي حوزه درياي مديترانه، با هدف مقابله با مهاجرت غيرقانوني، كمك به كشورهاي حاشيه جنوبي اين دريا براي ايجاد زيرساخت‌هاي بنيادي، استفاده از نور خورشيد براي توليد انرژي و سرمايه‌گذاري شركت‌هاي خصوصي در بخش جاده‌سازي و آزادراه‌هاي دريايي تشكيل شد. ساركوزي پيش از اين تاكيد كرده بود تا زماني كه اوضاع اقتصادي كشورهاي شمال آفريقا بهبود پيدا نكند مبارزه با پديده مهاجرت غيرقانوني امكان‌پذير نخواهد بود.

به نظر مي‌رسد ساركوزي تلا‌ش دارد علا‌وه بر ايجاد يك بلوك اقتصادي منطقه‌اي، نقش پاريس را در معادلا‌ت ديپلماتيك افزايش دهد تا علا‌وه بر رقابت اقتصادي با واشنگتن، تاثيرگذاري سياسي فرانسه را هم ارتقا بخشد؛ موضوعي كه در دوران رياست‌جمهوري ژاك شيراك كمرنگ شده بود. اگرچه سياست ساركوزي پس از به قدرت رسيدن پيروي از سياست‌هاي كاخ سفيد بوده، اما به هر حال او تلا‌ش مي‌كند دست‌كم در ظاهر نقش يك قدرت تاثيرگذار و سنتي را با توجه به ريشه‌هاي تاريخي مشترك با كشورهاي شمال آفريقا و تا حدودي خاورميانه عهده‌دار شود. البته با توجه به جهت‌گيري سياست خارجي فرانسه پس از روي كار آمدن ساركوزي و پيروي بي‌سابقه او از ايالا‌ت متحده، بسيار خوشبينانه است كه باور كنيم او تلا‌ش مي‌كند به‌عنوان رقيب واشنگتن در عرصه بين‌المللي ظاهر شود، چه آنكه ساركوزي جوان سياست‌هاي ديپلماتيك خود را بيش از هر زمان ديگري در تاريخ فرانسه با سياست‌هاي واشنگتن گره زده و بسياري از كارشناسان و تحليلگران بر اين باورند كه حتي دعوت بشار اسد، رئيس‌جمهور سوريه براي شركت در نشست اتحاديه مديترانه‌اي و همچنين روز ملي فرانسه بدون چراغ سبز كاخ سفيد به كاخ اليزه ميسر نمي‌شد و به نظر مي‌رسد ساركوزي تلا‌ش مي‌‌كند در بهترين شرايط نقش ظاهري ديپلماتيك خود را گسترش داده و در مواردي كه ايالا‌ت متحده براي وارد شدن به صحنه معذوريت و محدوديت‌هاي سياسي دارد، نقش را ايفا كرده و رابط واشنگتن شود. گرچه هستند بسياري كه بر اين باورند دعوت اسد به فرانسه، نه‌تنها با نظر مساعد آمريكا انجام نشده كه اين اقدام برخلا‌ف سياست واشنگتن در پيگيري انزواي اسد صورت گرفت و به همين دليل شكستي ديپلماتيك براي كاخ سفيد به‌شمار مي‌رود.

با همه اين اوصاف، نشست سران كشورهاي حاشيه درياي مديترانه، بيش از هرچيز در سايه حضور بشار اسد، رئيس‌جمهور سوريه و البته حضور ايهود اولمرت، نخست‌وزير اسرائيل قرار گرفت. اين براي اولين بار بود كه سران اسرائيل و سوريه در يك نشست و در سالني مشترك در كنار يكديگر قرار مي‌گرفتند و از اين نظر رخداد ديپلماتيك بزرگي در اين زمينه روي ‌مي‌داد. گرچه اسد و اولمرت هيچ كلا‌مي‌ رد و بدل نكردند و حتي اسد در زمان سخنراني اولمرت در محل نشست حضور پيدا نكرد اما قرار دادن اين دو رهبر كه دشمني ديرينه‌اي با يكديگر دارند در يك قاب تصوير، سوژه‌اي بود كه عكاسان خبري بيش از هر موضوع ديگري به آن توجه نشان دادند. ‌

نشست مديترانه‌اي قرار است هر دو سال يك بار برگزار شود و بسياري از كارشناسان چنين عقيده دارند كه حضور سران سوريه و اسرائيل مي‌تواند در درازمدت يخ روابط ميان دو كشور را آب كند.

