شيرين شدن آب قم، ثمره تلاش هزاران فرهاد عاشق

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: قم، نگين كوير مركزي ايران، شهري كه بر تارك تاريخ مي درخشد و در پرتو آستانه مقدس كريمه اهل بيت شهرتي عالمگير يافته است. اين قلب تپنده تاريخ ايران و اسلام برغم ويژگيها و برخورداريهاي عظيم علمي و معنوي، همواره از معضل نداشتن آب خوب و گوارا در رنج بوده است. آب انبارها،قناتها و چاهها و جويبارهاي خشكيده ، در جاي جاي اين ديار نشان دهنده رنج و مشقت، آرزوها و تلاش بي وفقه مردم اين سرزمين خشك در دورانهاي مختلف براي گذر از تنگناي تاريخي كم آبي است . اين معضل، نه تنها براي ساكنان قم بلكه براي ميليونها زائر كه از نقاط مختلف كشور و جهان به اين شهر مقدس سفر مي كنند مشكلي زبانزد و دامنگير بوده است. چه كسي باور مي كرد كه روزي اين مشكل تاريخي رخت بر بندد. چه كسي گمان مي برد كه شريان آب شيرين از جبال پوشيده از برف قاليكوه در جنوب اليگودرز ، بيش از 300 كيلومتر مسير صعب العبور را طي كند، از قله هاي مرتقع و دره هاي ژرف بگذرد و در بيابانهاي كويري مركزي ايران ، در قلب ايران اسلامي جريان يابد تا كام مردم اين ديار و مشتاقان و زائران آستانه كريمه اهل بيت را شيرين كند . چه كسي باور مي كرد كه روزگاري چشمه ساران زلال پشتكوه ذلقي واقع در يكي از دوردست ترين مناطق عشايري كشور با كوير قم پيوندي جاودانه برقرار كند و به تك تك خانه هاي اين ديار وارد شود. بي ترديد در آن سوي اين حركت بزرگ و بي سابقه ، اراده اي استوار و تلاشي جانانه نهفته است؛ اراده اي كه كوهها را شكافته ، قله هاي مرتفع و صخره هاي سنگي را بهم دوخته است . اين ثمره تلاش هزاران فرهاد عاشق است كه روزها ، ماهها و سالها با فكر و انديشه و ضرب تيشه ، قلب كوهها و صخره هاي سخت را شكافتند تا افتخاري ديگر بيافرينند و آب زلال را به خاك مقدس سيراب كنند. در دره هاي عميق و كوههاي پر برف قاليكوه در سكوت سرشار از گفتني هاي قلل تمندر، در گستره كوير مركزي ايران ، صداي تيشه هزاران فرهاد كوهكن را مي توان شيند حتي مي توان چهره خسته آنان را در زلال قطرات آب تجسم كرد ، قطره هايي كه در شريان و كالبد شهر قم جاري است و تمامي جمعيت يك و نيم ميليوني اين ديار زائر پذير بدون استثنا از آن بهره مي برند . اگر قله هاي صعب العبور و درهاي ژرف قاليكوه و منطقه دور افتاره ذلقي اليگودرز را به عنوان سر شاخه هاي اصلي دز بنگريد به عظمت اين طرح و تلاش جانانه تمامي دست اندركاران و كارگران طرح عظيم آبرساني به كوير مركزي ايران پي خواهيد برد ، طرحي كه از كه از آن به عنوان عظيم ترين طرح آبرساني تاريخ ايران نام برده مي شود. درپرتو اين تلاشها است كه اكنون روياي تاريخي مردم قم به حقيقت پيوسته و روز به روز دستاوردها و آثار تحول آفرين آن در ابعاد مختلف صنعتي ، كشاوري ، بهداشتي ، اجتماعي و اقتصاد خانواده به شكل بارزتري نمايان مي شود. رضايت مندي و خرسندي مردم جلوه اي از دستاوردهاي اين هديه بزرگ است ،هديه اي كه از سوي رهبر انقلاب و با دستان تواناي دولت به مردم اين ديار تقديم شده است . با اين همه، تبيين دستاوردهاي كمي و كيفي اين طرح بزرگ همچنان نيازمند بررسي و انجام تحقيقات گسترده است و هرچه زمان مي گذرد ابعاد تازه تري از تاثيرات اين هديه بزرگ كشف مي شود و به تبع آن خسارات وزيانهاي ناشي از آب شور خود نمايي مي كند. نتايج يك بررسي و تحقيقات ميداني توسط خبر گزاري جمهوري اسلامي نشان مي دهد كه هرخانوار قمي به علت خوردگي ناشي از شوري آب تنها در بخش نگهداري كولرهاي آبي سالانه 50 هزار تومان خسارت متحمل مي شده است كه اين رقم با توجه به 250 هزار خانواده ساكن اين شهر در مجموع به سالانه بيش از 12 ميليارد تومان مي رسد. در واقع برخورداري از آب شيرين علاوه بر مزيتهاي فراوان ، سالانه 50 هزار تومان هزينه تعمير و نگهداري كولرهاي آبي را از سبد هزينه هاي هر خانواده قمي حذف كرده و درنهايت اين مبلغ به درآمد خانوار افزوده شده است. اين بررسي نشان مي دهد كه تا قبل از جاري شدن آب شيرين در شبكه آبرساني قم ، به علت وجود املاح مضر و نمك در آب شرب ،ميزان استهلاك كولرهاي آبي در استان قم بسيار بالابوده، بگونه اي كه در هر فصل گرما مردم يك تا دو بار مجبور به تعويض پوشال اين وسايل خنك كننده بودند . از طرفي به