دانش - مشكل گلستان بايد با پول نفت حل مي‌شد

واضح آرشیو وب فارسی:ایسکانیوز: دانش - مشكل گلستان بايد با پول نفت حل مي‌شد

دانش - مشكل گلستان بايد با پول نفت حل مي‌شد

مژگان جمشيدي:در پي تعريض جاده پارك ملي گلستان و تخريب‌هاي صورت گرفته در نخستين پارك ملي ايران توسط مجري طرح راهسازي، معصومه ابتكار، رئيس سابق سازمان محيط زيست و عضو فعلي شوراي شهر تهران از اجرايي نشدن مصوبه دولت مبني بر ساخت جاده جايگزين در محور شمالي پارك به شدت انتقاد كرد. ابتكار با گلايه از برخي كم‌كاري‌ها در سازمان محيط زيست در پيگيري نكردن مصوبه قبلي دولت گفت: همه دشواري قضيه در سال‌هاي گذشته مربوط به گرفتن موافقت دولت و مصوبه خروج جاده از داخل پارك ملي گلستان بود كه در مورد گلستان و كنارگذر انزلي با همه مقاومت‌هايي كه اعضاي دولت داشتند ما موفق شديم تا دستگاه‌هاي اجرايي بدانند كه نمي‌توانند هر طرح مخربي را در مناطق حساس محيط زيست اجرا كنند. اما حالا بايد ديد واقعا چرا اين مصوبات اجرا نشده است؟ مشكل جاده گلستان و كنارگذر انزلي الان مي‌بايست با اين پول نفت حل مي‌شد ولي چرا تا امروز حل نشده است؟ چرا اعتبارات جاده جايگزين تامين نمي‌شود؟ وي درباره تاريخچه بحث خروج جاده از داخل پارك ملي گلستان گفت: از سال 1379 كه بحث تعريض جاده تهران- مشهد مراحل مقدماتي‌اش انجام شده بود مقدمات تعريض آن قطعه داخل پارك هم جدي شد كه محيط زيست استان در آن زمان جلوگيري كرد و اعلام كرد كه اجازه نمي‌دهيم. اين بحث‌ها از مدت‌ها قبل بين ما و استان و وزارت راه شروع شده بود و در يك مقطعي من حتي اسناد مربوط به اين جاده و خروج آن از داخل پارك را در رژيم سابق در آوردم، در اين اسناد مشخص بود كه به درخواست رئيس وقت سازمان محيط زيست، رئيس وقت مملكت كه شاه بود حتي دستور خروج اين جاده را از داخل پارك صادر كرده بود. يعني آن زمان هم سازمان محيط زيست به دنبال اين رفته بود كه دست خطي را از شاه بگيرد تا جاده داخل پارك ملي گلستان تعريض نشود و جاده كم‌كم با ساخت يك محور ديگر، از پارك خارج شود. پس بحث مربوط به خروج جاده و درخواست سازمان براي خروج آن از داخل پارك از سال‌ها قبل شروع شده بود و اين‌طور نبود كه ما شروع كرده باشيم.

