آونگ گاليله

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: آونگ گاليله

17 سال داشت و از گوش فرادادن به موسيقي آيين عشا و رباني كه در كليساي جامع پيزا اجرا مي‌شد، حوصله‌اش سر رفته بود. اين دانشجوي جوان طب در حالي كه در جست‌وجوي موضوعي بود كه سرش را گرم كند، توجه خود را به چلچراغي در ارتفاع زياد در بالا‌ي سرش معطوف كرد كه از زنجيري دراز و باريك آويخته شده و به آرامي در وزش نسيم بهاري نوسان مي‌كرد. با خودش انديشيد كه چه مدتي طول مي‌كشد تا نوسان‌هاي اين چلچراغ تكرار شوند؛ اين زمان نوسان را با نبض خود اندازه گرفت. با حيرت فراوان دريافت كه زمان كامل شدن يك نوسان اين چلچراغ در هنگامي كه به زحمت حركت مي‌كند به همان تعداد زدن نبض طول مي‌كشد كه وقتي بر اثر وزش باد به شدت به نوسان درمي‌آيد. نام اين جوان تيزهوش، كه مقدر بود به كشف‌هاي علمي سرنوشت‌ساز ديگري نائل آيد، گاليلئو گاليله‌اي (گاليله) بود.

افسانه همگاني، آونگ ساده به دست گاليله، چنان‌كه وينچنزيو ويوياني، زندگينامه‌نويس وي، نقل كرده جعلي و ساختگي است. اما نه اين واقعيت كه وي آن را يافت و نه آثار ژرف آن بر تمدن ما در قرون بعدي، انكارنشدني‌اند. اين كتاب درباره ضرباهنگ زمان، در اين خصوص كه چگونه آن ضرباهنگ سرانجام به وسيله آونگ گاليله منظم شد، در زمينه تاثير نوسان‌هاي اين آونگ بر درك و دريافت از آن ضرباهنگ و بالا‌خره در اين باره است كه چگونه بعدا پي بردند كه اين نوسان‌ها خود را در قالب بسياري از پديده‌هاي طبيعي ديگر بروز مي‌دهند.

سه فصل نخست مقدمات‌اند كه ضرباهنگ‌هاي زمان را چنان‌كه پيش از تثبيت رويداد نوسان آونگ ثبت شدند تشريح مي‌كنند. تاثير توالي شب و روز بر موجودات زنده، توصيف تاريخچه تقويم، از طريق پيكار تمدن‌ها براي سازگاركردن چرخه‌هاي مربوط به ماه و خورشيد و بالا‌خره محاسبه بازه‌هاي زماني كوتاه‌تر تا قرون وسطي. سازوكارهاي زيستي كه طبيعت به‌كار گرفته تا ضرباهنگ‌ها را در موجودات زنده جاي‌گير كند و روش‌هايي كه فرهنگ‌هاي انساني ابداع كرده‌اند تا حساب دوره‌هاي زماني را نگه دارند كه افلا‌ك در برابر ما علم كرده‌اند، نه پايدار بوده‌اند و نه دقيق. اما ساز و كارهاي زيستي يك امتياز سازش‌پذير كارآمد ارائه كرده كه اين ضرباهنگ‌ها را به جنبه‌هاي همه‌جا حاضر و فراگيري از حيات بدل كند و طي هزاران سال آن روش‌ها نيازهاي آدمي را به ا ندازه كافي برآورده كرده است. ‌

اما بعد از رنسانس پيشرفت‌هاي حاصل در حوزه‌هاي بازرگاني و علمي فشاري مبرم وارد آورد تا زمان معيار دقيق‌تر شود چراكه پيشرفت‌هاي دامنه‌دارتر تمدن غرب بدون ابداع ساعتي پايدار و پايا، به سختي متوقف مي‌شد. دريانوردي در مقياس بزرگ و نيز علم جديد به اين ساعت وابسته بود. آونگ و بعدا ساير سازوكارهاي فيزيكي هم‌ارز آن به لحن قابل ستايشي در خدمت دستيابي به اين هدف بوده است.

انتهاي خبر // روزنا - وب سايت اطلاع رساني اعتماد ملي//www.roozna.com
------------

------------
جمعه 31 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 641]