وقتي ميكروفون براي همه باز مي‌شود

واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: وقتي ميكروفون براي همه باز مي‌شود
رسانه‌هاي شهروندي ساختار رسانه‌ها را افقي كرده‌اند و توليد محتوا از فرمول سنتي «يكي براي همه» به‌صورت‌بندي جديد «همه براي همه» تبديل شده است.
پدرام الوندي:وقتي صحبت از جايگاه مخاطب در نسل جديد رسانه‌ها مي‌شود، پژوهشگران رسانه ترجيح مي‌دهند به جاي تعريف معروف مك‌لوهان كه معتقد بود «رسانه همان پيام است» به نقش بسيار مهم مخاطب در رسانه‌هاي جديد اشاره كنند و بگويند كه «مخاطب همان محتوا است»
رسانه‌هاي شهروندي ساختار رسانه‌ها را افقي كرده‌اند و توليد محتوا از فرمول سنتي «يكي براي همه» به‌صورت‌بندي جديد «همه براي همه» تبديل شده است.
اين تغييرات بيش از هر چيز ديگر برخاسته از قدرت نامحدود اينترنت وشبكه جهاني وب در پديده‌اي است كه «همگرايي رسانه‌اي» ناميده مي‌شود و به نظر مي‌رسد آينده رسانه‌ها بيش از هر پديده ديگري تحت‌تاثير همگرايي باشد. همگرايي رسانه‌ها اين امكان را فراهم آورده است كه صورت‌هاي مختلف رسانه‌هاي صوتي و تصويري و نوشتاري، در كنار هم و با استفاده از قابليت‌هاي مختلفي كه در اختيار دارند، به ارائه پيام در كامل‌ترين حالت ممكن كمك كنند؛ همچنين قرارگرفتن اين رسانه‌ها در بستر پديده متكثر و تعاملي اينترنت، سبب شده است تا خواص اين فناوري نظير امكان تعامل ميان گيرنده و فرستنده و همچنين ارتقاي جايگاه مصرف‌كننده در فرآيند توليد و مصرف پيام، فرصت‌هاي تازه‌اي را براي رسانه‌هايي كه پيشتر در قالب رسانه‌هاي مردمي به توليد پيام براي انبوه مخاطب مي‌انديشيدند، ايجاد كند.
راديو نيز مانند ديگر رسانه‌ها تحت‌تاثير پديده همگرايي رسانه‌ها قرار گرفته است. «برتولت برشت» در سال ۱۹۳۰ درباره راديو نوشت: «راديو بهترين وسيله ارتباطي در زندگي عمومي و شبكه پهناوري از لوله‌هاي به‌هم متصل است يا لااقل بايد باشد، اگر مهارت اين را داشته باشد كه: دريافت كند، همان‌طوركه ارسال مي‌كند؛ به شنوندگان اجازه سخن گفتن دهد، همانطور كه امكان شنيدن را فراهم مي‌كند و مخاطب را به ايجاد رابطه مايل كند، به جاي آنكه وي را منزوي كند».
به نظر مي‌رسد آرزوهاي برشت در عصر اينترنت و با همه‌گيرشدن امكان توليد پيام‌هاي صوتي در قالب «پادكست» فراهم شده است. پادكست طبيعت راديو را از يك رسانه «Push» كه محتوا را به سوي مخاطب هل مي‌دهد، به يك رسانه «Pull» كه در آن مخاطب به‌ويژه با بهره‌گيري از فناوري‌هايي نظير خبرخوان‌ها، به سوي محتوا كشيده مي‌شود، تبديل كرده است.
پادكست از كجا آمد؟
رديابي واژه پادكست (يا به قول برخي بلاگرهاي فارسي پادپخش)، ما را به اوايل سال ۲۰۰۴ مي‌رساند؛ زماني كه «بن همرسلي»، روزنامه‌نگار روزنامه گاردين نوشت: «با نگاهي به گذشته همه‌چيز كاملا آشكار است. با وجود پخش‌كننده‌هاي MP3 نظير آي‌پاد شركت اپل كه در جيب بسياري از مردم است و محصولات ارزان‌قيمت و رايگان صوتي و وبلاگ‌نويسي‌اي كه به بخش ثابتي از اينترنت تبديل شده است، همه مقدمات براي رشد و گسترش راديويي آماتوري فراهم است. اما اين ابزار جديد را چه بناميم؟ بلاگ‌نويسي صوتي (Audio blogging)؟ پادكستينگ(Podcasting)؟»
گزارش هرمسلي به رشد ايجاد محتواي صوتي در قالب MP3 اشاره داشت كه كاربران مي‌توانستند آن را دانلود كنند و در طيف گسترده‌اي از پخش‌كننده‌هاي MP3 بشنوند. در حقيقت براي مخاطبان، اين فرصت فراهم آمده بود كه هرجا و هر زمان به محتوايي غيرتجاري گوش كنند. مقاله هرمسلي به‌دنبال بررسي رسانه‌اي بود كه بعدها «پادكست» ناميده شد؛ تلاش هرمسلي بر اين بود كه تصويري را از اينكه اين رسانه كجاست و به چه سويي مي‌رود، ارائه كند و بحثي را درباره فرصت‌هايي كه اين پديده براي رسانه‌هاي سنتي نظير «پخش سراسري راديو» فراهم مي‌كند، ارائه دهد.
