واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: يكي از مهمترين دستاوردهاي باراك اوباما در طول دو سال رياست جمهوري پر تلاطم اش، توافق با همتاي روسي بر سر كاهش سلاح هاي استراتژيك موسوم به پيمان استارت است، اما آينده اين پيمان به دليل مخالفت هاي سنا در هاله اي از ابهام قرار گرفته است. بعضي از نمايندگان جمهوري خواه سناي آمريكا به دليل بررسي بيشتر تصويب آن را به سال آينده موكول مي كنند، آنها ميگويند پيش از تصويب اين پيمان، بايد تكليف سوالهاي مطرح درباره سلاحهاي تاكتيكي - هستهاي روسيه مشخص شود. در مقابل عده اي معتقدندكه عدم تصويب اين پيمان توسط برخي جمهوري خواهان صرفا سنگ اندازي بر سر راه رييس جمهوري اوباما است. اين در حالي است كه باراك اوباما اين اقدام مجلس سناي آمريكا در تصويب پيمان اتمي با روسيه در سال ميلادي جاري را براي امنيت ملي كشورش ضروري مي داند. در اين ميان چهرههاي با نفوذي همچون هنري كيسينجر، جيمز بيكر، مادلين آلبرايت، ويليام كوهن، ويليام پري و نيز برنت اسكوكرافت، مشاور امنيت ملي جورج بوش (پدر) (وزيران دفاع و خارجه سابق آمريكا) كه از هر دو حزب دموكرات و جمهوريخواه هستند، خواهان تصويب اين پيمان هستند. تحليلگران ميگويند، مناظره بر سر معاهده استارت، نشانگر اختلافات در كنگره آمريكا بر سر سياست عمومي و امنيت ملي آمريكا است. روزنامه نيويورك تايمز در گزارش خود آورده است: با وجود ماهها مذاكره در كنگره آمريكا، به نظر ميرسد كه تصويب معاهده جديد استارت در خطر جدي قرار گرفته و اين سوال را مطرح ميكند كه آيا معاهدهها و بويژه معاهدههاي كنترل تسليحات ارزش مواجهه با هر گونه مشكلي را دارند يا خير؟ در حقيقت اكثر اهداف بينالمللي در امور كنترل تسليحات و ديگر مسائل ميتوانند به آساني از طريق اقدامات داخلي برآورده شوند و در برخي مواقع نيازي به معاهدههايي كه تاييدش به تصويب در پارلمانها وابسته است، نيست. نيويورك تايمز با اشاره به معاهده استارت و درنتيجه شفافشدن برنامههاي هسته ايي روسيه و آمريكا مي نويسد: معاهدهها درباره كنترل تسليحات طي دوران جنگ سرد ضروري بود، چون شوروي سابق يك جامعه بسته محسوب ميشد كه برنامههاي نظامياش به صورت مخفيانه نگهداري ميشد، اما اين دوران سپري شده است. با اين حال موج اطلاعات موجود باعث ميشود تا برنامههاي نظامي و امور تسليحات هسته ايي آمريكا و روسيه شفافتر شود و عملا معاهدههاي رسمي را كم اهميت جلوه دهد. در عين حال، تصويب معاهده استارت جديد ميتواند تاثير مُخربي داشته باشد چون به نظر ميرسد كه جمهوري خواهان به رهبري سناتور جان كايل موضوع تصويب معاهده استارت را با اين هدف به تاخير انداختهاند تا پنتاگون را مجبور كنند هزينههايش را در مُدرنسازي تسليحات هسته ايي و سيستمهاي مرتبط با امور هسته ايي افزايش دهد. در همين رابطه روزنامه يو. اس.اي تودي نيز در گزارشي مينويسد: رييسجمهور آمريكا بارها به اين موضوع اشاره كرده كه تصويب معاهده استارت به نفع آمريكاست و از جمهوري خواهان خواسته تا هر چه سريعتر اين معاهده را تصويب كنند. اوباما و مقامات دولت وي خواهان اين موضوع هستند كه معاهده استارت پيش از ماه ژانويه و آغاز به كار فعاليت كنگره جديد تصويب شود. اين معاهده براي تصويب نهايي به 67 راي و همچنين تصويب از سوي پارلمان روسيه نياز دارد. برخي از تحليل گران، يكي از سياست هاي اصلي دولت اوباما در عرصه بين الملل را بازسازي روابط اين كشور با روسيه دانسته و معتقدند اين سياست ازجمله برنامه هاي موفق دولت كنوني آمريكا به شمار مي رود، با اين حال انتخابات ميان دوره اي كنگره كه اخيرا با پيروزي قابل پيش بيني جمهوري خواهان پايان يافت احتمال توقف روند بهبود روابط دو كشور را افزايش داده است. چالش هاي پيش روي تصويب پيمان جديد كاهش تسليحات راهبردي موسوم به استارت جديد از جمله مواردي است كه ديپلماسي دولت اوباما با آن مواجه است. استيون پايفر كارشناس ارشد و مدير طرح كنترل تسليحات در مؤسسه بروكينگز (يكي از اتاق