بي‌نيازي از كارت سوخت با گل‌هاي آفتابگردان

واضح آرشیو وب فارسی:الف: بي‌نيازي از كارت سوخت با گل‌هاي آفتابگردان
مصرف فزاينده سوخت كه كاهش محتوم ذخاير تجديدناپذير نفت و گاز و افزايش قيمت آنها را در پي دارد، در كنار توجه فزاينده به مسائل زيست محيطي سال‌هاست كه كشورهاي مختلف جهان را به سمت توليد سوخت‌هاي جايگزين و پاك سوق داده است.

به گزارش ايسنا، امروزه در كنار فعاليت‌هاي گسترده‌ در زمينه بهره‌گيري از انرژي‌هاي جايگزين مثل انرژي خورشيدي، هيدروژن و پيل‌هاي سوختي و سيستم‌هاي هيبريد الكتريكي و ... ، توليد سوخت‌هايي با منابع غيرفسيلي مثل اتانول، متانول و بيوديزل هم مورد توجه واحدهاي صنعتي در بخش انرژي و خودرو قرار داشته و تا حد زيادي نيز عملياتي شده است به طوري كه كشورهاي عضو اتحاديه اروپا موظف شده‌اند، طي همين سال‌ها، به منظور ارتقاي كيفيت گازوئيل مصرفي، بيوديزل را تا 20 درصد به تركيب آن بيفزايند.

اين روند در كشورهاي پيشرفته و به تبع آنها در جهان در حال توسعه با جديت دنبال مي‌شود، با اين حال به نظر مي‌رسد، در كشور ما به واسطه برخورداري از منابع عظيم نفت و گاز و قرار داشتن در جايگاه سومين كشور نفت‌خيز دنيا و مهمتر از آن نبود برنامه و راهبردي اصولي براي مواجهه با بحران انرژي در آينده، اين مهم تا حد زيادي مغفول مانده است.

در اين شرايط شايد شنيدن گلايه‌هاي پژوهشگري كه اتفاقا نه از كنج دانشگاه و كتابخانه و آزمايشگاه كه در دل صنعت شيميايي كشور به دانش فني توليد بيوديزل دست يافته و به گفته خودش چهار، پنج سالي است كه در هزارتوي كاغذبازي‌ها و بروبياهاي سازمان‌هاي عريض و طويل صنعتي و كشاورزي و فن‌آوري كشور سرگردان جلب حمايت و سرمايه‌اي براي بهره‌گيري از اين فن‌آوري بومي است، چندان غريب نيست.

مهندس عباس قنبرزاده، مبتكر طرح توليد بيوديزل در معرفي اين طرح مي‌گويد: بيوديزل (منو اكليل استر) يك سوخت گازوئيلي پاك است كه از منابع طبيعي و قابل تجديد مانند روغن‌هاي گياهي ساخته مي‌شود. مخلوطهايي حاوي تا 20 درصد بيوديزل (80 درصد گازوئيل) مي توانند در تمام موتورها و خودروهاي گازوئيلي استفاده شوند و مخلوط هايي با نسبت‌هاي بالاتر بيوديزل - تا صددرصد بيوديزل خالص - هم مي‌توانند در موتورهاي ساخته شده از سال 1994 به بعد با اندك تغييراتي و يا حتي بدون نياز به آنها مورد استفاده قرار بگيرند كه البته حمل و نقل و ذخيره سازي آنها نيازمند تمهيدات خاصي است.

وي درباره تفاوت‌ها و امتيازات استفاده از بيوديزل در مقايسه با گازوئيل به ايسنا گفت: يكي از تفاوت‌هاي اساسي بين تركيبات بيوديزل و ديزل در محتواي اكسيژن آنهاست. ميزان اكسيژن موجود در ديزل صفر است در حالي كه بيوديزل حاوي 12-10 درصد وزني اكسيژن است كه باعث كاهش دانسيته انرژي و انتشار ذرات معلق مي‌شود. به علاوه ميزان گوگرد موجود در بيوديزل حداكثر ppm 10 است كه درصد آلايندگي آن نسبت به گازوييل مصرفي كه حداقل حدود 50 ppm (گازوئيل اروپا) گوگرد دارد به مراتب كمتر است و البته ميزان گوگرد گازوئيل مصرفي ايران بيش از ppm 500 است. گوگرد موجود در سوخت در سيستم اگزوز موتور به اكسيدهاي گوگرد و سپس بخشي از آن به اسيد سولفوريك تبديل مي‌شود.

مهندس قنبرزاده اضافه كرد: گازوئيل معمولا 40-20 درصد حجمي تركيبات آروماتيك دارد كه باعث افزايش انتشار آلاينده‌هاي مختلف مي‌شود در حالي كه بيوديزل اساسا عاري از آروماتيك‌هاست. در گازوئيل هيچ پيوند دوگانه (الفيني) وجود ندارد در حالي كه در بيوديزل به دليل وجود قابل ملاحظه محل‌هاي غير اشباع، پايداري در مقابل اكسيداسيون كم مي‌باشد.

وي خاطرنشان كرد: استفاده از بيوديزل در يك موتور گازوئيلي معمولي به كاهش اساسي هيدروكربن‌هاي نسوخته، منواكسيد كربن و ذرات معلق منجر مي‌شود. با استفاده از اين سوخت، از سهم كربن موجود در ذرات معلق هم كم مي‌شود.

اين مبتكر، افزايش ايمني و كاهش بو و دوده توليدي در هنگام استفاده و افزايش روانكاري موتور را از ديگر مزاياي كاربرد بيوديزل عنوان و اضافه كرد: از طرف ديگر، ميزان انرژي حاصل از سوختن واحد بيوديزل، 33300 كيلوكالري و ميزان كالري ناشي گازويل حدود 24000 كيلوكالري است.