واژه پادكست به‌سرعت گسترش يافت و مورد توجه قرارگرفت. اگر در سال ۲۰۰۴ اين واژه را در گوگل جست‌‌وجو مي‌كرديد، احتمالا ۶0 هزار يافته روبه‌رو مي‌شديد اما اين تعداد در نوامبر ۲۰۰۶ به ۶۱ ميليون مورد افزايش يافت و در پانزدهم ژوئن ۲۰۰۸ (دو روز پيش از چاپ اين گزارش) با جست‌وجو در گوگل واژه پادكست با 150 ميليون مورد كه از افزايش 5/2 برابري نسبت به 2006 حكايت دارد. پيش‌روي شما قرار مي‌گيرد و تدام رشد و گسترش اين فناوري جديد را نشان مي‌دهد. پادكست همچنين خيلي زودتر از آنچه انتظار مي‌رفت، در اوت ۲۰۰۵ در واژه‌نامه آمريكايي - انگليسي آكسفورد نيز وارد شد.
البته بحث‌هايي نيز درباره واژه پادكست وجود دارد. اين واژه به‌طور خاص يادآوري‌كننده شركت «اپل» و پخش‌كننده‌هاي چندرسانه‌اي اين شركت است. اگرچه اپل نقش مهمي در توسعه پادكست داشت، اما پادكست‌ها مي‌توانند روي ابزارهاي رسانه‌اي متنوع و حتي كامپيوترها پخش شوند. واژه پادكست به عنوان واژه دربرگيرنده براي هر محتواي صوتي دانلود شده از اينترنت، از يك وب‌سايت يا به‌صورت اتوماتيك از طريق يك برنامه كاربردي استفاده مي‌شود. مخاطبان و پادكست
پادكست نه تنها يك رسانه همگراست (صوت، اينترنت و ابزارهاي رسانه‌اي دستي را به هم نزديك كرده است) بلكه يك فناوري بدون مركز و متكثر است كه افراد شاغل در صنعت راديو را مجبور كرده است در مورد رفتارها و باورهاي متداول درباره مخاطبان، مصرف، توليد و توزيع پيام تجديدنظر كنند.رويكرد باز و آزاد نسبت به پادكست، اين رسانه را ميان مردم محبوب و قابل پذيرش كرده است. هيچ‌كس مالك اين فناوري نيست و گوش‌دادن به آن و خلق محتواي جديد در آن رايگان است كه در نتيجه از مدل سنتي دروازه‌باني در رسانه‌ها و ابزارهاي توليد پيام براي قشرهاي مختلف مردم فاصله مي‌گيرد.
با گسترش اين واژه، مردمي كه تا پيش از اين هرگز درباره پخش نمي‌انديشيدند، ناگهان به اين روي آوردند كه صداي ضبط‌شده خود را به‌ صورت آنلاين براي شنيدن مردم ديگر جهان آماده كنند. آنچه پادكست فراهم مي‌آورد يك ساختار افقي رسانه‌اي است كه جايگاه مخاطب در آن تغيير مي‌كند؛ توليد‌كننده همان مصرف‌كننده است و مصرف‌كننده به توليدكننده تبديل مي‌شود و اين دو با يكديگر گفت‌وگو مي‌كنند.
