اقتصاد - باز هم بدون نتيجه

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: اقتصاد - باز هم بدون نتيجه

اقتصاد - باز هم بدون نتيجه

مونا مشهدي رجبي:اجلاس كشورهاي گروه هشت در روز دوشنبه هفتم ماه جولاي سال 2008 ميلادي در جزيره‌اي در شمال كشور ژاپن برگزار شد. در اين اجلاس كه تا روز نهم ماه جولاي ادامه داشت رهبران كشورهاي استراليا، برزيل، چين، هند، اندونزي، مكزيك، كره جنوبي و آفريقاي جنوبي نيز در كنار رهبران هشت كشور صنعتي جهان به عنوان ميهمان حضور داشتند.

در اين اجلاس 22 رهبر از كشورهاي مختلف جهان شركت داشتند كه هفت نفر از آنها روساي كشورهاي آفريقايي بودند. روساي كشورهاي تانزانيا، اتيوپي، آفريقاي جنوبي، نيجريه، سنگال، غنا و الجزاير در زمره دعوت‌شدگان به اين اجلاس هستند. رهبران كشورهاي صنعتي در بيانيه‌اي كه بعد از اتمام روز اول جلسه ارائه دادند اقتصاد جهان را بي‌ثبات ارزيابي كردند. اينان تاكيد كردند ريسك ركود اقتصادي در اثر رشد قيمت مواد غذايي و نفت در جهان ادامه دارد و بايد تمامي جهان دست به دست هم دهند تا مانع از اين حادثه منفي اقتصادي شوند. آنها با اشاره به اين مطلب كه هم‌اكنون نرخ رشد اقتصادي آمريكا در حال كاهش است و ادامه اين روند كاهشي مي‌تواند مشكلات زيادي را در عرصه بين‌الملل ايجاد نمايد افزودند: «اولين كار براي حل تمامي بحران‌ها تلاش و همكاري براي ايجاد تعادل در عرصه اقتصاد جهان است.»
مهم‌ترين موضوعات مطرح شده در اين اجلاس تغييرات جوي و راهكارهاي كنترل آن، ضعف اقتصاد جهاني در اثر كاهش نرخ رشد اقتصادي آمريكا و بحران اعتباري، افزايش قيمت مواد غذايي، رشد قيمت نفت و فرآورده‌هاي نفتي و وضعيت كشور زيمبابوه و تحريم اين كشور بود. البته بسياري از تحليلگران بر اين باورند سران كشورهاي صنعتي نمي‌توانند در اين اجلاس سه روزه به تمام مشكلات رسيدگي كنند و بحران‌ها را حل نمايند. با اين وجود كه مشكلات بسياري دامان اقتصاد جهان را گرفته است و جهان در مسير افول قرار دارد رهبران كشورهاي گروه هشت كه بزرگ‌ترين قدرت‌هاي اقتصادي جهان محسوب مي‌شوند شرايط اقتصادي كشورهاي صنعتي را در بلندمدت اميدواركننده و مثبت قلمداد مي‌كنند و بر اين باورند با نشان دادن عكس‌العمل‌هاي مناسب مي‌توان منتظر بازگشت ثبات به اقتصاد اين كشورها بود. از آنجا كه كشورهاي صنعتي بزرگ‌ترين اقتصادهاي جهان را دارند مي‌توان انتظار داشت در آينده‌اي نه چندان دور اقتصاد جهان نيز ثبات پيشين خود را بازيابد.
تاريخچه شكل‌گيري گروه هشت
تاريخچه شكل‌گيري گروه هشت به سال 1974 و تشكيل يك گروه تحقيقاتي توسط آمريكا باز مي‌گردد. در اين سال آمريكا يك گردهما‌يي غيررسمي از سران مالي جهان تشكيل داد كه سران مالي كشورهاي آلمان غربي، ژاپن، فرانسه، انگليس و آمريكا در آن شركت داشتند. در اجلاس سال 1975 ميلادي روساي جمهوري كشورهاي مذكور گردهم جمع شدند و اجلاس گروه شش را تشكيل دادند. در اين سال روساي كشورهاي مذكور با يكديگر توافق كردند تا هر سال گردهم جمع شوند و اين اجلاس گروه شش را به منظور بررسي مسائل اقتصادي و سياسي جهان تشكيل دهند.