دمشق و تل‌آويو مدتي است كه به‌طور غيرمستقيم در حال برگزاري مذاكراتي با هدف دستيابي به صلح هستند. اين مذاكرات مدت‌ها است كه با ميانجيگري تركيه در حال انجام است و قرار است به‌زودي مذاكرات مستقيم برگزار شود. با اين حال، بشار اسد، رئيس‌جمهور سوريه در پاريس گفت تا زماني كه دولت جورج بوش، رئيس‌جمهور آمريكا قدرت را در دست دارد هيچ مذاكره انجام نخواهد شد، چرا كه دولت بوش خواستار تحقق صلحي پايدار در منطقه نيست. ‌

دمشق و تل‌آويو از سال 2000 ميلا‌دي و پس از شكست مذاكرات ايهود باراك، نخست‌وزير وقت و وزير دفاع كنوني و فاروق‌الشرع، نخست‌وزير سوريه تماس ديپلماتيك خود را قطع كرده‌اند و اين براي اولين بار است كه مذاكرات دو طرف از سرگرفته شده است. سوريه خواستار بازپس‌گيري بلندي‌هاي استراتژيك جولا‌ن است كه اسرائيل آن را در سال 1967 ميلا‌دي و به دنبال جنگ مشهور به 6 روزه به اشغال خود درآورد. بلندي‌هاي جولا‌ن كه درياي طبريا در آن قرار دارد منطقه‌اي بسيار استراتژيك است كه آب اسرائيل را تامين مي‌كند و تل‌آويو از آن بيم دارد كه بازپس دادن آن به دمشق موقعيت اسرائيل را در معادلا‌ت راهبردي با ضعف مواجه كند. موضوع لبنان ديگر موضوعي بود كه باز هم اسد در قلب تحولا‌ت آن قرار داشت. رئيس‌جمهور سوريه كه شنبه گذشته وارد پاريس شد بلا‌فاصله در نشستي چهارجانبه - كه در مورد تحولا‌ت لبنان برگزار مي‌شد - با حضور نيكلا‌ ساركوزي، ميشل سليمان رئيس‌جمهور لبنان و شيخ‌حمدبن‌خليفه آل ثاني امير قطر شركت كرد.

ساركوزي در جريان اين نشست از نقش اسد براي حل‌وفصل بحران لبنان به شدت ستايش كرد.

پس از اين نشست بود كه روساي‌جمهور لبنان و سوريه اعلا‌م كردند آماده برقراري روابط ديپلماتيك و افتتاح سفارت در كشورهاي يكديگر هستند. اتفاقي كه براي اولين بار پس از استقلا‌ل لبنان در 22 نوامبر سال 1943 ميلا‌دي رخ مي‌داد و بي‌ترديد رويدادي بسيار مهم به شمار مي‌رفت.

چندي پيش و پس از بحران اخير لبنان، نشستي با ابتكار و ميانجيگري امير قطر و با حضور همه گروه‌ها و جريان‌هاي لبناني در دوحه برگزار شد كه متعاقب آن ميشل سليمان به عنوان رئيس‌جمهور لبنان انتخاب شد و توافقي به امضا رسيد كه دولت در اين كشور انتخاب و به بن‌بست سياسي پايان داده شد.

نقش سوريه به‌عنوان يكي از نيروهاي تاثيرگذار در تحقق اين موافقنامه غيرقابل انكار بود. ساركوزي همچنين در جريان ديدار با اسد از او خواست تا از روابط خوبش با ايران استفاده كرده و تهران را براي همكاري بيشتر با جامعه جهاني ترغيب كند. اسد هم در پاسخ به اين خواسته تاكيد كرد كه اين موضوع را به سران جمهوري اسلا‌مي‌ انتقال خواهد داد.

