واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: موزه ها محل نگهداري اشياي تاريخي، هنري و حافظ ميراث فرهنگي هستند و به مثابه مراكز فرهنگي با ارزش و غني از جايگاه ويژه اي برخوردارند و در اين اماكن اشيا و آثار باقيمانده از تاريخ دور و نزديك بشر، حفظ شده و به نمايش درمي آيد. رايجترين و آسانترين راه علمي مطالعه و ملاحظه تاريخ، ايجاد موزه ها و آثار به جا مانده از زندگي گذشتگان است، چراكه اسناد معتبري از هنر، فرهنگ و تاريخ را ارائه مي دهند. هر شي و اثر به نمايش گذاشته شده در موزه يا نمايشگاه، زبان حالي دارد و با بيننده اش ارتباط برقرار مي كند كه با تفكر و تعمق مي توان زبان حال اين آثار را دريافت. موزه هاي از معدود مراكز حافظ يادگارهاي نسل گذشته و در حقيقت فرزندان هنر و تاريخ هستند و هر يك از اشياي موزه در عين بي زباني به هزاران زبان سخن مي گويند زيرا اسناد معتبري از هنر، فرهنگ و تاريخ را ارائه مي دهند. نقش حياتي موزه ها در جوامع بشري نقشي بديع، ماندگار و مروج نابترين پديدهاي فرهنگي است. موزه كلمه يوناني است كه از موزه يون به معناي مجلس فرشتگان الهام گرفته است و به مجموعه اي از آثار و اشيايي اتلاق مي شود كه در محلي نگهداري و در معرض نمايش گذاشته شوند. در يونان قديم به محلي موزه گفته مي شد كه در آنجا به مطالعه صنايع و علوم مي پرداختند. شوراي جهاني موزه ها، موزه را موسسه اي دايمي دانسته كه اهداف مادي ندارد و در آن به روي همگان گشوده است و براي خدمت به جامعه و پيشرفت آن فعاليت مي كند. امروزه در كشورهاي مختلف ، موزه ها، آثار باستاني، مردم شناسي، طبيعي، حيوانات و وحوش و مجموعه تاريخي آن كشور را به نمايش مي گذارند و فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتي از طريق اشيا و وسايلي كه در آن موزه گردآوري شده است شناخته مي شود. از انواع موزه هاي موجود در خراسان جنوبي مي توان به موزه هاي باستان شناسي ، مردم شناسي ، شهدا ، حيات وحش، مشاهير ، وقف و آب اشاره كرد. موزه باستان شناسي بيرجند مشتمل بر بخشهاي متعددي از جمله بخش سفال، مفرغ و سكه، قرآن، روشنايي، كتابت و مجموعه اي از اشيا و مواريث خاندان علم است. در بخش روشنايي اين موزه انواع پي سوزهاي سفالي و فلزي و تعدادي چراغهاي گردسوز با پايه و بدنه سنگي، سراميكي و برنزي نيز به نمايش درآمده است. گرچه به لحاظ تاريخي قدمت بعضي از اين اشيا، كمتر از يكصد سال است ولي از نظر هنري قابل توجه هستند. قديمي ترين اشياي موجود در اين بخش پي سوزهاي سفالي است كه قدمت برخي از آنها به پيش از اسلام بر مي گردد. در بخش قرآن و كتابت موزه باستان شناسي هم نفيس ترين نسخه قرآن موجود در آن متعلق دوره قاجار است كه نقش گل و مرغ بر روي جلد آن و تذهيب آب طلا بر روي صفحات آن نقش بسته است. در موزه مردم شناسي بيرجند هم اشياي به نمايش گذاشته شده ، سير مدون و منظمي از هزاره سوم قبل از ميلاد تا دوره قاجار را در بر مي گيرد. از بخشهاي عمده اين موزه مراسم عروسي، قاليبافي، پارچه بافي، سفالگري، عطاري، دستاسي و آهنگري است. قدمت اشياي موزه مردم شناسي به حدود صد سال پيش برمي گردد و بازديدكنندگان هيچگونه