در سال 1976 ميلادي كانادا به اين كشورها اضافه شد و اجلاس مذكور اجلاس گروه هفت نام گرفت. در سال 1994 ميلادي و با گذشت سه سال از اتمام جنگ سرد رهبران بزرگ‌ترين بازمانده اتحاد جماهير شوروي نيز به اين اجلاس راه يافتند. اما در آن سال‌ها اجلاس مذكور اجلاس هفت+يك نام گرفت و در دوران رياست جمهوري بيل كلينتون يا به عبارت دقيق‌تر در سال 1997 ميلادي روسيه رسما به گروه كشورهاي صنعتي پيوست و اين اجلاس، اجلاس گروه هشت نام گرفت. طبق گزارش‌هاي موجود ترتيب ميزباني اجلاس سالانه كشورهاي صنعتي به صورت زير است: فرانسه، ‌آمريكا، انگليس، روسيه، آلمان، ژاپن، ايتاليا و كانادا.
در سال‌هاي اخير مباحثي در مورد اضافه شدن پنج كشور به مجموعه گروه هشت مطرح مي‌شود. اين پنج كشور كه برزيل، چين، هند، مكزيك و آفريقاي جنوبي هستند در سال‌هاي اخير در زمره بزرگ‌ترين كشورهاي در حال توسعه بودند و هم‌اكنون در زمره اقتصادهاي برتر هستند.
تغييرات جوي
افزايش حجم گازهاي گلخانه‌اي نه تنها سبب افزايش دماي كره زمين شده است، سبب بيشتر شدن بيماري‌هاي مردم نيز شده است. اهميت اين مسئله تا حدي است كه در سال‌هاي گذشته جلسات مختلف و طرح‌هاي متفاوتي براي كاهش اين مشكل ارائه شده است ولي تا به امروز اجراي اين طرح‌ها مورد توافق همه قرار نگرفته است. به عنوان مثال بسياري از كشورهاي صنعتي با ابراز اين ادعا كه كشورهاي در حال توسعه آسيايي از جمله چين و هند عامل تاثيرگذار در افزايش گازهاي گلخانه‌اي هستند زير بار اين مسووليت نرفتند و تمام تلاش خود را براي كاهش تصاعد گازهاي گلخانه‌اي نكردند.
تاثير افزايش گازهاي گلخانه‌اي و گرم شدن كره زمين روي زيستگاه‌هاي طبيعي موجب شد تا بسياري از گياهان محيط مناسب خود براي زندگي را از دست بدهند و در معرض نابودي قرار بگيرند. بنابراين پيش از آغاز اجلاس، پژوهشگران محيط زيست از كشورهاي گروه هشت خواستند تا طرح كاهش 50 درصدي تصاعد گازهاي گلخانه‌اي را تا سال 2050 ميلادي به تصويب برسانند. اتحاديه اروپا خواستار تدوين طرحي ميان‌مدت براي كاهش تصاعد گازهاي گلخانه‌اي تا سال 2020 ميلادي شد ولي ژاپن، كانادا و آمريكا از اين طرح استقبال نكردند و اعلام نمودند تا زماني‌كه كشورهاي چين و هند مسووليت خود را در كاهش گازهاي گلخانه‌اي را اجرا نكنند به اين طرح تن در نمي‌دهند.
قرار بر اين است در اجلاس سال آينده در مورد تغييرات جوي در كپنهاگ در مورد توافقنامه يا پروتكل تازه‌اي كه بعد از انقضاي پروتكل كيوتو لازم الاجرا مي‌باشد مذاكره شود.
ون هرناندز، يكي از فعالان محيط زيست، در اين مورد مي‌گويد:« كشورهاي گروه هشت مسووليت بزرگي در اصلاح شرايط جوي جهان دارند. يكي از راه‌هاي كاهش تصاعد گازهاي گلخانه‌اي توسعه استفاده از انرژي هسته‌اي براي توليد انرژي است.»
وي تاكيد كرد كشورهاي گروه صنعتي بايد به كشورهاي در حال توسعه كمك كنند تا كارخانه‌هاي توليد انرژي هسته‌اي را احداث كنند و استفاده از منابع انرژي فسيلي و تصاعد گازهاي گلخانه‌اي را كاهش دهند. اما ياسوا فوكودا، نخست‌وزير ژاپن، در روز هفدهم ژوئن سال 2008 ميلادي در يك سخنراني تاكيد كرد در اجلاس كشورهاي صنعتي هيچ توافقنامه جديدي براي كاهش گازهاي گلخانه‌اي در ميان‌مدت انجام نخواهد شد. تلاش براي متقاعد كردن كشورهاي صنعتي براي اجراي مراحل بعدي اين توافقنامه‌هاي زيست‌محيطي در ميان كشورهايي كه بزرگ‌ترين آلاينده‌ها هستند بسيار زمان‌بر خواهد بود و به اين زودي نمي‌توان به تغيير شرايط اميد داشت.
