چمدان‌هاي بسته؛ راه‌هاي بسته‌تر

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: چمدان‌هاي بسته؛ راه‌هاي بسته‌تر

گردشگري- گروه اجتماعي- زهرا چوپانكاره:
با اعلام خبر «موافقت رئيس‌جمهوري با كليات طرح مرخصي سفر براي كاركنان دولت» توسط رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، بر سوابق دولت نهم در امر ترويج فرهنگ مسافرت در ميان مردم و نيز توجه كم‌نظير به افزايش تعطيلات رسمي و غيررسمي كشور، افزوده شد.

به‌نظر مي‌رسد اين طرح كه درصورت تصويب به كارمندان دولت مجوز استفاده از 2 روز مرخصي علاوه بر مرخصي‌هاي سالانه را اعطا مي‌كند از جمله اميدواري‌هاي دولت براي نهادينه كردن روحيه گردشگري در كشور به شمار مي‌رود. اميدي كه با كمرنگ‌تر شدن تبليغات در مورد طرح «سفرهاي ارزان قيمت»، جان تازه‌اي مي‌گيرد.

صفحات قرمز تقويم جلالي

بهمن ماه سال گذشته انتشار خبري از اقدام تازه يك شركت ژاپني در افزودن «مرخصي دل‌شكستگي» به ليست مرخصي‌هاي كارمندان خود باعث تعجب و گاه خنده خوانندگان خبر شد. چندي بعد سخنان رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نيز باعث تعجب از جنس ديگري بود. اسفندماه پارسال، پس از ارائه طرح پيشنهادي مرخصي سفر به رئيس‌جمهور، اسفنديار رحيم‌مشايي درباره لزوم اجراي اين طرح گفت:«طرح‌هاي تعطيلات زمستانه و تابستانه براي گسترش سفر در كشور جواب نمي‌دهد و بايد دولت سياست‌هاي تشويقي را در اين زمينه لحاظ كند... به‌عنوان گام نخست، به كارمندان دولت مجوز داده شود تا بدون احتساب مرخصي‌هاي سالانه بتوانند در سال 2 روز به مرخصي سفر بروند و حتي حق ماموريت هم دريافت كنند.» اگر چه اين ديدگاه سخاوتمندانه مشايي براي بسياري تازگي داشت، اما يادآوري سخنان معاون سرمايه انساني سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور كه ابتداي سال 86 اعلام كرد:«كارمندان دولت براي سفر حج تمتع يك ماه مرخصي با حقوق مي‌گيرند.» خبر از يك جريان كلي سخاوتمندانه در تصميمات دولت در حوزه گردشگري مي‌دهد.

ولي افزوده شدن 2 روز مرخصي ويژه سفر به مرخصي‌هاي 30 روزه چه امتياز ويژه‌اي براي توسعه فرهنگ گردشگري به همراه دارد؟ مشايي و ديگر حاميان اين طرح «توزيع سفرهاي داخلي در طول سال» را از جمله مزيت‌هاي اين طرح مي‌دانند و معتقدند كه اينگونه مي‌توان از فشردگي بازه‌هايي كه تعداد مسافرت‌ها به اوج مي‌رسد، كاست و افراد را در انتخاب زمان سفر آزاد گذاشت.

دكتر باقر ميلاني، كارشناس اقتصادي و گردشگري از زاويه‌اي مخالف با زاويه ديد مشايي و همكارانش به اين طرح مي‌نگرد و در گفت‌وگو با همشهري‌عصر درباره طرح مرخصي سفر مي‌گويد:«گمان نمي‌كنم اجراي اين طرح تاثيري در وضعيت گردشگري كشور داشته باشد، ما با داشتن آمار بالاي تعطيلات سالانه در مقايسه با ساير كشورها، ديگر تشنه مرخصي نيستيم. مشكل يك كارمند براي مسافرت، نبود امكانات و تسهيلات مناسب است، با نرخ موجود اقامتگاه‌ها و زمينه‌هايي كه هنوز براي گسترش گردشگري كشور فراهم نشده‌اند، 2روز تعطيلي بيشتر چيزي را تغيير نمي‌دهد.»

