اعتكاف دريچه‌اي رو به آسمان ‌- زهرا رضاييان

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: اعتكاف دريچه‌اي رو به آسمان ‌- زهرا رضاييان

انسان به طور فطري درپي دستيابي به كمال و پرورش ابعاد وجودي خويش است و خلوت گزيني در منزل دوست گامي مهم در جهت رسيدن به اين مقصد بزرگ انساني است. دين انسان ساز اسلا‌م، فكر جدايي از زندگي دنيا، گوشه‌نشيني و كناره گيري از مردم و رهبانيت را باطل و ناپسند اعلا‌م كرده است اما اعتكاف را به عنوان فرصتي براي بازگشت به خويش و خداي خويش قرار داده تا كساني كه از هياهو و جنجال‌هاي زندگي مادي خسته مي‌شوند، بتوانند چند صباحي با خداي خود خلوت كنند و توسط ارتباط جان و روح خود با خالق هستي با ايمان و اعتقادي راسخ به سوي سعادت دنيا و آخرت گام بردارند. مقاله حاضر درباره اهميت و آثار اعتكاف سخن گفته است كه باهم آن را ازنظر مي‌گذرانيم.

اعتكاف، فرصتي استثنايي

انسان موجودي است كه به سوي معبود خويش در حركت است و سرانجام نيز به لقاي معبود خود مي‌رسد: انشقاق.6

قرآن در جايي ديگر از رهبانيت و گوشه‌گيري پيروان حضرت عيسي(ع) سخن به ميان آورده و مي‌فرمايد: حديد.27)

اسلا‌م نيز با پيش‌بيني عبادتي به نام اعتكاف كه در واقع نوعي خلوت و درون گرايي است، براي ساختن انسان‌ها و جامعه انساني و جلوگيري از آفت خدا فراموشي، چاره‌انديشي نموده است. در حقيقت اعتكاف زمينه مناسبي است تا انسان به كاوش درباره انگيزه‌ها و روحيات خويش بپردازد و براي رفع نقصان و تكامل خود بكوشد.

آثار اعتكاف

رشد، كمال، بالندگي روحي، عقلي و ايماني انسان و رسيدن به عالم شهود و ملكوت از آثار اعتكاف است. در اعتكاف، انسان با پي بردن به نكات مثبت و منفي وجودش، با تقويت نقاط مثبت، از ضعف‌هاي خود مي‌كاهد و فرد علا‌وه بر حفظ معنويات، به هم نوعان خويش هم توجه مي‌كند. آثار اعتكاف دو نوع است:

آثار فردي

اولين اثر خلوت گزيني آسماني اعتكاف، بهجت و نورانيت قلبي است؛ يعني هر چه انسان توجه خود را به خدا بيشتر مي‌كند، فيوضات رباني بيشتري را كسب مي‌كند و در نتيجه نور خداوند در دلش متجلي مي‌شود. اعتكاف فرصتي كارساز و كارآمد براي انديشيدن به شيوه رفتاري خود در عرصه‌هاي مختلف زندگي و نحوه عبوديت در پيگشاه خداوند است، چنين تفكري نوعي عبادت است كه مي‌تواند انسان را حتي از ملا‌ئكه مقرب خداوند نيز بالا‌تر ببرد و او را از فرش به عرش برساند.

تقويت روحيه بندگي، دوري از گناهان كه موجب پاكسازي روح و آمادگي براي پذيرش حق مي‌شود، تواضع و فروتني كه ثمره تفكر و پاسخ به نداي درون انسان است، از جمله آثار فردي اعتكاف مي‌باشد. معتكف كه در مدت اعتكاف از بسياري از امور حلا‌ل هم چشم‌پوشي مي‌كند، درحقيقت تمريني براي تقويت اراده خود انجام مي‌دهد. از سوي ديگر اخلا‌ص در عبادت و دوري از ريا كه در اين عمل عبادي نهفته است، سبب تواضع و فروتني وي مي‌شود. اعمالي كه آدمي در اعتكاف انجام مي‌دهد، هر كدام چنان تحولي در وجودش ايجاد مي‌كند كه گويي خدا را در قلبش مي‌بيند.