در اين اجلاس چهار كشور از مجموع هشت كشور صنعتي جهان متعهد شدند انتشار گازهاي گلخانه‌اي خود را 20 درصد كاهش دهند. اين كشورها كه آلمان، انگليس، فرانسه و ايتاليا هستند متعهد شدند در صورتي‌كه ديگر كشورهاي صنعتي نيز اقدام به كاهش تصاعد گاز دي اكسيد كربن يا گازهاي گلخانه‌اي كنند از ميزان انتشار گاز از كارخانه‌هاي خود بيشتر از 30 درصد بكاهند. اما ايالات متحده آمريكا از اجراي اين طرح سر باز زده است. اين كشور بر اين باور است كه كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي كه در اثر كاهش حجم فعاليت‌هاي صنعتي انجام مي‌شود به اقتصاد اين سرزمين آسيب وارد مي‌كند. آمريكا معتقد است تا كشورهاي چين و هند كه بزرگ‌ترين اقتصادهاي آسيا و بزرگ‌ترين كشورهاي در حال توسعه جهان هستند به اين پيمان نپيوندند، نمي‌توان منتظر تغييرات قابل توجهي در وضعيت جوي دنيا بود.
به هر حال در جلسه‌اي كه كشورهاي صنعتي با سران كشورهاي در حال توسعه در اجلاس داشتند به هيچ توافقي نرسيدند. رهبران كشورهاي صنعتي، كشورهاي در حال توسعه آسيايي را عامل گرماي زمين مي‌دانند و از اين كشورها خواستند تا با كاهش تصاعد گازهاي گلخانه‌اي مانع از احياي بحران جوي شوند. اما كشورهاي در حال توسعه اين تقصير را نپذيرفتند و تاكيد كردند اولين گام براي اصلاح دماي كره زمين تغيير سياست‌هاي كشورهاي توسعه‌يافته است.
افزايش قيمت مواد غذايي
در اين اجلاس در مورد رشد قيمت مواد غذايي در جهان نيز صحبت شد. اتحاديه اروپا به رهبري گوردون براون، نخست‌وزير انگليس، برنامه‌هايي را براي كاهش قيمت مواد غذايي و از ميان رفتن بحران كنوني در عرصه غذايي جهان ارائه داده است. طبق اين برنامه پيشنهادي براون كميسيون اروپا يك ميليارد يورو براي كمك به كشاورزان فقير كشورهاي در حال توسعه اختصاص خواهد داد.
بخشي از اين كمك مالي به صورت يارانه به كشاورزان داده مي‌شود تا بتوانند محصولات خود را با قيمت پايين‌تري به بازارهاي جهاني عرضه كنند و در عين حال درآمد مناسبي هم به‌دست آورند. خوزه مانويل ماروسو، نماينده كميسيون اروپا در اجلاس گروه هشت، گفت: «اين مبلغ به كشاورزان كمك مي‌كند تا به بذرها و كودهاي شيميايي مختلفي كه سبب ارتقاي حجم توليد محصول و امنيت توليد مي‌شود دسترسي داشته باشند. استفاده از اين بذرها مي‌تواند سبب كاهش آسيب‌هاي محصولات توليدي شود.»
در اين اجلاس در مورد ارائه كمك غذايي به كشورهاي قاره آفريقا نيز صحبت مي‌شود. سه سال قبل كشورهاي صنعتي متعهد شدند كمك مالي براي تامين غذاي فقراي قاره آفريقا را تا سال 2010 ميلادي دو برابركنند و به 25 ميليارد دلار آمريكا برسانند. اما در ماه گذشته ميلادي در گزارش توسعه آفريقا و كمك‌هاي مالي به اين قاره نوشته شد در صورت ادامه روند كنوني در ارائه كمك مالي به كشورهاي قاره آفريقا، گروه هشت با كسري 40 ميليارد دلاري در مقايسه با برنامه‌هاي اين كميسيون روبه‌رو مي‌شود و تحقق هدف امكان‌پذير نخواهد بود.
كشورهاي صنعتي با تاكيد بر اين مسئله كه افزايش قيمت مواد غذايي يكي از بااهميت‌ترين مسائل دنياي امروز است، گفتند: «هم‌اكنون عرضه مواد غذايي در بسياري از كشورهاي در حال توسعه كمتر از تقاضاي آن است. رشد قيمت مواد غذايي سبب شد تا بيشتر از صدها ميليون‌ نفر از جمعيت اين كره خاكي زير خط فقر قرار بگيرند و ميليون‌ نفر در اثر سوءتغذيه جان خود را از دست بدهند.»
