هوش هيجاني

واضح آرشیو وب فارسی:آفرينش: هوش هيجاني
افراد بخش عمده اي از هوش هيجاني خود را در خانواده فرا مي گيرند. بهترين منبع يادگيري اين توانايي خانواده و خصوصا والدين هستند. پژوهش هاي نشان مي دهد كه هوش هيجاني كودك محصول نمايش مهارتهاي هوش هيجاني والدين است و نه تجربه شخصي آنها از استرس هيجاني. بار- آن بيان مي كند كه هوش هيجاني درطول زمان رشد مي كند و مي تواند با بهترين برنامه ريزي و روان درماني بهبود يابد.پژوهش ها نشان داده اند كه آموزش مهارتهاي اجتماعي و هيجاني كه به تعبيري هوش هيجاني است نقش مهمي در بهبود كيفيت روابط بين فردي و اجتماعي دارد . اين نوع آموزش ها عمدتا در مدارس و محيط هاي شغلي صورت گرفته است. راهبردهاي افزايش هوش هيجاني همانطور كه اكثر مهارتها در اثر تعليم و تربيت رشد مي يابند, برخي مهارتهايي كه درهوش هيجاني دخيل اند نيز مي توان از اين طريق افزايش داد. تعامل خوب والد - كودك در زمينه تشخيص هيجانها و نام گذاري آنها يكي از راهبردهاي مهم افزايش هوش هيجاني است. راه ديگر افزايش اين توانايي, ايجاد يك محيط امن عاطفي است به گونه اي كه كودكان بتوانند آزادي و اطمينان خاطر درباره احساساتشان با والدين گفتگو كنند. آموزش مهارتهاي اجتماعي يكي ديگر از راههاي افزايش هوش هيجاني است. اين آموزشها شامل كنترل خشم و عصبانيت , همدلي, تشخيص و به رسميت شناختن تشابهات و تفاوتهاي مردم, اظهار ادب و صميميت و تعارف , برقراري ارتباط , حل مساله و مشكل , تصميم گيري و ايجاد هدف و مقاومت در برابر فشارها مي تواند باشد. ترتيب دادن جلسات گروهي در باره انواع هيجانات مثل شادي و غم , عشق و تنفر و... كه افراد درباره احساسات و هيجانات خود اطلاعات عيني تري پيدا كنند. به كودكان عبارات در برگيرنده هيجانات و احساسات آموزش داده شود . والدين نيز مي توانند با بيان هيجانات خود فرزندانشان را در شناسايي هيجانات ياري نمايند. مثلا احساس بي قراري نمي كنم, احساس نااميدي مي كنم و ...بطور كلي روان درماني مشاوره , مربي گري و آماده سازي راههايي اند كه مي توانند به افزايش هوش هيجاني كمك كنند. تحقيقات انجام شده در باره هوش هيجاني وانگ ولاو تاثيرات مهارتهاي مديريت هيجاني را در عملكرد شغلي , رضايت شغلي , تعهد سازماني و نقل و انتقال كاركنان بررسي كردند. آنان دريافتند كه هوش هيجاني با عملكرد شغلي و رضايت شغلي رابطه دارد. بار- آن و پاركر بيان كردند كه در بيشتر شاخص هاي (1-EQ ) گروههاي مسن تر نسبت به گروههاي جوانتر به طور قابل ملاحظه اي امتياز بالاتر كسب كردند و پاسخ دهندگان با سن نزديك به 50 سال بالاترين ميانگين امتياز ها را كسب كردند. بر اساس پژوهش بار- آن در سال , 1997 با نمونه اي نرمال در امريكاي شمالي , خانمها مهارت هاي بين فردي قوي تري را نسبت به آقايان نشان دادند. اما مردان داراي ظرفيت درون فردي بيشتر, مديريت هيجانات بهتر و انطباق پذيري بيشتر نسبت به زنان بودند. زنان از هيجانات آگاهي بيشتري نشان مي دهند . از نظر بين فردي بهتر رابطه برقرار مي كنند و از نظر اجتماعي نسبت به مردان احساس مسئوليت بيشتري مي كنند. مردان عزت نفس بهتري دارند و خوش بين تر از زنان هستند . دولويكس و هيگس نيز در تحقيقات علمي خود نشان دادند كه هوش هيجاني با پيشرفت و موفقيت فردي در محيط سازمان و نيز با عملكرد فردي همبستگي زيادي دارد. مولفه هاي هوش هيجاني در تحقيق خانم اسماعيلي عبارت بودند از : آگاهي هاي درون فردي / آگاهي هاي بين فردي / مهارتهاي حل مساله / شيوه هاي مقابله با فشار و سازگاري برنامه درماني - آموزشي اجرا شده در اين تحقيق :اين برنامه طي 12 جلسه - هرهفته يك بار يا دوبار / هربار 2 ساعت هفت گام آموزشي اين جلسات : گام اول : ايجاد خود آگاهي گام دوم: تقويت انعطاف پذيري گام سوم: تقويت قوه انتخابگام چهارم: آموزش مهارت هاي برقراري و حفظ مهارتهاي بين فردي گام پنجم : تقويت توانايي مقابله با استرس گام ششم : آموزش مهارتهاي حل مساله گام هفتم: بررسي موقعيت فرد در برآوردن نيازهاي عاليتحقيقات انجام شده در ايران درباره هوش هيجاني 1- اقاي محمد علي بشارت به بررسي رابطه ابعاد شخصيت