... آن چه خود داشت ز بيگانه تمنا مي كرد مدل هايي كه حيا را نشانه مي روند

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: ... آن چه خود داشت ز بيگانه تمنا مي كرد مدل هايي كه حيا را نشانه مي روند
بخش دومآفتاب بر سر سايبان هاي بازار دامن پهن مي كند. كمي آن طرف تر، دريا به تماشا نشسته است. صداي امواج به نرمي در ميان هياهوي بازار تركمن گم مي شود و رنگ هاي شاد و زنده لباس ها چشم هر رهگذري را خيره مي سازد. كدام صاحب ذوقي مي تواند از كنار اين همه زيبايي بي تفاوت بگذرد؟پيرزن تركمن با دستان پرچين و چروك اما قلبي لبريز از آرامش، روسري هاي نقش دار و رنگارنگش را در برابر نگاه پراشتياقم به نمايش مي گذارد. گل هايي كه بر زمينه پارچه خوش نشسته اند در سكوت، حرف دارند. از تلاش يك قوم براي ماندگاري در دل تاريخ مي گويند. پارچه هاي نرم و لطيف كه قرار است پوششي بلند، ساده و زيبا بر تن دختران تركمن شود، از سادگي سليقه و اميدهاي نهفته در دل شان مي گويد.طرح هايي كه بر سينه روسري ها و پارچه ها نقش بسته، زاده طبيعت است، و چيزي كه از قلب طبيعت برخيزد، تا هزاران سال نقشبند سليقه هاي يك قوم خواهد بود. هرچه قدر نقش ها اصيل تر باشند، فراگيري شان بيشتر است. اين گونه سليقه دختر تركمن در ذهنيت يك دختر شهرنشين شكوفه مي دهد و دوباره به ريشه هايمان گره مي خوريم.و مگر ما از اين نقش ها، طرح ها و سليقه ها كم داريم. سوزن دوزي هاي بوشهري، دامن هاي بلند و نواردار شمالي، طرح هاي بلوچي و...پس طراحان، مسئولان، جريان سازان فرهنگي به خاطر اصالت هنر ايراني به ويترين سليقه هاي سنتي نگاهي بيندازيد.ضرورت توجه به نوع پوشش زن مسلمان ايراني و كميت و كيفيت بحثي نيست كه متعلق به زمان كوتاهي باشد، از چندين سال قبل آغاز شده و هنوز هم بحث پيرامون آن ادامه دارد، اما چه زماني به نتيجه مي رسد؟...در اين مدت از طريق نهادهاي مختلف چندين نمايشگاه از جمله «زنان سرزمين من» و «حجاب» برگزار شده و ده ها نمايش زنده لباس از طريق بخش هاي دولتي و خصوصي داشته ايم اما به نظر مي رسد طرح ها و برنامه ها عمدتا مقطعي بوده اند، هماهنگي بين همه سازمان ها، نهادها و گروه هاي دست اندركار پوشاك به وجود نيامده است. مدل هاي به نمايش گذاشته با نيازهاي امروز جامعه همخواني ندارند، به طوري كه اكثريت بازديدكنندگان از خود مي پرسند: «آيا مي توانم چنين طرح و مدلي را در سطح جامعه بپوشم؟!»به عمل كار برآيد...بدون ترديد بايد براي هر قشر متناسب با سليقه، شخصيت فردي و اجتماعي و نيز هزينه هاي زندگي اش لباس طراحي كنيم، اگر اين نكته را بپذيريم، آن وقت در مي يابيم كه لباس دانشجويان به عنوان جمعي فرهيخته از جوانان ايراني بايد علاوه بر زيبايي، دوام نيز داشته باشد، در برگيرنده مفاهيم فرهنگي، ملي و مذهبي باشد، از لحاظ هزينه نيز مناسب باشد.البته اين شاخصه ها را مي توان به لباس همه جوانان ايراني تعميم داد.از جمله مراكز فعال در زمينه طراحي پوشش اسلامي، واحدهاي طراحي لباس و پارچه در دانشگاه هاي مختلف سطح كشور هستند. چه بسيار كارهاي ناشناخته دانشجويي كه علي رغم قابليت الگوشدن به شكل فراگير در هزار توي افكار مسئولان به فراموشي سپرده مي شوند!