رهبران كشورهاي گروه هشت ضمن تاكيد بر اين مطلب كه كشورهاي صنعتي از آغاز سال جاري ميلادي تا كنون 10 ميليارد دلار براي حمايت از پروژه‌هاي تامين غذاي فقرا هزينه كرده‌اند از افزايش سرمايه‌گذاري در بخش كشاورزي خبر دادند. اين سرمايه‌گذاري‌ها كه بيشتر در قاره آفريقا انجام شده است، مي‌تواند ظرفيت توليد غذاي جهان را افزايش دهد. آنها كه براي كمتر شدن تاثير استفاده از سوخت‌هاي گياهي روي قيمت مواد غذايي در جهان تلاش‌هاي زيادي كرده بودند خبر از انجام فعاليت‌هاي پژوهشي براي توليد سوخت‌هاي گياهي با قسمت‌هاي غيرخوراكي گياهان دادند. سوخت‌هاي گياهي كه براي كاهش حجم گازهاي گلخانه‌اي از چغندرقند و روغن زيتون توليد مي‌شود زمينه را براي افزايش قيمت مواد غذايي در جهان فراهم كرد زيرا كشاورزان اقدام به توليد اين محصولات كردند و از ميزان عرضه محصولات ديگر كاسته شد. اما برخي از كارشناسان هشدار دادند ادامه اين روند در توليد سوخت‌هاي گياهي مي‌تواند به بيشتر شدن قيمت مواد غذايي و ايجاد بحران‌هايي بزرگ در جهان بينجامد.
مطالعات نشان مي‌دهد در عرض يك ماه گذشته قيمت ذرت در بازارهاي جهاني 26 درصد و قيمت دانه‌هاي روغني 15 درصد افزايش يافت. در اين ماه قيمت هر بشكه نفت خام به مرز 145 دلار رسيد و پيش‌بيني رسيدن قيمت هر بشكه نفت اوپك به مرز 150 دلار را به واقعيت نزديك‌تر كرد.
رابرت زوليك، رئيس بانك جهاني، پاسخ موقتي و اوليه جهان در افزايش قيمت مواد غذايي در جهان را اين‌طور عنوان كرد: «در شرايط جديد آزموني پيش روي جهان قرار گرفته است تا به همراه هم به كمك فقرا بروند. انتظار مي‌رود در اثر رشد قيمت مواد غذايي 105 ميلون نفر در جهان با مشكل كمبود غذا مواجه شوند كه 30 ميليون نفر از آنها در قاره سياه آفريقا ساكن هستند. وي تاكيد كرد اين آزموني است كه هيچ كس حق شكست در آن را ندارد.»
افزايش قيمت نفت و فرآورده‌هاي نفتي
اجلاس كشورهاي گروه هشت در شرايطي برگزارشده است كه قيمت هر بشكه نفت در بازارهاي بين‌المللي به مرز 145 دلار رسيد و پيش‌بيني‌ها از رسيدن قيمت هر بشكه به مرز 170 دلار حكايت مي‌كند. در مورد دلايل رشد قيمت نفت نظرات مختلفي وجود دارد ولي يكي از مهم‌ترين دلايل رشد قيمت را مي‌توان بحران اعتباري در آمريكا و تنزل ارزش دلار در برابر ديگر واحدهاي پول رايج دانست. از طرف ديگر بحران اقتصادي آمريكا و به دنبال آن احتمال تنزل نرخ رشد اقتصادي جهان در كنار افزايش تورم از ديگر دلايلي است كه به رشد قيمت نفت در جهان دامن زده است. برخي از تحليلگران تنش‌هاي موجود در كشورهاي نفت‌خيز خاورميانه را يكي از عوامل بسيار مهم در افزايش قيمت نفت مي‌دانند. درگيري‌هاي موجود در عراق و اختلاف غرب با ايران بر سر مسئله هسته‌اي اين كشور از عوامل ديگري است كه به رشد قيمت نفت در جهان دامن زده است. همچنين تحريم‌هاي اقتصادي ايران كه ادامه آن مي‌تواند روي ميزان توليد اين كشور تاثير بگذارد از مسائل ديگري است كه بازار را به نشان دادن واكنش وا داشته است.
رهبران كشورهاي آمريكا، ژاپن، آلمان، ايتاليا، انگليس، فرانسه، كانادا و روسيه پيشنهاد كردند كشورهاي توليدكننده و مصرف‌كننده نفت به منظور افزايش راندمان مصرف انرژي با يكديگر وارد مذاكره شوند. اين رهبران اعلام كردند: «ظرفيت توليد و پالايش نفت جهان در كوتاه مدت بايد افزايش يابد تا بتوان براي آينده برنامه‌ريزي درستي انجام داد. براي اينكه در سال‌هاي آينده هم نفت داشته باشيم موظف هستيم هم روي بخش عرضه و هم روي بخش تقاضا كار كنيم. توسعه يك بخش به تنهايي نمي‌تواند تاثير‌گذار باشد.»
