نامزدها در‌تب‌40 درجه مناظره

واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: فرهنگ > تلویزیون - پخش مناظره‌های انتخاباتی از امشب آغاز میشود. پخش مناظره‌ها‌ی تلویزیونی و دو به دوی نامزد‌های دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری از امروز آغاز می‌شود. این نخستین‌باری است که مناظره تلویزیونی نامزدهای ریاست جمهوری به شکل مستقیم از تلویزیون جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شود. البته سابقه پخش مستقیم مناظره‌های انتخاباتی به دوره گذشته انتخابات ریاست جمهوری بر‌می‌گردد؛ با این تفاوت که در آن مناظره‌ها این نمایندگان کاندیداها بودند که ضمن تبیین سیاست‌های نامزدی که نمایندگی‌اش را به عهده داشتند، برنامه‌های کاندیدای متبوع طرف مقابل را به چالش می‌کشیدند. امسال و در آستانه برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در پی اعلام آمادگی هر چهار کاندید‌ا جهت مناظره رخ به رخ با نامزدهای دیگر، سازمان صدا و سیما در اقدامی ابتکاری پیشنهاد برگزاری مناظره رو‌در‌رو بین کاندیداهای این دوره را به کمیسیون ماده ۶۲ قانون انتخابات ارائه داد که این امر با استقبال کامران دانشجو رئیس ستاد انتخابات کشور رو به رو شد. اواخر دهه 50 و مناظره‌های جنجالیسابقه مناظره‌های رو‌در‌رو در تلویزیون ایران به سال‌‌های آغازین پیروزی انقلاب بر‌می‌گردد. در آن سال‌ها با توجه به فضای باز سیاسی ناشی از سقوط حکومت پهلوی و حضور جریان‌ها و طیف‌های مختلف در بدنه انقلاب ایدئولوژیکی ایران، این امکان به وجود آمد که نمایندگان این طیف‌ها در گفت‌و‌گویی رو‌در‌رو به بحث و بررسی در خصوص مبانی تفکری که نمایندگی‌اش را بر عهده داشتند بپردازند. شاید بتوان مناظره‌های انجام شده در آن سال‌ها را یکی از مهم‌تریم و جنجالی‌ترین برنامه‌های از این دست در صدا و سیمای جمهوری اسلامی به حساب آورد که بعد از آن دیگر مشابه‌اش دیده نشد. ب ه عنوان مثال مناظره بین دکتر بهشتی دبیر‌کل حزب جمهوری اسلامی و حبیب‌الله پیمان با نورالدین کیانوری دبیر اول حزب توده ایران و مهدی فتاپور از سران چریک‌های فدایی خلق و همچنین مناظره محمدتقی مصباح یزدی و عبدالکریم سروش با فرخ نگهدار رهبر سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) و احسان طبری عضو کمیته مرکزی حزب توده از سری مناظره‌های جنجالی آن دوران هستند. متأسفانه عاقبت این مناظره‌ها در زمان خود ختم به خیر نشد. بحث‌ها و برنامه‌ها پس از مدت کوتاهی به شکل نیمه‌کاره رها شدند و اکنون تنها خاطره‌ای از آنها در ذهن بینندگان پیگیر آن دوران باقی مانده است. شباهت‌های انتخاباتی ایران و آمریکادر شش برنامه یا مناظره‌ای که قرار است از صدا و سیما شاهد آن باشیم کاندیداها به شکل دو به دو در هر برنامه مقابل یکدیگر می‌نشینند و ضمن ارائه و تبیین برنامه چهار ساله خود به نقد برنامه طرف مقابل می‌پردازند. نمونه جهانی این نوع مناظره‌ها را می‌توان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا جست‌وجو کرد. با این تفاوت که بنا به ساختار حزبی ایالات متحده، اول و آخر مبارزات انتخاباتی آن دیار بین دو نفر رخ می‌دهد و امکان ندارد مانند هشتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کشورمان دهنفر برای به دست آوردن این پست با یکدیگر رقابت کنند. مناظره رو‌در‌رو بین دو کاندیدای متبوع حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در ایالات متحده یکی از مهم‌ترین مراحل تبلیغات انتخاباتی این کشورا به شمار می‌آید و هر دو کاندیدا و مشاوران‌شان حسابی ویژه جهت این رویارویی باز می‌کنند. شاید بتوان این ابتکار ویژه صدا و سیمای کشورمان در برگزاری مناظره رخ به رخ نامزدهای پست ریاست جمهوری را مدلی ایرانیزه شده از مناظره‌ کاندیداهای ریاست جمهوری ایالات متحده به حساب آورد. البته واضح است که با این مقایسه قصد انتقاد از این نوآوری انتخاباتی سران جام‌جم را نداریم و تصورمان این است که انجام این مناظره‌ها می‌تواند به هر چه روشن‌‌تر شدن مواضع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هر چهار نامزد کمک کند. رعایت بی‌طرفی در تصویردر گذشته میزانسنی که از سوی تلویزیون برای مناظره‌هایی از این دست در نظر گرفته می‌شد نهایت سادگی