سفر به سبك ايراني

نگاهي به صفحات خبري مربوط به آبان 85 روشن مي‌كند كه دولت نيز مخارج سفر را به‌عنوان يكي از اصلي‌ترين عوامل مؤثر در كمبود گردشگر داخلي به رسميت شناخته و از 2 سال پيش با طرح «سفرهاي ارزان قيمت» به فكر حل اين معضل افتاده است. چهارم آبان 85 همزمان با حركت اولين تور ارزان‌قيمت سفرهاي داخلي از مقابل هتل لا‌له تهران، مسئولان خبر از كاهش 25 تا 40 درصدي هزينه‌هاي سفر دادند و به اين ترتيب به‌نظر رسيد اتفاقات خوشي در حوزه گردشگري مي‌افتد.

اكنون با گذشت يك سال و نيم از آغاز طرح سفرهاي ارزان‌قيمت و با گسترش اين طرح از 150مسير سفر ارزان به 300 مسير همچنان ابهاماتي در مؤثر يا غيرمؤثر بودن آن وجود دارد. هرچند پس از پايان ايام نوروز سال‌جاري رئيس سازمان ميراث فرهنگي مژده رشد 47 درصدي سفرهاي نوروزي نسبت به ميزان مشابه در سال گذشته را داد، اما تجربه مسافران از نرخ هتل‌ها و اقامتگاه‌ها نشاني از تاثير طرح سفر ارزان با خود نداشت؛ زيرا يكي از ساده‌ترين و اصلي‌ترين قوانين اقتصادي مي‌گويد كه بالا رفتن ميزان تقاضا موجب صعود ارزش كالا و خدمات مي‌شود. پس بنا بر همين اصل اساسي در استان‌هاي فارس، خوزستان، كرمان، خراسان رضوي و يزد كه به‌ترتيب ميزبان بيشترين جمعيت گردشگران داخلي بودند، معضل كمبود اماكن اقامتي و افزايش قابل توجه هزينه اسكان به وضوح ديده مي‌شد.

آيا طرح سفرهاي ارزان كه به قول بسياري از كارشناسان مسائل اقتصادي و گردشگري، در ايام پيك مسافرتي عملا كارآيي ندارد، به ناچار محدود به ايامي غيراز نوروز و تابستان مي‌شود؟ دكتر ميلاني مي‌گويد:«طرح سفرهاي ارزان آنگونه كه دولت انتظار داشت اجرا نشد. در ايام عيد هزينه سفر و نرخ هتل‌ها بسيار بالا رفت، البته در ساير ايام كم سفر سال هزينه‌ها بسيار پايين مي‌آيند كه اين هم يك امر كاملا طبيعي است و هميشه اينگونه بوده است.» اما مشكلات سفر از جنس ايراني به اينجا محدود نمي‌شود. كمبود سرويس‌هاي بهداشتي بين‌راهي، كميابي مجتمع‌هاي رفاهي جاده‌اي، نبود كمپ‌هاي مسافرتي در بسياري از مراكز مسافرپذير كشور از جمله ملموس‌ترين نقاط ضعف صنعت گردشگري كشور هستند كه لطمه بسياري به ميزان كيفيت سفرها مي‌زنند و مي‌توانيم سيستم حمل‌ونقل و جابه‌جايي مسافران را به اين فهرست بلند بالا اضافه كنيم .

چه خطوط هوايي و قطارها كه در عادي‌ترين روزهاي سال نيز مسافران را با مشكل تهيه بليت و رزرو جا روبه‌رو مي‌كنند و در ايام ازدحام مسافر عملا گزينه‌اي دور از دسترس مي‌نمايند و چه جاده‌ها كه با افزوده شدن حجم مسافران در برخي محورهاي خاص تبديل به شاخه‌اي از بزرگراه همت مي‌شوند؛ با همان آشفتگي و سنگيني ترافيك. نگراني‌هاي دولت و سازمان ميراث فرهنگي در حوزه گردشگري هرچند قابل ستايش است، اما شايد زمان آن فرا رسيده باشد كه براي حل اين معضل سراغ يك راه‌حل‌اساسي برويم. اضافه شدن مرخصي سفر به فهرست تعطيلات كشور شايد راه ساده‌اي براي حل يك معضل به‌نظر برسد، اما گاهي ساده‌ترين راه‌ها بهترين موارد نيستند.

تاريخ درج: 19 خرداد 1387 ساعت 13:30 تاريخ تاييد: 19 خرداد 1387 ساعت 23:30 تاريخ به روز رساني: 19 خرداد 1387 ساعت 23:39
يکشنبه 19 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1735]