واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: راه های پیشگیری و درمان ناكامیاحساس ناكامی در كودكان ( قسمت ششم )
در قسمت قبل به عناوین توان تحمل افراد، مواضع جبرانی و مقدمات درمان پرداختیم . اینك در ادامه می پردازیم به... شیوه های درمان :در طریق درمان ، فنون و شیوه هایی است كه برخی از آنها بدین قرارند:1- آموزش و تفهیم :به كودك می توان تفهیم كرد كه ما نمی توانیم به همه ی آنچه كه دلخواه ماست دست پیدا كنیم و یا قادر نیستیم كه همه ی ضوابط را به نفع خود تغییر دهیم . تمام شرایط و عوامل در اختیار ما نیستند و همه آنها تحت كنترل ما در نمی آیند.همچنین باید به كودك آموزش داد كه چگونه با مشكل مواجه شود، راه حل و برخورد با مسئله را چگونه جستجو كند ، و چگونه بر ناكامی ها فائق آید ؛ و براین اساس به كودك آمادگی و توانایی آن را داد كه مسئله را حل كند.2- حل و رفع عامل :می دانیم بخشی از ناكامی ها بدان خاطر است كه مشكل و مانعی در سر راه زندگی كودك وجود دارد و او قادر به حل و رفع آنها نیست . آنچه كه رعایت آن برای مربی ضرورت دارد نیاز به همدردی در كودك است . باید كاری كنیم كه او احساس ناكامی خود را رفع شده انگارد.باید مانع را از سرراه او برداریم، هوس او را از سرش بزداییم . اگر از نوازش و محبت احساس كمبود دارد آن را رفع كنیم ، اگر میل و خواهش مشروعی دارد آن را برآوریم و یا قانعش كنیم كه آن برآورده شدنی نیست یا سعی كنیم او را از شرایط ناكام كننده دور داریم و از این طریق جلوی جنگ و ستیز او را بگیریم و ریشه ی آن را در او بخشكانیم .
3-ایجاد روحیه : از شیوه های مهم مبارزه با ناكامی این است كه روحیه کودک را قوی كنیم . روح امید را در او زنده سازیم ، به او اعتماد به نفس بدهیم ، تفهمیش كنیم كه می تواند در كارها موفق شود، قدرت تحمل او را افزایش دهیم ، به وی بیاموزیم كه چگونه می تواند متحمل باشد. والدین و مربیان می توانند از راه تشویق و خوشبینی مشوق كودك باشند و از این طریق در ذهن و فكرش تناسب و ایمنی پدید آورند، در او این آمادگی را ایجاد كنند كه خود به استقبال مشكل برود و به فكر و قدرت عالی تر از خود، یعنی خدا، اتكا كند.4-سپردن مسئولیت :گاهی از طریق سپردن مسئولیتی به كودك ، آموزش و راه و رسم حل و انجام آن ، تحسین و تأیید آن به هنگامی كه نیكو از عهده آن برآمده است می توان در او شرایطی به وجود آورد كه احساس ناكامی را از یاد ببرد.باید به كودك مسئولیت داد ، راه كوشش و تلاش آموخت و اگر موفق نشد به هدایت و راهنمایی او پرداخت و كمك های لازم را درباره او معمول داشت تا احساس موفقیت كند و از این بابت بر خود و حالت خود و احساس ناكامی غلبه كند و ریشه آن را در خود خشك سازد.5- معرفی وضع دیگران : در مواردی برای تخفیف دادن حالت ناكامی می توان وضع دیگران را برای او مجسم كرد و تفهیمش نمود كه برخی از افراد گرفتاری های دیگری دارند كه در سطح وسیع تری است . اصولاً ذكر مثال ها و موارد ، خود از عوامل تخفیف دهنده هستند و می توانند در اصلاح ناكامی مؤثر باشند.این نكته قابل ذكر است كه انسان موجودی مقایسه كننده است و بخشی از احساس درد و رنج او ناشی از این است كه خود را در شرایطی فروتر از دیگران می بیند و اگر از این بابت اطمینانی برای او حاصل شود كه فروتر از دیگران نیست تخفیف می یابد.6- جا به جایی هدف :در مواردی می توان برای كودك زمینه جا به جایی هدف پدید آورد تا آنچه را كه برای او مسئله است فراموش كند . كودك چیزی را به عنوان هدف عزیز می یابد و برای از دست رفتن آن ناراحت و نگران است . گاهی می توان كودك را در وضع و شرایط دیگری قرار داد وهدف دیگری را برای او عزیز تعیین كرد.در كودكان هرقدر كه كم سن تر باشند این عمل امكان پذیرتر است . آنها بسیار زود می توانند خود را با شرایط جدید تطابق دهند و یا خود را با هدف های تازه و جدید هماهنگ سازند. به تعبیر بزرگ مردی ، آنها مصداق لقب "سریع الرضا"ی خداوندند.7- تمرین تحمل :در مواردی برای حل و رفع یك ناكامی می توان زمینه و موجبی فراهم آورد كه كودك تمرین ِ تحمل كند و ظرفیت روانی خود را بالاتر ببرد. باید كاری كرد كه او بكوشد تا واقعیت های موجود را بپذیرد و بدانها تن در دهد.البته این امر برای مواردی است كه توان مبارزه با مشكل و یا حل و رفع مشكل برای كودك موجود نباشد. ولی این نقطه مثبتی برای كودك است كه از درجه تحمل بالاتری برخوردار باشد.برای تمرین تحمل می توان او را به انجام كار و مسئولیتی وا داشت ، مثلاً او را برای خرید نان به صف نان فرستاد ، در صف اتوبوس او را منتظر نگه داشت ، گاهی برای صرف غذ ا موجباتی پدید آورد كه كمی به تعویق افتد تا او تمرین تحمل كند.همچنین باید موجباتی فراهم كرد كه طفل جرئت پیدا كند و از مشكل نهراسد ؛ زیرا اصولاً « ترس » پیچیدگی مسئله را چند برابر می كند و توان پیشرفت را به حداقل می رساند.8- درمان پزشكی :باهمه ی پیشرفت هایی كه در زمینه روان درمانی حاصل شده است برخی از روان پزشكان كه ظاهراً برای ناکامی ریشه عصبی قائلند و یا آن را ناشی از اختلالات روانی ، درهم ریختگی وضع تعادل و مشكل دستگاه اعصاب می دانند سعی دارند داروهایی آرامش بخش تجویز كنند و از این طریق حالت انعطاف پذیری کودک را بیشتر كنند. البته هرگونه تهیه و مصرف دارو باید با نظر پزشك متخصص و ذی صلاح باشد.
اقدامات جنبی:به همراه تلاش های درمانی كه در این زمینه صورت می گیرد ضروری است كوشش های جنبی هم مورد توجه و عمل باشد. ازاین نظر موارد زیر قابل توصیه است :- همدردی و همزبانی با كودك، به گونه ای كه احساس كند برای او همدلی هم وجود دارد .- گوش دادن به حرف های او به صورتی كه دریابد حرف های قابل شنیدن وجود دارد.- تأمین نیازهای اساسی او و درصورت عدم امكان آن ، تفهیم شرایط به زبان كودك .- وفور در پذیرش و محبت به گونه ای كه طفل از این جهت احساس كمبودی نداشته باشد.- هدایت و كمك به كودك برای غلبه برموانع و عرضه ی راه های غلبه بر مشكل.- رعایت تناسب در برخورد از نظر عقل و ظرفیت و ادراك.- پند و اندرز و استفاده از نصایح اخلاقی برای آرامش و سكون او.- پرهیز از اِعمال خشونت برای رهایی و نجات او . پیشگیریبرای پیشگیری باید سعی كرد كه از پدید آمدن محیط و شرایط ِ ناكامی زا جلوگیری كرد و كاری كرد كه كودك موقعیت و زندگی خود را وضعی عادی احساس كند. البته ما نمی گوییم كودك را باید همه گاه در شرایط موفقیت قرار دهیم . باید به گونه ای باشد كه شكست و موفقیت با هم باشد و البته غلبه با موفقیت باشد نه شكست . ممكن است برای شما این امكان وجود نداشته باشد كه همه ی نیازهای مادی او را برآورید، ولی امكان دارد كه او را از محبت و نوازش ارضاء كنید. شما در سایه ی محبت و نوازش حتی می توانید كودكی را گرسنه بخوابانید بدون این كه احساس رنج كند. لذت پذیرش و محبت برای كودك كمتر از لذت شیرینی و غذا نیست.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 910]