واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تهاجم نيروهاي عراقي به خاك ايران در 31 شهريور سال 1359، سرآغاز شكل گيري دوراني از مقاومت شد كه آحاد ملت ايران در آن نقشي بي بديل ايفا كردند. هنرمندان بويژه خانواده تئاتر نيز به فراخور نقش خود به ثبت و روايت اين دوران و انتقال افتخارات، تلخي ها و شيريني ها آن به نسل هاي آتي پرداختند. اما به رغم توليد آثار ارزشمند طي سال هاي گذشته و توجه هنرمندان به توليد نمايش هايي با مضمون دفاع مقدس، به نظر مي رسد توليد آثار اين گونه نمايشي در سال هاي اخير با روندي نزولي همراه بوده است. با نگاهي به روند توليد آثار نمايشي در سال گذشته، تنها چند اثر از جمله خنكاي ختم خاطره، پيچ تند و همه چيز درباره آقاي ف را مي توان يافت كه در گونه تئاتر دفاع مقدس به روي صحنه رفته اند و براساس برآوردي ديگر مي توان به اين نتيجه رسيد كه در سال جاري دستكم تاكنون، هيچ اثري در اين گونه نمايشي رنگ صحنه را به خود نديده است. خبرنگار گروه فرهنگي ايرنا، در اين گزارش علت ركود تئاتر دفاع مقدس را از زبان هنرمنداني كه در كارنامه هنري خود آثار قابل توجهي در توليد اين گونه نمايشي برجاي گذاشته اند، جويا شده است. آرش عباسي نمايشنامه نويس و كارگردان تئاتر، يكي از علل اصلي ركود توليد تئاتر دفاع مقدس را كمرنگ شدن دغدغه اين گونه نمايشي در ميان هنرمندان و مسوولان دانست. وي گفت: اگر هم اكنون در عرصه توليد تئاتر دفاع مقدس حرفي براي گفتن نداريم، بدين سبب است كه موجوديت اين گونه نمايشي از اساس زير سووال رفته است. عباسي افزود: طي سال هاي گذشته به بهانه هاي مختلف و در مناسبت هايي نظير هفته دفاع مقدس و يا سالروز آزادسازي خرمشهر نمايش هاي خوبي به روي صحنه مي رفت، اما اكنون كه به تئاتر حرفه اي نگاه مي كنيم هيچ اثري از توليد تئاتر دفاع مقدس در هفته دفاع مقدس ديده نمي شود. كارگردان نمايش همه چيز درباره آقاي ف تصريح كرد: چنين مساله اي نشانگر آن است كه دغدغه تئاتر دفاع مقدس نزد هنرمندان و مسوولان رنگ باخته و ديگر پرداختن به چنين مقوله اي از سوي اين دو طيف اهميتي ندارد. وي تئاتر دفاع مقدس را گونه اي از تئاتر اجتماعي برشمرد و گفت: از آنجايي كه تئاتر اجتماعي به سبب برخورداري از نگاه انتقادي يك گونه حذف شده در تئاتر است و اتقافا براساس يك تفكر خيلي قدرتمند نيز حذف شد، به طور طبيعي تئاتر دفاع مقدس نيز با آن حذف شد. عباسي تصريح كرد: نكته قابل توجه آنكه هنرمندان و نمايشنامه نويساني كه آثار بسيار خوبي نيز در زمينه تئاتر دفاع مقدس مي نوشتند، با اين مساله كنار آمدند و وقتي ديدند كه فضاي كار وجود ندارد، ترجيح دادند از اين فضا خارج شوند و به توليد نمايش از متون خارجي روي آورند كه ارتباطي نيز با جامعه ايراني ندارد. نويسنده نمايشنامه پيچ تند افزود: در حال حاضر نمايشنامه نويساني نداريم كه مستقيما به جنگ و عواقب جنگ آن بپردازند، به عبارت ديگر اين گونه نمايشي نويسندگان خود را از دست داده است. عباسي همچنين نگاه سفارشي مسوولان به توليد تئاتر دفاع مقدس را از جمله آفت هاي اين