هاي فكر قديمي آمريكا) در گفت و گوي ويدئويي از طريق پادكست اين مؤسسه با انتقاد از سياست جمهوري خواهان براي مقابله با اين پيمان اظهار داشت، اگر آمريكا به سمت كاهش تسليحات هسته اي خود حركت نكند، اين روند مي تواند به اقتدار اين كشور ضربه وارد كند. اگر آمريكا و روسيه كه بزرگ ترين دارندگان تسليحات هسته اي در جهان هستند، به سمت كنترل تسليحات هسته اي حركت نكنند ديگر نمي توانند از ديگر كشورها چنين درخواستي را داشته باشند. وي عقيده دارد كه اين توافق يك نقطه آغاز براي ديگر توافق ها به شمار مي رود. استيون پايفر همچنين در پاسخ به اين پرسش كه اين توافق چگونه بر امنيت ملي ايالات متحده تاثير خواهد گذاشت، گفت: آمريكا در حوزه بحث ها درباره منع تكثير تسليحات هسته اي در حال تقويت خود است. اين توافق همچنين مي تواند به بهبود روابط روسيه و آمريكا كمك كند، بايد اذعان كنم كه همين مسئله سبب شد تا روسيه موضع سخت تري در برابر ايران اتخاذ كند. اين توافق همچنين اطلاعات بسيار زيادي را به آمريكا درباره تسليحات راهبردي روسيه مي دهد كه ما در غير اين صورت نمي توانستيم آن ها را داشته باشيم. تصويب اين پيمان به ارتش آمريكا اجازه مي دهد تا از رويدادهاي بدتر جلوگيري كرده و اطلاعات هوشمندانه اي را درباره اين كه آمريكا چگونه نيروهاي راهبردي خود را در عمليات ها بكار گيرد در اختيار ما قرار خواهد داد. پايفر درباره محدوديت هايي كه توافق استارت جديد ايجاد مي كند نيز گفت: از جمله محدوديت هايي كه اين توافق براي آمريكا و روسيه ايجاد مي كند، كاهش سلاح هاي هسته اي دو كشور به 1500 كلاهك هسته اي استراتژيك مي باشد كه اين رقم شامل موشك هاي قاره پيما هم مي شود. دومين محدوديت اين است كه هر طرف نمي تواند بيش از 700 موشك قاره پيما و بالستيك عملياتي دراختيار داشته باشد. وي همچنين معتقد است با اين توافق كاهش و محدوديت هايي بر نيروهاي راهبردي روسيه اعمال مي شود كه در نتيجه آن آمريكا امن تر خواهد شد. سناتور ريچارد لوگار، نماينده جمهوريخواه ايالت اينديانا ضمن تكرار ادعاي سركش خواندن ايران و كره شمالي و برمه گفت: رد لايحه جديد استارت (در مجلس سنا) با استقبال ايران، كره شمالي، سوريه و برمه روبرو خواهد شد. اين دولت ها از تحقيق در برنامه اتمي خود جلوگيري مي كنند و به دنبال برنامه ايجاد فناوري هاي حساس و منتهي بمب اتمي هستند. به گزارش خبرگزاري ها، وزير امور خارجه دانمارك در اين زمينه گفت: تصويب نشدن پيمان استارت يك شكست واقعي براي امنيت اروپا به شمار خواهد رفت... ما تأكيد داريم و اميدواريم كه كنگره آمريكا بتواند اين پيمان را هرچه سريعتر به تصويب برساند. به گزارش خبرگزاري ريانووستي، «جان بايرلي»، سفير آمريكا در روسيه جمعه در گفتوگو با «راشا تودي» گفت: «مطمئن هستم كه پيمان استارت تا پايان سال جاري به تصويب خواهد رسيد. سنا با جديت با اين سند برخورد ميكند.» **رويكرد آمريكا به پيمان استارت جديد ------------------------------------------- به اعتقاد تحليل گران سياست هاي خارجي باراك اوباما بيانگر آن است كه دولت آمريكا با وجود پيگيري سياست كاهش تسليحات هسته اي، براي حفظ امنيت آمريكا، همچنان خود را پايبند حفظ امنيت زرادخانه هاي هستهاي اين كشور مي داند و حتي براي خود حق استفاد? تلافي جويانه از سلاح هاي بيولوژيكي و شيميايي را محفوظ مي داند. در حقيقت در رقابت هسته اي، كنترل تسليحات نمي تواند جانشين بازدارندگي شود و اين بازدارندگي، يكي از رويكردهاي آمريكا قبل از امضاي پيمان استارت جديد نيز بوده است. ضمن اينكه پيمان استارت جديد تنها دربرگيرنده كاهش كلاهك هاي اتمي بوده و شامل ساير تسليحات پيشرفته كشتار جمعي چون سلاح هاي بيولوژيكي و شيميايي و سلاح هاي جديد نميشود. البته آمريكا اين پيمان را عاملي براي كاهش فعاليت نظامي روسيه در آمريكاي لاتين و خاورميانه نيز ارزيابي ميكند. همچنين، آمريكا چند هدف اصلي ديگر را نيز از اين پيمان دنبال ميكند و آن سوق دادن روسيه به حضور در