وي افزود: گلستان همه افتخار ايران در مجامع بين‌المللي و ذخيره‌گاه ارزشمندي است كه بسياري از گونه‌هاي آن حتي در دنيا كمياب و بي‌نظير است به همين دليل آن سال‌ها كه دكتر آخاني مطالعات پارك ملي گلستان را در آلمان كار كرده بود، با كتابي كه در اين‌باره منتشر كرده بود به سازمان آمد. جالب است بدانيد ما حتي اعتبار نداشتيم كتاب را بخريم، نفت بشكه‌اي 9 دلار بود و بودجه ما ناچيز، خلاصه به هر شكلي بود سعي كرديم تعدادي از نسخ كتاب ايشان را بخريم به دليل اينكه پشتوانه اين مطالعات باشد و از اين طريق بتوانيم ارزش‌هاي پارك ملي گلستان را به همه نشان بدهيم، اين كتاب را كه به زبان اصلي بود به مهمانان خارجي مي‌داديم تا اين پارك كه آن زمان هم اعتبار زيادي در دنيا داشت بيشتر شناخته شود.
ابتكار افزود: علت سيل‌هاي مكرر گلستان تخريب جنگل‌ها بود، حالا هم بهره‌برداران بخش خصوصي و هم مردم و روستاييان و هم وزارت راه و جاده‌سازي. بنابراين بعد از اينكه سيل آمد چون دولت سيل را ديده بود ما دست به كار شديم و از طريق معاونت محيط طبيعي سازمان بحث خروج اين جاده را به دولت كشانديم و همزمان با وزارت راه جلسات مشترك را شروع كرديم تا وزارت راه ديگر در جريان بازسازي جاده به فكر تعريض آن نباشد و در عوض گزينه‌هاي ديگري براي احداث جاده به موازات آن در بيرون از پارك مطرح شد كه دو گزينه مربوط به محور شمالي و يك گزينه مربوط به جنوب پارك مي‌شد. ما مي‌خواستيم با احداث اين جاده، جاده فعلي گلستان فقط استفاده‌هاي توريستي داشته باشد و براي كساني استفاده شود كه فقط قصد بازديد از پارك را دارند. همزمان، سازمان هم پيگير مسئله بود چون مي‌دانستيم كه فقط مخالفت با تعريض جاده نمي‌تواند كار را حل كند و آن وقت كه وزارت راه بحث تصادفات جاده‌اي را مطرح مي‌كرد ما بايد گزينه و راهكار هم ارائه مي‌داديم. جلساتي را خود من با شهيد دكتردادمان و آقاي خرم داشتم.
معصومه ابتكار به تلاش‌هاي اين سازمان براي نجات بسياري از مناطق تحت حفاظت از جاده‌هاي احداث شده و يا در دست ساخت، اشاره كرد و اظهار داشت: سازمان در مورد خيلي از جاده‌هايي كه براي مناطق تحت حفاظت مشكل ايجاد كرده بود ورود كرد مثلا جاده كنارگذر انزلي، جاده اروميه، جاده گلستان، و من با حضور خود وزرا در جلسات متعدد راجع به اين موضوعات چانه زني مي‌كردم تا به يك سري توافقاتي برسيم كه نتايج‌اش هم معلوم است، ما موفق شديم براي كنارگذر انزلي و جاده گلستان در دولت مصوبه بگيريم. به گفته وي بعد از اينكه از سه گزينه مطرح شده براي جاده پارك ملي گلستان يك مورد به تاييد سازمان و وزارت راه رسيد مطالعات اوليه براي گزينه شمالي پارك آغاز شد. وي خاطرنشان مي‌سازد: با پيگيري‌هاي سازمان، مطالعات مربوط به اين گزينه را به مشاور دادند كه كارش را شروع كند و مشاور هم يك گزارشي را تهيه كرد كه در فايل‌هاي سازمان محيط زيست بايد موجود باشد- اگر بلايي سرش نياورده باشند-، در اين مطالعات مشخص شد كه گزينه شمالي، هم توجيه فني دارد و هم اقتصادي و اجتماعي و هم زيست‌محيطي. 36 روستا در مسير اين جاده بودند كه همگي به راه دسترسي پيدا مي‌كردند و احيا مي‌شدند. در مورد توجيه فني هم اگرچه حدود 30 تا 40 كيلومتر طولاني‌تر از جاده گلستان بود اما چون در پارك محدوديت سرعت داريم و حداكثر سرعت 50 كيلومتر است طبيعي است كه در جاده جديد ديگر اين محدوديت وجود نداشت و اين اختلاف زماني به اين وسيله جبران مي‌شد و نهايتا اينكه هيچ عارضه طبيعي هم درمسير اين گزينه وجود نداشت. فقط مسئله اين بود كه هزينه‌اي را بايد دولت متحمل شد و اعتبارش را تامين مي‌كرد كه با توجه به ضريب بالاي امنيتي كه اين گزينه مي‌توانست نسبت به جاده سيل‌خيز گلستان داشته باشد اين هزينه‌ها كاملا توجيه پيدا مي‌كرد و در عين حال پارك هم حفظ مي‌شد.
