از مهم‌ترين وارثان كتب عربي و اسلامي است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: آشنايي با تفاسير / موسوعةالقرآن«موسوعةالقرآن» از مهم‌ترين وارثان كتب عربي و اسلامي است
گروه انديشه: مواد «موسوعةالقرآن» از مهم‌ترين كتب تراث عربي و اسلامي و مؤلفه‌هاي جديد در علوم قرآني تهيه شده و جهت تسهيل استفاده از مطالب، دست‌كاري جزئي نيز در متون شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، كتاب «الموسوعةالقرآنية» يا «خصائص‌السور» به همت استاد «شرف‌الدين» جمع‌آوري و تدوين شده است. اين اثر در جهت تبيين و بررسي خصائص سوره‌هاي قرآن كريم تدوين يافته است، به گونه‌اي كه در فهم آيات و ورود به آفاق قرآني و جستجوي معاني بلند آن، از لابه‌لاي اسلوب كه رهنمون به اعجاز مي‌نمايد، مخاطب خود را ياري مي‌كند.

مؤسسه دارالتقريب هدف خود را از اين كار، آساني دسترسي به مصادر اصلي معرفت ديني دانسته و معتقد است كه با اين تأليف مخاطب، از جهت ضبط مصطلحات، شرح مفردات، تحليل مدلولاتي كه از حقايق بلند قرآني به دقت و امانت حكايت مي‌كند، مي‌تواند به سهولت به قرآن معرفت پيدا كند. بنابراين، فايده آن براي مسلمان‌ها تعميق شناخت نسبت به قرآن كريم و براي غير مسلمان‌ها، شناخت به قرآن كريم جهت تسهيل گفت‌وگو بين مسلمان‌ها و معتقدين به اديان ديگر خواهد بود. از اين رو جمع‌آوري موضوعات مختلف قرآني در يك مجموعه و دعوت به توحيد در دنياي مسلمانان از اهداف اوليه اين مؤسسه است.

موسوعه قرآني در 12 جلد به زبان عربي و شامل تمامي آيات قرآن كريم است. اين موسوعه، مباحث تفسيري قرآن كريم را در هشت مبحث مورد بررسي قرار مي‌دهد. اين مباحث عبارت‌اند از: اهداف سوره، ارتباط آيات درون سوره، اسرار ترتيب سوره در بين سوره‌هاي ديگر، محتويات سوره، لغت و الفاظ سوره، معاني لغوي سوره، سؤال و جواب مربوط به سوره و معاني مجازي در سوره.

مواد اين موسوعه از مهم‌ترين كتب تراث عربي و اسلامي و مؤلفات جديد در علوم قرآني تهيه شده است و جهت تسهيل استفاده از مطالب، دستكاري جزئي نيز در متون شده است. برخي مطالب نيز در مياحث ديگر تكرار شده است.

مطالب تفسيري (به معناي عام) در هشت مبحث جداگانه با عنوان‌هاي پيش گفته، مطرح شده است و معمولا منبع اصلي بحث‌ها و منابع ديگر در پاورقي قيد شده است. مبحث اول تحت عنوان «اهداف سوره»، شامل اطلاعات كلي درباره سوره از قبيل، نام، وجه تسميه نزول، عدد آيات، عدد كلمات، اهداف عام سوره و برخي بحث‌هاي موضوعي است. محور مطالب اين مبحث از كتاب «اهداف كل سورة و مقاصدها» نوشته دكتر عبدالله محمود شحاته گزينش شده است.

مبحث دوم تحت عنوان «ارتباط آيات درون يك سوره» شامل تاريخ نزول، وجه تسميه سوره و غرض از سوره، ترتيب آن، ارتباط دسته آيات با هم، بررسي سياق دسته آيات و موضوع آن‌هاست است. اين بخش به نحوي با موضوع آيات و در نهايت فهرست موضوعي قرآن ارتباط پيدا مي‌كند و مي‌توان از آن در اين زمينه استفاده كرد. محور مطالب اين مبحث از كتاب «النظم النفي في القرآن» نوشته شيخ عبدالمتعال الصعيدي گزينش شده است.

مبحث سوم تحت عنوان «اسرار ترتيب سوره» بوده كه به نوعي مترتب بودن سوره بعد بر سوره قبل را در موارد متعدد بيان مي‌كند و اين منبا مطرح مي‌شود كه در غالب سوره‌ها، هر سوره، شرح، توضيح و تفصيلي است براي اجمالي كه در سوره قبل ذكر شده است و به ذكر موارد آن نيز مي‌پردازد. محور مطالب اين مبحث از كتاب «اسرار ترتيب القران» نوشته سيوطي گزينش شده است.

مبحث چهارم با عنوان «مكنونات سوره» بوده كه نوعا به ظاهر كردن مبهمات يا اعلام غير صريح با استفاده از آثار صحابه و تابعين و اقوال مفسرين، مي‌پردازد. محور مطالب اين مبحث از كتاب «مفحمات الاقران» اثر سيوطي گزينش شده است. در بخش اعلام و ضمائر مي‌توان از اين مبحث استفاده كرد.

مبحث پنجم تحت عنوان «لغةالتنزيل در سوره» بوده و درباره معاني كلمات و مسائل بياني و اسلوب جملات و نظم آيات و بررسي معاني كلمات در آيات مختلف، و مقايسه كلمات مترادف و استعمال آن‌ها بحث مي‌كند. محور مطالب اين مبحث بر اساس كتاب «من بديع لغةالتنزيل» نوشته ابراهيم سامرائي تنظيم شده است البته از كتب لغت و تفسير «كشاف» در اين مبحث استفاده فراوان شده است. گاهي لغات از جهت صرف و قرائت نيز مورد بررسي قرار مي‌گيرند.

مبحث ششم تحت عنوان «معاني لغوي در سوره» بوده و در آن بحث‌هاي صرف، نحو و قرائت كلمات مورد بررسي قرار مي‌گيرد. اين مباحث در ابواب مختلف؛ مانند «باب من المجاز»، «باب الاستثناء»، «باب الدعا»، «باب الفاء»، «باب الواو» «باب اهل و آل» و ... انجام مي‌گيرد. محور اصلي مطالب اين مبحث از كتاب «معاني القران» نوشته اخفش و ديگر كتب او دريافت شده و از مصادر ديگر نيز استفاده فراوان شده است.

مبحث هفتم تحت عنوان «سؤال و جواب در سوره» بوده و در آن سؤالات گوناگون در هر باب كه در آن سوره مطرح بوده است، بيان مي‌شود. منبع اصلي اين مبحث كتاب «اسئلة القرآن المجيد و اجوبتها» از محمدبن ابي‌بكر رازي است.

مبحث هشتم تحت عنوان «معاني مجازي در سوره» بوه و انواع استعمالات و معاني مجازي كلمات و اصطلاحات در آن مورد بحث واقع مي‌شود. محور اساسي اين مبحث كتاب «تلخيص البيان في مجازات القرآن» سيدرضي است.*

*منابع: جامع‌التفاسير نور، الموسوعةالقرآن.
چهارشنبه 22 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 268]