چارتر عنواني جديد براي گرانفروشي بليت هواپيما

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: چارتر عنواني جديد براي گرانفروشي بليت هواپيما
مجيدي زندي اينكه در اقتصاد كشور ما شركت هاي خدماتي به جاي جلب رضايت مشتري صرفاراههايي را براي كسب سود بيشتر جستجو مي كنند مشكل تازه اي نيست زيرا چون نيازي به رقابت نمي بينند. در اين ميان شركت هاي هواپيمايي داخلي هم با استفاده ابزاري از واژه چارتر ـ كه در عرف هواپيمايي به اجاره يك هواپيما گفته مي شود ـ بليت موردي را هم در قالب چارتري گرانتر از قيمت مصوب مي فروشند و در اين زمينه براي بليت هواپيما در يك آغاز تعطيلات و مسافرت هاي تابستاني بازار سياه درست كرده اند. متاسفانه به دلايل بسيار فراوان كه يكي از عمده ترين آن نبود رقابت سالم ميان شركت هاي هواپيمايي است ظرفيت ناوگان هواپيماي كشور هيچگاه با تقاضاي موجود در جامعه همخواني نداشته است و به مجرد آغاز تعطيلات تابستاني يا نوروزي و افزايش تقاضا براي بليت هواپيما قطار و اتوبوس هر يك از اين شركت ها در جستجوي راهي مي روند كه بتوانند بيشترين درآمد را در كوتاه ترين فرصت براي خود فراهم آورند. اينگونه است كه اگر اين روزها به آژانس هاي مسافرت هوايي مراجعه كنيد و بليت هواپيما درخواست نماييد اولين واژه اي كه مي شنويد « نداشتن بليت » است امالله اما صبر كنيد ممكن است بتوانيم برايتان بليت چارتري مهيا نمائيم ! اين جمله اي است كه خانم فروشنده بليت هواپيما مي گويد و مي افزايد : « براي جلب رضايت مشتريان ثابت خود هواپيمايي را از يكي از شركت هاي خصوصي به طور ويژه اجاره كرده ايم كه يقينا قيمت بليت آن قدري تفاوت دارد آيا مايليد شما هم جزو مسافران آن هواپيما باشيد و... » اين شيوه اي مرسوم در جامعه است كه هر كس كه دستش برسد براي تخريب شرايط عادي كاري مي كند و رضايت مردم تنها بازيچه اي دردست سياستمداران است كه بگويند تلفن 124 سازمان بازرسي و 1870 سازمان هواپيماي كشوري آماده رسيدگي به شكايت مردمي است ! اين شرايط هنگامي در آستانه تابستان براي بليت هواپيما ايجاد شده كه رئيس سازمان هواپيمايي كشوري در گذشته با ناراحتي از وجود بازار سياه براي بليت نوروزي هواپيما اعلام كرده بود : « با برنامه ريزيهايي كه انجام شده براي سازماندهي پروازهاي شركت هاي هواپيمايي در تابستان با توجه به افزايش تقاضا پروازهاي فوق العاده شركت هاي هواپيمايي داخلي و خارجي را افزايش خواهيم داد. » وي به يكي از خبرگزاريها گفته بود : « علاوه بر آن از تمامي ظرفيت ناوگان داخلي براي حمل مسافر در ايام تابستان استفاده خواهيم كرد اين موضوع به تمامي شركت هاي هواپيمايي ابلاغ شده و اين شركت ها نيز مشغول آماده سازي خود اعم از تعمير و سرويس هستند كه با اين اقدامات دفاتر خدمات فروش بليت به راحتي مي توانند بليت مورد نياز مردم را در اختيار آنها قرار دهند. » البته اگرچه بايد پذيرفت كه اين شيوه يكي از ضعف هاي پروازهاي هوايي در ساختار اداري و اجرايي كشور است اما مشكل اصلي آنجاست كه بسياري از مردم هم براي مسافرت هاي خود برنامه ريزي زماني ندارند و پس از اينكه همه كارهاي خود را انجام داده اند براي تهيه بليت اقدام مي كنند كه يقينا به نتيجه نخواهند رسيد. راه درست ـ بجز در موارد اضطراري ـ اين است كه براي سفر برنامه اي حداقل يكماهه داشته باشيم و به موقع براي دريافت بليت اقدام كنيم تا هم بليت ارزان قيمت و هم در زمان مورد نظر تهيه و با خاطري آسوده به مسافرت با هواپيما برويم . در اين شرايط شركت هاي هواپيمايي نيز نمي توانند هر قيمتي كه مي خواهند از مشتري خود در قالب سفرهاي چارتري درخواست و براي خود بازار سياه بليت هواپيما در تابستان و يا در آستانه سال نو ايجاد كنند. همچنانكه اشاره شد در اين عرصه ميل به افزايش قيمت بهاي بليت هر ساله به صورت رسمي و غيررسمي اعمال مي شود. زيرا براساس اعلام مقامات رسمي هم اكنون جواز مشروط افزايش 25 درصدي بهاي بليت به ازاي ارائه خدمات بيشتر يا استفاده از هواپيماهاي بهتر در مسيرهاي مختلف صادر شده و اين اظهارات هنگامي رسانه اي مي شود كه هنوز رسما تصميم خاصي براي افزايش بهاي بليت هواپيما گرفته نشده است اما افزايش 25 درصدي بهاي بليت با توجيه ارائه خدمات بهتر كه به دليل كيفي بودن مساله هيچگاه قابل اثبات نخواهد بود و ديگري رونق فروش بليت هاي چارتري در برخي از آژانس هاي مسافري سند محكمي بر آزاد گذاشتن سقف بليت هواپيما در قالب و عناوين مختلف خواهد بود. شرايط فوق اگرچه از سوي مديران دولتي و مديران شركت هاي بازرگاني و صنعتي قابل تحمل خواهد بود اما عمده اين مشكلات بر سر آندسته از مسافراني سنگيني خواهد كرد كه بومي استانهاي دور از مركز هستند و به اجبار كارهاي اداري و بيمارستاني و حتي ملاقات با اقوام و فاميل مجبورند هزينه هاي گزافي را بابت استفاده از خدمات حمل و نقل هوايي بپردازند. شرايط موجود در عرصه خدمات هوايي در كشور ما درحالي به سمت بروز مشكلات بيشتر براي مردم پيش مي رود كه با توجه به وجود رقابت شديد بين شركت هاي مختلف خارجي بليت پروازهاي خارجي به صورت رقابتي تعيين مي شود و هر شركتي با كاهش قيمت و افزايش خدمات درصدد جذب بيشتر مسافر بر مي آيد. اما كمبود هواپيما در مسيرهاي داخلي سبب شناور ماندن قيمت ها در آژانس هاي مسافرتي چارتري با تفاوت قيمت 10 تا 20 هزار تومان نسبت به قيمت مصوب بليت ها شده است . به دنبال افزايش ترفند چارتري براي گرانفروشي بليت هواپيما اخيرا كميسيون فني نظارت بر عملكرد دفاتر خدمات مسافرتي و گردشگري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران با صدور بخشنامه اي كليه دفاتر شركت هاي مسافرتي چارتر كننده را ملزم به گرفتن تاييديه براي درج آگهي در جرايد كرده است . در اين بخشنامه تصريح شده است كه : كليه دفاتر و شركت هاي خدمات مسافرتي چارتر كننده بايد پيش از درج هرگونه آگهي و تبليغات درباره مقاصد مورد نظر با دردست داشتن قرارداد منعقده با هر يك از شركت هاي هواپيمايي مبني بر چارتر كلي يا خريد سهميه خاص از صندلي ها و همچنين مجوزهاي پرواز از سوي سازمان هواپيمايي كشوري براي گرفتن تاييديه اين سازمان مراجعه كند. سازمان فوق اگرچه بخشنامه مذكور را با هدف جلوگيري از بروز مشكلات احتمالي براي مسافران و دفاتري كه فعاليت چارتري ندارند صادر كرده است تا با دفاتري كه قبل از گرفتن تاييديه هاي لازم نسبت به درج آگهي و جذب مسافر اقدام كنند برخورد قانوني شود اما در آن هيچ اشاره اي به غير قانوني بودن فروش انفرادي صندلي هواپيماهاي چارتري نشده است . يكي از مسافراني كه خود مجبور شد از طريق تهيه بليت چارتري به سفر كاري برود در اين زمينه به گزارشگر ما مي گويد : حداقل 15 تا 20 روز قبل از انجام سفر هرگاه به آژانس هاي هوايي مراجعه مي كردم مي گفتند بليت نداريم تا اينكه روزي كه مجبور شدم به سفر بروم به آژانس مورد نظر رفته و بليت چارتري را خريداري و به سفر رفتم . ـ تاييد ـ چيزي نوشته شده بود و نه از قيمت نوع صندلي و ... OK وي مي افزايد : هنگامي كه در متن بليت صادره دقت كردم نه در جدول خبري بود كه برايم عجيب مي نمود. وي ادامه مي دهد : به نظرم صدور چنين بليت هايي با فرم جديد كه فقط اسم مسافر را در خود دارد حيله اي براي گرانفروشي است كه دستگاههاي نظارتي مي بايست در اين زمينه به كمك مردم بيايند تا از اجحاف به آنها جلوگيري كنند مردمي كه از سر ناچاري براي انجام سفر كاري چنين بليت هاي گراني را خريداري مي كنند. حميد يكي از متقاضيان سفر با هواپيماست او هم درباره شرايط خريد بليت مي گويد : هنگامي كه براي خريد بليت سفر به مشهد مقدس به آژانسي در خيابان وليعصر مراجعه كردم خانم مسئول فروش بليت ابتدا منكر داشتن بليت براي روز مورد درخواست بنده شد و گفت كه فايل شركتهاي هواپيمايي براي چنين روزي باز نمي شود. اما لحظاتي بعد همان خانم خطاب به من گفت كه اگر بخواهيد مي توانيد بليت چارتري خريداري نماييد. وي مي افزايد : من كه در ابتدا متوجه منظور او نشده بودم درباره تفاوت بليت چارتري و معمولي سئوال كردم كه او در پاسخ به من گفت مقداري در قيمت بليت چارتري با بليت عادي تفاوت وجود دارد ضمن آنكه پس از صدور بليت ديگرقابل بازگشت نيست . فكرت را بكن اگر خواستي بليت را صادر نمايم . وي مي افزايد : تفاوت قيمت بليت عادي هواپيما با چارتري براي هر نفر 15 هزار تومان بو دكه براي خانواده چهارنفره خود مجبور بودم 60 هزار تومان اضافه بها پرداخت كنم كه اين كار را انجام ندادم و بدون بليت باز گشتم . خانم نورفرزان از ديگر شهرونداني است كه بليت سفر به شيراز را خريداري كرده است او نيز در اين باره مي گويد : براي سفر به شيراز بليت هواپيما مي خواستم كه گفتند عادي نداريم « فوق العاده » هست و براي رفت و برگشت دو نفر حدود 200 هزار تومان پول بليت فوق العاده رفت و برگشت ما شده است در حاليكه بليت عادي براي هر نفر 79 هزار تومان بوده است . مدير يك آژانس هوايي هم كه نوشته « فروش چارتري » را به ديوار آژانس هوايي نصب كرده است درباره علت فروش اين نوع بليت مي گويد : چون ما فقط با برخي از شركتها كار مي كنيم آنها هم براي جذب مشتري چنين امكاناتي را در اختيار ما قرار مي دهند و چون ما قبلا پول آنها را يكجا پرداخت مي كنيم و امتيازاتي از قبيل غير قابل بازگشت بودن بليت را دارد براي هر دو طرف سودمند است ضمن آنكه رضايت مشتريان هم فراهم مي شود. وي مي گويد : برخي از همكاران معتقدند اين شرايط سبب شده تا عرضه بليت نسبت به گذشته بهتر شود و اگر چه برخي نيز بر خلاف اين نظر را دارند ولي به نظر من چون آژانس ها از قبل هواپيما را اجاره مي كنند براي فروش بليت هم بيشتر تلاش مي كنند كه باعث جذب بيشتر مسافر و رضايت شركت هاي هواپيمايي شده است . وي كه از شرايط تهيه بليت هواپيما آگاه است به مشتريان بليت عادي هواپيما پيشنهاد مي دهد ابتدا با خانم فروشنده بليت داخلي مشورت كنند و اگر موفق به تهيه بليت نشدند براي خريد بليت چارتري به او رجوع نمايند! آقاي كريم مير كريمي كه از گرگان براي تجارت به تهران آمده است در بازگشت به گرگان مجبور شد بليت چارتري تهيه كند وي نيز در آژانس هواپيمايي صادر كننده بليت چارتري به گزارشگر ما مي گويد : هر وقت بليت عادي مي خواهم مي گويند نداريم اما بليت چارتري را براي هر روز در حافظه كامپيوتر خود دارند سئوال من اين است كه چرا اين بليت چارتري هميشه هست ولي براي بليت عادي فايل هاي شركتهاي هواپيمايي باز نمي شود ! وي مي گويد : بليت عادي سه ـ چهار روز آينده را ندارند اما بليت چارتري