مهندس قنبرزاده درباره نحوه توليد بيوديزل گفت: بيوديزل براساس واكنش‌هاي شيميايي توليد مي‌شود كه طي آن زنجيرهاي اسيدهاي چرب موجود در روغن‌ها و چربي‌ها شكسته مي‌شود و تركيبات شيميايي به نام استرهاي متيل اسيد چرب را به وجود مي‌آيند. گلسيرول هم كه در صنايع بهداشتي و آرايشي كاربرد دارد به عنوان محصول فرعي اين واكنش توليد مي‌شود.

بيوديزل را مي توان از روغن‌هاي گياهي مثل سويا، بادام زميني، پنبه دانه، گل آفتاب گردان و كنولا ( گونه اي از دانه شلغم روغني ) به صورت تازه يا مستعمل(روغن مصرف شده در آشپزي) و چربي‌هاي حيواني و حتي پيه توليد كرد كه به اين ترتيب، خصوصيات سوخت بيوديزل به طور قابل ملاحظه‌اي به زنجيرهاي اسيدهاي چرب موجود در خوراك مورد استفاده براي استريفيكاسيون بستگي دارد. به عبارت ساده شايد بتوان گفت در ساخت بيوديزل مشابه فرايندي كه طي ميليون‌ها سال در اعماق زمين انجام شده تا گياهان به منابع سوخت فسيلي تبديل شوند، تحت شرايط خاص دما و فشار با استفاده از كاتاليزورها و واكنشگرهاي شيميايي طي مدتي بسيار كوتاه انجام مي‌شود.

وي با بيان اين كه تاكنون نمونه‌هاي مختلفي از سوخت بيوديزل را با استفاده از انواع روغن‌هاي آفتاب‌گردان، سويا و نارگيل و جاتروفا توليد كرده است، خاطرنشان كرد: استفاده از بيوديزل همچنين بازار جديدي براي كشاورزان و توليدكنندگان دانه‌هاي روغني ايجاد مي‌كند. يكي از نكات برجسته‌ اين طرح كه مورد توجه محققان طرح قرار گرفته استفاده از دانه‌هاي روغني گياهان غيرخوراكي نظير جاتروفاست كه مي‌توانند در طرح‌هاي كويرزدايي استفاده شوند در حالي كه منبع توليد بيوديزل در ساير كشورها عمدتا دانه‌هاي روغني خوراكي هستند.

وي با اذعان به اين كه هزينه هاي توليد بالا و همچنين وجود ساير بازارهاي مصرف براي منابع مورد استفاده تاكنون مانع از توليد بيوديزل‌ها در مقياس انبوه بوده است، اظهار كرد: با افزايش قيمت نفت خام از بشكه‌اي 50 دلار به بالا داراي توجيه اقتصادي مي باشد و الان كه به 135 دلار رسيده كاملا توجيه‌پذير است به طوري كه كشورهايي مثل عربستان هم درصدد وارد كردن اين تكنولوژي برآمده‌اند.

مهندس قنبرزاده در پايان با تاكيد بر اين كه با استفاده از تكنيك ابداعي وي، امكان توليد سوخت‌هاي زيستي با كيفيت بالاتر براي جايگزيني بنزين هم وجود دارد، اظهار كرد: از آنجا كه براي توليد انبوه بيوديزل بايد مجتمعي عظيم در حد يك پالايشگاه ساخته شود، حمايت دستگاه‌هاي دولتي ذي‌ربط از اجراي اين طرح كه منافع متعددي براي كشور دارد مي‌تواند بسيار راهگشا باشد. در اين راستا پيگيري‌هاي متعددي در سازمان‌ها و وزارتخانه‌هاي مختلف و بخش‌هاي مربوطه در حوزه‌هاي پژوهشي و فن‌آوري رياست جمهوري انجام شده كه اميدواريم با به نتيجه رسيدن اين پيگيري‌ها شاهد راه‌اندازي واحد صنعتي توليد بيوديزل در داخل كشور باشيم.

مهندس منوچهر لطفي آزاد، مشاور صنعتي اين طرح هم در تشريح روند پيگيري اين طرح به ايسنا گفت: تحقيقات ساخت بيوديزل از سال 83 توسط مهندس قنبرزاده انجام شده و در سال 84 به اطلاع كميسيون‌هاي صنايع، انرژي و محيط‌زيست مجلس رسيده و در سال 85 به وزارت نفت اعلام و در سال 86 طي نامه‌هاي متعدد به رياست جمهوري در دستور كار مسوولان ذي‌ربط از جمله در معاونت برنامه‌ريزي وزارت نفت، موسسه تحقيقات سازمان جنگل‌ها و مراتع و وزارت صنايع قرار گرفته و پژوهشكده مهندسي وزارت جهاد كشاورزي قرار گرفته است. همچنين مجوز احداث نخستين واحد توليد بيوديزل كشور از سوي شركت گسترشيمي از وزارت صنايع اخذ شده است.

وي در عين حال خاطرنشان كرد: با توجه به گستردگي طرح توليد بيوديزل بايد به اين طرح به عنوان طرحي ملي و اولوي‌تدار توجه شود كه مي‌تواند علاوه بر نقش شاياني كه در تامين سوخت پاك و تجديدپذير در كشور داشته باشد با جذب سرمايه‌هاي بخش خصوصي، ضمن سوددهي بالا و جلوگيري از خروج ارز به اشتغال‌زايي در بخش صنعت و كشاورزي و توسعه كويرزدايي كمك كند. اين امر توجه بيشتر و جديت مسولان را طلب مي‌كند.
يکشنبه 2 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: الف]

[مشاهده در: www.alef.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 216]