محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826511929
غصب فدك (2)
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: غصب فدك (2)
«بلى كانت فى ایدینا فدك من كل ما اظلته السماء» (1)روزى چند از این ماجرا نگذشته بود كه حادثه دیگرى رخ داد.دهكده فدك ملك شخصى نیست و نباید در دست دختر پیغمبر بماند! حاكم مسلمانان به مقتضاى راى و اجتهاد خود نظر مىدهد: آنچه به عنوان (فىء) در تصرف پیغمبر بود، جزء بیت المال مسلمانان است و اكنون باید در دست خلیفه باشد. بدین جهت عاملان فاطمه (ع) را از دهكده فدك بیرون راندهاند.فدك چنانكه نوشتیم، چون با نیروى نظامى گرفته نشد، و مردم آن با پیغمبر آشتى كردند، خالصه او به حساب مىآمد. وى نخست در آمد این مستغل را به مصرف مستمندان بنى هاشم، شوى دادن دختران، داماد كردن پسران آنان، و مصرفهاى دیگر مىرسانید. سپس آنرا به دخترش فاطمه داد (2) اكنون خلیفه چنین تشخیص داده است كه پیغمبر به عنوان رئیس مسلمانان در آن مال تصرف مىكرده است، نه به عنوان مالك. پس حالا هم حق تصرف در آن با حاكم است، نه با دختر پیغمبر. فاطمه (ع) ناچار نزد ابوبكر رفت و گفتگوئى چنین میان آنان رخ داد:-ابوبكر! وقتى تو بمیرى ارث تو به چه كسى مىرسد؟-زنان و فرزندانم!-چه شده است كه حالا تو وارث پیغمبرى نه ما؟-دختر پیغمبر! پدرت درهم و دینارى زر و سیم به جا نگذاشته!-اما سهم ما از خیبر و صدقه ما از فدك چه مىشود؟-از پدرت شنیدم كه «من تا زنده هستم در این زمین تصرف خواهم كرد و چون مردم مال همه مسلمانان خواهد بود» (3) .-ولى پیغمبر در زندگانى خود این مزرعه را به من بخشیده است!-گواهى دارى؟-آرى. شوهرم على (ع) (4) و ام ایمن گواهى مىدهند.-دختر پیغمبر مىدانى كه ام ایمن زن است و گواهى او كامل نیست. باید زنى دیگر هم گواهى دهد. یا مردى را گواه بیاورى.و بدین ترتیب فدك به تصرف حكومت در آمد.آیا گفتگو به همین صورت پایان یافته؟ آیا پیغمبر فدك را بدخترش نبخشیده است؟ آیا راویان عصر بنى امیه و عباسیان و گروههاى دیگر تا آنجا كه توانستهاند، داستان را شاخ و برگ ندادهاند. حدیثها نساخته و عبارتهاى حدیث را فزون و كم نكردهاند؟ چنانكه بارها نوشتهام روایتسازى و یا دگرگون ساختن متن روایتها در آن دورهها كارى رایج بوده است. نقادان حدی، شمار روایتهاى ساخته شده را افزون از چهار صد هزار نوشتهاند (5) اینجاست كه براى دریافتحقیقت باید از قرینههاى خارجى كمك گرفت.ما مىدانیم در طول دویستسال پس از این واقعه، فدك چند بار دست به دست گشته است. عثمان آنرا تیول مروان بن حكم كرد (6) و به قولى معاویه آنرا تیول مروان ساخت (7) و همچنان تا پایان حكومت امویان این مزرعه در دست آنان مىبود.چون عمر بن عبد العزیز به خلافت رسید گفت: فدك از آن پیغمبر بود. خود به قدر نیاز از آن برمىداشت و مانده را به مستمندان بنى هاشم مىبخشید، و یا هزینه عروسى آنان مىكرد. پس از مرگ پیغمبر فاطمه از ابوبكر خواست فدك را بدو دهد وى نپذیرفت. عمر نیز چون ابوبكر رفتار كرد. گواه باشید. من در آمد فدك را به مصرفى كه داشته است مىرسانم (8) .