هشدار پزشكان مراقب اضافه وزن كودكان باشيد

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: هشدار پزشكان مراقب اضافه وزن كودكان باشيد
گزارش از : مهري ميردريكوند
چاقي يك مشكل همه گير جهاني است كه از دهه ‪ ۷۰‬ميلادي شناخته شد ، اين مشكل پيامدها و عوارض بسيار زيادي در كودكي و بزرگسالي دارد ، همچنين سبب افزايش مرگ زودرس در جوامع مي‌شود.

از شش ميليارد جمعيت جهان ‪ ۱/۱‬ميليون نفر اضافه وزن دارند كه از اين تعداد ‪ ۳۱۲‬ميليون نفر چاق محسوب مي‌شوند. بر اساس تحقيقات صورت گرفته روند چاقي در دنيا طي يك دهه گذشته ‪ ۲‬تا ‪ ۳‬برابر شده است.

* ‪ ۲۵‬ميليون ايراني اضافه وزن دارند
به گفته دكتر علي اكبر سياري عضو هيات مديره انجمن تغذيه كودكان ايران ، ‪ ۶۱‬درصد شهرنشينان و ‪ ۵۰‬درصد روستانشينان بالاي ‪ ۲۰‬سال ايراني، دچار اضافه وزن هستند كه در مجموع شمار آنان به حدود ‪ ۲۵‬ميليون نفر مي‌رسد.

با اندازه‌گيري شاخص توده بدني يا ‪ BMI‬مي‌توان ميزان چاقي و اضافه وزن را محاسبه كرد براي اينكار ، وزن فرد بر حسب كيلوگرم تقسيم بر توان ‪ ۲‬قد فرد مي‌شود ، عدد حاصل اگر بين ‪ ۲۵‬تا ‪ ۱۸/۵‬باشد وزن طبيعي ، پايين تر از ‪ ۱۸/۵‬لاغر، ‪۲۵‬تا‪ ۳۰‬داراي اضافه وزن و اگر اين رقم شاخص بالاي ‪۳۰‬باشد ، نشانگر چاقي فرد است.

بررسي شاخص توده بدني در كودكان با توجه به اينكه در چه سني هستند متفاوت است و با نشان دادن كودك به پزشك مي‌توان شاخص توده بدني او را محاسبه كرد.

دكتر ناهيد عزالدين دبير انجمن علمي تعذيه كودكان ايران در اين زمينه در گفت وگو با خبرنگار علمي ايرنا گفت با تغذيه نامطلوبي كه كودكان ايراني دارند در آينده با معضل مهمي به نام اضافه وزن روبه رو خواهيم شد كه اكثريت جامعه را در برخواهد گرفت.

به گفته وي از همان ابتدا و در دوران شيرخواره گي بايد از يك الگوي تغذيه‌اي صحيح پيروي كرد به اين صورت كه كودك را از شير مادر تغذيه كرد.

مديرعامل انجمن ترويج تغذيه با شير مادر، ضمن اشاره به تبليغات كمپاني هاي بزرگ در خصوص محاسن شيرخشك گفت: شيرخشك باعث چاقي كاذب شيرخواره ها مي شود، ولي شير مادر سرشار از سلول‌هاي زنده و فعالي است كه سلامت و رشد كودك را تضمين مي‌كند.

دكتر عزالدين با اشاره به باورهاي غلط جامعه كه به مادران شيرده نيز منتقل مي‌شود، گفت: بايد در اين زمينه فرهنگ‌سازي صورت بگيرد و اين آموزش به مادران داده شود كه در هر صورت شير مادر بهتر از شيرخشك است.

وي افزود متاسفانه برخي از مادران امروزي به دليل نگراني از تغيير شكل ظاهري بدنشان، از شيردهي، به فرزندان شيرخواره خود ، خودداري مي‌كنند در حالي كه بررسي‌ها نشان داده است كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند در مقايسه با ساير كودكان لاغرتر هستند و مشكل چاقي آنها را تهديد نمي‌كند
* ‪ ۲۰‬درصد كودكان در مناطق محروم ايران دچار سو تغذيه هستند
دكتر غلامرضا خاتمي رييس انجمن علمي تغذيه كودكان ايران گفت توجه به مسايل بهداشتي ، وجود پزشكان خانواده، بالا رفتن خدمات بهداشتي و دسترسي به آب آشاميدني سالم باعث شده ميزان سوء تغذيه كاهش يابد اما هنوز در برخي مناطق محروم ايران ‪ ۲۰‬درصد كودكان دچار سوتغذيه خفيف و ‪ ۵‬درصد نيز دچار سوتغذيه شديد هستند.

وي ادامه داد با برنامه ريزي و تدبير مسئولان كلان و متخصصان امر تغذيه طي يك دهه اخير معضل سوء تغذيه به حداقل ممكن كاهش داده شده است اما امروز با موضوع تهديدكننده اي به نام چاقي رو به رو شده ايم.

