رويت هلال ماه دغدغه هايي براي روزه داران و مهمانان خدا

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: همه ساله رويت ماه شوال و در ابتدا رويت ماه مبارك رمضان با اما و اگرهايي روبرو است و برخي افراد در كشورمان ،مقايسه هايي در مورد رويت ماه با كشورهاي همجوار مي كنند. اگرچه ممكن است اين مقايسه ها در نگاه اول منطقي به نظر آيد اما آنچه مسلم است ديدگاههاي فقهي و برداشت فقها در رويت هلال ماه متفاوت بوده و لذا نمي توان تنها به مقايسه كشورمان با كشورهاي همسايه بسنده كرد و از طرفي فقه شيعه با ديگر مذاهب تفاوت هايي در اين خصوص دارد. مبناي تقويم اكثر كشورهاي اسلامي بردوازده ماه قمري محرم، صفر، ربيع الاول، ربيع الثاني، جمادي الاول، جمادي الثاني، رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذيقعده و ذيحجه بنا نهاده شده است كه در اين ميان زمان دقيق آغاز ماه مبارك رمضان و ماه ذي الحجه به دليل وجود دو فريضه واجب روزه و حج در بين مردم از حساسيت بيشتري برخوردار است . ملاك آغاز ماههاي قمري در بين مسلمانان متفاوت است به عنوان مثال شيعه معتقد به رويت بوده و از طريق استهلال به اثبات اول ماه مي پردازد، برخي اعتقاد به ولادت ماه و گروهي ديگر محاسبه را قبول دارند. اما آنچه قابل توجه مي باشد اينكه در مجموع از ديد كارشناسان براي آغاز هر ماه قمري چهار ايده وجود دارد كه براساس نظر اول، آغاز ماه قمري برمبناي مقارنه ماه و خورشيداست، به گونه اي كه روز بعد از مقارنه ماه و خورشيد اولين روز ماه قمري جديد محسوب مي شود. نظر دوم نيز آغاز ماه قمري را برمبناي مقارنه ماه و خورشيد و اختلاف زمان غروب ماه و خورشيد مي داند به نحوي كه اگر مقارنه ماه و خورشيد ، قبل از غروب خورشيد روي دهد و هلال ماه بعد از غروب خورشيد، بالاي افق باشد(حتي اگر رويت نشود)، روز بعد اول ماه قمري جديد محسوب خواهد شد. و در نظر سوم آغاز ماه قمري برمبناي رويت هلال با چشم غير مسلح است و در صورتي كه با توجه به شرايط جوي و پارامترهاي هلال امكان رويت آن يك يا دو روز بعد از مقارنه فراهم گردد روز بعد از آن، روز اول ماه قمري جديد به حساب خواهد آمد. در نظر چهارم هم آغاز ماه قمري بر مبناي رويت هلال با چشم مسلح (دوربين هاي دو يا تك چشمي و حتي تلسكوپ) آمده است و در صورتي كه با توجه به شرايط جوي و پارامترهاي هلال امكان رويت آن يك يا دو روز بعد از مقارنه فراهم گردد روز بعد از آن، روز اول ماه قمري جديد به حساب خواهد آمد. حجت الاسلام ابراهيم معادي مسوول ستاد استهلال استانهاي خراسان در رابطه با ملاك هاي اثبات اول ماه به خبرنگار ايرنا گفت: در رساله هاي عمليه، پنج راه براي تعيين اول ماه وجود داردكه مراجع عظام از روي ادله شرعي اين پنج راه را جمع بندي كرده اند. وي به تشريح اين راهها پرداخت و عنوان كرد: راه اول مي گويد اگر اول ماه، هلال را رؤيت كرده و 30 روز از آن بگذرد خود به خود فرداي آن روز اول