مينا نصرآبادي يكي از دانشجويان رشته طراحي لباس در اين باره توضيح مي دهد: «در دانشگاه ها از عمق جان كار مي كنيم. بچه ها و استادان خون دل مي خورند تا يك نمايشگاه از كارهايشان برگزار شود، ولي در نهايت مسئولان صرفا به تشويق زباني آن هم به ندرت اكتفا مي كنند. منظورم از مسئولان كساني است كه مي خواهند جريان سازي فرهنگي در زمينه پوشاك داشته باشند. كدام يك از آنها يكي از طرح هاي ما را بررسي كرده و براي توليد انبوه آن در كارگاه ها سرمايه گذاري كرده اند؟»عدم حمايت داخلي و سوء استفاده هاي خارجييكي از مدرسان طراحي لباس و پارچه كه مايل نيست به نامش اشاره كنم، مي گويد: «من همه دانشجويانم را دور هم جمع كردم و حتي در برخي موارد با هزينه خودمان مدل هايي را براي قشر دانشجو طراحي كرديم. يكي دو نمايشگاه هم برگزار شد. تعداد قابل توجهي از مسئولان از آن بازديد كردند و قريب به اتفاقشان راضي بودند، اما درست زماني كه گزارشي از برآورد هزينه ها جهت توليد انبوه در كارگاه هاي دانشجويي تقديمشان كرديم، عقب نشيني كردند.»وي ادامه مي دهد: «از كارهاي ما عكس و فيلم تهيه كردند و نمايشگاه به پايان رسيد.»اما مدتي بعد يك طراح ايراني در آمريكا كه دانش لازم را هم ندارد، از كارهاي ما الگو گرفته و خط نوشته هاي ايراني را با مضامين مورد نظر غرب كار كرده است. آن روز وقتي اين خبر را شنيدم، با چشمان اشكبار نزد مسئولين رفتم، گفتم حمايت نكرديد، از طرح ما اين گونه سوءاستفاده شد.»نمايشگاه هاي دانشجوييپل ارتباطي بين سليقه هاي مردمو نظر مسئوليندانشگاه علم و فرهنگ، دانشگاه هنر، جهاد دانشگاهي و ده ها واحد دانشگاهي ديگر تا به حال قدم هاي مؤثري در زمينه برگزاري نمايشگاه ها و ارائه مدل هاي اسلامي انجام داده اند، اما اين كه چرا كارهايشان بازتابي در سطح عمومي نداشته است، سؤالي است كه هيچ مرجعي مسئوليت پاسخگويي به آن را نمي پذيرد.در كنار دانشگاه ها، نهادها و سازمان هايي چون صدا و سيما، وزارت كشور و وزارت ارشاد نيز تلاش هايي داشته اند. به جمع اينها فعاليت خصوصي برخي از مزون داران را نيز اضافه كنيد. اشكال اصلي، عدم هماهنگي بين فعاليت هاست. بايد محوريت انسجام دهنده اي وجود داشته باشد تا مودت ايجاد كند و ماحصل كار را گلچين شده به جامعه تحويل دهد. دكتر فاطمه بهرامي عضو هيئت علمي جهاد دانشگاهي معتقد است: «اگر طراحي متنوع و متناسب با سليقه هاي بومي هر منطقه باشد، شك نكنيد كه مخاطب خواهد داشت. ما از طرح هايمان در شهرهاي مختلف كشور نمايشگاه برگزار كرديم. در هر شهر با توجه به سليقه اي كه حاكم بود، از يك مدل مانتو استقبال شد. به عنوان مثال در شيراز از مانتوهايي كه با اشعار حافظ و سعدي خطاطي شده بودند، استقبال گرمي شد. در خراسان مانتوهايي كه با طرح هاي تركمن تزئين شده بودند، خواهان داشتند.در اصفهان مانتوهايي كه از تكه پارچه هاي ترمه در آنها كار شده بود و در تهران مانتوهاي آبي و سرمه اي با حاشيه هاي نقاشي شده مشتري داشتند. اين مانتوها چون با رنگ شلوار جين هماهنگي دارند، مورد توجه قشر دانشجو هستند. اغلب دانشجويان به خاطر صرفه اقتصادي از انواع و اقسام شلوارهاي جين به رنگ آبي و سرمه اي استفاده مي كنند. ما حتي يك نمونه مانتو به رنگ آبي فيروزه اي كه بسيار ساده طراحي شده بود و تنها حاشيه مانتو نوارهاي تزئيني داشت، بين كارها گذاشتيم. همه سليقه ها در همه شهرها جذب آن شدند. پس رنگ اهميت فوق العاده دارد. در آبي فيروزه اي جذبه خاصي است كه با هر سليقه اي هماهنگي دارد.»