پيروزي ديپلماتيك اسد

به هرحال نفس حضور بشار اسد در نشست پاريس، يك پيروزي بسيار مهم و استراتژيك براي او به شمار مي‌رود. سوريه تنها كشور منطقه مديترانه به‌شمار مي‌رود كه همكاري و مشاركتي با اتحاديه اروپايي بر اساس قراردادهاي مكتوب ندارد و حضور اسد در پاريس و شركت در نشست مديترانه‌اي مي‌تواند به همكاري‌هاي بيشتر دمشق با اتحاديه اروپايي منجر شود. از سوي ديگر، در صحنه بين‌المللي، سوريه توانست از انزواي بين‌المللي خارج شود؛ انزوايي كه از سه سال پيش و پس از ترور رفيق حريري، نخست‌وزير پيشين و فقيد لبنان عليه سوريه ايجاد شده بود. مجموعه كشورهاي غربي، دولت بشار اسد را متهم به شركت در ترور حريري مي‌‌كردند؛ اتهامي ‌كه همواره از سوي دمشق رد شد. به دنبال اين ترور بود كه فشار‌هاي ديپلماتيك بي‌سابقه‌اي از سوي غرب و به‌ويژه فرانسه و ايالا‌ت متحده به دمشق وارد و سرانجام سوريه ناچار شد نيروهاي نظامي‌خود را پس از 29 سال از لبنان خارج كند. با اين حال سوريه پس از خروج از لبنان نشان داد كه مي‌تواند بدون حضور نظامي ‌تاثيرگذار باشد.

از بعد داخلي هم حضور اسد در نشست پاريس و دعوت از او براي شركت در مراسم روز ملي فرانسه، مشروعيت بخشيدن غرب به حكومت سوريه به‌شمار مي‌رود. اين در حالي است كه كشورهاي اروپايي و آمريكايي در سال‌هاي گذشته همواره ادعا مي‌كردند دولت اسد مخالفان خود را سركوب كرده و حقوق بشر را پايمال مي‌كند، اما سفر اسد به فرانسه حاكي از تغيير رويكرد غرب در اين زمينه است.

به نظر مي‌رسد مشكل غرب با سوريه، تنها به موضوع اسرائيل و امنيت آن بازمي‌گردد كه اهميتي حياتي براي ايالا‌ت متحده و اروپا دارد. اكنون با جدي‌تر شدن مذاكرات دمشق - تل‌آويو و احتمال برگزاري مذاكراتي مستقيم ميان دوطرف به نظر مي‌رسد غرب راه تعامل با سوريه را در پيش گرفته باشد و نقش و حضور اين كشور را در عرصه معادلا‌ت ديپلماتيك بيش از هميشه به رسميت شناخته باشد. ‌ دعوت ساركوزي از اسد و ستايش از او براي نقش مهم و تاثيرگذاري كه در پايان بخشيدن به بحران لبنان انجام داد و درخواست از رئيس‌جمهوري سوريه براي انتقال پيام غرب به ايران همه و همه حاكي از آن است كه دمشق در حال عادي‌سازي روابط به‌ويژه با اروپا و سپس با ايالا‌ت متحده است. البته اسد نشان داده به اصول و مواضع خود پايبند است. او ضمن تاكيد بر اينكه دمشق حتي از يك وجب از بلندي‌هاي جولا‌ن چشم‌پوشي نخواهد كرد، به ايالا‌ت متحده و اسرائيل هشدار دارد تا فكر حمله به ايران را هم فراموش كنند چرا كه اين اقدام مي‌‌تواند تبعات خطرناكي نه تنها براي اين دو كشور كه براي همه جهان داشته باشد.

انتهاي خبر // روزنا - وب سايت اطلاع رساني اعتماد ملي//www.roozna.com
------------

------------
يکشنبه 30 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات]

[مشاهده در: www.hayat.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 155]