محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828872569
اصول همسایه داری
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: اصول همسایه داری
سایه همسایههمسایگى و حسن همجوارىتوصیه به حسن جوارآخرین مرزحد و حق همسایهیكی از مباحثی كه در مقوله شهر وشهروند می گنجد و قابل بررسی است؛ حق وحقوق همسایه و چگونگی همسایه داری می باشد.آیا تا به حال، از دست همسایه ناراحت شدهاید؟یا به عكس، همسایه از شما رنجیده و دلخور شده است؟علت چیست؟ و ... چگونه مىتوان از آن پیشگیرى كرد و راه همزیستى و حسن معاشرت با همسایگان چیست؟این مساله گاهى به نشناختن «حقوق» همسایه مربوط مىشود، گاهى هم ریشه در رعایت نكردن آن دارد. ببینیم در دستورالعملهاى مكتب اسلامی، چه نكاتى شده است؟سایه همسایهآیا دو همسایه، تنها در« سایه» شریكند و نزدیك به هم؟ یا حق وحقوق و حد و حدودى هم وجود دارد؟بعضى مىگویند:«چهاردیوارى،اختیارى». اما این سخن، نه معقول است، نه مشروع . نه با عرف سازگار است، نه با شرع وعقل. گرچه انسانها را، دیوارهاى خانهها از هم جدا مىكند و هر كس وارد محدوده خانه و زندگى خویش مىشود. اما زندگى اجتماعى، افراد جامعه را به صورت اعضاى یك «خانواده» درمىآورد، كه پیوسته با هم در ارتباط، رفت و آمد، برخورد و تعاوناند و نیازهاى متقابل به یكدیگر دارند. ازاین رو، سایه هر كدام از دو همسایه، باید آرام بخش دیگرى باشد و هریك زیرسایه همسایه خود، احساس «امنیت»،«آسودگى» و«اعتماد» كنند. این چیزى است كه دستورهاى معاشرتى و اخلاقى اسلام بر آن تاكید اكید دارد.در متون دینى چیزى به نام «حسنالجوار» یا «تعهدالجیران» و ... دیده مىشود، یعنى رسیدگى و سركشى به همسایگان و داشتن رفتارى نیك با آنان و نیز آزار نرساندن به همسایه و صبورى و تحمل نسبت به آنچه از ناملایمات،ازآن ناحیه سر مىزند. همچنان كه خود شما نیز ازهمسایهتان توقع دارید سازگارى نشان دهند و با اندك چیزى عصبانى نشوند و پرخاش نكنند، خودتان نیز در معرض همین خواسته و انتظاراز سوى همسایگان هستید.هرچه روحیه دینى و اخوت اسلامى میان افراد جامعه حاكم باشد، به همان اندازه رابطهها نزدیكتر و صمیمىتر و فاصلهها كمتر و كمترمىشود و دو همسایه، بازوى یكدیگر مىشوند و درغم و شادى و راحت و رنج، شریك هم مىگردند. برعكس آن در جوامع غربى و اروپایى و غرب زده است، كه هر چه علایق مذهبى كمرنگ تر و ضعیف تر باشد، زندگیها حالت سردى و كسالت بار مىیابد و به زندگىغربیها شبیه مىشود، كه نه تنها یك دیوار، بلكه دیوارهاى متعددى میان دو همسایه و دو هم محل، یا كسانى كه در یك خیابان یا یك مجتمع مسكونى به سر مىبرند، پدید مىآید و همسایه از حال و روزگارهمسایه بغلى یا طبقه بالا یا پایین یا خانه روبه رویى بىخبر است.راستى این گونه زیستن، انسانى و اسلامى است؟ پس جایگاه عواطف اجتماعى كجاست؟همسایه كیست؟ وظیفه ما نسبت به او چیست؟ و حد و حریم همسایگى تا كجاست؟همسایگى و حسن همجوارى«حسن همجوارى» تنها یك اصطلاح سیاسى در ارتباط میان كشورها نیست، و تنها كاربرد بینالمللى ندارد. میان اهل یك محل، یا در روابط دو همسایه نیز مطرح است. داشتن بهترین خانه، اما با همسایهاى بد وناهنجار و مردمآزار، مفت هم گران است! افراد عاقل و هوشیار، درجایى خانه مىخرند كه محلش خوب و همسایگانش سالم و با فرهنگ باشند. وگرنه، یا باید خانه را عوض كنند، یا عمرى در رنج و عذاب به سر برند. توجه به همسایه در خریدن و ساختن خانه، مغازه و محل كار، نشانه خردمندى است.پیشواى نخستین ما، در نامهاى كه به فرزندش امام حسن مجتبى(ع) به عنوان توصیههایى از پدرى دنیا دیده و با تجربه مىنویسد،ازجمله مىفرماید:« سل عن الرفیق قبل الطریق و عن الجار قبل الدار» (1)؛ پیش از سفر، از همسفر بپرس و پیش از خانه، از همسایه!همسایه خوب داشتن، نعمتى ارزشمند است و همسایه خوب بودن، محبتآور و رفیق ساز است. همیشه دلها متوجه جایى مىشود كه دوستى و نیكى از آنجا بجوشد و بتراود. هر جا كه شهد خیر باشد، افراد هم گرد مىآیند و افراد و جامعه، دلگرم شده، محیط هم آباد مىگردد. نقش رفتار نیك در همسایگى و در ایجاد تجمعهاى پرشكوه والفتهاى اجتماعى فراوان است. حضرت على(ع) مىفرماید: آن كه همسایهاش نیكو باشد، همسایگانش روزافزون مىشوند.«من حسنجواره كثر جیرانه». (2)در حدیث دیگرى از امام صادق(ع) آمده است:«حسن الجوار یعمرالدیار و یزید فى الاعمار»(3)؛«خوش همسایگى»، هم آبادییها را آبادان مىسازد و هم عمرها رامىافزاید!در این دو حدیث، هم به بازده عمرانى و اجتماعى سلوك شایسته در همسایگى اشاره شده، هم به منافع شخصى و بهداشت روانى. البته در پاداشهاى اخروى آن احادیث فراوانى نقل شده است. (4)توصیه به حسن جوارحضرت امیر(ع)، پس از آن كه از دست شقىترین افراد كوردل وكج فهم، ضربت خورد و در بستر افتاد، در آستانه شهادت، وصایاى ارزشمندى خطاب به فرزندان و پیروانش فرمود كه بخشى از آنها هم به حقوق همسایه مربوط مىشود:«الله الله فى جیرانكم، فانها وصیة نبیكم، ما زال یوصى بهم حتى ظننا انه سیورثهم».(5)این سفارش على(ع) در واپسین لحظات عمراست كه فرمود:خداى را، خداى را، درباره همسایگانتان، كه این وصیت پیامبرشماست. پیامبر خدا همواره نسبت به همسایگان سفارش مىفرمود، تا حدى كه گمان كردیم آنان را از ارث برندگان قرار خواهد داد!امام صادق(ع) نیز درسخنى فرموده است:«بر شما باد نماز خواندن درمسجدها و همسایگى خوب با مردم. (6) اگر به دستورمكتب، رفتار بزرگوارانه و شایسته با همسایگان داشته باشیم، دوستیها را جلب مىكند و افراد در مشكلات و گرفتاریها و نیازهاى متقابل، با بهره گیرىاز این تكیه گاه، مىتوانند از قوت روح برخوردار باشند.گاهى هم باید جورهمسایه را كشید. این شرط همسایگى خوب است.«حسن جوار» تنها به این نیست كه اذیت و رنجى به همسایه نرسانیم. گاهى تحمل سختیها و ناملایماتى كه از سوى او برایمان پیش مىآید، مصداق این«حسن همجوارى» است. اگر بخواهیم روابط از هم نگسلد، باید صبور بود و با تحمل، و گرنه، پاسخ بدى را با بدى دادن ودر زشتیها مقابله به مثل كردن، نشان حقارت روح و دونهمتى است. به علاوه این كار از همه برمىآید. گذشت و تحمل است كه اراده و ایمان و بزرگوارى مىطلبد.درعالم رفاقت، شراكت، دوستى، ازدواج و همسرى، همسفرى، محیط كار و ... نیز باید گاهى «سنگ زیرین آسیا» بود، نه كم ظرفیت و بىطاقت.امام كاظم(ع) فرمود:حسن جوار وهمسایه خوب بودن، تنها آزارنرساندن نیست، بلكه آن است كه براذیت همسایه صبور و بردبار باشى:«لیس حسن الجوار كف الاذى ولكن حسن الجوار صبرك على الاذى.» (7)روشن است كه این گونه حدیثها هرگز مجوز«همسایه آزارى» نیست. اگر توصیه به بردبارى نسبت به آزارهمسایه شده، بیش از آن و اكید تر و شدیدتر، سفارش به خوش رفتارى و نرساندن آسیب و آزار به همسایگان شده است. مزاحمت براى همسایه، از بدترین رفتارهاى اجتماعى است.آخرین مرزدرهرچیزى حد و مرز و حریمى وجود دارد. وقتى از اندازه گذشت، صفحه برمىگردد و اوضاع، به گونهاى دیگر مىشود. تحمل نسبت به آزار و زحمت آفرینى همسایه نیز این گونه است. گاهى مزاحمت به حدى مىرسد كه پایان خط است و حریمها و حرمتها دیگرفرومىریزد، چون خود همسایه مردم آزار، حریم نگه نداشته است.در تاریخ است كه مردى خدمت پیامبر رسید و از آزار همسایهاش شكایت كرد. حضرت فرمود: برو و تحمل كن. بار دوم كه به شكوه آمد و نالید، پیامبر باز هم دستور صبر و تحمل داد. آزارهمسایه به اوج رسید و خارج از مرز تحمل. وقتى براى سومین بار، شكایت از همسایه كرد، حضرت رسول چنین راهنمایى و سفارش كرد:« روز جمعه، وقتى مردم به سوى نماز جمعه مىروند، تو وسایل و اسباب و اثاث خویش را بیرون بریز و در رهگذار مردم قرار بده، تا همه آنان كه به نماز مىروند، این صحنه را ببینند. وقتى علت را مىپرسند، ماجرا را به آنان بگو.» آن مرد نیز چنان كرد. همسایه مردمآزار (كه آبروى خود را در خطر دید) بىدرنگ به سوى او شتافت و ملتمسانه از او خواست كه وسایلش را به خانه برگرداند و قول داد وعهد و پیمان بست كه دیگر آن گونه رفتار نكند. (8)این نتیجه بىپروایى و قدرنشناسى نسبت به لطفها و مداراهاست. لطف خدا هم با انسان خطاكار مدارا مىكند، ولى چون كه از حد بگذرد، رسوا كند. از حلم و بردبارى دیگران نباید سوء استفاده كرد ونجابت و بزرگوارى دیگران را نباید به حساب ضعف یا بىعرضگى آنان گذاشت.حد و حق همسایهمحدوده رعایت حقوق همسایگان و داشتن رفتار شایسته، تنها به همسایه دست راست و چپ خانه منحصر نمىشود و تنها به پرهیز از آزار هم خلاصه نمىگردد.سركشى، رسیدگى، احوالپرسى، رفت و آمد، مساعدت و یارى، عیادت، انفاق و صدقه، رفع نیاز، همدردى و ... از جمله امورى است كه برعهده هر همسایه است و اینها نشانه فتوت و جوانمردى است. پیشواى جوانمردان،على بنابى طالب(ع) فرمود:«من المروة تعهدالجیران»(9)؛ رسیدگى به همسایگان از مروت و جوانمردى است. حضرت امام باقر(ع) نیز در بیان صفات و خصال شیعه و پیروان و رهروان خط اهل بیت، یكى هم همین را دانسته و فرموده است:«والتعاهد للجیران من الفقراء و اهل المسكنة و الغارمین والایتام ...»(10) ؛ از نشانههاى پیروان ما، رسیدگى به همسایگان نیازمند و تهیدست و بدهكاران و یتیمان است. چگونه انسان شرافتمند و با وجدان مىتواند آسوده و با شكم سیر بخوابد و مرفه و برخوردار باشد، درحالى كه در همسایگانش محرومان تهیدست، یتیمان بى سرپرست، گرسنگان بینوا و بدهكاران درمانده باشند و او بتواند گرهى بگشاید، اما بى تفاوت باشد؟ اینجاست كه كلام نورانى پیامبرخدا، بر تارك تاریخ مىدرخشد كه فرمود: هر كس سیر بخوابد، در حالى كه همسایه مسلمانش گرسنه باشد، به من ایمان نیاورده است. «ما آمن بى من بات شبعانا و جاره المسلم جایع.»(11) آرى، مسلمانى به عمل است، نه به ادعا و شعار!این حقوق و رعایتها به تعبیر احادیث، تا مرز چهل همسایه از هر طرف است. امام صادق(ع) از رسول اكرم(ص) نقل مىكند كه فرمود: هر چهل خانه از هر چهار طرف، همسایه محسوب مىشود.(12)امام باقر(ع) نیز فرمود:«حد الجوار اربعون دارا من كل جانب من بین یدیه و من خلفه و عن یمینه وعن شماله.»(13) كه مضمونش همان حد و حریم همسایگى تا چهل خانه ازچهار طرف است.اگر این حق و حد و حریم كه اسلام بیان كرده است، مسؤولانه شناخته و رعایت شود، در جامعه اسلامى نیازمند و گرفتار و بینوایان بى سرپرست و رنجدیدگان دست از همه جا كوتاه و آبرومندانى كه صورت خود را با سیلى سرخ نگه مىدارند یافت نخواهد شد. سخن را دراین بخش، با كلامى از محدث بزرگوار، مرحوم «شیخ عباس قمى» به پایان مىبریم، كه چنین نوشته است:«... در زمینه معاشرت نیكو با همسایه، حدیث بسیار است و«حسن جوار» هم تنها پرهیز از همسایه آزارى نیست. بلكه تحمل جفا و ناملایمات همسایه هم ازآن جمله است. همچنین از امور مربوط به «خوشهمسایگى»، ابتدا كردن به سلام،عیادت در هنگام بیمارى، تسلیت و تعزیت گفتن در سوگها و مصیبتها، تبریك وتهنیت گفتن در شادیها و اعیاد، چشم پوشى از لغزشها، سرك نكشیدن به رازها وامور پنهانى همسایه، مضایقه نكردن از كمكهایى كه مورد نیاز او است، حتى اگرمىخواهد چوبى (و تیرآهنى) بردیوارت بگذارد، یا ناودانى را بر خانه تو بگذارد واز این گونه امور ... مضایقه نكنى و سخت نگیرى ... .» (14) پىنوشت ها:1- نهجالبلاغه، صبحى صالح، نامه 31.2- غررالحكم، چاپ دانشگاه، ج7، ص49.3- اصول كافى، كلینى،ج1، ص667، احادیث 8 ، 10 و 7.4- در اصول كافى، ج2 (عربى) باب «حقالجوار»، همچنین در سفینةالبحار، واژه «جور» ملاحظه شود.5- نهجالبلاغه، صبحى صالح، نامه 47، خطاب به امام حسن و امام حسین علیهماالسلام.6- كافى، ج2، ص635.7- همان، ص667.8- سفینةالبحار،ج1، ص191 (واژه جار)، كافى، ج2، ص668.9- غررالحكم، چاپ دانشگاه، ج7، ص49.10- كافى، ج2، ص74.11- سفینةالبحار،ج1، ص192.12- كافى، ج2، ص669، باب «حد الجوار».13- همان.14- سفینةالبحار،ج1، ص192«حسن الجوار».
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2476]
-
گوناگون
پربازدیدترینها