جان كرتون، رئيس گروه تحقيقات جي 8 در دانشگاه تورنتو گفت: «كشورهاي گروه هشت تاكيد كردند كه بزرگ‌ترين دشمن دنياي امروز تورم است. از سال گذشته كه اجلاس گروه هشت در آلمان برگزار شده بود قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني دو برابر شد و تهديدي جدي براي اقتصاد جهان ايجاد كرد. در اين‌بازه زماني قيمت ذرت، گندم و برنج نيز افزايش يافت و به دنبال آن به سير رشد تورم دامن زد.»
هزينه‌هاي اجلاس
رهبران كشورهاي صنعتي در شرايطي به بررسي وضعيت زندگي مردم و افزايش قيمت مواد غذايي در جهان مي‌پردازند كه كت و شلوارهاي هفت هزار دلاري به تن دارند و غذايي كه براي هر وعده يك ميهمان در نظر گرفته شده بيشتر از 2000 دلار است. بسياري هزينه‌هاي اجلاس را بيشتر از هزار ميليون پوند برآورد كرده‌اند كه اين مبلغ مي‌توانست مشكلات شمار زيادي از مردم جهان را حل كند. برخي از تحليلگران بر اين باورند مذاكرات گروه هشت نتيجه‌اي در پي نخواهد داشت زيرا در شرايطي در مورد رشد قيمت مواد غذايي و فقراي جهان صحبت مي‌كنند كه ارزش ميز غذاي آنها چند ميليون دلار است.
تايمز در گزارش اخير خود در مورد هزينه‌هاي اجلاس نوشت: «ژاپن براي هر وعده غذاي اجلاس سران كشورهاي صنعتي 283 ميليون پوند هزينه صرف كرده است. تحليلگران بر اين باورند با هزينه‌اي كه براي فراهم كردن غذاي يك وعده ميهمانان صرف شده است مي‌توان تجهيزات لازم براي از بين بردن حشرات ناقل بيماري مالاريا را براي آفريقا فراهم كرد. اين مبلغ براي جلوگيري از ابتلاي 100 ميليون نفر از بيماري مهلك مالاريا كفايت مي‌كند. »
رهبران كشورهاي صنعتي در شرايطي به بررسي مسائل مبتلا به اقتصاد جهاني مي‌پردازند كه با مردم بيشتر از 30 مايل فاصله دارند و بيشتر از 20 هزار نفر از نيروهاي امنيتي حفاظت از آنها را بر عهده دارند. اين افراد تلاش مي‌كنند مردم به محل اقامت رهبران كشورهاي صنعتي كه يكي از هتل‌هاي بسيار لوكس و گرانقيمت كشور ژاپن است نزديك نشوند.
مركز رسانه‌اي بين‌المللي كه براي اين اجلاس ساخته شد هزينه‌اي بالغ بر 24 ميليون پوند در بر داشت. اين در حالي ا‌ست كه مركز مذكور بعد از اتمام اجلاس تخريب خواهد شد. هزينه تامين كابل‌هاي فايبر اوپتيك براي مركز رسانه‌اي اجلاس بيشتر از 43 ميليون پوند بود.
شايان ذكر است براي ميزباني اجلاس گروه هشت هزينه‌اي كلان براي بازسازي راه‌ها و فرودگاه هوكايدو صرف شد و مبالغ كلاني هم براي بازسازي اتاق‌ها و تجهيز آنها هزينه شد. دراين شرايط بسياري از تحليلگران اقتصادي ضمن انتقاد از هزينه‌اي كه براي برگزاري اين اجلاس صرف شده است، گفتند: «صرف اين هزينه‌ها براي كمك به نيازمندان آفريقايي مي‌توانست زندگي هزاران نفر را نجات دهد. در حالي‌كه اين مبالغ كلان تنها و تنها براي برگزاري اجلاسي سه روزه صرف شد و بعد از اتمام اين اجلاس سه روزه بسياري از مراكز ازقبيل مركز رسانه‌اي تخريب و تعطيل مي‌شود.» در اين اجلاس در مورد دو برابر شدن ميزان كمك‌هاي مالي براي تامين مواد غذايي به آفريقايي‌ها و تلاش براي رسيدن به هدف كاهش حجم گازهاي گلخانه‌اي نيز صحبت شد.
سه شنبه 25 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 340]