اعتكاف بهترين فرصت براي انس با خدا و درك شيريني و لذت بندگي اوست، ميداني است براي به زمين زدن وابستگي‌ها و زدودن عشق به دنيا. اعتكاف انسان ساز و فرصتي است كه آدمي در آن با مرور نامه اعمال خود و بررسي گفتار و رفتار گذشته خود، اعمالش را كه تنها يار و همراه مجسم تا روز قيامت‌اند، (زلزال.6) مي‌سنجد و هر آنچه را تاكنون از او سر زده محك مي‌زند و خود را براي روزي كه ذره ذره اعمال نيك و بدش را حساب وكتاب مي‌كنند (زلزال.8) آماده مي‌سازد.

آثار اجتماعي

عمل نمودن به وظايف و فعاليت‌هاي اجتماعي بدون پشتوانه معنوي، سبب سقوط انسان از جايگاه حقيقي خود و مانع از رسيدن انسان به كمال مطلوب مي‌گردد. اين مساله از ديدگاه خاص اسلا‌م نسبت به انسان كامل سرچشمه مي‌گيرد، از اين رو اديان آسماني و به خصوص اسلا‌م با همه دستوراتي كه درباره اجتماع دارند، هيچگاه از تقويت پشتوانه معنوي انسان فروگذار نكرده اند. كار بدون پشتوانه معنوي در عرصه اجتماعي علا‌وه بر اينكه عمل گرايي را در انسان تقويت مي‌كند، ممكن است انسان را از درون تهي كند. اعتكاف كه نوعي درون گرايي است انسان را از آفت خدافراموشي و خودفراموشي نجات مي‌دهد. افزايش روحيه تعاون و همكاري و توجه به اجتماع مسلمين از جمله آثار اجتماعي اعتكاف است.

در دنياي امروز كه بشر با بحران‌هاي زياد مادي و معنوي روبرو است و همه چيز به گونه‌اي ساخته و كنار هم چيده شده است كه بشر را هر چه بيشتر به يك ماشين مكانيكي تبديل كرده و همه چيز براي او از قبل تعيين شده و اين اشتغالا‌ت و پيشرفت‌ها نيز از سويي باعث تشديد بحران معنوي و تنزل كيفي زندگي افراد شده و مي‌شود، مراسم‌هاي ديني از قبيل اعتكاف مي‌تواند جلوي اين افراط و تفريط‌ها را بگيرد.

از ديگر آثار مهم اعتكاف در سطح جامعه رويارويي اين مراسم عبادي و معنوي با نفوذ فرهنگ بيگانه است.جواني كه در مراسم اعتكاف طعم شيرين ايمان و انس به خداوند را چشيده است، لذت‌هاي مادي و شهواني در ديدگاهش حقير و بي‌ارزش شده و به آساني در گرداب فساد و تباهي گرفتار نمي‌شود. از سوي ديگر چنين مراسمي خود پيامي عملي و درسي عبرت‌آميز براي مردم است. حضور جمعي از مومنان در مسجد براي عبادت در حقيقت نوعي الگوسازي و الگودهي براي اقشار جامعه مخصوصا نوجوانان و جوانان مي‌باشد كه تشنه اين قبيل مراسم‌هاي معنوي هستند و همچنين نوعي دعوت به خداپرستي و دين‌مداري است و آثار سازنده‌اي بر جامعه خواهد داشت. از همين رو در رويارويي با تهاجم فرهنگي دشمنان اسلا‌م نبايد نقش موثر سنت‌هايي كه در باور عموم مردم ريشه‌هاي عميق دارند، ناديده گرفت.

به عقيده جرم‌شناسان اجتماعي، بسط و گسترش مسائل معنوي، باعث كم شدن جرم و فساد در جوامع مي‌گردد.اعتكاف در اين ميان مي‌تواند نقش مهمي ايفا كند؛ زيرا مشتمل بر چند عبادت است و آثار معنوي ويژه‌اي حتي بر افراد غير معتكف برجاي مي‌گذارد.

انتهاي خبر // روزنا - وب سايت اطلاع رساني اعتماد ملي//www.roozna.com
------------

------------
سه شنبه 25 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 320]