گونه نمايشي عنوان كرد و گفت: مسوولان دوست دارند از زاويه ديد آنها به مقوله تئاتر دفاع مقدس نگاه شود، در حالي كه هيچ نمايشنامه نويس و هنرمندي تن به اين كار نمي دهد. وي در ادامه گفت: در حال حاضر و در سال هاي پاياني دهه 80 دغدغه هنرمندان در مقايسه با سال هاي ابتداي و ميانه دهه 60 كه به طور مستقيم درگير جنگ بودند، متفاوت شده كه اين يك امر طبيعي است و اگر امروز هنرمندان بخواهند به جنگ بپردازند بايد به موضوعات تازه تري اشاره داشته باشند. كارگردان نمايش كيلومتر 50، نگاه سفارشي به تئاتر دفاع مقدس را روشي بسيار غلط دانست و افزود: مسوولان بايد نسلي از نمايشنامه نويسان و هنرمنداني را تربيت كنند كه خود دغدغه پرداختن به اين مقوله را داشته باشند. عباسي همچنين از نمايشنامه نويسان و هنرمندان علاقه مند به گونه تئاتر دفاع مقدس خواست كه با افزايش توليد آثار ارزشمند جان تازه اي به اين گونه نمايشي ببخشند كه به گفته وي در حال حاضر، روزگار خوبي ندارد. شهرام كرمي ديگر نويسنده و كارگردان فعال در زمينه تئاتر دفاع مقدس نيز نگاه به مقوله تئاتر دفاع مقدس را مقطعي و شعاري دانست و خواستار برنامه ريزي كوتاه مدت و بلندت مدت براي توليد آثار اين گونه نمايشي شد. وي گفت: دوران دفاع مقدس همواره در فرهنگ، جامعه و تاريخ ايرانيان به عنوان يك رويداد ويژه شناخته مي شود. كرمي افزود: اگر مي خواهيم هنر و ادبيات اين دوران به عنوان يكي از موضوعات قابل توجه در جامعه گسترش يابد، بايد توجه جدي و برنامه ريزي كوتاه مدت و دراز مدتي درباره آن صورت گيرد. كارگردان نمايش بلوط هاي تلخ خاطرنشان كرد: هميشه در ايام سالگرد دوران دفاع مقدس، گفت وگوها و مصاحبه ها در مورد اين دوران زياد مي شود و مسوولان نيز سعي مي كنند به هنرمندان دفاع مقدس توجه نشان دهند و به توليد و اجراي آثار مقطعي و متناسب با اين دوران اقدام كنند. كرمي، اين وضعيت را زمينه ساز نگاه مقطعي به تئاتر دفاع مقدس خواند و افزود: در چنين شرايطي نمي توانيم نقش سازنده اي در انعكاس ارزش ها و رويدادهاي آن دوران داشته باشيم. اين نويسنده و كارگردان تئاتر خاطرنشان كرد: بايد برنامه ريزها در عرصه توليد آثار نمايشي دفاع مقدس به شكلي باشد كه طي سال به آن توجه و پرداخته شود. وي گوشزد كرد: نگاه مقطعي و شعاري به تئاتر دفاع مقدس در حال حاضر به آفت اين گونه نمايشي بدل و مانند ويتريني شده تا نشان دهيم همچنان تئاتر دفاع مقدس داريم. نويسنده و كارگردان شمردن ستاره هاي شب گفت: جنگ ها معمولا تاريخ ادبيات و هنر كشورها را دستخوش تغيير كرده اند و سبب ايجاد سبك ها و شيوه هاي مختلفي شده اند. در مقطع معاصر دوران دفاع مقدس و تاثيرات مثبت و منفي آن بر فرهنگ و تاريخ نيز كتمان ناپذير است. كرمي، به نقش هنرمندان در انعكاس تاثيرات دوران دفاع مقدس اشاره كرد و گفت: در حال حاضر آثار قابل توجهي از سوي هنرمندان در اين گونه نمايشي ارائه شده و آنان خود را در اين عرصه ثابت كرده اند اما معتقدم اين هنرمندان و چنين آثاري براي توليد و اجرا بايد مورد حمايت جدي قرار گيرند. وي تصريح كرد: همچنين