وهوش هيجاني , پرداخته است. ايشان در اين پژوهش نوع رابطه ابعاد شخصيت شامل نوروزگرايي , برونگرايي , تجربه پذيري , همسازي و وظيفه شناسي با هوش هيجاني در بين دانشجويان رشته هاي مختلف دانشگاه تهران بررسي نموده است. نتايج پژوهش نشان داده است كه بين هوش هيجاني و ابعاد برون گرايي , تجربه پذيري , همسازي و وظيفه شناسي همبستگي مثبت معني دار و بين هوش هيجاني و نوروزگرايي همبستگي منفي معني داري وجود دارد. 2- خانم معصومه اسماعيلي , , دكتر احدي , دكتر دلاور و دكتر شفيع آبادي به بررسي تاثير آموزش مولفه هاي هوش هيجاني بر سلامت روان پرداخته اند . در اين پژوهش كه باطرحي آزمايشي انجام شده است گروه آزمايشي در معرض آموزش مولفه هاي هوش هيجاني قرار گرفته و در جلسات آموزشي طراحي شده در هفته شركت نموده اند. تحليل يافته هاي تحقيق نشان داد كه آموزش مولفه هاي هوش هيجاني در افزايش سلامت روان موثر بوه و علائم بيماري را در مولفه هاي سلامت روان كاهش داده است . لذا آموزش مولفه هاي هوش هيجاني سبب ارتقاي سلامت رواني مي شود بطوري كه فردبهره بهتري در گزارش هاي شخصي از موفقيت در مقابله بامشكلات به دست مي آورد . اين مقاله در فصلنامه روانپزشكي و روانشناسي باليني ايران شماره , 49 شهريور 86 به چاپ رسيده است. 3- خانم ايران ذراتي , آقاي امير امين يزدي و پرويز آزاد فلاح به بررسي رابطه هوش هيجاني و سبك هاي دلبستگي پرداخته اند. اين پژوهش در بين دانشجويان دانشگاه فردوسي مشهد انجام شده و نتايج نشان مي دهد كه بين سبك دلبستگي ايمن و هوش هيجاني رابطه مستقيم و معنادار وجود داشت. سبك دلبستگي ناايمن , مضطرب - دوسوگرا با هوش هيجاني رابطه معكوس و معنادار داشت . مردان و زنان در اين پژوهش از نظر هوش هيجاني تفاوت معناداري نداشتند. تحليل دراين تحقيق نشان داد كه سبك هاي دلبستگي پيش بيني كننده خوبي براي هوش هيجاني و مولفه هاي آن هستند. انها در اين پژوهش نتيجه گرفتند كه روابط كودك , والدين زمينه مهم و تاثير گذاري بر رشد توانايي هاي كودكان است كه آنان را قادر مي سازد تا درمورد خودشان , ديگران و تعاملات اجتماعي بياموزند. اين مقاله در فصلنامه تازه هاي علوم شناختي , شماره , 29 بهار 85 به چاپ رسيده است. 4- آقاي منصور حكيم جوادي و آقاي جواد اژه اي به بررسي رابطه كيفيت دلبستگي و هوش هيجاني در دانش آموزان عادي و تيز هوش پرداخته اند. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه بين كيفيت دلبستگي و هوش هيجاني رابطه معناداري وجود دارد. تحليل واريانس چند عاملي نشان از معناداري اثر جنس در زيرمقياس مقابله , حرمت خود, روابط بين فردي , خود آگاهي هيجاني و خود شكوفايي داشت.نتايج نشان از دلبستگي بيشتر تيز هوشان به همسالان و دلبستگي بيشتر گروه عادي به خانواده داشت. دختران داراي هوش هيجاني بيشتري از پسران بودند. اين مقاله در فصلنامه روانشناسي , شماره , 30 تابستان 83 به چاپ رسيده است. 5- آقاي دكتر محمد علي بشارت تاثير هوش هيجاني بر كيفيت روابط اجتماعي را مورد بررسي قرار داده است. اين پژوهش در بين دانشجويان دانشگاه تهران انجام شده و نتايج حاصل مويد آن است كه بين هوش هيجاني و مشكلات بين شخصي دانشجويان همبستگي منفي معنادار وجود دارد . هوش هيجاني همچنين با زمينه هاي مختلف مشكلات بين شخصي دانشجويان همچون قاطعيت , صميميت ,مسئوليت پذيري هم بستگي معني دار دارد. هوش هيجاني با تقويت سلامت رواني توان همدلي با ديگران , سازش اجتماعي رضايت از زندگي مشكلات بين شخص را كاهش مي دهد و زمينه بهبود روابط اجتماعي را فراهم مي سازد.هوش هيجاني همچنين از راه ويژگي هاي ادراك هيجاني , آسان سازي هيجاني , شناخت هيجاني و مديريت هيجان ها و با ساز و كارهاي پيش بيني , افزايش توان كنترل و تقويت راهبردهاي رويارويي كار آمد به فرد كمك مي كند تا كيفيت روابط اجتماعي را بهتر سازد. اين مقاله در فصلنامه مطالعات روانشناختي شماره 3 تابستان 86 به چاپ رسيده است.
دوشنبه 10 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفرينش]

[مشاهده در: www.afarineshdaily.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 463]