ماه بوده و نيازي به استهلال و رؤيت هلال نداريم مگر اينكه در رؤيت اول ماه اشتباه كرده باشيم. معادي ادامه داد: راه دوم نيز به اين نكته دلالت دارد كه اگر در روز بيست و نهم هلال ماه را ببينيم در آن صورت فردا براي ما اول ماه بعدي بوده و بايد اعمال مستحبي و مناسبت هاي بعدي را بر مبناي همين رؤيت انجام داده و تعيين كنيم. وي راه سوم اثبات اول ماه را شهادت دو شاهد عادل مبني بر ديدن هلال ذكر كرده و عنوان كرد: شهادت اين افراد داراي شرايطي است و اينكه فرد فقط بگويد من ديده ام كفايت نمي كند زيرا اگر دو نفر عادل ديگر بگويند ما چهار نفر بوديم دو نفر از ما هلال را ديدند، ولي ما دو نفر نديديم و يا 10 نفر كه هيچ كدام مشكل چشمي ندارند، مثلا در كوه هاي اطراف مشهد بايستند و همه به يك جا نگاه كنندهشت نفر يقينا بگويند ما چيزي نديديم، ولي دو نفر بگويند ما هلال را ديديم در اين شرايط اين دو نفر شهادتشان ساقط مي شود و مي گوييم به اصطلاح شهادت اين دو عادل معارض داردو يا بعبارتي قولشان اعتباري ندارد. معادي راه چهارم اثبات آغاز ماه قمري را شياع؛ يعني شايع بودن دانست و عنوان كرد: در اين روش افراد زيادي به عنوان مثال فردي از كوي طلاب، آن يكي از الهيه، ديگري از كوي سيدي و شهرك انقلاب، يكي از خيام، يكي از فردوسي و... زنگ بزنند و بگويند ما هلال را ديديم و مشخصاتي هم كه از هلال مي دهند به شرط آنكه منشاء خبر يكي نباشد درست است. وي همچنين در اين گفت و گو از راه ديگري براي اثبات اول ماه ياد كرد و افزود:راه پنجم حكم حاكم است كه پرده از رؤيت برمي داردكه حكم حاكم بايد مبتني بر رؤيت باشد. معادي بيان كرد: وقتي رؤيت هاي ضعيف محدودي وجود داشته باشد كه قابل اعتنا نيست، حاكم نمي تواند اعلام كند كه اول ماه است و اگر ما يقين پيدا كنيم كه حاكم همينطوري حكم داده است و كسي ماه را نديده، برما واجب است كه حكم را توجه نكنيم. وي به موضوع اختلاف مراجع در خصوص اين پنج راه اشاره كرده و افزود: بعضي مراجع مانند آيت الله سيستاني حكم حاكم را يكي از راههاي ثبوت اول ماه نمي دانند و برخي ديگر معتقدند حكم حاكم يكي از راه هاي اثبات است كه در اين زمينه مقلدين بايد به فتواي مراجع خودشان عمل كنند. معادي با يادآوري اينكه در زمينه رويت هلال ماه بعضي از مراجع به اتحاد افق و برخي ديگر به اختلاف افق نيز قايل هستند، اظهار داشت: بعضي از مراجع مثل مرحوم آيت الله خويي مي فرمايند؛ كه اگر شما ماه را در يك كشور يا منطقه اي ديديد، تمام آن مناطق و كشورهاي ديگر كه در شب با آنجا مشترك باشند به آنها هم سرايت مي كند يعني اگر در يك كشور آسيايي هلال را ديدند و آن كشور در شب با ايران مشترك باشد، در ايران هم حجت است. وي ادامه داد: اما بعضي ديگر مثل آيت الله سيستاني معتقد به اتحاد افق هستند يعني به عنوان مثال اگر در نجف هلال را ببينند براي تهراني ها حجت است، اما براي مشهدي ها نيست چون فرق اختلاف افق تهران با نجف قابل