به گفته وي در هر دهك اجتماعي بايد از سوي متخصصان تغذيه هرم غذايي متناسب با اقتصاد خانوار تعيين شود.

دكتر خاتمي با اشاره به تمايل برخي خانواده‌ها به داشتن كودكان چاق گفت برخي والدين تمايل به داشتن كودكان چاق دارند و اين تمايل غلط آنها باعث مي‌شود در برابر لاغري و كاهش وزن كودكان از خود مقاومت نشان دهند.

رئيس انجمن علمي تغذيه كودكان يادآور شد اين در حاليست كه اگر خانواده ها همكاري داشته باشند با تصحيح وضعيت تغذيه كودك مي‌توان مشكل چاقي و اضافه وزن را در كودكان به نحو مطلوبي كاهش داد.

* بيش از ‪۳۰‬ميليون ايراني بيشتر از نيازشان غذا مي‌خورند
دكتر علي اكبر سياري متخصص كودكان و عضو انجمن تغذيه كودكان گفت از يك طرف ‪ ۳۲‬ميليون ايراني غذاي بيش از حد مورد نيازشان مي‌خورند و از طرف ديگر ‪ ۱۵‬ميليون نفر به دليل فقر ، غذاي كافي دريافت نمي‌كنند.

وي افزود سالانه صد هزار ايراني به علت سكته قلبي جان خود را از دست مي دهند كه عادات بد غذايي و چاقي يكي از ريشه‌هاي اصلي آن است.

دكتر سياري در ادامه به عوارض شناخته شده چاقي اشاره كرد و گفت: فشار خون بالا يكي از اين عوارض است كه ‪ ۱۰‬درصد جمعيت بالاي ‪ ۱۵‬سال كشور مبتلا به آن هستند كه اين ميزان در جمعيت بالاي ‪ ۴۰‬سال به ‪ ۳۰‬درصد مي‌رسد.

* رژيم غذايي درست مانع از چاقي كودك مي‌شود
دكتر سوسن پارساي دانشيار دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي گفت اگر كودك زير سه سال از تغذيه سالمي برخوردار باشد و در زندگي كودك رفتار تغذيه اي مناسبي حاكم باشد از رشد سلول‌هاي اضافي و زياده از حد پيشگيري مي‌شود.

وي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اضافه كرد در سنين سه سالگي اگر تغذيه كودك همراه با انواع مواد غذايي كاذب همچون پفك، چيپس، شيريني و...باشد تعداد سلول‌هاي مستعدكننده فرد براي چاقي افزايش مي‌يابد در حاليكه اگر تغذيه كودك سالم باشد اين سلول‌ها به طور متناسب و با الگوي ژنتيكي فرد رشد مي‌كنند.

* در سالهاي اوليه مانع از تقويت ذائقه شوري و ترشي در كودك شويد دكتر سوسن پارساي با اشاره به اينكه ايجاد عادات غذايي در كودك بسيار مهم است گفت پرزهاي چشايي كودك در سالهاي اوليه زندگي او تقويت مي‌شوند به اين صورت كه اگر از همان ابتدا كه كودك غذا خوردن را شروع مي‌كند نمك و يا مزه ترش در غذاي او بيشتر باشد ، پرزهاي شوري و ترشي در او تقويت مي شود و براي هميشه غذاها را با آن مزه دوست دارد.

اين متخصص تغذيه كودكان اضافه كرد به همين خاطر به مادران توصيه مي‌شود تا سن زير يك سالگي در غذاي كودك نمك اضافه نكنند و به طور كلي تا سنين زير سه سالگي مزه‌هاي شوري و ترشي در غذاي كودك بسيار كم باشد.

وي با بيان اينكه سنين زير پنج سال از نظر تامين سلامتي كودكان در آينده بسيار مهم است افزود در دوران نوجواني تصور فرد از بدن خيلي مهم است و در روابط اجتماعي او تاثير گذار است ، از اين رو اگر در اين سنين چاق باشد و نتواند به دلخواه لباس بپوشد سرخورده خواهد شد.

* عوارض جسمي و رواني چاقي
ازدياد وزن و چاقي كودكان و نوجوانان يكي از مشكلات عمده‌اي است كه مي تواند آنان را در سال‌هاي بعد دچار اختلالات و نارسايي‌هاي جسمي ، رواني و اجتماعي كند.

بيماري‌ها و نارسايي‌هاي قلبي - عروقي، بيماري‌هاي مربوط به استخوان ها و مفاصل، بالا رفتن فشار خون، كلسترول و قند خون، بي‌تحركي و ضعف قواي جسماني، بيماري‌هاي تنفسي مثل تنگي نفس، آسم، ديابت و نارسايي‌هاي غدد و بلوغ زودرس كه خود مي‌تواند مشكلات بسياري براي كودكان و نوجوانان از جمله ناراحتي‌هاي روان شناختي مثل افسردگي و انزواطلبي به بار آورد از جمله بيماريهايي هستند كه مي‌توانند از چاقي ناشي شوند.