وي افزود: وقتي بحث را در دولت بردم اعضاي كميسيون زيربنايي واقعا مقاومت مي‌كردند به همين خاطر پيشنهاد خروج جاده از گلستان را مجبور شديم دونوبت در دولت مطرح كنيم و به سختي رضايت وزرا را براي اين كار گرفتيم. من مي‌دانم كه واقعا متقاعد كردن اعضاي دولت چقدر كار سختي است ولي براي اينكه اعضاي دولت را با مقوله محيط زيست بيشتر آشنا كنيم هر از گاهي به هر بهانه‌اي گزارشي را در دولت ارائه مي‌داديم تا محيط زيست در حاشيه قرار نگيرد مثلا گزارش عملكرد مي‌داديم، كارنامه زيست‌محيطي وزرا را مي‌داديم تا اين مقوله در جايي كه موضوع فقر و اشتغال مطرح است به دست فراموشي سپرده نشود خلاصه به هر بهانه‌اي وقت مي‌گرفتيم و گزارش مي‌داديم. علاوه بر اين جلسات شوراي عالي محيط زيست را داشتيم كه سالي يك‌بار و گاهي دوبار تشكيل جلسه مي‌داد. بنابراين مي‌خواهم اين را تاكيد كنم كه اگر اطلاعات و شناخت درست نسبت به محيط زيست وجود داشته باشد بهتر مي‌شود تصميم‌گيري كرد و اگر اينها نبود طبيعي است كه نمي‌توانستيم اهميت پارك را در مقابل يك جاده براي دولت روشن كنيم. خوشبختانه در نوبت دوم اين موضوع در دولت تصويب شد تا جلوي پاره پاره شدن و دونيم شدن پارك ملي گلستان را بگيريم و دولت در روز اول مردادماه سال 1382 تصويب كرد كه جاده گلستان فقط ترميم شود و تعريض نشود و در عوض به موازات ترميم اين جاده گزينه شمالي هم ساخته شود.
ابتكار افزود: با اينكه اعتبارات اين طرح تامين نشده بود ولي ما مرتبا پيگيري مي‌كرديم كه اعتبارش را به مشاور بدهند تا مطالعات را تكميل كند البته بعدا ديگر چيزي دريافت نكرديم ولي مطالعات اوليه گزينه شمالي موجود است. در عين حال تاكيد من به مدير استاني‌مان اين بود كه تحت هيچ شرايطي اجازه تعريض جاده را در داخل پارك ندهد. از طرفي سازمان فقط با ترميم جاده موافقت كرد و چون جاده ديگري وجود نداشت بالاخره بحث كاهش خطرات سيل مطرح بود كه طبيعتا بايد جاده موجود ايمن مي‌شد و اصلا به خاطر همين سيل بود كه گزينه شمالي را مطرح كرديم. به هرحال در آن زمان در استان خيلي درگير مي‌شديم و ما هم با استاندارها اختلاف نظر داشتيم، با وزارت راه هم همينطور، با اينكه پيگيري خيلي از موارد مربوط به ما نمي‌شد اما پيگيري مي‌كرديم تا نتايج‌اش عايد محيط زيست بشود مثلا در بحث اعتبار زباله‌هاي بيمارستاني يا مديريت پسماند خيلي تلاش كرديم به نحوي كه در يكي از جلسات وزارت كشور گفتند به شما چه ربطي دارد كه خواستار بودجه براي اين دستگاه و آن دستگاه هستيد ولي ما دفاع مي‌كرديم، براي فاضلاب، براي منابع طبيعي، براي هر اقدامي كه به نفع بهبود وضعيت محيط زيست بود دفاع مي‌كرديم.
ابتكار خاطرنشان ساخت: مي‌گويند سازمان محيط زيست الان در مواجهه با دستگاه‌هاي دولتي تنهاست. بله تنهاست و علتش هم اين است كه خودشان كار نكردند. با ارائه گزارش‌هاي آماري، توصيفي و توجيه مباحث توسعه پايدار بايد كار مي‌كردند و اينكه بعضا عنوان مي‌شود مقصر در جاده پارك ملي گلستان ما هستيم من قبول ندارم. اين مصوبه دولت در مورد پارك ملي گلستان است، در مورد كنارگذر انزلي هم كه مصوبه دولت از آن زمان وجود دارد. اينها راهكارهاي خوبي بودند و هستند ولي بايد پرسيد چرا امروز اجرا نمي‌شود؟ براي اينكه نرفتند دنبالش و پيگيري نكردند. سازمان محيط زيست واقعا تلاش كرد و كلي انرژي صرف كرد تا توانستيم جلوي عبور جاده از داخل پارك ملي لار را بگيريم. حتي اخيرا آقاي ناطق نوري را كه ديدم ايشان گفتند ما كماكان پايبند هستيم و به پارك ملي لار ورود نكرديم. رئيس سابق سازمان محيط زيست خطاب به برخي از مديران فعلي سازمان محيط زيست گفت: شما از دولت قبل يك ميراث روشن داشتيد و اگر همين‌ها را اجرا كرده بوديد و پيگيري مي‌كرديد امروز اين وضعيت را در گلستان و انزلي نداشتيم. مصوبه دولت كه از اين دولت به آن دولت تغيير نمي‌كند. اينها لازم الاجرا بوده است. ديگران قبل از شما جنگيدند تا همين موافقت‌هايي كه امروز ناديده گرفته مي‌شود در دولت به تصويب برسد. بنابراين نمي‌توانيد اين موضوعات را به گردن قبلي‌ها بيندازيد.
دوشنبه 17 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایسکانیوز]

[مشاهده در: www.iscanews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 292]