دكتر بهرامي ادامه مي دهد: «از برگزاري اين قبيل نمايشگاه ها نتايجي به دست آمد، نمايشگاه هاي دانشگاهي و دانشجويي مي توانند پل ارتباطي بين سليقه مردم و نظر مسئولين باشند. در هر شهر بايد با توجه به سليقه حاكم مدل هايي را طراحي كرد. مد از تهران به شهرهاي ديگر مي رود.»دكتر بهرامي در پاسخ به اين سؤال كه هزينه هر طرح چقدر است، مي گويد: «بالاترين هزينه براي يك دست مانتو 15000 تومان است. ما براي انتخاب پارچه علاوه بر كيفيت به قيمت هم توجه داشته ايم، چون دانشجو نمي تواند مبلغ بالايي هزينه كند.»تحولات پاورچين پاورچين وارد مي شوندوارد اتاق آرشيو مدل ها و طرح هاي دانشجويي جهاد دانشگاهي مي شوم. همه چيز رنگ و بوي سادگي و شادابي دارد. روي آستين يكي از مانتوها طرح بزكوهي برگرفته از نقوش سفالينه كار شده است. در حاشيه مدل ديگري نقوش سنتي تركمن به چشم مي خورد و در مدل ديگري كه براي ازدواج دانشجويي طراحي كرده اند، از لباس سنتي «كرد» برش ها را الهام گرفته اند. وقتي مي گوييم خواهان طرح هايي برگرفته از لباس هاي سنتي هستيم، منظورمان اين نيست كه عين همان لباس هارا بپوشيم، بلكه مدنظرمان اين است كه از برش ها و الگوهاي سنتي استفاده كرده و با توجه به شرايط روز و كاربرد امروزي طرح هاي جديدي خلق كنيم، هيچ مي دانيد آستين هاي گشاد با سرآستين سه گوش برگرفته از لباس سنتي عشاير است؟ سرآستين مثلثي بر روي پوست دست مي افتد و همچون يك دستكش آن را از گزند سرما و تابش آفتاب محفوظ مي دارد. اما متأسفانه همين مدل ها كه كپي از پوشش سنتي ماست، به عنوان يك طرح جديد و پديده در كانال هاي ماهواره به اسم ديگران تبليغ شده است؟رحمان طائفي مدير اداره خدمات فرهنگي هنري جهاد دانشگاهي با اين نظر كه تحول در پوشش صورت نگرفته موافق نيست و مي گويد: «يك تحول وقتي اثرگذار است كه به مرور انجام شود، نه ضربتي. اگر ذره ذره در ذهن افراد جامعه شكل گيرد نهادينه مي شود. تحولي كه ضربتي باشد، به صورت مد نمود پيدا مي كند و سريع هم از بين مي رود. الان شايد در بازار مانتوهايي كه كاملاً با معيارهاي ايراني- اسلامي همخواني دارند، نبينيم، ولي مانتوهايي با نقوش ايراني- اسلامي تعداد قابل توجهي دارند. حركت هاي بعدي مي تواند ساختار مانتوها را دچار تغييرات مطلوب كند.»طائفي ادامه مي دهد: «بنده دبير جشنواره تن پوش جهاد دانشگاهي بودم. دقيقاً توجه داشتم كه چه كساني از جشنواره بازديد مي كنند. بسياري از توليدي ها را ديدم كه در جمع بازديدكنندگان بودند. ما اصراري نداريم كه از طرح هايمان كپي برداري شود. همين جا اعلام مي كنيم جهاد دانشگاهي حاضر است به طور رايگان درزمينه طرح و مدل به توليدي ها مشاوره دهد، چون هدف ما فرهنگ سازي است.اتفاقاً خيلي ها هم از مدل هاي ارائه شده الهام گرفتند. دقيقاً بعد از برگزاري اين جشنواره خيلي از توليدي ها حروف لاتين را كه اكثراً مفاهيم توهين آميزي داشتند، از روي تي شرت هاي پسرانه و دخترانه حذف كردند و از خط نوشته هاي فارسي بهره گرفتند. اگر اين طرح ها حمايت شوند، جهاد دانشگاهي مي تواند متولي خوبي لااقل در زمينه پوشاك دانشجويي باشد، چون جايگاهي مورد اعتماد در تمام استان هاست.»
دوشنبه 20 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 466]