توجه نيست اما اختلاف با مشهد بالاي نيم ساعت است. وي يادآورشد:در اين رابطه مقام معظم رهبري نيز به اتحاد افق معتقدمي باشند. معادي در زمينه چشم مسلح و غير مسلح در بحث رويت هلال نيز عنوان كرد: در بحث رؤيت نيز بعضي قائل به چشم غير مسلح هستند اما برخي مراجع مثل مقام معظم رهبري معتقدند؛ اگر با چشم مسلح هم هلال را ببينيد، فردا اول ماه است و حتي فراتر از اين؛ بعضي مي گويند؛ اگر با چشم مسلح در روز هم ديديد كفايت مي كند مثل هلال امسال. وي يادآورشد:در رويت هلال ماه پنج پارامتر ارتفاع،مكث، فاز(روشنايي)، اختلاف زاويه اي ،اختلاف سمت خوب لازم است كه در ماه مبارك رمضان سالجاري با توجه به اينكه خورشيد به افق مشهد 19:48وهلال 19:51غروب كردند و مكث ماه(مدت زماني كه بعد از غروب خورشيد،هلال دراسمان است) بين 11 تا 13 دقيقه بود رويت هلال دو پارامتر ارتفاع و فاز ماه را كم داشت. وي عنوان كرد: وقتي روشنايي زير يك درصد است (روشنايي ماه شب چهارده صد در صد است،) و ارتفاع هلال كم باشد امكان رويت وجود ندارد و براي 29 شعبان امسال روشنايي ماه 98/0 درصد بود يعني زير يك درصدلذا چطور مي شد هلال را ديد. وي به تشريح علمي اين موضوع پرداخته و ادامه داد:اين يعني وقتي خورشيد در افق صفر غروب كرد، هلال هم در سمت چپ خورشيد، مماس به زمين است و همانطور كشيده مي شود و غروب مي كند لذا با اين وضعيت هلال قابليت براي رؤيت با چشم عادي وبا ابزاروجود نداشت اما در روز با تلسكوپ مي توانستيم هلال را ببينيم و احتمال رؤيت بود. وي با بيان اينكه گاهي هلال مانندامسال در مرز ديده شدن وديده نشدن قرار مي گيرد تصريح كرد: بعضي مراجع همانند مقام معظم رهبري در اين رابطه مي فرمايند؛ اگر در روز روشن بعد از زوال خورشيد روز 29قمري، كسي هلال را ديد، فردا براي او اول ماه است. وي در مجموع ملاك درفقه شيعه را براي اثبات اول ماه مبتني بر رويت دانست و ادامه داد: اما بعضي معتقد به ولادت ماه و برخي كشورهاي ديگر از طريق محاسبه مقارنه(آن موقع خورشيد، ماه و زمين در يك خط قرار مي-گيرند) ماه و خورشيد مشخص مي كنند. معادي براي روشن شدن اين مطلب به روش تعيين آغاز ماه مبارك رمضان سالجاري براساس محاسبه پرداخته و تصريح كرد: امسال مقارنه ماه وخورشيد، روز شنبه ساعت 23 و 11 دقيقه بود و بايد توجه داشته باشيم وقتي ماه وارد مقارنه شد، 14 ساعت طول مي كشد تا از مقارنه در بيايد يعني ازتحت الشعاع بودن خورشيد در بيايد و خودش تازه شروع به نور گرفتن كند. وي ادامه داد: ماه مثل كره زمين نيست، دره ها و شكاف هاي چند كيلومتري داردلذا اين دره ها بايد از نور اشباع شود تا نور را ساطع كند و به زميني ها باز گرداندو از طرفي باز يك مدت زماني مي خواهد كه ماه در مدار خودش راه رفته و رو به جلو حركت كندتا بتواند از خورشيد فاصله بگيرد، نور را به خودش بگيرد و وقتي سيراب شد به ما منعكس كند از اين رو ما مي توانيم حتي در روز به دنبال هلال بگرديم. وي