همان روز سفر فراهم است به اين دليل احساس مي كنم اين آژانسها با هم تباني دارند و براي فروش بليت با قيمت گرانتر توافق مي كنند زيرا بعضا به من مي گويند حتي براي تهيه بليت چارتري يك شركت به آژانس خاصي در فلان خيابان تهران مراجعه كنم و گاهي ديگر آن دفتر مسافرتي مرا به مركز شهر حواله مي دهد. وي ادامه مي دهد : چون كارم به گونه اي است كه زياد مسافرت كاري مي روم از اين وضعيت ها بسيار ديده ام كه براي من هم عادي شده است . آقاي عبداللهي از كارشناسان حوزه بازرگاني و بازاريابي يكي از شركت هاي هوايي هم درباره رواج فعاليت هاي چارتري در ميان آژانس داران به گزارشگر ما مي گويد : چارتر واژه فرنگي در بست است و اصطلاحا به هواپيمايي گفته مي شود كه آن را براي تورهاي مسافرتي در تملك گيرنده قرار مي دهند و شركت هاي هواپيمايي طبق قانون نمي توانند جز در زمينه مسافر مجاز و بار مجاز نظارتي بر عملكرد آنها داشته باشند. وي مي گويد : طبق قانون هم شركتهايي مي توانند چارتر كننده هواپيما باشند كه فعاليت هاي « تور » انجام دهند يعني به همراه بليت هواپيما امتيازات ديگر نظير نقل و انتقال درون شهري اقامت غذا و... را در اختيار اعضا تور قرار دهند و اگر آژانس ها بليت چارتري انفرادي بفروشند نوعي سود جويي و تخلف محسوب مي شود كه دستگاههاي نظارتي بايد در اين زمينه حساس باشند. وي مي افزايد : متاسفانه برخي از شركت هاي هواپيمايي بليت هاي خود را هم به يك سري از آژانس ها مي دهند و به همين دليل در تقسيم صندلي دقت كمي صورت مي گيرد كه بخشي از مشكلات پروازهاي چارتري از چنين زواياي پنهاني بروز كرده است . وي مي گويد : چون در هواپيماي چارتري بهاي بليت قبلا پرداخت و بليت به نام شركت صادر مي شود آژانس ها براي افزايش قيمت بخش مربوط به بهاي بليت را خالي مي گذارند و در صورت انصراف از سفر هم پولي را بابت كنسلي يا لغو مسافرت به مسافران پرداخت نمي كنند كه البته شرايط فوق را قبلا به متقاضيان بليتهاي چارتري اعلام مي كنند. و اين شرايط در آستانه سفرهاي خاص و يا آستانه نوروز به اوج خود مي رسد كه آژانس ها قيمت بليت را به صورت شناور و لحظه اي تعيين و از مشتري دريافت مي كنند. در اين زمينه آقاي رضا جعفرزاده سخنگوي سازمان هواپيمايي كشوري هم به گزارشگر ما مي گويد : طبق مصوبه سازمان هواپيمايي كشوري دفاتر آژانس هاي مسافرت هوايي مي توانند 30 در صد از بليتهاي خود را به صورت چارتر بفروشند و اين تصميم هم در راستاي حمايت از آژانسها و سود آوري فعاليت آنها اتخاذ شده است . وي مي افزايد : اما آنچه كه سبب بروز مشكل در عرصه خدمات رساني دقيق تر پيش آمده مشكل افزايش تقاضا بيشتر از عرضه صندلي هواپيماست چون در مجموع تعداد صندلي پرواز كه در اختيار داريم با تقاضاها برابري نمي كند و به همين دليل در راستاي افزايش عرضه و بهبود ناوگان حمل و نقل هوايي در كشور سازمان هواپميايي كشوري مدت هاست به برنامه هايي متوسل مي شود كه بتواند زمينه هاي جلب سرمايه گذاري در افزايش تعداد صندلي پرواز را فراهم آورد. رضا جعفرزاده ادامه مي دهد : در اين زمينه حتي تلاش هايي براي اعطاي يارانه دولتي براي خريد هواپيما به شركت هاي خصوصي مطرح است تا بتوان خلا ناشي از كمبود صندلي پروازها را در شركت هاي هواپيمايي پر كرد. وي مي افزايد : مساله چارتر هم در همين راستا اتفاق افتاده است اما اين دفاتر جزو دفاتر بند (ب ) هستند كه زير نظر سازمان هواپيمايي كشوري فعاليت نمي كنند و اشرافي هم به نحوه فروش بليت چارتري