را مد نظر داشت اما بدیهی است هرچه چشم‌نوازتر کردن تصاویر می‌تواند خستگی کمتری بر بینندگانی که قرار است 90 دقیقه یک گفت‌و‌گوی چالشی را دنبال کنند رقم بزند. مسعود فروتن، کارگردان تلویزیونی که سابقه‌ای 35 ساله در این زمینه دارد، درباره چگونگی کارگردانی برنامه‌های مناظره کاندیداهای ریاست جمهوری و ویژگی‌های این نوع برنامه‌ها به خبر می‌گوید: «کارگردان این برنامه باید همانند یک گزارشگر فوتبال که بازی دو تیم مهم را گزارش می‌کند، عمل کند. این کارگردان باید تعصب‌های شخصی را کنار بگذارد و عادلانه رفتار کند.» فروتن درباره مناظره‌های سال‌های گذشته، گفت: «در کارهای قبلی ایرادهایی وجود داشت از جمله اینکه در برنامه‌های انتخاباتی چهار سال قبل از تعداد بالایی دوربین استفاده می‌شد که هیچ لزومی به وجود آنها احساس نمی‌شد. گرفتن نماهای لانگ شات از بالاترین نقطه استودیو برای برنامه‌های مناظره هیچ لزومی ندارد و فقط موجب می‌شود که تمرکز بیننده از صحبت‌های فردی که گفت و گو می‌کند، منحرف شود.» او با تأکید بر لزوم عدالت در ارائه تصاویر از کاندیداهای حاضر در برنامه مناظره می‌گوید: «‌یکی از مهمترین وظایف کارگردان برنامه مناظره رعایت کامل عدالت است. این فرد باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که بداند دوربین‌ها مانند چشم تماشاگر است و به خودش حق انتخاب ندهد. البته این کار بسیار دشوار است و من به عنوان کارگردانی که 35 سال است در این زمینه فعالیت می‌کنم نمی‌توانم مسئولیت این کار را بپذیرم.» اجرا؛ مهمتر از اصل ماجرابعد از کارگردانی مهمترین سؤالی که این میان باقی می‌ماند نحوه اجرای این مناظره‌هاست. ارائه موضوع برای گفت‌و‌گو و ممانعت از پراکنده‌گویی نامزدها یکی از مهمترین وظایف مجری این برنامه‌ها می‌تواند باشد. با پذیرش پیشنهاد صدا و سیما از سوی ستاد انتخابات کشور و قطعی شدن انجام مناظره‌های رو‌در‌رو بین کاندیداهای ریاست جمهوری اولین سؤالی که ذهن‌ها را قلقلک داد این بود که چه کسی این مناظره‌ها را اجرا خواهد کرد و در طی برنامه‌ها حدفاصل نامزد‌ها خواهد نشست. این سؤال دیروز از سوی رئیس سازمان صدا و سیما پاسخ داده شد. دکتر رضا پورحسین فرد منتخب عزت‌الله ضرغامی جهت اجرای مناظره‌های تلویزیونی است. مدیر شبکه چهارم سیما مدت‌ها است که با حضور در برنامه پر طرفدار «دو قدم مانده به صبح» و انجام گفت‌و‌گوهای سلسله‌وار با دکتر علی‌اکبر ولایتی در‌خصوص تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران خود را به عنوان فردی توانمند در اجرا، مباحثه و مناظره به بینندگان شبکه چهار شناسانده است و اینک حضور او به عنوان مجری در مناظره‌های فوق می‌تواند پیش‌ زمینه‌ای ذهنی از فضای حاکم بر جلسات به ما بدهد. آرامش در گفتار و احاطه این روانشناس و استادیار دانشگاه تهران بر مسائل گوناگون نوید‌دهنده اجرایی منطقی و به دور از حساسیت‌زایی است. برای آگاهی از چگونگی و نحوه اجرای برنامه‌های فوق با دکتر پورحسین تماس گرفتیم اما او که تا قبل از این همیشه در دسترس خبرنگاران بود حاضر به گفت‌و‌گو با ما نشد و اینطور که از شواهد بر می‌آید تا پایان مناظره‌ها دسترسی به آقای دکتر امکان‌پذیر نخواهد بود. رقابت نامزدهای انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری ایران از امشب وارد مرحله تازه‌ای می‌شود. رو در رویی کاندیداهای این دوره با یکدیگر و طرح بی‌پرده مسائل، برنامه‌ها و انتقادات می‌تواند رقم زننده فصلی نوین در آرمان دموکراسی‌خواهی ملت ایران از 30 سال گذشته تاکنون باشد. بد نیست در پایان من باب فرصتی از دست رفته گله‌ای کوچک هم داشته باشیم. مسئولان تلویزیون می‌توانستند با ترتیب دادن حداقل دو مناظره دیگر با حضور هر چهار کاندیدا شوری مضاعف به این رقابت ببخشند. با توجه به نبود شبکه‌های خصوصی در کشور این انتظاری به حق است که صدا و سیما از همه توان خود در تزریق شور و هیجان‌ انتخاباتی به جامعه استفاده کند. کلام آخر اینکه بردباری، عقلانیت، صداقت و شجاعت در رفتار و گفتار، تنها چیزی است که از حاضران در این مناظره‌ها انتظار داریم.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاین]

[مشاهده در: www.khabaronline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 325]