به اعتقاد كارشناسان اولين و بهترين كاري كه مادران و پدران مي‌توانند در زمينه ازدياد وزن فرزندشان انجام دهند اين است كه او را از هر لحاظ مورد حمايت و امنيت عاطفي خود قرار دهند.

كودكي كه دچار مشكل چاقي شده است، بيشتر از هر زماني به آرامش و دلگرمي اطرافيانش احتياج دارد تا بتواند با اين مسئله ، برخوردي واقع بينانه و راهگشا داشته باشد.

احساسات و برداشت‌هاي كودكان از وجود خودشان به طور شديد تحت تاثير صحبت ها و اظهار نظرهايي است كه والدين آنان درباره آنها مي‌كنند. اگر مادر و پدر، فرزند خود را بدون چون و چرا و با هر وزني بپذيرند، كودكان مطمئنا نسبت به خود و مشكل چاقي شان احساس بهتري خواهند داشت و راحت تر درصدد رويارويي با آن برخواهند آمد.

* چاقي ژنتيكي
دكتر پارساي با اشاره به اينكه ژنتيك يكي از عوامل ايجادكننده چاقي است گفت بررسي‌ها نشان داده است تنها هفت تا ‪ ۹‬درصد چاقي‌ها هورموني هستند و در بقيه موارد نوع زندگي و عوامل محيطي و تغذيه‌اي دوران كودكي و دوران بلوغ در آن موثر بوده است.

در ميان كودكاني كه دچار چاقي ژنتيكي نيستند، آناني كه والدين و يا خواهر و برادراني چاق دارند، بيشتر در معرض ابتلا به اين مشكل هستند، چون به آساني از الگوها و عادات كم تحركي و پرخوري آنها سرمشق مي‌گيرند.

يك كودك بايد به طور متوسط روزي يك ساعت فعاليت و تحرك بدني داشته باشد تا بتواند مقدار غذايي را كه مصرف مي‌كند، بسوزاند. اين در حاليست كه اغلب كودكان و نوجوانان عادت كرده‌اند بيشتر اوقات خود را جلوي كامپيوتر و يا تلويزيون سپري كنند و كمتر ورزش كنند و تحرك داشته باشند.

اغلب والدين ، زماني متوجه چاقي فرزندشان مي‌شوند كه او تقريبا ؟؟ درصد از حد وزن طبيعي خود سنگين تر شده است. چاقي زماني بروز مي‌كند كه فرد بيشتر از حد سوخت و ساز بدنش كالري مصرف مي‌كند. به عبارت ديگر، ميزان خوراك او بيشتر از فعاليت و نياز بدنش است.

بهترين فردي كه مي‌تواند چاقي كودكان را تشخيص دهد، پزشك است ، يك پزشك با توجه به اندازه‌گيري ميزان رشد قد و وزن كودك در حال رشد، مي‌تواند درصد اضافه وزن او را معين نمايد. از آن جايي كه كودكان در حال بزرگ شدن و رشد هستند، هر گونه افزايش وزن آنها را نمي‌توان چاقي محسوب كرد زيرا گروهي از بچه‌ها ابتدا چند كيلويي وزن مي‌گيرند و سپس قد مي‌كشند.

متخصصان تغذيه كودك معتقدند به منظور كاهش وزن نوزاد برنامه غذايي كودك را بايد به گونه‌اي تنظيم كرد كه در ماه تنها نيم كيلو وزن كم كند نه بيشتر.

براي كاهش وزن نبايد از روشهاي غير علمي ، تجاري و غير بهداشتي استفاده شود بلكه اين برنامه‌هاي كاهش وزن كودك بايد بسيار دقيق و حساب شده و تحت نظر متخصصان تغذيه كودك انجام شود.

وضعيت چاقي در ايران هم اكنون به گونه‌اي است كه اگر با همين روند پيش رود و اقدامات پيشگيرانه و آموزشي در جهت كنترل وزن صورت نگيرد مي‌تواند در شمار يكي از كشورهاي چاق جهان قرار گيرد.

به گفته كارشناسان با روند كنوني، كودكان امروز كه نسل بعدي جامعه هستند ، كشور ايران را در شمار چاق‌ترين كشورهاي جهان قرار خواهند داد.

به گفته متخصصان تغذيه كودك، چاقي در سنين كودكي زمينه را براي استعداد به چاقي در سنين بزرگسالي بيشتر مي‌كند به همين دليل است كه بايد اقدامات پيشگيري از چاقي و مشكلات بعدي آن را از سنين كودكي آغاز كرد.
شنبه 8 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 302]