نداريم اين آژانس ها به عنوان يك واحد صنفي و خصوصي بايد از سوي دستگاههاي نظارتي كنترل شوند. وي ادامه مي دهد : سعي اين سازمان بر آن است كه دفاتر فروش بليتي كه جزو دفاتر بند (الف ) هستند و بليت را به صورت موردي به فروش مي رساند كنترل و به آنها نظارت داشته باشيم . وي مي گويد : فروش بليت چارتري الزاما به معناي گرانفروشي نيست زيرا برخي از شركت هاي هواپيمايي براي جذب مسافر به شهرها و جزايري خاص در كشور بليت چارتري خود را 10 درصد زير قيمت مصوب عرضه مي كنند اگر چه الزام همه شركتها براي تخفيف بليت هاي چارتري وظيفه سازمان هواپيمايي كشوري نيست زيرا گردش مالي آنها مستقل و طبق قانون شركت هاي خصوصي انجام مي شود. وي ادامه مي دهد : البته طبق همين قانون هم اين شركت ها نمي توانند با حمايت بخش خصوصي برخي از استانها تخفيف هاي خود را بيش از 10 درصد اعلام كنند زيرا در آن شرايط رقابت مضر پيش مي آيد واز تعداد پروازها به اماكن مذهبي همچون مشهد كاسته و باعث افزايش نارضايتي مسافران مي شود. آقاي جعفرزاده تقاضاي بليت براي مشهد را بسيار زياد معرفي مي كند و مي افزايد : دفاتري كه بليت سفر به مشهد را به صورت موردي به مسافران مي دهند تحت نظارت هستند اما براي برخي از مسافراني كه در آخرين فرصت قبل از تعطيلات نوروزي و سفرهاي قريب الوقوع تابستاني براي خريد بليت اقدام مي كنند و خريد بليت چارتري هم مورد پذيرش آنهاست كه اقدام به خريد اين نوع بليت مي كنند و برخي شركت هاي مسافري هوايي هم هواپيماها را براي اين ايام اجاره مي كنند. وي مي گويد : يكي از دلايل علاقمندي مسافران به حضور در پروازهاي چارتري همراهي با تورهاي مسافرتي است زيرا مسافرت با تورها را به دليل هماهنگي ها براي خريد بليت تهيه هتل اقامت و غذا و حمل و نقل درون شهري راحت تر مي دانند و براي آن هزينه خاصي را كنار مي گذارند و اين شرايط حتي براي مسافرت هاي ريلي و اتوبوسي هم وجود دارد كه شركت ها مي توانند بخشي از بليت خود را به تورها بفروشند. چارتر » در زبان فارسي يعني « دربستي » كه وزارتخانه ها سازمانها و تورهاي سياحتي و زيارتي هواپيمايي را به صورت يكجا براي مسافران خود اجاره مي كنند اما اكنون با تك فروشي بليت پروازهاي چارتري از سوي آژانس هاي هواپيمايي تخلفي آشكار براي گرانفروشي انجام مي شود همزمان كه اجازه مشروط براي افزايش 25 درصدي قيمت بليت هواپيما در سال جاري به ازاي افزايش كيفيت صادر شده شركت هاي هواپيمايي هم مجاز هستند تا 30 درصد از صندلي ها را به صورت چارتري عرضه كنند يك مسافر مشهد مقدس : دو هفته براي تهيه بليت عادي تلاش كردم كه آژانس ها همواره از نبود بليت سخن گفتند تا اينكه در نهايت مجبور به خريد بليت چارتري با قيمتي بيش از قيمت مصوب شدم قيمت بليت و نوع صندلي چيزي نوشته نمي شود و امكان لغو ـ كنسل ـ كردن بليت هم وجود OK در بليت هاي چارتري در جدول مربوط به ندارد خانم نور فرزان مسافر شيراز : هنگامي كه براي تهيه بليت هواپيما مراجعه كردم گفتند بليت عادي نداريم اما بليت فوق العاده هست ! رضا جعفرزاده سخنگوي سازمان هواپيمايي : فروش بليت چارتري الزاما به معناي گرانفروشي نيست زيرا برخي شركتهاي هواپيمايي براي جذب مسافر به شهرها و جزاير خاص بليت چارتري را 10 درصد ارزانتر مي فروشند اما چون حجم مسافرت در اين فصل افزايش مي يابد احتمال تخلف هم هست كه دستگاههاي نظارتي بايد بر عملكرد آژانس ها نظارت كنند
پنجشنبه 6 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 426]