جنگ افغانستان و دور ساختن روسيه از چين و هند ميباشد؛ چرا كه كاهش تنش شرق-غرب، شرق را بيش از غرب دچار شكاف مي كند، در حالي كه اين پيمان زمينه را براي فعاليت هاي نظامي غير هسته اي فراهمتر مي كند. علاوه بر اين، تصويب پيمان استارت جديد، اعمال فشار بر ساير كشورها براي كنار نهادن فعاليتهاي نظامي و هستهاي را توجيه مي كند. **رويكرد روسيه به پيمان استارت جديد -------------------------------------------- روسيه نيز همچون آمريكا اين پيمان را عاملي براي مقابله با توسعهطلبي نظامي آمريكا در مرزهاي خود ميداند؛ چنانكه آن را از اصول و پيش شرطهاي خود براي انجام مذاكرات هستهاي با آمريكا قرار داده است. رئيس جمهوري روسيه با طرح شروطي، آمادگي كشورش را براي جايگزين كردن پيمان جديدي به جاي معاهده كاهش تسليحات راهبردي (استارت 1)، اعلام كرد. ديميتري مدودف اعلام كرد روسيه در صورتي آماده جايگزين كردن پيماني جديد به جاي استارت يك است كه آمريكا نگرانيهاي روسيه درباره سپرموشكي و غيره را درك كند. مساله مهم ديگر براي روسيه اين است كه قرارداد جديد در زمينه تسليحات تهاجمي راهبردي نيز شرايط را به نفع آمريكا ميسازد؛ چرا كه زرادخانه اتمي كشورهاي عضو ناتو همچون فرانسه و انگليس، مشمول اين قرارداد نمي شوند. در واقع هيچ يك از قدرتهاي هستهاي موجود در جهان، حتي چين و كره شمالي، متحد روسيه نيستند. در حالي كه اسرائيل و كشورهاي عضو ناتو متحدين آمريكا ميباشند. ضمن اينكه قابليت آمريكا در ساير سلاح هاي پيشرفته جديد نيز به مراتب بالاتر از روسيه است. با وجود اين دغدغه ها و نگراني ها در روسيه، به نظر مي رسد جلب نظر مساعد آمريكا براي اهداف اقتصادي چون پيوستن به سازمان تجارت جهاني و بازگشت جدي به گروه هشت كشور صنعتي از اهداف مسكو براي امضاي اين پيمان نمادين است كه الزامات ناگزير اقتصادي روسيه نيز آن را ايجاب مي كند. (براي كاهش هزينه نگهداري تسليحات هسته اي خارج از رده). **مواضع مشترك آمريكا و روسيه در قبال پيمان استارت جديد --------------------------------------------------------------------- مواضع مشتركي كه سبب پيمان استارت جديد شد عبارتند از: كاستن هزينه نگهداري از تسليحات هسته اي غيرپيشرفته گذشته، تلاش براي كاهش خطر جنگ هسته اي در برابر افكار عمومي و كاهش تنش ها در حوزه نظامي و در نهايت با اجراي كامل اين پيمان، همچنان آمريكا و روسيه در موضع برتر از لحاظ قدرت نظامي هسته اي قرار خواهند داشت. **پيامدهاي استارت جديد ----------------------------- با توجه به اينكه آمريكا در زمينه سلاحهاي غير هستهاي نسبت به روسيه برتري دارد، توان دفاعي آمريكا با عقد قرارداد كاهش تسليحات هستهاي با روسيه، موجب كاهش توان نظامي آن كشور نميشود. در واقع با قرارداد جديد و كاهش تسليحات تهاجمي راهبردي موقعيت برتر آمريكا را در زمينه سلاحهاي غير هستهاي تثبيت ميكند. به دلايل مذكور، برخي از كارشناسان معتقدند اين پيمان بيشتر از جنبه تبليغاتي اهميت دارد؛ زيرا طرفين به تقويت توان هستهاي در دكترينهاي دفاعي خود كماكان پايبندي نشان ميدهند. با اين حال به نظر مي رسد كه هرگونه سرپيچي طرفين از توافقهاي استارت جديد، در كوتاه مدت، موجب افزايش تنش بيشتر و پيچيدهتر شدن روابط مسكو و واشنگتن خواهد شد و در نتيجه بر مذاكرات دو كشور درباره موضوعات ديگر نيز تاثير منفي خواهد گذاشت. در مجموع به نظر ميرسد پيشقدمي دولت اوباما درباره مذاكرات كاهش تسليحات هسته اي و در نهايت امضاء پيمان استارت جديد، به نوعي پاسخ به ابهاماتي است كه در افكار عمومي جهان در خصوص برنامه هستهاي وي به وجود آمده است. البته در حاشيه امضاي معاهده استارت جديد، آمريكا مانند گذشته سعي نمود تا از فرصت به دست آمده براي حمله به برنام? هستهاي ايران و جلب همكاري روسيه براي اعمال تحريمهاي جديد عليه ايران بهره گيرد كه البته به موضوعي كليشه اي تبديل شده است. پژوهش 1673**9123
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 241]