ايجاد سالن هاي ويژه تئاتر دفاع مقدس و اجراي دائمي اين گونه نمايشي در آنها مي تواند تاثير بسيار زيادي در شناسايي و گسترش دستاوردهاي ارزشي اين دوران در جامعه برجاي بگذارد. اما كوروش زارعي كارگردان نمايش كانال كميل علت اصلي ركود تئاتر دفاع مقدس را بي مهري متوليان فرهنگي نسبت به اين گونه نمايشي دانست. وي افزود: بارها درخصوص تئاتر دفاع مقدس و مشكلات و معضلات آن صحبت شده اما به نظر مي رسد گوش شنوايي براي توجه به اين گونه نمايشي وجود ندارد و هيچ اتفاق خاصي نيز براي آن روي نداده است. وي افزود: تئاتر دفاع مقدس به دليل برخورداري از مشخصه هاي فرهنگي و قومي، يك تئاتر ملي است اما به نظر مي رسد اين مقوله هنري توسط متوليان فرهنگي كشور به فراموشي سپرده شده است. زراعي اظهار داشت: هنرمندان همواره آمادگي خود را براي توليد نمايش هاي دفاع مقدسي اعلام كرده و مردم نيز علاقه مند به تماشاي چنين آثاري هستند. وي گفت: سالهاست كه علاقه مند به اجراي چنين آثاري هستم و مدتهاست كه در اين عرصه نيز حضور داشته ام اما سوالم از مسوولان اين است كه آيا تاكنون از من و يا ساير هنرمندان خواسته اند اثري در مورد دفاع مقدس توليد كنيم. زارعي افزود: متاسفانه برخي هنوز به اين باور نرسيده اند كه تئاتر دفاع مقدس مي تواند ضمن بازخواني يكي از طلايي ترين نقطه هاي تاريخ معاصر كشور، نسل جوان را با آن دوران و اتفاقات خوب آن آشنا كند. زارعي، نبود نمايشنامه نويسان و متن هاي خوب در زمينه تئاتر دفاع مقدس را از ديگر مشكلات آن برشمرد گفت: طي سال هاي گذشته در زمينه تربيت نمايشنامه نويسان موفق عمل نكرده ايم و اگر هم اثري توليد شده توسط عده معدوي بوده كه به تعداد انگشتان دست نيز نمي رسد. كارگردان نمايش خاك سبز گفت: يكي ديگر از نقاط ضعف تئاتر دفاع مقدس، نبود سالن ويژه براي اجراي چنين آثاري است. زارعي افزود: متاسفانه مجموعه تئاتر شهر به عنوان بزرگترين ظرفيت تئاتري كشور پاسخگوي تئاتر حرفه اي نيست چه برسد به تئاتر دفاع مقدس كه در مهجوريت كامل به سر مي برد. سخن آخر: تئاتر دفاع مقدس از جمله گونه هاي هنر نمايشي است كه ضرورت توجه ويژه اي را طلب مي كند. گونه اي كه به سبب برخورداري از ظرفيت هاي بالا نمايشي و پرهيز از هر گونه كليشه پردازي، قابليت به سالن كشاندن مخاطبان زيادي را دارد. نمايش خنكاي ختم خاطره به نويسندگي حميدرضا آذرنگ و به كارگرداني نيما دهقان را مي توان نمونه اي از آثار تئاتر دفاع مقدس بر شمرد كه در پرتو به كاري گيري ايده تازه و بكر در متن و كارگرداني هوشمندانه، سال گذشته ميزبان علاقه مندان به اين گونه نمايشي شد و به مدد چينن قابليتي افتخار تئاتر ايران در بيست وهشتمين جشنواره تئاتر فجر شد. از مسوولان و متوليان اصلي تئاتر كشور نيز توقع است كه با نشان دادن توجه بيشتر به تئاتر دفاع مقدس، اين گونه نمايشي را از ركود خارج سازند و با حمايت هاي خود هنرمندان علاقه مند به توليد چنين آثاري را تشويق و ترغيب كنند و زمينه بروز خلاقي هاي بديع و نو را فراهم سازند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 504]