در سال دویست و ده هجرى، مامون فدك را به فرزندان فاطمه (ع) برگرداند. فرمانى كه از جانب او به قثم بن جعفر عامل مدینه نوشته شده چنین است:امیر المؤمنین از روى دیانت، و به حكم منصب خلافت، و به خاطر خویشاوندى با رسول خدا صلى الله علیه و سلم، از دیگر مسلمانان به پیروى سنت پیغمبر، و اجراى امر او، و پرداخت عطایا، و صدقات جارى به مستحقان و گیرندگان آن سزاوارترست. خدا امیر المؤمنین را توفیق دهد و از لغزش باز دارد. و او را به كارى كه موجب قربت اوست وادارد.رسول خدا (ص) فدك را به فاطمه دختر خود صدقه داد. این واگذارى در زمان پیغمبر امرى آشكار و شناخته بود، و خاندان پیغمبر در آن اختلافى نداشتند. فاطمه تا زنده بود حق خود را مطالبه مىكرد. امیرالمؤمنین لازم دید فدك را به ورثه فاطمه برگرداند، و آنرا به ایشان تسلیم نماید، و با اقامه حق و عدالت، و با تنفیذ امر رسول خدا و اجراى صدقه او به پیغمبر تقرب جوید. امیرالمؤمنین دستور داد این فرمان را در دیوانها ثبت كنند و به عاملان وى در شهرها بنویسند. هر گاه پس از آنكه رسول خدا از جهان رفت، رسم چنین بوده است كه در موسم (ایام حج) در جمع مسلمانان اعلام مىكردهاند:هر كس صدقهاى یا بینهاى یا عدهاى دارد سخن او را بشنوید و به پذیرید، فاطمه رضى الله عنها سزاوارتر است كه گفته او درباره آنچه پیغمبر براى او قرار داده است تصدیق شود. امیرالمؤمنین به مولاى خود مبارك طبرى مىنویسد، فدك را هر چه هست و با همه حقوقى كه بدان منسوب است، و هر چند برده كه در آن كار مىكند، و هر مقدار غله كه درآمد آن مىباشد، و نیز دیگر متعلقات آن به ورثه فاطمه دختر پیغمبر برگرداند.امیر المؤمنین تولیت فدك را به محمد بن یحیى بن حسین بن زید بن على بن حسین بن على بن ابى طالب و محمد بن عبد الله بن حسن بن على بن حسین بن على بن ابى طالب مىدهد، تا در آمد آنرا به مستحقان آن برسانند. تو قثم بن جعفر! از دستور امیرالمؤمنین و طاعتى كه خدا ویرا بدان ملزم ساخت، و توفیقى كه در تقرب خود و پیغمبر خود نصیب او فرمود، آگاه باش و كسان خود را نیز از آن آگاه ساز. و محمد بن یحیى و محمد بن عبد الله را بجاى مبارك طبرى بگمار. و آنانرا در كار افزون كردن محصول فدك و آبادانى نمودن آن یارى كن ان شاء الله. روز چهار شنبه دوم ذوالقعده سال دویست و ده. (9)دعبل خزاعى شاعر شیعى مشهور قرن دوم و نیمه اول قرن سوم در این باره گفته است:اصبح وجه الزمان قد ضحكابرد مامون هاشم فدكا (10)در فرمان مامون جملهاى مىبینیم كه اهمیتى فراوان دارد:«واگذارى فدك به فاطمه (ع) در زمان پیغمبر امرى آشكار و شناخته بوده است. و خاندان پیغمبر در آن اختلافى نداشتهاند»این فرمان در آغاز قرن سوم هجرى یكصد سال پیش از مرگ طبرى و یكصد و سى سال پیش از مرگ بلاذرى نوشته شده. فرمان خلیفهاى است به مامور خود، یعنى فرمانى رسمى و سندى دولتى است. از مضمون آن جمله كه در فرمان آمده است، چنین فهمیده مىشود كه آنچه در روزهاى نخستین پس از مرگ رسول خدا رخ داد، مصلحتبینىهاى سیاسى بوده. و این مصلحتبینى سنت جارى را تغییر داده است. اگر غرض مامون تنها دلجوئى از خاندان على (ع) و جلب عواطف شیعیان آنان بود، مىبایست كارى نظیر آنچه عمر بن عبد العزیز كرد انجام دهد. و تنها درآمد فدك را به فرزندان فاطمه (ع) واگذارد، و نیازى نمىبود كه خط بطلان بر كردار گذشتگان بكشد.