عنوان كرد: كشوري مانند ليبي به دنبال رويت نيست و به دنبال محاسبه مي باشد آنها مي گويند اگر مقارنه قبل از نصف شب اتفاق افتاد، فرداي آن روز، اول ماه است و همانطور كه گفتيم مقارنه ساعت23 و 11 دقيقه روز شنبه بوده پس در ليبي بايد روز يكشنبه اول ماه مبارك رمضان باشد. معادي افزود: يك نكته در اينجا حائز اهميت است و اينكه نيمه شب ما ساعت 24 است و حالا بايد ببينيم كه نيمه شب ليبي با ما يكي است يا خير، زيرااگر مقارنه قبل از نيمه شب مااتفاق افتاده باشد و نيمه شب آنها قبل از مقارنه باشد، فرداي آن روز براي آنها اول ماه نخواهد بود. وي در رابط با اثبات اول ماه در مالزي نيز عنوان كرد: مالزي كشوري اسلامي است كه به دنبال رؤيت بوده و ملاك آنها در رويت سن و ارتفاع ماه است. معادي به موضوع اثبات اول ماه قمري در عربستان نيز اشاره كرده و ادامه داد: در عربستان همينقدر كه هلال بعد از خورشيد غروب مي كند، برايشان كفايت است و گاهي نيز به دنبال استهلال هم مي روند. وي گفت: در سالجاري براي ماه مبارك رمضان روز شنبه عربستان آماده باش داد كه به دنبال رؤيت هلال بروند آنچه كه در اينجا قابل تامل است اينكه ما با عربستان خيلي تفاوت نداريم وزمان مقارنه آنها با ما نزديك است پس آن ها در شرايطي به دنبال استهلال مي روندكه هنوز مقارنه اتفاق نيفتاده است لذا جادارد اين سووال پرسيده شود كه آنها شنبه در آسمان به دنبال چه مي گشتند زيرا اگر به هلال معتقدند، آن روز كه هلالي در آسمان نبودو تازه مقارنه ساعت 23و11دقيقه شنبه اتفاق مي افتد. وي با بيان اينكه اينگونه اشتباهات براي عربستان زياد بحران برانگيز نيست ادامه داد: اگر آنهادر اول ماه اشتباه كنند مي گويند اشتباه كرديم، كفاره ميدهيم و زياد براي خودشان سخت نمي گيرند. معادي گفت: گاهي پيش آمده اينها در آغاز ماه اشتباه كرده و بعد گفته اند كفاره شما را هم مي دهيم اما فقه شيعه اينطور نيست. وي در ادامه به موضوع اثبات اول ماه در پاكستان نيزاشاره كرده و تصريح كرد: در اين كشور دونفر شيعه، دو نفر از اهل سنت، چهار نفر از هم اخباريون كه جمعا هشت نفر را تشكيل مي دهند اگرچندنفر درحضورشان شهادت دهند ما ماه را ديديم، فردا را اول ماه اعلام مي كنند حتي اگر اشتباه كرده باشند. وي در ادامه به توضيح علل طولاني شدن زمان اعلام رويت و يا عدم رويت هلال ماه در كشور پرداخت و عنوان كرد: رصدگاههاجهت استهلال درتابستان ارتفاعات انتخاب مي شوند لذا تا رصدگران به شهر برگردند زمان مي برد و از طرفي بين شرق و غرب كشور اختلاف افق قريب به يك ساعت است يعني اگر گزارش خراسان ساعت 21 به تهران تمام شود فارس تا 22طول مي كشد لذا بررسي گزارشات رسيده زمان زيادي را مي برد. خبرگزاري جمهوري اسلامي مركز خراسان رضوي پبشاپيش عيد سعيد فطر را تبريك مي گويد و براي مردم مسلمان آرزوي قبولي طاعات و عبادات را دارد.ك/4 7491/659

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 405]