راديو راه خود را پيدا مي‌كند
راديو در دهه 1980 به عنوان يك وسيله ارتباطي ميان دو نقطه توسعه يافت. به مرور اين رسانه از ابزاري براي صحبت كردن با يكديگر، با ظهور سازمان‌هاي پخشي مانند BBC در دهه ۱۹۲۰، به ابزاري براي سخن گفتن با توده‌ها تبديل شد. اما اكنون به نظر مي‌رسد شيوه مصرف شنوندگان راديو تغيير يافته است. پخش‌كننده‌هاي MP3 نظير كاري را انجام مي‌دهند كه ترانزيستورها در دوره‌اي انجام دادند؛ با ظهور ترانزيستور‌ها‌ شنوندگان از جعبه‌هاي بزرگي كه نياز به سيم داشتند و به ديوار متصل بودند راحت‌شدند و نظير دستگاه ضبط كاست، به برنامه‌ها اجازه دادند كه از قيد زمان رها شوند. اين توانمندي‌ها نشانگر طبيعت همچون «ويروس» راديو به عنوان يك رسانه فراگير است. راديو راه خود را به همه بخش‌هاي خانه و بيرون، سيستم‌هاي حمل‌ونقل، اينترنت و اكنون به درون پخش‌كننده‌هاي MP3 يافته است.
راديو اصالتا يك رسانه خودماني است؛ مخاطبان به‌ندرت آن را به‌صورت جمعي گوش مي‌كنند و اغلب شنوندگان آن در اتومبيل شخصي يا اتوبوس و به‌طور كلي هر جايي كه اين رسانه قابل حمل قابليت جابه‌جاشدن دارد، تنها هستند. اين از ويژگي‌هاي راديو است كه به اين فضاهاي شخصي وارد مي‌شود و بيش از رسانه‌هاي ديگر علاقه مخاطب را به‌خود جلب مي‌كند. ما با راديو بيشتر ارتباط برقرار مي‌كنيم. راديو را رسانه كور مي‌نامند؛ شنوندگان راديو، تصاوير آن را رنگ‌آميزي مي‌كنند و در فرآيند مصرف كالاهاي توليدي اين رسانه بيشتر فعال هستند. اين ويژگي‌هاي صميمانه و غيربصري بودن بين راديو و پادكست مشترك است و به پادكست اين قابليت را داده است كه به افراد و گروه‌هايي كه به‌طور طبيعي در رسانه‌هاي جريان اصلي به آنها توجه نمي‌شود بپردازد، تا جايي كه شنوندگان پادكست احساس مي‌كنند تهيه‌كننده برنامه «يكي از خود آنها» و عضوي از جامعه آنهاست. يكي از ويژگي‌هاي ممتاز فايل‌هاي صوتي، كمتر بودن حجم آنها از فايل‌هاي تصويري است كه دانلود آنها از اينترنت را براي مخاطب راحت‌تر مي‌كند؛ به همين دليل با وجود آغاز به كار آي‌پاد تصويري در سال ۲۰۰۵ غيرمحتمل به نظر مي‌رسيد كه شمار زيادي از مخاطبان صفحه نمايش كوچك اين ابزار را براي تماشا انتخاب كنند.
پادكست و جريان اصلي‌ها
پادكست نيز مانند بسياري ديگر از رسانه‌هاي جديد به‌سرعت مورد توجه رسانه‌هاي جريان اصلي قرار گرفت. براي بي‌بي‌سي، پادكست به ابزاري براي گسترش ماموريت اين بنگاه و يافتن راهي براي در دسترس قرار دادن محتواي اين شبكه براي كساني است كه در ازاي مبلغ مشخصي ثبت‌نام كرده‌ بودند. راديوي بي‌بي‌سي اكنون محتوا را براي مخاطبان به گونه‌اي فراهم ساخته است تا بتوانند به برنامه‌اي كه از دست داده‌اند يا مايلند دوباره بشوند، دسترسي پيدا كنند. اين دسترسي به محتوا، فارغ از زمان به‌شدت موفق بوده است و براساس آمار منتشرشده از سوي بي‌بي‌سي، تنها در ژانويه ۲۰۰۵ بيش از 4 ميليون ساعت پادكست‌هاي بي‌بي‌سي شنيده‌ شده‌اند.
در فوريه ۲۰۰۵ بي‌بي‌سي پخش راديويي خود را براي گنجاندن لينك‌هاي MP3 دوباره طراحي كرد تا بتواند براي شنوندگان آنلاين امكان دانلود بيشتري را فراهم‌آورد. 3برنامه براي آزمايش در سال ۲۰۰۴ توليد شدند كه در مجموع طي 4 ماه ۲۷۰هزار بار دانلود شدند. اين تعداد دانلود به‌طور آشكاري موفقيت زيادي براي نوآوري اين رسانه به شمار مي‌رفت. نخستين برنامه متداول بي‌بي‌سي كه به عنوان پادكست ارائه شد « در زمان ما» نام داشت كه براي نخستين بار در سال نوامبر ۲۰۰۴ ارائه شد و در پايان ماه ۷۰هزار بار دانلود شده بود. امروز بي‌بي‌سي 20برنامه متفاوت را به عنوان پادكست ارائه مي‌دهد.
تهيه پادكست با حداقل امكانات
«آدام كوري»، پيشگام پادكست، پيش از آنكه به شركت‌هاي رو به رشد اينترنتي و پس از آن پادكست روي بياورد، حضور طولاني مدتي در شبكه‌هاي پخش سراسري راديو تلويزيوني داشته است. با وجود توانايي‌هاي او به عنوان يك گوينده در شبكه‌هاي سراسري، او از يك استوديوي سنتي براي توليد پادكست‌هايش استفاده نكرد و با استفاده از يك ميكروفون، دستگاه پخش MP3 و يك لپ‌تاپ، پادكست روزانه خود را ضبط و بارگزاري مي‌‌كرد.
او ابتداي هر پادكست فهرستي از مطالب تهيه‌شده براي كل پادكست را ارائه مي‌كرد و محتواي اين پادكست‌ها آنها را متفاوت مي‌كرد؛ اين پادكست‌ها خودماني و واقع‌گرا بودند و مخاطب را درگير مي‌كردند. او مستقيم با مخاطب سخن مي‌گفت؛ درباره تجربيات زندگي روزمره‌اش و درباره چيزهايي كه او را آزار مي‌دهد، بدون اينكه دغدغه‌اي درباره محتواي از پيش مشخص‌شده متداول در برنامه‌هاي راديويي داشته باشد و در نبود كنترل بر محتوا مي‌توانست درباره تجربه‌اش از مصرف ماري‌جوآنا هم بگويد.
اگر تعاريف سنتي از راديو را كه در متون اصلي نظير كتاب « فهم راديو» اثر كريسل آمده است، در نظر بگيريم، بسياري از پادكست‌ها را مي‌توانيم راديو بناميم. هم‌اكنون در برخي از رويكردهايي كه سبب مي‌شود بتوانيم پادكست را راديو بناميم، ممكن است برخي از كيفيت‌هاي حداقلي رسانه را از دست بدهيم. «بلاك» در بحثي كه راجع به پخش راديويي روي اينترنت و اينكه آن را چه بايد ناميد دارد، مي‌گويد: «شنوندگان كارهاي زيادي با آن مي‌توانند انجام دهند... صداي اينترنتي اگر نظير راديو با آن رفتار شود با تاكيد بر برخي ويژگي‌هاي غيرقابل اغماض يك برنامه راديويي، مي‌تواند راديو ناميده شود.» پادكست‌هايي هستند كه عناصر برنامه‌هاي راديويي را در خود دارند، اما در برخي موارد مانند طول مدت برنامه، نداشتن توالي در پخش و توليد و نظاير اين، با راديو متفاوت هستند. برخلاف پخش راديو، پادكست قابليت تحرك با شنونده را دارد و محدود به زمان خاصي نيست؛ از اين مهم‌تر محدود به فرمت خاصي از محتوا نيست و مي‌توان ژانرها، نوع‌ها، صورت‌بندي‌ها و حتي زبان‌هاي مختلفي را تركيب كرد. يكي از مشكلات راديو محدوديت فركانس‌هاي موجود روي طيف‌هاي راديويي است كه ايستگاه‌ها را مجبور مي‌كند براي دسترسي به شمار بيشتري از شنوندگان به كانال‌هاي محدودي روي آورند. اين مسئله براي اينترنت وجود ندارد و مي‌تواند امكان انتخاب‌هاي بيشتري براي دستيابي به طيف مخاطبان فراهم آورد.
پادكست روي موبايل
نسل كنوني موبايل‌ها (معروف به نسل سوم) ظرفيت اين را دارند كه با سرعت مناسب براي دسترسي به فايل‌هاي صوتي به اينترنت متصل شوند و اكنون فايل‌هاي كاربردي قابل دانلود براي راه‌اندازي دسترسي به پادكست روي تلفن‌هاي همراه هوشمند وجود دارد. اكنون شهرهاي بسياري در دنيا از امكانات شبكه‌هاي فراگير بي‌سيم (واي‌ماكس) بهره‌مند هستند. اين فناوري اين امكان را فراهم مي‌سازد تا دستگاه‌هاي رسانه‌اي به ابزاري براي دريافت محتوا در حال حركت تبديل شوند، بدون آنكه هزينه‌اي براي اتصال موبايل به شبكه وجود داشته باشد.
در سال ۲۰۰۵ نوكيا با ارائه مدلي از گوشي‌‌هاي تلفن همراه با ۴ گيگابايت حافظه داخلي، امكان دانلود بهتر موسيقي (و البته پادكست) را فراهم ساخت. اين مدل از گوشي نوكيا توان اتصال به شبكه Wi-Fi را نيز داشت. پس از آن نيز مدل‌هاي متنوعي از گوشي‌هاي تلفن همراه با امكاناتي نظير اين يا كامل‌تر به بازار آمدند و اين همگرايي ايجاد شده اگرچه ابتدا براي بهره‌برداري سايت‌هاي فروش موسيقي آنلاين طراحي شده بود، اما در نهايت گامي به جلو براي پادكست بود.
كاربردهاي ديگر آي‌پاد
بسياري از كاربردهاي مطرح‌شده براي پادكست، به اين فناوري جديد به عنوان نمودي از راديو نگاه مي‌كنند. علاوه بر اين پادكست رسانه‌اي است كه كاربردهاي ديگري نيز دارد و مؤسسات و افراد مختلف راه‌هايي براي بهره‌برداري از ويژگي‌هاي آن براي سود شركت، كمك به‌خود و براي آموزش يافته‌اند؛ مثلا يك شركت هواپيمايي مجموعه‌اي از پادكست‌ها را به عنوان راهنما براي مقصد‌هاي بين‌المللي مختلف تهيه كرده است كه از كوبا تا نيويورك و شانگهاي را در بر مي‌گيرد. محتواي صوتي تهيه‌شده در اين قالب امكانات زيادي را از آموزش گام به گام زبان تجاري كشور مقصد، تا ارائه اطلاعاتي درباره شركت‌ها و سازمان‌هاي آن را در برمي‌گيرد. ناسا نيز از اين رسانه جديد در ساختار آموزشي خود بهره مي‌گيرد. دانشمندان اين مركز درباره موضوعات مختلف سخن مي‌گويند و حتي يك بار يك پادكست از شاتل فضايي در سال ۲۰۰۵ ارسال شد.
پادكست راهي نيز به عالم سياست يافته است. جان ادواردز، كانديداي سابق معاونت رياست‌جمهوري آمريكا، نخستين كسي بود كه با همسرش در آشپزخانه منزلش يك پادكست گفت‌وگويي را در يادبود سخنراني‌هاي صميمانه مردمي رئيس‌جمهور سابق، فرانكلين روزولت ضبط كرد. نمونه اين كار ادواردز، توسط شهردار و فرماندار كاليفرنيا، آرنولد شوارتزينگر تكرار شد. حتي جورج بوش گفت‌وگوي هفتگي‌اش را به عنوان پادكست منتشر مي‌كند.
در حوزه آموزش نيز پادكست ظرفيت قابل‌توجهي دارد. مدارس، كالج‌ها و دانشگاه‌ها، در بسياري از كشورها براي انتقال محتوا به دانشجويان، براي به اشتراك گذاشتن ايده‌ها، توسعه مهارت‌هاي ارتباطي يا واداشتن دانشجويان به بحث درباره ايده‌هايشان با يكديگر، به اين رسانه جديد روي آورده‌اند. آغازگر اين مسير در ايالات متحده، دانشگاه دوك در كاروليناي شمالي بود. اين دانشگاه ۱۶هزار و ۲۵۰ دستگاه آي‌پاد ميان دانشجويان جديد‌الورود خود توزيع كرد تا بحث‌هاي كلاس را ضبط كنند و درس‌هاي مربوط را از سايت دانشگاه دانلود كنند يا گفت‌وگوهايي را براي طرح‌هاي كلاسي تهيه كنند.
مؤسسات ديگري نظير دانشگاه فلوريدا، دانشگاه جورج‌تاون و دانشگاه لنكستر در بريتانيا ديگر‌دانشگاه‌هايي بودند كه به سوي به‌كارگيري اين فناوري حركت كردند. نوع استفاه آنها متنوع بود؛ فراهم آوردن امكان دانلود دروس براي دانشجويان (براي دوباره گوش دادن) به عنوان راهي براي دانشجويان تا كارهاي كلاسي خود را سامان‌دهند يا پيشنهاد اين راه به محققان تا نتايج پژوهش‌هاي خود را منتشر كنند.
سه شنبه 28 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: هموطن سلام]

[مشاهده در: www.hamvatansalam.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 227]