از این گذشته اگر فدك صدقهاى بوده كه پیغمبر به موجب شئون امارت مسلمانان در آن دخالت مىكرده است، چگونه به فاصله ربع قرن پس از مرگ وى خلیفهاى آنرا تیول خویشاوند خود مىكند. بر فرض كه به تشخیص عمربن عبد العزیز (اگر آنچه بلاذرى نوشته است درستباشد) ملكیت دختر پیغمبر بر این مزرعه مسلم نباشد، صدقهاى بوده است كه باید به او و پس از او به فرزندان او برسد چنانكه خود وى هم در فرمانى كه در این باره صادر كرد چنان نوشت. بارى چنانكه در آغاز كتاب نوشتیم گفتگوئى كه در طول تاریخ بر سر این مساله در گرفته، و فصلى از كتابهاى كلامى، تاریخ و سیره بدان اختصاص یافته، به خاطر این نیست كه این دهكده باید در دست دختر پیغمبر و فرزندان او باشد یا در دستحكومت وقت. و اگر فاطمه (ع) نزد خلیفه وقت رفت و از او حق خود را مطالبه كرد، نه از آنجهتبود كه نانخورش براى خود و فرزندانش مىخواست. مشكل او این بود كه این اجتهاد مقابل نص نخستین و آخرین اجتهاد نیست. فردا اجتهادى دیگر پیش مىآید و همچنین. . . آنگاه چه كسى ضمانت خواهد كرد كه خلیفه دیگرى با اجتهاد خود دگرگونىهاى اساسى در دین پدید نیاورد؟ چنانكه مدعیان او نیز چنین تشخیص دادند، كه اگر به موجب ادعا و گذراندن گواه امروز مزرعهاى را كه مطالبه مىكند بدو برگردانند، فردا مطالبه دیگر حقوق خود را خواهد كرد. پیش بینى فاطمه (ع) درست درآمد. چهل سال پس از این حادثه تغییراتى بنیادى در حكومت پدید آمد كه هم مخالف سنت پیغمبر و هم بر خلاف سیرت جارى عصر راشدین بود.درباره نتیجهگیرى از رفتار مدعیان دختر پیغمبر (ص) ، ابن ابى الحدید معتزلى نكتهاى را با ظرافت طنزآمیز خود چنین مىنویسد:از على بن فارقى مدرس مدرسه غربى بغداد پرسیدم:فاطمه راست مىگفت؟-آرى!اگر راست مىگفت چرا فدك را بدو برنگرداندند؟وى با لبخندى پاسخ داد:-اگر آنروز فدك را بدو مىداد فردا خلافت شوهر خود را ادعا مىكرد و او هم نمىتوانست سخن وى را نپذیرد. چه قبول كرده بود كه دختر پیغمبر هر چه مىگوید راست است.بارى چون دختر پیغمبر دانست كه خلیفه از راى و اجتهاد خود نمىگذرد، و آنرا بر سنت جارى مقدم مىدارد، مصمم شد كه شكایتخود را در مجمع عمومى مسلمانان مطرح كند.پىنوشتها:1. آرى از همه آنچه آسمان بر آن سایه انداخت تنها، فدك در دست ما بود (از نامه امیر المؤمنین على علیه السلام به عثمان بن حنیف) .2. تفسیر در المنشور ج 4 ص 177. تفسیر ابن كثیر ج 3 ص 36 و رك ص 97 همین كتاب.3. فتوح البلدان ج 1 ص 36. انساب الاشراف ص 519.4. در روایتى رباح مولاى رسول الله.5. الغدیر ص 290 ج 5.6. المعارف ص 84. تاریخ ابو الفدا ج 1 ص 168. سنن بیهقى ج 6 ص 301 العقد الفرید ج 5 ص 33. شرح نهج البلاغه ج 1 ص 198 بنقل از الغدیر ج 8 ص 236-238.7. فتوح البلدان ج 1 ص 37.8. فتوح البلدان ج 1 ص 36.9. بلاذرى فتوح البلدان ج 1 ص 37-38.10. از اینكه مامون فدك را به بنى هاشم برگرداند، روى روزگار خندید. (دیوان دعبل ص 247) .منبع : كتاب زندگى فاطمه زهرا(س)ص 114 تا 120نویسنده: سید جعفر شهیدى
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 705]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها