اگر تهران بلرزد...

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: اگر تهران بلرزد...
بيش از چهار سال از وقوع زمين‌لرزه بم مي‌گذرد. چند ماهي كه از آن حادثه گذشت همه يادشان رفت كه دليل از دست دادن اين همه هموطن خانه‌هاي سست و بافت فرسوده شهر بود، يادشان رفت كودكان شهر بم زير خاك بي‌توجهي مسوولان شهري جان دادند، يادشان رفت تا زلزله‌اي ديگر و مرگ‌هاي ديگر هشدار دوباره‌اي بياورد. با توجه به اينكه 70 درصد كلان‌شهر تهران را بافت‌هاي فرسوده تشكيل مي‌دهد اگر اين حادثه براي پايتخت بوقوع بپيوندد چه بر سر تهران و تهرانيان خواهد آمد.

سرويس اجتماعي برنا
بيش از چهار سال از وقوع زمين‌لرزه بم مي‌گذرد. زلزله‌اي كه زمين زير پاي ساكنان بم را لرزاند و دل تمام ايرانيان را. در آن روزها كه خبر از كشته شدن بيش از 40 هزار شهروند بمي به گوش مسوولان شهرها رسيد، همگي بعد از برطرف شدن شوك اوليه، شروع كردند به تكاپو براي مقاوم سازي شهرشان. اما تكاپوها فقط به يك سري آمار و چند مصاحبه مفصل با خبرنگاران ختم شد. چند ماهي كه گذشت همه يادشان رفت كه دليل از دست دادن اين همه هموطن خانه‌هاي سست و بافت فرسوده شهر بوده، يادشان رفت كودكان شهر بم زير خاك بي‌توجهي مسوولان شهري جان دادند، يادشان رفت تا زلزله‌اي ديگر و مرگ‌هاي ديگر هشدار دوباره‌اي بياورد.

تدبير براي مهار حوادث و بلاياي طبيعي، در كشوري مانند ايران كه از نظر حادثه‌خيز بودن جزو پنج كشور اول جهان قرار دارد، امري مسلم و واضح است، اما اين كه چرا وضوح آن براي مسوولان شهري چندان اهميت ندارد، مشخص نيست.

بر اساس آمار موجود، روزانه بيش از 200 زمين‌لرزه در كشور اتفاق مي‌افتد كه به خاطر كوچكي و عمق‌شان متوجه‌ بسياري از آن‌ها نمي‌شويم. از لحاظ هجوم آب‌هاي روان هم ايران وضع ايمني ندارد و گاه و بي‌گاه شاهد سيل‌هايي هستيم در نقاط مختلف كشور جاري مي‌شود و تهران به عنوان پايتخت و با داشتن بيشترين تعداد مراكز و سازمان‌هاي اصلي كشور يكي از در معرض آسيب‌ترين شهرهاي ايران است.

واقعا با توجه به اينكه 70 درصد اين كلان‌شهر را بافت‌هاي فرسوده تشكيل مي‌دهند، اگر زلزله‌اي مانند زلزله‌ي بم رخ دهد چه بلايي بر سر ايران مي‌آيد؟ با توجه به اين كه اغلب كمك‌هاي مردمي و دولتي براي زلزله‌ي بم از تهران هدايت و برنامه‌ريزي مي‌شد در صورت وقوع زلزله‌اي عظيم، در شهري با ضريب ايمني بيش از حد ضعيف ساختمان‌ها، چه كسي عهده‌دار كمك به تهرانيان خواهد بود؟
چگونه تخلفات ساخت و ساز از ديد كارشناسان شهري پنهان مي‌ماند؟!

موقعيت خاص تهران و نوع بافت شهري و تاسيساتي كه دارد، به هيچ عنوان تاب تحمل زمين‌لرزه‌اي سنگين را نخواهند داشت.

حميد سازگارا، كارشناس تاسيسات شهري در اين باره به برنا مي‌گويد: نه تنها ساختمان‌هاي فرسوده، بلكه ساختمان‌هاي نوساز نيز از استحكام لازم در مقابل زلزله برخوردار نيستند. حتي پس از تصويب آئين نامه مقاوم سازي ساختمان‌ها در برابر زلزله شاهد تخلفات زيادي در ساخت و سازهاي جديد هستيم كه اصلا قابل اغماض نيست. حال اينكه چگونه اين تخلفات از ديد كارشناسان شهرداري مخفي مي‌ماند جاي سوال دارد.

او درباره تاسيسات شهري در تهران ادامه مي‌دهد: تاسيسات شهري تهران مانند گاز، برق، تلفن و آب به شكلي است كه مي‌تواند در صورت بروز كوچكترين حادثه بيشترين آسيب را به شهروندان و ساختمان‌ها وارد كند. اگر زلزله‌اي در تهران بيفتد بسياري از مردم بر اثر آتش ناشي از نشت گاز جان مي‌دهند و بيش از 25 درصد مردم بر اثر برق گرفتگي فوت مي‌كنند.

سازگارا با تاكيد بر اين كه تلاش براي احيا سيستم تاسيساتي كشور هزينه‌ي بي‌جايي است، ادامه مي‌دهد: اگر بخواهيم سيستم تاسيساتي تهران را احيا كنيم بايد در تمامي سازه‌هاي تهران تغييرات بنيادي و اساسي به وجود آيد تا با استاندارهاي جهاني مطابق شود و اين به معناي احداث يك شهر جديد است. البته در مناطق فرسوده تهران، مي‌توان با كمي تلاش اين سيستم‌هاي جديد تاسيساتي را راه‌اندازي كرد.

مناطق جنوبي تهران بيش از همه در معرض آسيب هستند

مناطق جنوبي شهر تهران در صورت بروز زلزله بيشترين تلفات را خواهند داشت كه دليل آن كيفيت پايين ساخت و سازها، فشرده بودن ساختمان‌ها و كم بودن عرض خيابان در اين منطقه از پايتخت است.

خشايار كاشاني جو كارشناس شهري و استاد دانشگاه در اين رابطه به برنا مي‌گويد: ساخت و سازها در شهر تهران با استانداردهاي جهاني فاصله زيادي دارند.

كاشاني‌جو با اشاره به كه ساخت و سازها در كل به دو بخش ساخت بنا و معماري ساختمان تقسيم مي شوند، ادامه مي دهد: تاثير نوع ساخت‌وسازها در محيط و منظر شهري قابل مشاهده است، اگر بخواهيم استاندارد جهاني ساخت و ساز در جهان را در احداث ساختمان‌ها رعايت كنيم نياز به 250 تخصص در اين زمينه داريم.

به گفته وي در ايران ضوابط مدون براي رعايت كردن استانداردها در ساخت بنا و تاثير آن در محيط شهري وجود ندارد، اين در حالي است كه در كشورهاي پيشرفته دنيا در هر محل، ناحيه و منطقه كدهاي ساختماني خاصي با توجه به شرايط جغرافيايي تدوين شده و مهندسان ملزم به رعايت كردن اين شاخص‌ها هستند.

اين استاد دانشگاه معتقد است؛ در محدوده بافت شهري وجود بافت قديمي، نوع و رنگ مصالح و منظر ساختمان از نظر ارتفاع و ديگر مسائل ساختمانياز جمله كدهايي هستند كه در بيشتر كشورهاي پيشرفته جهان رعايت مي شود.

او با اشاره به اين كه در كشور و به ويژه در شهر تهران افراد در احداث يك بنا، نماي ساختمان را در نظر مي‌گيرند، تاكيد مي‌كند: رعايت اصول استاندارد در يك دوره زماني كوتاه مدت يك يا دو ساله در احداث بناها مشكلي را حل نمي‌كند بلكه بايد در بلند مدت ساخت و سازها بر اساس ضوابط تعيين شده ساخته و اجرا شوند.

كاشاني جو مي‌گويد: شهر پاريس يكي از شهرهايي است كه ساختمان هاي آن بر اساس ضوابط 120 ساله ساخته شده و همجواري ساختمان ها به گونه اي است كه خط متعادل را دارد و ساختمان‌ها در يك راستا ساخته شده‌اند اما اين نكته در شهرهاي مختلف كشور و بويژه پايتخت رعايت نمي‌شود.

اين كارشناس شهري با تاكيد بر اين كه در زمينه معماري ساختمان دز آيين نامه 2800 ضوابط كنترلي براي مقاوم سازي ساختمان‌ها و ايمن شدن آنها در برابر زلزله مشخص شده است، ادامه مي‌دهد: اين آيين نامه توسط شهرداري تهران، سازمان نظام مهندسي و وزارت مسكن تدوين شده است.

در صورت وقوع زلزله بيمارستان‌ها پيش از همه تخريب مي‌شوند!

حسينعلي شهرياري عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس هشتم با بيان كه بيش از 60 درصد بيمارستان‌هاي كشور در برابر زلزله ناايمن هستند به برنا مي‌گويد: 60 درصد بيمارستان‌هاي كشور در مقابل زلزله ايمن نيستند علاوه بر اين بيمارستان‌هايي كه در زمان قبل و اوايل انقلاب در كشور ساخته شده‌اند، شرايط ايمني را رعايت نكرده و از نظر ايمني در مقابل زلزله مقاوم نيستند.

اين عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس هشتم در ادامه از وجود 70 هزار تخت بيمارستاني در كل كشور خبر مي‌دهد و مي‌گويد: درحال حاضر در كل بيمارستان هاي كشور 70 هزار تخت بيمارستاني وجود دارد كه از اين بين حدود50 تا 60 هزار تخت بيمارستاني، فاقد شرايط لازم استاندارد در مقابل وقوع زلزله هستند.

شهرياري اختصاص بودجه يك ميلياردتوماني جهت مقاوم سازي 300 بيمارستان فرسوده كشور را بسيارناچيز توصيف مي‌كند و ادامه مي‌دهد: اعتبار يك ميليارد توماني دولت جهت مقاوم سازي 300 بيمارستان فرسوده در قانون بودجه 87 به هيچ عنوان براي انجام اين كار كافي نيست.

وي از مخالفت با تخصيص بودجه جهت ايمن سازي در بخش بهداشت و درمان خبر مي‌دهد و مي‌افزايد: در سال 85 كه مجلس از اختصاص بودجه چهار ميليارد دلاري جهت ايمن سازي مدارس كشور صحبت به ميان آورد، در همان زمان اعضاي كميسيون بهداشت و درمان مجلس نيز خواستار تخصيص اعتباري جهت مقاوم سازي بيمارستان هاي كشور در هنگام وقوع زلزله شدند كه متاسفانه اجراي اين طرح با مخالفت روبرو شد.

شهرياري با بيان اينكه ايمن سازي بيمارستان‌هاي كشور در برابر زلزله در الويت اول قرار دارند ابراز مي‌كند: ايمن سازي بيمارستان ها در برابر زلزله نسبت به ايمن سازي مدارس از الويت بيشتري برخوردار است، يكي به اين علت كه بيمارستان ها شبانه روزي و دائما درحال فعاليتند و ديگر آنكه درحين وقوع حوادث غيرمترقبه همانند زلزله افراد آسيب ديده نيازمند مراجعه و بستري در بيمارستان ها هستند درنتيجه مقاوم سازي بيمارستان ها بسيار با اهميت تر از مدارس محسوب مي‌شود.

****

عمق فاجعه در زماني كه زلزله‌اي در تهران رخ دهد براي اغلب كارشناسان و مسوولان شهري روشن است. اما اين كه چرا هيچ اقدامي در زمينه بهبود شرايط نمي‌شود جاي تعجب دارد. به نظر مي‌رسد آنان منتظرند تا حادثه‌اي مانند بم، شهر را با خاك يكسان كند تا آن وقت سر حوصله و دقت به بازسازي شهر بپردازند.

بي‌شك لزوم تدوين برنامه‌اي منسجم و منظم براي ترميم فضاي فرسوده شهري قبل از وقوع هر گونه حادثه‌اي در تهران و شهرستان‌ها احساس مي‌شود، برنامه‌اي كه به سرعت به مرحله‌ي اجرا برسد و در پرونده‌ها متوقف نشود.
دوشنبه 27 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 318]