نشاني از فن آوري جديد نمي بينند. موزه شهدا در بيرجند براي ترويج و نشر فرهنگ ايثار و شهادت در بناي تاريخي مذهبي حسينيه خواجه خضر از ديگر موزه هاي خراسان جنوبي است. بخش وصايا ، دست نوشته ها ، البسه و وسايل شهدا و سنگ نوشته هاي مضامين اسمي شهدا با تذهيب و نقوش اسليمي و اسماء جلاله و سنگ نوشته هايي با مضامين اشعار حافظ و مولوي در مدح رثاي شهدا از بخشهاي مختلف اين موزه است. موزه مفاخر و مشاهير ملي در بافت تاريخي بيرجند مجموعه اي از زندگي نامه ها، اسناد و نسخ خطي، تاليفات، نشانه هاي ملي ، علمي و ادبي ، لوحها ، عكسها و لوازم شخصي بزرگان علمي و فرهنگي اين خطه از ايران زمين است. از اهداف تشكيل اين موزه يادكردي از چهره هاي ماندگار و انديشمنداني است كه عمر خويش را صرف تحقيق و پژوهش براي تمامي نسلها كرده اند. آثار اين موزه بر اساس دوره تاريخي از قرن هفتم تا سيزدهم هجري شمسي در دو بخش كلي و در دو طبقه به نمايش گذاشته شده است. از نمونه هاي جالب توجه در اين موزه، اوراقي از نگاره هاي مينياتورهايي است كه بر اساس ديوان خاوران نامه در شرح دلاوريهاي حضرت علي (ع) توسط فرهاد نقاش در قرن نهم مصور شده است. همچنين تاليفات استاد احمد احمدي بيرجندي، دكتر محمد حسن گنجي، استاد سيد غلامرضا سعيدي، دكتر محمد اسماعيل رضواني و علامه سيد محمد فرزان كه از جمله مفاخر بلند آوازه عصر حاضر هستند از ديگر آثار نمايشي است. موزه حيات وحش در باغ اكبريه بيرجند نيز با هدف آشنايي پژوهشگران و محققين با گونه هاي جانوري در سه بخش اصلي پرندگان، پستانداران و فسيل تشكيل شده است. در اين بخش نمونه پرندگاني همچون دال، سياه، بحري، ليل، كبك و تيهو و حيواناتي همچون گربه پلاس، روباه، قوچ و نيز فسيل هايي از منحصر بفرد ترين فسيل هاي موجود در دنيا به نمايش گذاشته شده است. موزه وقف هم با عنوان ميراث جاودان در بناي تاريخي مدرسه شوكتيه بيرجند از ديگر موزه هاي استان خراسان جنوبي است. سنت حسنه وقف در دوران قاجار بيش از پيش در ميان مردم عادي، متمولين، رجال، امراي بيرجند رواج يافت بطوري كه برخي افراد بخش اعظمي از ثروت، املاك و اموال خويش را وقف نمودند. موزه آب قاين كه تنها موزه آب خراسان جنوبي مي باشد شامل شاهراه هاي آبي مرتبط با تاسيسات آبي، وقف نامه و ساير موارد است. اين موزه پس از انجام عمليات مرمتي توسط ميراث فرهنگي در آب انبار بازار اين شهر افتتاح شد كه بناي آن مربوط به دوره تيموري است. موزه مردم شناسي نهبندان هم واقع در خانه سالاري از خانه هاي تاريخي اين شهرستان واقع شده كه داراي بخشهاي مختلف از نمايشگاه عكس بناهاي تاريخي ، لباسهاي محلي، مراحل كاشت، داشت و برداست محصولات كشاورزي، قاليبافي و نخ ريسي است. موزه خصوصي بشرويه خراسان جنوبي هم در خانه تاريخي ملاعبدالله توني واقع در بافت تاريخي اين شهرستان واقع شده است. وجود لوازم آشپزخانه و انواع قاشقها و لوازم صحافي و كتابت، لوازم روشنايي ، انواع قفل، زنگوله و ادوات جنگي، سكه ها و زيورآلات و سفاليته هايي از دوران قبل از اسلام بر اهميت اين موزه افزوده است.665/110
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 628]