گفته كارشناسان ،گردش اين آب در سيستم خنك كننده هاي آبي به لحاظ رسوب املاح مضر ، از نظر بهداشتي و تنفسي مشكلاتي را ايجاد مي كند و درنهايت هزينه هايي را در ابعاد اجتماعي و فردي به همراه دارد كه در پژوهشي جداگانه به آن پرداخته خواهد شد. اين تنها يكي از هزاران يا گوشه كوچكي از دستاوردهاي طرح بزرگ آبرساني به قم از سرشاخه هاي دز است و شكافتن اين مهم نيازمند زمان بيشتر و بررسي عميق تر است . اكنون صحنه هاي حمل دبه هاي آب شيرين از ايستگاه هاي توزيع آرام آرام محو مي شود و مشكلات بهداشتي و اقتصادي ناشي از آن مي رود تا بكلي از اين ديار رخت بر بندد. تهيه آب شيرين ، خريد دستگاههاي آب شيرين كن و تعمير و نگهداري اين وسايل در سبد هزينه هر خانوار قمي جاي خاص و سنگين داشته كه اين معضل نيز در حال رخت بربستن است . حسن 45 ساله كارمند يكي از ادارات قم است ، او تامين آب شيرين و استفاده از آب شيركن را از مشكلات جدي و هزينه بر براي ادارات و مردم مي داند و خوشحال است كه اين معضل در حال حل شدن است. ديگر شهروند قمي در تشريح مشكلات آب قم گفت : جهت رفع مشكل بد طعمي آب شرب بسياري از مردم مجبور به خريد دستگاه هاي آب شيرين كن خانگي با هزينه هاي بالا بودند، اما اين مسئله با ورود آب شيرين از سر شاخه هاي دز اكنون حل شده است. يكي ديگر از شهروندان قمي نيز با اشاره به اينكه شيرين شدن آب قم به يك رويا شبيه است، بيان كرد : روياي شيرين شدن آب در قم آنقدر شيرين است كه دلم نمي آيد حتي يك قطره از آن را هدر دهم . * مشخصات و ويژگي ها : طرح انتقال آب از سرشاخه هاي دز واقع در اليگودرز به قم و كوير مركزي ايران،از بزرگترين و پيچيده ترين طرحهاي انتقال آب در كشور است. اين طرح شامل چهار سد انحرافي براي جمع آوري آب از دامنه ي كوه هاي پربرف قاليكوه واقع در منطقه عشايري شهرستان اليگودرز، به عنوان سرشاخه هاي اصلي رودخانه دز است. ميزان آب استحصال شده از اين چهار سد براي تامين آب شرب چند شهر و استان در كوير مركزي ايران، بويژه قم ، سالانه حدود 181 ميليون متر مكعب عنوان شده است. سه تونل به طول هاي 1200،2000 و 2500 متر با قطر تقريبي چهار متر جريان آب زلال سه رودخانه در دامنه هاي قاليكوه را به سامانه اصلي در دره ارزنگ هدايت مي كند. دربخش نخست طرح ،تونلي به طول 9 كيلومتر و قطر چهارمتر آب رودخانهدره دايي را به رودخانه ديگري در همين منطقه به نام انوج منتقل مي كند، آب اين دو رودخانه بزرگ پس از طي 200 كيلومتر مسافت و گذر از تونل هاي حفر شده در عمق زمين وارد سد گلپايگان مي شود. در مجموع ظرفيت سامانه انتقال و جمع آوري آب درطرح قمرود 23 متر مكعب برثانيه است در حالي كه بيشترين ميزان آبي كه از سد كرج به تهران مي آيد 11 مترمكعب بر ثانيه مي باشد. اين نشان مي دهد كه ظرفيت سامانه يادشده بيش از دو برابر آب انتقالي از سد كرج به تهران است. اين سامانه سالانه 183ميليون مترمكعب آب به پشت سد كوجري منتقل مي كند و هدف از آن تامين آب يكصد روستا و شهر شامل شهرهاي خوانسار، گلپايگان،خمين، محلات، نيمور، دليجان،سلفچگان و شهر مقدس قم است و در منطقه آزاد سلفچگان از آب آن نيز استفاده صنعتي خواهد شد. نياز شهر قم به آب حدود 2/2 تا 5/2 متر مكعب در ثانيه است كه در زمان اوج مصرف در تابستان به 3 تا 2/3 متر مكعب در ثانيه مي رسد، با آب انتقالي اكنون بيش از 85 درصد نياز قم تامين شده ، ضمن اينكه با افزايش حجم پمپاژ آب، ميزان تامين نياز آب شهر قم به 100 درصد خواهد رسيد. سرجمع اعتبارات اين طرح كه به عنوان مهمترين و بزرگترين طرح انتقال آب كشور از آن ياد مي شود، حدود 1100 ميليارد تومان اعلام شده است. بهره برداري كامل از طرح انتقال آب از سر شاخه هاي دز به قمرود سال 91 عنوان شده است، اما به دليل وضعيت اضطراري براي تامين آب شهرستان قم، بخشي از اين طرح بصورت موقت افتتاح شد. همزمان با ورود آب سرشاخه هاي دز به شبكه آبرساني شهر قم، سد 15 خرداد كه بخشي از آب مورد نياز شهر قم را تامين مي كرد، از مدار بهره برداري خارج شد. طرح آبرساني به قم كه آرزوي ديرينه مردم اين استان بوده است، با وجود تمام مشكلات پيش روي اين طرح، با عنايت ويژه رهبر معظم انقلاب در دولت هاي نهم و دهم با جديت پيگيري و اجرا شد.ك4 / م -س 556

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 294]