واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > انرژی - محمود مویدی چندی است که بحث پیرامون کوچک سازی دولت و ادغام وزارتخانه ها بار دیگر در مجلس شورای اسلامی قوت گرفته است. پس از این که لایحه ادغام سازمان ملی جوانان و سازمان تربیت بدنی درمجلس رای آورد، می توان منتظر سایر تغییرات نیز در سیستم اداری کشور با هدف سبک کردن دولت بود. یکی از مواردی که علیرغم بررسی های فراوان هنوز به نتایج دقیقی نیز نرسیده است، مقوله ادغام 2 وزارتخانه نفت و نیرو می باشد. ادغام این 2 وزارتخانه که هر کدام برای خود غولی در سیستم اقتصادی کشوربه حساب میآیند و سپس تشکیل وزارت انرژی، موضوعی است که احتمال دارد بحث و جدل پیرامون آن در مجلس شورای اسلامی، بار دیگر قوت بگیرد. این مهم که تاکنون به تصویب کمیسیون تخصصی طرح ادغام، در مجلس رسیده است، حرف و حدیث های فراوانی را با خود به همراه داشته و از این پس نیز احتمالا بر حساسیت آن افزوده خواهد شد. به راحتی می توان دریافت که از لحاظ تامین نیازهای حیاتی کشور 2 وزارتخانه نفت و نیرو نقش هایی کاملا حیاتی را بر عهده دارند.از سوی دیگر با تصویب و قوت گرفتن بحث هدفمند کردن یارانه ها چه بسا بحث ادغام این 2 وزارتخانه جنبه های دیگری نیز به خود بگیرد. با نگاهی بر تاریخچه تاسیس وزارت انرژی در سایر کشورها می توان پی برد که تقریبا اکثر قریب به اتفاق کشورهای جهان دارای وزارتخانه ی خاص انرژی می باشند که راهبردهای انرژی در حوزه نفت،گاز، آب، برق و... را مدیریت می کند. البته وظایف وزارتخانههای انرژی در کشورهای مختلف طبق شرایط کشورها می تواند متغیر باشد. طبق گزارش 9389 دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن در مجلس شورای اسلامی که در تاریخ دی ماه 87 پیرامون تشکیل وزارت انرژی انتشار یافت : در بررسی های به عمل آمده از 17 کشور توسعه یافته در میان وزارتخانه های این کشورها واژه نفت دیده نشده و در 4 تا از این کشورها عملیات مربوط به صنایع از طریق یک وزارتخانه انجام شده و عملیات مربوط به نیرو و انرژی نیز توسط همین وزارتخانه ها انجام می شود و در بین همین 17 کشور 4 کشور دیگر نیز وجود دارند که دارای یک وزارتخانه با عناوین نیرو،وزارت مهندسی نیرو و سوخت،وزارت انرژی اتمی و وزارت انرژی می باشند. در همین گزارش آمده است: از بین 19 کشور مطالعه شده که کمتر توسعه یافته اند 5 کشور دارای وزارت معادن و انرژی و 2 کشور نیز دارای وزارت نیرو یا انرژی بودهاند. وزارت نیرو و برق و وزارت نیرو و فلزات نیز هر کدام در یک کشور وجود دارد. در ذیل همین گرارش آمده است: از بین 15 کشور اسلامی مورد مطالعه 4 کشور دارای وزارت انرژی و منابع معدنی و یک کشور دارای وزارت نفت بوده و 8 کشور نیز دارای 2 وزارتخانه جدا در زمینه های نفت و نیرو بوده اند.به نظر می رسد طبق این داده ها بیشتر در کشورهای اسلامی وجود 2 وزارتخانه جدا در زمینه نفت و نیرو دیده می شود. از نظر نگارنده، یکی از عوامل اصلی در این زمینه وجود نفت به عنوان یک منبع درآمد حیاتی برای این کشورها بوده و حتی در بعضی از این کشورها می توان از آن به عنوان تنها منبع درآمدزایی برای آن کشور نام برد و لذا تا حدودی توجه بیشتر به آن بخش را در قالب تشکیل یک وزارتخانه جدا میطلبد.به هر روی اگر با رویکرد مثبت در جهت ادغام اصولی و صحیح 2 وزارتخانه نفت و نیرو در کشور گام برداشته شود، فواید زیادی را می تواند برای کشور به ارمغان آورد از جمله: 1) اصلاح ساختار مصرفی کل انرژی ها در سطح کشور 2) کوچک شدن دولت 3) فعال شدن بخش خصوصی در حوزه هایی از نفت و نیرو که جنبه حاکمیتی ندارند. 4) دقیق و قابل استناد تر شدن تراز انرژی کشور 5) جلوگیری از یک سری قاچاق های موجود حوزه انرژی (مخصوصا در بخش نفت و گاز) 6) شفاف تر شدن تراز گازی کشور که این خود به بحث ها و جدل های مربوط به مثبت یا منفی بودن تراز گازی کشورتا حدودی خاتمه خواهد داد و به تبع آن سیاست گذاری ها در فعالیت های مربوط به تزریق گاز به منابع نفتی، مصرف گاز در داخل کشور ، و نیز صادرات گاز در صورت برآورده شدن نیازهای موجود در کشور، به سامان خواهد شد. از سوی دیگر به همان اندازه که ادغام صحیح و با درایت میتواند در جهت بهتر عملکرد کشور در حوزه انرژی مفید واقع شود، هر گونه سهل انگاری در این زمینه می تواند خطرات و مشکلات جبران ناپذیری را بر کشور تحمیل کند.لذا توجه و بررسی پیش فرض های موجود و لازم در این زمینه می تواند راهگشا باشد و از جمله : 1) استفاده از تجربیات کشورهای مختلف(استفاده از تجربیات کشورها و نه کپی برداری) در زمینه تاسیس وزارت انرژی و بررسی تطبیقی آن با شرایط حال حاضر کشور 2) دعوت و مشاوره از متخصصان فنی -اقتصادی -مدیریتی در هر دو حوزه نفت و نیرو به منظور بررسی مشکلات موجود در زمینه رسیدن به هدف و تلاش در جهت رفع آنها 3) توجه لازم به بخش های مهم در 2 حوزه که بیشتر جنبه حاکمیتی دارند و باید به همان وضع موجد باقی بمانند که این مورد تا حدودی در وزارت نفت بیشتر نمایان می باشد.. 4) شناخت موازی کاری های موجود در سطح 2 وزارتخانه در زمینه های مختلف و تلاش در جهت حذف هزینه های اضافی در این موارد. و در یک کلام توجه کافی به تمام چالش های موجود در این زمینه با در اختیارگرفتن زمان لازم و کافی ؛ چرا که در این طرح های مهم که جنبه کاملا حیاتی برای کشور دارند،هر گونه شتابزدگی به معنای از دست رفتن فرصت ها و ایجاد تهدیدهای بسیارخطرناک خواهد بود و لذا ضروری به نظر می رسد که مجلس محترم بازهم جوانب این امر را دقیقا مورد توجه قرار دهد تا احیانا مضراتش بیش از منافعش نگردد. /221 * دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مخازن هیدروکربوری دانشکده نفت امیرکبیر
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 505]